Artykuł 196

Ochrona zdrowia jest prawem wszystkich i obowiązkiem państwa; jest gwarantowana przez politykę społeczną i gospodarczą, mającą na celu zmniejszenie ryzyka chorób i innych zagrożeń oraz powszechny i równy dostęp do działań i usług służących promowaniu, ochronie i przywracaniu zdrowia.

Artykuł 197

Działania i usługi zdrowotne mają znaczenie publiczne; do władz publicznych należy, na zasadach określonych w ustawie, ich normowanie oraz nadzór i kontrola nad nimi; działania i usługi mogą być wykonywane bezpośrednio lub przez osoby trzecie, a także przez osoby fizyczne lub osoby prawne prawa prywatnego.

Artykuł 198

Publiczne działania i usługi zdrowotne są częścią zregionalizowanej i zhierarchizowanej sieci i stanowią jednolity system, zorganizowany zgodnie z następującymi zasadami:

I - decentralizacji, z jednym kierownictwem na każdym szczeblu rządzenia;

II - pełnego zakresu świadczeń z pierwszeństwem dla działań prewencyjnych, bez uszczerbku dla świadczeń pomocowych;

III - udziału społeczności.

§ 1. Jednolity system zdrowotny jest finansowany, na zasadach określonych w art. 195, ze środków budżetu Unii, stanów, Dystryktu Federalnego i gmin, przeznaczonych na zabezpieczenie społeczne, obok innych źródeł finansowania.

§ 2. Unia, stany, Dystrykt Federalny i gminy zapewniają coroczne przeznaczenie na publiczne działania i usługi zdrowotne minimum środków wynikające z zastosowania proporcji wyliczonych:

I - na zasadach określonych w ustawie uzupełniającej przewidzianej w § 3 - w przypadku Unii;

II - dla uzyskanych wpływów z podatków, o których mowa w art. 155, oraz środków, o których mowa w art. 157 i art. 159, pkt I, podpunkt a) oraz pkt II, po odliczeniu kwot przekazanych właściwym gminom - w przypadku stanów i Dystryktu Federalnego;

III - dla uzyskanych wpływów z podatków, o których mowa w art. 156 i środków, o których mowa w artykułach 157 i 159, pkt I, podpunkt b) i § 3 - w przypadku gmin i Dystryktu Federalnego.

§ 3. Ustawa uzupełniająca, uchwalana ponownie co najmniej raz na pięć lat, określa:

I - proporcje procentowe, o których mowa w § 2;

II - kryteria przekazywania środków Unii na cele zdrowotne, przeznaczonych dla stanów, Dystryktu Federalnego i gmin oraz środków stanów przeznaczonych dla właściwych gmin, mając na celu stopniową redukcję różnic regionalnych;

III - normy dotyczące nadzorowania, zatwierdzania i kontroli wydatków na cele zdrowotne w zakresie działania Unii, stanów, Dystryktu Federalnego i gmin;

IV - zasady wyliczania kwoty wydatkowanej przez Unię.

Artykuł 199

Pomoc zdrowotna jest otwarta dla inicjatywy prywatnej.

§ 1. Instytucje prywatne mogą uczestniczyć w charakterze uzupełniającym w jednolitym systemie zdrowotnym, przestrzegając jego zasad, na podstawie umowy prawa publicznego lub porozumienia; pierwszeństwo mają jednostki dobroczynne i nie posiadające celów zarobkowych.

§ 2. Zabrania się przeznaczania środków publicznych na pomoc lub subwencje dla instytucji prywatnych o celach zarobkowych.

§ 3. Zabrania się bezpośredniego lub pośredniego udziału przedsiębiorstw lub kapitałów zagranicznych w opiece zdrowotnej w kraju, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w ustawie.

§ 4. Ustawa określa warunki i wymagania, związane z transportem narządów, tkanek i substancji ludzkich w celu transplantacji, badań i przetwarzania, a także z pobieraniem, przetwarzaniem i transfuzją krwi i jej produktów pochodnych; zabroniona jest jakakolwiek forma ich komercjalizacji.

Artykuł 200

Do jednolitego systemu zdrowotnego należy, obok innych uprawnień, na zasadach określonych w ustawie:

I - kontrolowanie i nadzorowanie procedur, produktów i substancji mających znaczenie dla zdrowia oraz udział w produkcji lekarstw, urządzeń, szczepionek, produktów pochodnych krwi i innych składników;

II - wykonywanie czynności kontroli sanitarnej i epidemiologicznej oraz kontroli zdrowia pracowników;

III - organizowanie kształcenia personelu w dziedzinie zdrowia;

IV - uczestniczenie w określaniu polityki i w wykonywaniu podstawowych działań sanitarnych;

V - popieranie rozwoju naukowego i technologicznego w swoim zakresie działania;

VI - nadzorowanie i przeprowadzanie inspekcji żywności oraz kontrolowanie jej wartości odżywczej, a także wartości odżywczej napojów i wód przeznaczonych do spożycia;

VII - uczestniczenie w kontroli i nadzorze produkcji, transportu, przechowywania i użycia substancji i wyrobów psychotropowych, toksycznych i radioaktywnych;

VIII - współdziałanie na rzecz ochrony środowiska, w tym także środowiska pracy.