DEMBOWSKI JAN (1889-1963)
Marszałek sejmu
- PRL I kadencji (20.XI.1952-20.XI.1956)
Urodzony 26.12.1889 w Petersburgu, w rodzinie inteligenckiej. Zmarł 22 września 1963 w Warszawie. Ukończył gimnazium w Tambowie 1907, studiował nauki przyrodnicze na uniwersytecie w Petersburgu 1908 - 1912 i w Biologische Versuchsanstalt w Wiedniu 1914. Pracownik naukowy
w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego w Warszawie 1919 - 1934. Doktor filozofii 1921, habilitacja z zoologii 1922. Brał udział w badaniach prowadzonych przez Morskie Stacje Biologiczne w Ville Franche-sur-Mer, Neapolu, Bergen i w Woods Hole 1924 - 1925. W 1926
zaproponowano mu objęcie Katedry Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Władze oświatowe
nie zaakceptowały jego kandydatury ze względu na radykalne idee społeczne, jakich był zwolennikiem. Wykładał: biologię w gimnazjum K. Kulwiecia 1918 - 1930, zoologię w Wolnej Wszechnicy Polskiej 1920 - 1930 i w Państwowym Instytucie Nauczycielskim w Warszawie 1921 - 1930,
zoologię systematyczną i parazytologię na Uniwersytecie Warszawskim 1922 - 1934. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1934 i od tego też roku do 1939 prowadził wykłady z biologii ogólnej na Uniwersytecie im. Stefana Batorego w Wilnie. W latach 1940 - 1941 wykładał ewolucjonizm na Uniwersytecie Marksizmu-Leninizmu w Wilnie. Działacz Związku Patriotów Polskich i współpracownik Instytutu Biologii Eksperymentalnej Akademii Nauk Medycznych w Moskwie
1944 - 1946, jednocześnie attaché naukowy przy Ambasadzie RP w Moskwie do 1947. Profesor
zwyczajny zatrudniony na Uniwersytecie Łódzkim 1947 - 1952. Dyrektor Instytutu Biologii Doświadczalnej w Warszawie 1947 - 1961. Przewodniczący Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju 1948 - 1952. Członek Komisji Konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego od 26.05.1951. Współtwórca i członek Polskiej Akademii Nauk 1951, prezes PAN 06.1952 - 12.1956. Przewodniczący Komitetu Nagród Państwowych i członek Komitetu Międznarodowej Nagrody Leninowskiej. Zastępca przewodniczącego Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Narodowego 1952 - 1956. Wybrany w Okręgu Wyborczym Nr 1 m. st. Warszawy na posła do Sejmu PRL I kadencji, którego był marszałkiem 20.11.1952 - 20.11.1956. Zastępca przewodniczącego Rady Państwa 11.1952 - 02.1957. Był członkiem honorowym wielu uczelni i towarzystw naukowych m.in. Akademii Nauk ZSRR,
Węgierskiej Akademii Nauk. Autor ponad 120 prac naukowych i popularnonaukowych z zoologii
doświadczalnej i psychologii zwierząt. Otrzymał nagrody państwowe I st. za całokształt działalności naukowej w 1949 i 1955, odznaczony m. in. Orderem Budowniczych Polski Ludowej 1954.
Portret Jana Dembowskiego, 1989.
- Malował Wiesław Garboliński
- olej, płótno, 100 x 81 cm
- Biblioteka Sejmowa, Wydział Muzealiów nr inw. MSP.1230.
-