Część ósma

SĄD KONSTYTUCYJNY

Artykuł 124

    1. Sąd Konstytucyjny gwarantuje przestrzeganie Konstytucji i dokonuje ostatecznej jej wykładni.

    2. Sąd Konstytucyjny podlega jedynie Konstytucji.

Artykuł 125

    1. Sąd Konstytucyjny składa się z 9 członków, których powołuje Prezydent Republiki za zgodą Zgromadzenia.

    2. Sędziowie powoływani są na 9 lat, bez prawa ponownego powołania, spośród prawników o wysokich kwalifikacjach i z doświadczeniem nie mniejszym niż 15 lat pracy w zawodzie.

    3. Skład Sądu Konstytucyjnego jest odnawiany co trzy lata w jednej trzeciej, zgodnie z trybem określonym w ustawie.

    4. Przewodniczący Sądu Konstytucyjnego powoływany jest spośród jego członków przez Prezydenta Republiki za zgodą Zgromadzenia na okres 3 lat.

    5. Sędzia Sądu Konstytucyjnego pozostaje na stanowisku aż do powołania jego następcy.

Artykuł 126

Sędzia Sądu Konstytucyjnego nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zgody Sądu Konstytucyjnego. Sędzia Sądu Konstytucyjnego może być zatrzymany lub aresztowany jedynie w razie ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa lub bezpośrednio po jego popełnieniu. Właściwy organ powiadamia niezwłocznie Sąd Konstytucyjny. Jeżeli Sąd Konstytucyjny w ciągu 24 godzin nie wyrazi zgody na postawienie przed sądem aresztowanego sędziego, właściwy organ jest zobowiązany do jego uwolnienia.

Artykuł 127

1. Mandat sędziego Sądu Konstytucyjnego wygasa w razie:

    1. skazania prawomocnym wyrokiem sądowym za popełnienie przestępstwa;

    2. nieusprawiedliwionej nieobecności na swoim stanowisku przez ponad 6 miesięcy;

    3. ukończenia 70 lat;

    4. podania się do dymisji;

    5. uznania prawomocnym wyrokiem sądowym za niezdolnego do działania.

2. Wygaśnięcie mandatu sędziego stwierdza Sąd Konstytucyjny.

3. W razie powstania wakatu na stanowisku sędziego, Prezydent Republiki powołuje za zgodą Zgromadzenia nowego sędziego, który pozostaje na stanowisku do upływu mandatu poprzedniego sędziego.

Artykuł 128

Sędzia Sądu Konstytucyjnego może być odwołany przez Zgromadzenie większością dwóch trzecich głosów wszystkich jego członków z powodu naruszenia Konstytucji, popełnienia przestępstwa, niezdolności umysłowej albo fizycznej, lub postępowania bądź zachowania poważnie dyskredytującego urząd i osobę sędziego. Uchwała Zgromadzenia jest rozpatrywana przez Sąd Konstytucyjny, który po ustaleniu zaistnienia jednego z powyższych powodów stwierdza odwołanie sędziego Sądu Konstytucyjnego.

Artykuł 129

Sędzia Sądu Konstytucyjnego rozpoczyna swoje obowiązki po złożeniu przysięgi wobec Prezydenta Republiki.

Artykuł 130

Stanowiska sędziego Sądu Konstytucyjnego nie można łączyć z żadną inną działalnością państwową, polityczną lub prywatną.

Artykuł 131

Sąd Konstytucyjny orzeka:

    1. o zgodności ustawy z Konstytucją lub z umowami międzynarodowymi, stosownie do art. 122;

    2. o zgodności umów międzynarodowych z Konstytucją przed ich ratyfikowaniem;

    3. o zgodności aktów normatywnych organów centralnych i lokalnych z Konstytucją i z umowami międzynarodowymi;

    4. o sporach kompetencyjnych między władzami, jak i między władzą centralną a samorządem terytorialnym;

    5. o konstytucyjności partii i innych organizacji politycznych, jak też o ich działalności, stosownie do art. 9 niniejszej Konstytucji;

    6. o odwołaniu z urzędu Prezydenta Republiki i potwierdzeniu niemożności wypełniania przez niego obowiązków;

    7. w sprawach związanych z wyborem i zakazem łączenia funkcji Prezydenta Republiki i deputowanych, jak i z potwierdzeniem ich wyboru;

    8. o konstytucyjności referendum i potwierdzenia jego wyników;

    9. o ostatecznym rozstrzygnięciu skarg indywidualnych o naruszenie praw konstytucyjnych do zgodnego z prawem postępowania sądowego, po uprzednim wyczerpaniu wszystkich środków prawnych dla obrony tych praw.

Artykuł 132

    1. Orzeczenia Sądu Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Sąd Konstytucyjny ma prawo uchylania tylko tych aktów, które są przedmiotem jego badania.

    2. Orzeczenia Sądu Konstytucyjnego wchodzą w życie w dniu ich opublikowania w "Fletorja Zyrtare". Sąd Konstytucyjny może orzec o uchyleniu ustawy lub innego aktu normatywnego z innym terminem. Zdania odrębne publikowane są razem z orzeczeniem.

Artykuł 133

    1. Liczbę sędziów decydujących o przyjęciu skargi indywidualnej do rozpatrzenia określa ustawa.

    2. Sąd Konstytucyjny orzeka większością wszystkich swoich członków.

Artykuł 134

1. Postępowanie przed Sądem Konstytucyjnym rozpoczyna się jedynie na wniosek:

a) Prezydenta Republiki;

b) Prezesa Rady Ministrów;

c) nie mniej niż jednej piątej deputowanych;

d) Przewodniczącego Najwyższej Kontroli Państwa 6 ;

e) każdego sądu zgodnie z art. 145 ust. 2 niniejszej Konstytucji;

f) Adwokata Ludu;

g) organów samorządu terytorialnego;

h) organów wspólnot religijnych;

i) partii politycznych i innych organizacji;

j) osób indywidualnych.

2. Podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt f) g) h) i) oraz j) mogą przedstawiać wnioski jedynie w sprawach, które wiążą się z ich interesami.

    6 Odpowiednik Najwyższej Izby Kontroli (przyp. tłum.).