Sekcja II
BUDŻETY
Artykuł 165
Ustawy przyjęte z inicjatywy władzy wykonawczej ustalają:
I - plan wieloletni;
II - dyrektywy budżetowe;
III - budżety roczne.
§ 1. Ustawa ustalająca plan wieloletni, określa, w układzie regionalnym, dyrektywy, cele i zadania federalnej administracji publicznej dotyczące wydatków inwestycyjnych i innych wydatków z nich wynikających oraz dyrektywy, cele i zadania dotyczące programów długoterminowych.
§ 2. Ustawa o dyrektywach budżetowych obejmuje cele i priorytety federalnej administracji publicznej, w tym również wydatki kapitałowe na następny rok budżetowy, ukierunkowuje przygotowanie corocznej ustawy budżetowej, ustanawia zasady wprowadzania zmian w ustawodawstwie budżetowym i ustanawia politykę inwestycyjną publicznych instytucji finansujących rozwój.
§ 3. Władza wykonawcza publikuje, najpóźniej trzydzieści dni po zakończeniu każdego okresu dwumiesięcznego, skrócone sprawozdanie z wykonywania ustawy budżetowej.
§ 4. Plany i programy narodowe, regionalne i sektorowe przewidziane w niniejszej Konstytucji są opracowywane zgodnie z planem wieloletnim i rozpatrywane przez Kongres Narodowy.
§ 5. Coroczna ustawa budżetowa obejmuje:
I - budżet daninowy władz Unii, jej funduszy, organów i jednostek administracji bezpośredniej i pośredniej, w tym także fundacji ustanowionych i utrzymywanych przez władzę publiczną;
II - budżet inwestycyjny przedsiębiorstw, w których Unia, bezpośrednio lub pośrednio, posiada większość kapitału zakładowego z prawem głosu;
III - budżet systemu zabezpieczenia społecznego, obejmujący wszystkie związane z nim jednostki i organy administracji bezpośredniej lub pośredniej, a także fundusze i fundacje ustanowione i utrzymywane przez władze publiczne.
§ 6. Do projektu ustawy budżetowej załącza się omówienie, według regionów, skutków dla dochodów i wydatków wynikających ze zwolnień, amnestii, umorzeń, subwencji i przywilejów o charakterze finansowym, daninowym i kredytowym.
§ 7. Funkcje budżetów przewidzianych w § 5 pkt I i II niniejszego artykułu, dostosowanych do planu wieloletniego, obejmują zmniejszanie nierówności pomiędzy regionami, zgodnie z kryterium demograficznym.
§ 8. Coroczna ustawa budżetowa nie może zawierać innych przepisów niż plany dochodów i ustalenie wydatków; zakaz ten nie obejmuje pozwolenia na uruchamianie dodatkowych kredytów budżetowych i dokonywanie transakcji kredytowych, nawet poprzedzających uzyskanie dochodów, na zasadach określonych w ustawie.
§ 9. Do ustawy uzupełniającej należy:
I - określanie okresu obrachunkowego, obowiązywania, terminów, zasad opracowywania i struktury planu wieloletniego, ustawy o dyrektywach budżetowych i corocznej ustawy budżetowej;
II - ustanawianie norm zarządzania finansowego i majątkowego dla administracji bezpośredniej i pośredniej, a także warunków tworzenia i funkcjonowania funduszy.
Artykuł 166
Projekty ustawy dotyczące planu wieloletniego, dyrektyw budżetowych, corocznego budżetu i dodatkowych kredytów są oceniane przez obie izby Kongresu Narodowego, na zasadach określonych we wspólnym regulaminie.
§ 1. Do komisji mieszanej złożonej z senatorów i deputowanych należy:
I - badanie i opiniowanie projektów, o których mowa w niniejszym artykule, oraz rachunków przedstawianych co roku przez Prezydenta Republiki;
II - badanie i opiniowanie planów i programów narodowych, regionalnych i sektorowych przewidzianych w niniejszej Konstytucji oraz nadzorowanie i kontrola budżetu, bez uszczerbku dla działań innych komisji Kongresu Narodowego i jego izb, utworzonych zgodnie z art. 58.
§ 2. Poprawki są przedstawiane podczas posiedzenia komisji mieszanej, która wydaje opinię w tej sprawie, oraz są przyjmowane lub odrzucane, na zasadach określonych w regulaminie, na posiedzeniu plenarnym obu izb Kongresu Narodowego.
§ 3. Poprawki do corocznej ustawy budżetowej lub do projektów, które modyfikują budżet mogą zostać przyjęte tylko, gdy:
I - są zgodne z planem wieloletnim i z ustawą o dyrektywach budżetowych;
II - wskazują niezbędne środki, które mogą pochodzić wyłącznie z anulowania określonych wydatków i nie mogą dotykać:
a) wydatków na personel i związane z nim koszty;
b) obsługi długu;
c) przekazywania danin konstytucyjnych na rzecz stanów, gmin i Dystryktu Federalnego;
III - pozostają w związku z:
a) poprawianiem błędów lub pominięć albo
b) przepisami tekstu projektu ustawy.
§ 4. Poprawki do projektu ustawy o dyrektywach budżetowych nie mogą zostać przyjęte, jeżeli są niezgodne z planem wieloletnim.
§ 5. Prezydent Republiki może skierować orędzie do Kongresu Narodowego w celu zaproponowania zmian w projektach, o których mowa w niniejszym artykule, przed przystąpieniem do głosowania w komisji mieszanej nad częścią, której dotyczy proponowana zmiana.
§ 6. Projekty planu wieloletniego, dyrektyw budżetowych i corocznego budżetu są przekazywane Kongresowi Narodowemu przez Prezydenta Republiki, na zasadach określonych w ustawie uzupełniającej, o której mowa w art. 165 § 9.
§ 7. Do projektów, o których mowa w niniejszym artykule, stosuje się pozostałe postanowienia dotyczące procedury ustawodawczej, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami niniejszej sekcji.
§ 8. Środki, które w wyniku weta, poprawki lub odrzucenia projektu corocznej ustawy nie zostały przeznaczone do wydatkowania, mogą zostać wykorzystane, w zależności od przypadku, w postaci kredytów specjalnych lub dodatkowych za uprzednią i specjalną zgodą wyrażoną w ustawie.
Artykuł 167
Zakazane jest:
I - podejmowanie programów lub projektów nie wymienionych w corocznej ustawie budżetowej;
II - dokonywanie wydatków lub zaciąganie zobowiązań bezpośrednich, które przekraczają kredyty budżetowe lub dodatkowe;
III - dokonywanie czynności dotyczących kredytów, które przekraczają sumę wydatków kapitałowych, z wyjątkiem czynności dozwolonych z tytułu kredytów dodatkowych lub specjalnych o wyraźnie określonym celu, przyjętych przez władze ustawodawcze bezwzględną większością głosów;
IV - wiązanie dochodów z podatków z organem, funduszem lub wydatkiem, z wyjątkiem: podziału wpływów z podatków, o którym mowa w artykułach 158 i 159, przeznaczenia środków na publiczne działania i usługi zdrowotne, na utrzymywanie i rozwój szkolnictwa oraz na realizację czynności administracji skarbowej, zgodnie z przepisami odpowiednio art.198 § 2, art. 212 i art. 37 pkt XXII oraz na udzielanie gwarancji dla czynności dotyczących kredytów, opartych na przewidywanych dochodach, określonych w art. 165 § 8, a także w § 4 niniejszego artykułu;
V - uruchamianie dodatkowego lub specjalnego kredytu bez uprzedniej zgody władzy ustawodawczej i bez wskazania odpowiednich środków;
VI - przesuwanie, zmiana przeznaczenia lub przekazywanie środków z jednej kategorii programowej do drugiej lub od jednego organu do drugiego, bez uprzedniej zgody władzy ustawodawczej;
VII - przyznawanie nieograniczonych kredytów lub korzystanie z nich;
VIII - wykorzystywanie bez szczególnej zgody władzy ustawodawczej środków budżetu podatkowego i budżetu systemu zabezpieczenia społecznego w celu zaspokojenia potrzeb lub pokrycia deficytu przedsiębiorstw, fundacji i funduszy, w tym także tych wymienionych w art. 165 § 5;
IX - tworzenie funduszy jakiejkolwiek natury bez uprzedniej zgody władzy ustawodawczej;
X - umyślne przekazywanie środków i przyznawanie pożyczek, w tym również z wyprzedzeniem zakładanych dochodów przez Rząd Federalny i rządy stanowe oraz ich instytucje finansowe w celu dokonania wydatków na personel czynny, emerytowany i rencistów stanów, Dystryktu Federalnego i gmin;
XI - wykorzystywanie środków pochodzących ze składek na zabezpieczenie społeczne, o których mowa w art. 195 pkt I i II, w celu dokonywania wydatków innych niż wypłata świadczeń z ogólnego systemu ubezpieczeń społecznych, o którym mowa w art. 201.
§ 1. Żadna inwestycja, której wykonanie przekracza czas trwania roku budżetowego nie może zostać zapoczątkowana, jeżeli nie została uprzednio uwzględniona w planie wieloletnim, lub nie została dozwolona ustawą, pod groźbą odpowiedzialności za delikt konstytucyjny.
§ 2. Kredyty specjalne i nadzwyczajne przysługują przez cały rok budżetowy, w którym zostały przyznane, chyba że akt przyznający został promulgowany w ciągu ostatnich czterech miesięcy roku budżetowego; w takim przypadku kredyty, otwarte ponownie w granicach salda, są uwzględniane w budżecie następnego roku budżetowego.
§ 3. Otwarcie kredytu nadzwyczajnego jest dozwolone wyłącznie w celu pokrycia wydatków nieprzewidzianych i pilnych, takich jak wydatki wynikające z wojny, zamieszek wewnętrznych lub klęski żywiołowej zgodnie z przepisami art. 62.
§ 4 - Dozwolone jest powiązanie dochodów z podatków, o których mowa w art. 155 i 156, oraz środków, o których mowa w art. 157, 158 i 159 pkt I a) i b) oraz pkt II, z udzieleniem gwarancji lub gwarancji wzajemnej przez Unię i wykonaniem zobowiązań na jej rzecz.
Artykuł 168
Środki odpowiadające dotacjom budżetowym, w tym także kredyty dodatkowe i specjalne, przeznaczone dla organów władzy ustawodawczej i sądowniczej oraz dla Prokuratury, są im przekazywane najpóźniej 20 dnia każdego miesiąca, na zasadach określonych w ustawie uzupełniającej, o której mowa w art. 165 § 9.
Artykuł 169
Wydatki związane z personelem czynnym i w stanie spoczynku Unii, stanów, Dystryktu Federalnego i gmin nie mogą przekraczać limitów ustanowionych w ustawie uzupełniającej.
§ 1. Przyznawanie jakiegokolwiek przywileju lub podwyżki wynagrodzenia, tworzenie urzędów, funkcji i stanowisk lub zmiana zasad awansowania, a także zatrudnianie, na podstawie mianowania lub umowy, personelu, z jakiegokolwiek tytułu, przez organy i jednostki administracji bezpośredniej i pośredniej, w tym także przez fundacje ustanowione i utrzymywane przez władze publiczne, może nastąpić jedynie wtedy, gdy:
I - otrzymały one uprzednio dotację budżetową wystarczającą do pokrycia wydatków osobowych i zwiększenia wydatków z tym związanych;
II - zostało udzielone specjalne zezwolenie przez ustawę o dyrektywach budżetowych, z wyjątkiem przypadku przedsiębiorstw publicznych i spółek o kapitale mieszanym.
§ 2. Po upływie terminu, ustalonego w ustawie uzupełniającej, o której mowa w niniejszym artykule, dla dostosowania do wskaźników w niej przewidzianych, natychmiast zawiesza się wszystkie federalne lub stanowe przekazy pieniężne na rzecz stanów, Dystryktu Federalnego i gmin, które nie przestrzegają wyznaczonych limitów.
§ 3. W celu przestrzegania limitów ustanowionych w niniejszym artykule, podczas okresu wyznaczonego w ustawie uzupełniającej, o której mowa w nagłówku, Unia, stany, Dystrykt Federalny i gminy przyjmują następujące środki:
I - zmniejszają o co najmniej dwadzieścia procent wydatki związane ze stanowiskami, w przypadku których ustawa pozostawia swobodę w zakresie powoływania i odwoływania, oraz z funkcjami zaufania;
II - zwalniają urzędników nie zatrudnionych na stałe.
§ 4. Jeżeli środki, o których mowa w paragrafie poprzednim, nie są wystarczające dla zapewnienia przestrzegania nakazów ustawy uzupełniającej, o której mowa w niniejszym artykule, urzędnik stały może utracić stanowisko, jeżeli akt normatywny podlegający uzasadnieniu jednej z władz wyszczególnia funkcję, organ lub jednostkę administracyjną, objętą redukcją personelu.
§ 5. Urzędnik, który utraci stanowisko na zasadach określonych w paragrafie poprzednim, otrzymuje za każdy rok pracy odszkodowanie odpowiadające miesięcznemu wynagrodzeniu.
§ 6. Stanowisko objęte redukcją personelu przewidzianą w paragrafach poprzednich uznaje się za zlikwidowane; zakazane jest tworzenie urzędów, funkcji lub stanowisk o tych samych lub podobnych uprawnieniach przed upływem czterech lat.
§ 7. Ustawa federalna określa normy ogólne, które obowiązują przy wprowadzaniu w życie przepisu § 4.