TYTUŁ IX
OGÓLNE PRZEPISY KONSTYTUCYJNE
Artykuł 233
[Przepis uchylony poprawką do Konstytucji, nr 28 z 1999 r.]
Artykuł 234
Zabrania się Unii przejmowania bezpośrednio lub pośrednio, w razie utworzenia stanu, obciążeń związanych z wydatkami na personel w stanie spoczynku oraz z amortyzacją długu wewnętrznego lub zewnętrznego administracji publicznej, w tym także administracji pośredniej.
Artykuł 235
W ciągu pierwszych dziesięciu lat po utworzeniu stanu stosuje się następujące normy podstawowe:
I - Zgromadzenie Ustawodawcze składa się z siedemnastu członków, jeżeli liczba ludności Stanu jest mniejsza niż sześćset tysięcy mieszkańców i z dwudziestu czterech, jeżeli jest równa lub większa od wymienionej liczby i mniejsza niż milion pięćset tysięcy;
II - Rząd obejmuje nie więcej niż dziesięć sekretariatów;
III - Trybunał Obrachunkowy liczy trzech członków mianowanych, spośród Brazylijczyków o nieskazitelnej opinii i uznanej wiedzy, przez gubernatora pochodzącego z wyborów;
IV - Sąd Sprawiedliwości liczy siedmiu sędziów;
V - pierwszych sędziów mianuje gubernator pochodzący z wyborów; są oni powoływani w następujący sposób:
a) pięciu spośród sędziów w wieku ponad trzydziestu pięciu lat, wykonujących zawód na terytorium nowego stanu lub w stanie, z którego został utworzony nowy stan;
b) dwóch spośród rzeczników30 na tych samych zasadach, oraz spośród adwokatów o nieskazitelnym charakterze i uznanej wiedzy prawniczej, posiadających co najmniej dziesięcioletni staż zawodowy, zgodnie z procedurą określoną w niniejszej Konstytucji;
VI - jeżeli stan powstał w wyniku przekształcenia terytorium federalnego, pierwszych pięciu sędziów może zostać wybranych spośród sędziów prawa z jakiejkolwiek części kraju;
VII - w każdym okręgu, pierwszy sędzia prawa, pierwszy rzecznik sprawiedliwości31 i pierwszy obrońca publiczny są mianowani przez gubernatora pochodzącego z wyborów, w wyniku konkursu obejmującego egzaminy i ocenę kwalifikacji;
VIII - do czasu promulgacji konstytucji stanowej, za Prokuratorię Generalną, Adwokaturę Generalną i Obronę Generalną Stanu odpowiadają adwokaci o uznanej wiedzy, którzy ukończyli trzydzieści pięć lat, mianowani przez gubernatora pochodzącego z wyborów i których można odwołać ad nutum;
IX - jeżeli nowy stan powstał w wyniku przekształcenia terytorium federalnego, przejęcie zobowiązań finansowych Unii związanych z wynagrodzeniem urzędników, którzy pracowali w administracji federalnej, a wybrali administrację stanową, przebiega w następujący sposób:
a) w szóstym roku istnienia stan przejmuje dwadzieścia procent zobowiązań finansowych związanych z wynagrodzeniem urzędników publicznych, za pozostałą część pozostaje odpowiedzialna Unia;
b) w siódmym roku, zobowiązania stanu zostaną zwiększone o trzydzieści procent, a w ósmym o pozostałe pięćdziesiąt procent;
X - nominacje, które następują po pierwszych nominacjach na stanowiska wymienione w niniejszym artykule, zostaną uregulowane w konstytucji stanowej;
XI - wydatki budżetowe na personel nie mogą przekroczyć pięćdziesięciu procent dochodów stanu.
Artykuł 236
Usługi notarialne i usługi w zakresie prowadzenia rejestrów są świadczone przez osoby prywatne, na podstawie upoważnienia władzy publicznej.
§ 1. Ustawa reguluje działalność, normuje odpowiedzialność cywilną i karną notariuszy, osób prowadzących rejestry i ich podwładnych, oraz określa zasady nadzoru nad ich aktami, sprawowanego przez władzę sądowniczą.
§ 2. Ustawa federalna ustanawia normy ogólne w zakresie ustalania cenników dla czynności podejmowanych przez służby notarialne i służby prowadzące rejestry.
§ 3. Rozpoczęcie działalności notarialnej i rejestracyjnej zależy od wyniku konkursu publicznego obejmującego egzaminy i ocenę kwalifikacji; żadne stanowisko nie może pozostać nie obsadzone przez dłużej niż sześć miesięcy bez otwarcia konkursu w celu jego obsadzenia w drodze przeniesienia lub powołania.
Artykuł 237
Nadzór i kontrola handlu zagranicznego niezbędne do obrony narodowych interesów finansowych, są sprawowane przez Ministerstwo Finansów.
Artykuł 238
Ustawa określa zasady sprzedaży i odsprzedaży paliw uzyskanych z ropy naftowej oraz alkoholu paliwowego i innych paliw uzyskanych z surowców odnawialnych, przy poszanowaniu zasad niniejszej Konstytucji.
Artykuł 239
Wpływy ze składek na rzecz Programu Integracji Społecznej32 , utworzonego ustawą uzupełniającą nr 7 z 7 września 1970 roku, oraz na rzecz Programu Tworzenia Majątku Urzędnika Publicznego33 , utworzonego ustawą uzupełniającą nr 8 z 3 grudnia 1970 roku, przeznacza się, od dnia promulgacji niniejszej Konstytucji, na zasadach określonych w ustawie, na finansowanie programu zasiłku dla bezrobotnych i premii, o których mowa w § 3 niniejszego artykułu.
§ 1. Ze środków wymienionych w nagłówku niniejszego artykułu, co najmniej czterdzieści procent przeznacza się na finansowanie programów rozwoju gospodarczego, za pośrednictwem Narodowego Banku Rozwoju Gospodarczego i Społecznego, przy zastosowaniu zasad waloryzacji zapewniających utrzymanie wartości tych środków.
§ 2. Majątki zgromadzone w ramach Programu Integracji Społecznej i Programu Tworzenia Majątku Urzędnika Publicznego podlegają zachowaniu; utrzymuje się przesłanki zwrotu przewidziane w odrębnych ustawach, z wyjątkiem przypadku pobrania środków w związku ze ślubem; zabronione jest rozdawanie środków, o których mowa w nagłówku niniejszego artykułu, w celu ich zdeponowania na rachunkach indywidualnych uczestników programów.
§ 3. Pracownikom, którzy otrzymują od pracodawców uczestniczących w Programie Integracji Społecznej i w Programie Tworzenia Majątku Urzędnika Publicznego, wynagrodzenie miesięczne w wysokości do dwóch pensji minimalnych, zapewnia się wypłatę minimalnego wynagrodzenia rocznego; w przypadku osób, które uczestniczyły w wymienionych programach przed dniem promulgacji niniejszej Konstytucji kwota ta obejmuje dochody z kont indywidualnych.
§ 4. Przedsiębiorstwa, w których wskaźnik rotacji personelu jest wyższy niż średnia w przedsiębiorstwach danego sektora, płacą dodatkową składkę przeznaczoną na finansowanie zasiłku dla bezrobotnych, na zasadach określonych w ustawie.
Artykuł 240
Przepis art. 195 nie obejmuje aktualnych obowiązkowych składek pracodawców, potrącanych z wynagrodzeń pracowników, przekazywanych prywatnym jednostkom służb socjalnych oraz służb kształcenia zawodowego powiązanych z ruchem związkowym.
Artykuł 241
Unia, stany, Dystrykt Federalny i gminy regulują w ustawie konsorcja publiczne i porozumienia o współpracy między jednostkami federalnymi, zezwalając na wspólne zarządzanie służbami publicznymi, a także na przekazanie całości lub części zadań, służb, personelu i mienia, niezbędnych do zapewniania ciągłości funkcjonowania przekazywanych służb.
Artykuł 242
Przepisu art. 206 pkt IV nie stosuje się do publicznych instytucji oświatowych, utworzonych przez ustawę stanową lub gminną, które istniały w dniu promulgacji niniejszej Konstytucji i które nie są całkowicie lub częściowo utrzymywane ze środków publicznych.
§ 1. W nauczaniu historii Brazylii bierze się pod uwagę wkład różnych kultur i grup etnicznych w kształtowanie ludu brazylijskiego.
§ 2. Gimnazjum imienia Pedro II, znajdujące się w mieście Rio de Janeiro, pozostanie w sferze działania federacji.
Artykuł 243
Ziemie jakiegokolwiek regionu kraju, na których zostaną wykryte nielegalne uprawy roślin psychotropowych, są natychmiast wywłaszczane i przeznaczane, w szczególności, na osiedlanie osadników, w celu uprawy produktów żywnościowych i leczniczych, bez jakiegokolwiek odszkodowania dla właściciela i bez uszczerbku dla innych sankcji przewidzianych w ustawie.
Paragraf jedyny. Wszelka rzecz posiadająca wartość gospodarczą, zatrzymana z racji nielegalnego handlu środkami odurzającymi i narkotykami, jest konfiskowana i wykorzystywana na rzecz instytucji i personelu, wyspecjalizowanych w leczeniu osób uzależnionych oraz na wyposażenie i wydatki związane z działaniami nadzoru, kontroli, zapobiegania i zwalczania przestępstw nielegalnego obrotu tymi substancjami.
Artykuł 244
Ustawa określa zasady przystosowywania miejsc publicznych, budynków użytku publicznego i pojazdów komunikacji zbiorowej obecnie istniejących w celu zapewnienia dostępu do nich osobom upośledzonym, zgodnie z przepisem artykułu 227 § 2.
Artykuł 245
Ustawa określa przypadki i warunki, w których władza publiczna udziela pomocy spadkobiercom i osobom, które pozostawały na utrzymaniu osób będących ofiarami umyślnych przestępstw, bez uszczerbku dla odpowiedzialności cywilnej osoby, która popełniła przestępstwo.
Artykuł 246
Zabrania się podejmowania środków tymczasowych w zakresie uregulowanym przez artykuł Konstytucji, którego treść została zmieniona w drodze poprawki promulgowanej w okresie od dnia 1 stycznia 1995 roku do dnia promulgacji niniejszej poprawki34 włącznie.
Artykuł 247
Ustawy przewidziane w pkt III § 1 art. 41 i § 7 art. 169 ustanawiają specjalne kryteria i gwarancje związane z utratą urzędu przez urzędnika publicznego powołanego na stałe, który w związku z zakresem działania danego urzędu, podejmuje czynności zastrzeżone dla stanu.
Paragraf jedyny. W przypadku nieprawidłowego wykonywania funkcji, utrata stanowiska następuje wyłącznie w wyniku postępowania administracyjnego, w którym zapewnia się zainteresowanemu stosowanie zasady kontradyktoryjności oraz pełne prawo do obrony.
Artykuł 248
Świadczenia wypłacone, z jakiegokolwiek tytułu, przez właściwy organ w ramach powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych, w tym również ze środków Skarbu Narodowego, oraz świadczenia nie objęte maksymalnym limitem wartości dla świadczeń przyznawanych w tym systemie, podlegają ograniczeniom określonym w art. 37 pkt XI.
Artykuł 249
W celu zapewnienia środków na wypłatę emerytur i rent przyznawanych urzędnikom i osobom, które pozostawały na ich utrzymaniu, w uzupełnieniu środków właściwych Skarbów, Unia, stany, Dystrykt Federalny i gminy mogą ustanawiać fundusze obejmujące środki pochodzące ze składek oraz wszelkiego rodzaju dobra, prawa i aktywa, w drodze ustawy, która reguluje charakter tych funduszy i zasady administrowania nimi.
Artykuł 250
W celu zapewnienia środków na wypłatę świadczeń przyznawanych w ramach powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych, w uzupełnieniu środków pochodzących ze składek, Unia może ustanowić fundusz obejmujący wszelkiego rodzaju dobra, prawa i aktywa, w drodze ustawy, która reguluje charakter tego funduszu i zasady administrowania nim.
Brasí lia, 5 października 1988 roku.