Rozdział VII

RODZINA, DZIECI, MŁODZIEŻ I OSOBY W PODESZŁYM WIEKU

Artykuł 226

Rodzina, będąca podstawą społeczeństwa, podlega szczególnej ochronie państwa.

§ 1. Małżeństwo ma charakter cywilny; jego zawarcie jest bezpłatne.

§ 2. Małżeństwo religijne wywołuje skutki cywilne na zasadach określonych w ustawie.

§ 3. Dla celów ochrony przez państwo, trwały związek mężczyzny i kobiety jest uważany za jednostkę rodzinną; prawo powinno ułatwiać jego przekształcenie w małżeństwo.

§ 4. Za jednostkę rodzinną uznaje się także wspólnotę utworzoną przez któregokolwiek z rodziców i jego potomków.

§ 5. Prawa i obowiązki związane ze stanem małżeńskim są wykonywane na równi przez mężczyznę i kobietę.

§ 6. Małżeństwo cywilne może zostać rozwiązane przez rozwód, po uprzedniej separacji prawnej trwającej ponad rok w przypadkach określonych w ustawie, lub w przypadku udowodnionej rzeczywistej separacji trwającej od ponad dwóch lat.

§ 7. Planowanie rodziny, oparte na zasadach godności ludzkiej i odpowiedzialnego rodzicielstwa rodziców, jest wolną decyzją małżonków; do państwa należy dostarczanie środków edukacyjnych i naukowych dla realizacji tego prawa; zabroniona jest jakakolwiek forma nacisku ze strony instytucji publicznych lub prywatnych.

§ 8. Państwo zapewnia rodzinie pomoc dla każdego z jej członków i tworzy mechanizmy mające na celu wyeliminowanie przemocy w stosunkach rodzinnych.

Artykuł 227

Obowiązkiem rodziny, społeczeństwa i państwa jest zapewnienie dzieciom i młodzieży, jako absolutnego priorytetu, prawa do życia, zdrowia, wyżywienia, edukacji, wypoczynku, wykształcenia zawodowego, kultury, godności, szacunku, wolności oraz prawa do współżycia w rodzinie i społeczności, a także ich ochrona przed jakąkolwiek formą zaniedbania, dyskryminacji, wyzysku, przemocy, okrucieństwa i ucisku.

§ 1. Państwo wspiera programy całościowej pomocy zdrowotnej dla dzieci i młodzieży, zezwalając na udział jednostek pozarządowych i przestrzegając następujących zasad:

I - przyznanie określonego procentu środków publicznych na wydatki zdrowotne związane z opieką nad matką i dzieckiem;

II - tworzenie programów zapobiegania i wyspecjalizowanej pomocy dla osób upośledzonych fizycznie lub psychicznie oraz dla osób z upośledzeniem zmysłów, a także tworzenie programów integracji społecznej dla młodzieży upośledzonej, poprzez przygotowanie do pracy i do życia w społeczeństwie, oraz ułatwianie dostępu do dóbr i usług zbiorowych poprzez eliminację uprzedzeń i przeszkód architektonicznych.

§ 2. Ustawa określa normy budowy przestrzeni publicznych i budynków użytku publicznego oraz produkcji pojazdów transportu zbiorowego, w celu zagwarantowania dostępu do nich osobom upośledzonym.

§ 3. Prawo do szczególnej ochrony obejmuje następujące aspekty:

I - minimalny wiek przyjęcia do pracy, który wynosi czternaście lat, zgodnie z przepisem art. 7 pkt XXXIII;

II - zagwarantowanie praw z zakresu ubezpieczeń społecznych i praw pracowniczych;

III - zagwarantowanie dostępu pracownika małoletniego do szkoły;

IV - zagwarantowanie pełnej informacji o zarzucanym czynie przestępczym i jego skutkach prawnych, równość w procedurze sądowej i obrona przez uprawnionego obrońcę zawodowego, zgodnie z zasadami określonymi w szczególnym ustawodawstwie opiekuńczym;

V - przestrzeganie zasad krótkoterminowości, wyjątkowości i uwzględniania szczególnego położenia osoby w trakcie rozwoju przy stosowaniu jakiegokolwiek środka pozbawienia wolności;

VI - zachęcanie przez władze publiczne, za pośrednictwem pomocy prawnej, bodźców podatkowych i zasiłków, na zasadach określonych w ustawie, do podejmowania opieki nad osieroconymi lub opuszczonymi dziećmi i młodzieżą.

VII - programy prewencyjne i specjalna opieka dla dzieci i młodzieży uzależnionych od środków odurzających i narkotyków.

§ 4. Ustawa ustanawia surowe kary za wykorzystywanie, przemoc i eksploatację seksualną dzieci i młodzieży.

§ 5. Adopcja jest wspomagana przez władze publiczne na zasadach określonych w ustawie, która ustala przypadki i warunki jej przeprowadzania przez cudzoziemców.

§ 6. Dzieci, urodzone w małżeństwie lub poza nim albo adoptowane, mają takie same prawa oraz możliwości prawne; wszelkie dyskryminujące określenia dotyczące filiacji są zakazane.

§ 7. W zakresie praw dzieci i młodzieży stosuje się przepis art. 204.

Artykuł 228

Osoby poniżej osiemnastu lat nie ponoszą odpowiedzialności karnej, a podlegają normom odrębnego ustawodawstwa.

Artykuł 229

Rodzice mają obowiązek wspomagania, wychowywania i kształcenia dzieci małoletnich, a dzieci pełnoletnie mają obowiązek wspomagania i opieki nad rodzicami w przypadku starości, braku środków do życia lub choroby.

Artykuł 230

Rodzina, społeczeństwo i państwo mają obowiązek opiekować się osobami w podeszłym wieku, zapewniając im udział w życiu społeczności, obronę ich godności i dobrobytu oraz gwarantując prawo do życia.

§ 1. Programy opieki nad osobami w podeszłym wieku są realizowane w miarę możliwości w ich własnych mieszkaniach.

§ 2. Osobom, które ukończyły sześćdziesiąt pięć lat, gwarantuje się bezpłatność miejskiej komunikacji zbiorowej.