Konstytucja Republiki Francuskiej

Rozdział 2
Prezydent Republiki

Artykuł 5

Prezydent Republiki czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji. Zapewnia przez swój arbitraż właściwe funkcjonowanie władz publicznych, jak również ciągłość państwa.  
Jest on gwarantem niepodległości narodowej, integralności terytorialnej i przestrzegania traktatów 8.

Artykuł 6 9

Prezydent Republiki jest wybierany na 5 lat w wyborach powszechnych i bezpośrednich.
Sposób wykonania niniejszego artykułu określa ustawa organiczna.

Artykuł 7 10

Prezydent Republiki jest wybierany bezwzględną większością ważnie oddanych głosów. Jeżeli większość ta nie została osiągnięta w pierwszej turze głosowania, przeprowadza się w czternastym dniu drugą turę wyborów. Mogą w niej uczestniczyć tylko dwaj kandydaci, którzy, w przypadku ewentualnego wycofania się kandydatów wyżej uplasowanych, otrzymali w pierwszej turze największą liczbę głosów.
Wybory zarządza rząd.
Wybór nowego prezydenta przeprowadza się najpóźniej dwudziestego dnia i najwcześniej trzydziestego piątego dnia przed upływem kadencji urzędującego prezydenta.
W przypadku opróżnienia urzędu Prezydenta Republiki z jakiegokolwiek powodu lub zaistnienia przeszkody w jego sprawowaniu, stwierdzonej na wniosek rządu przez Radę Konstytucyjną bezwzględną większością głosów jej członków, funkcje Prezydenta Republiki, z wyjątkiem przewidzianych w art. 11 i 12, są tymczasowo sprawowane przez Przewodniczącego Senatu, a jeżeli ten nie może ich sprawować, przez rząd.
W przypadku opróżnienia urzędu prezydenta lub w przypadku stwierdzenia przez Radę Konstytucyjną trwałej przeszkody w jego sprawowaniu, głosowanie w celu wyboru nowego prezydenta odbywa się, z wyjątkiem przypadków spowodowanych siłą wyższą i stwierdzonych przez Radę Konstytucyjną, najwcześniej dwudziestego dnia, a najpóźniej trzydziestego piątego od dnia opróżnienia urzędu lub orzeczenia trwałego charakteru przeszkody w jego sprawowaniu.
Jeżeli w ciągu siedmiu dni poprzedzających końcową datę zgłaszania kandydatur, jedna z osób, która co najmniej trzydzieści dni wcześniej ogłosiła publicznie swą decyzję kandydowania, umrze lub znajdzie się w sytuacji uniemożliwiającej ubieganie się o wybór, Rada Konstytucyjna może zarządzić odroczenie wyborów.
Jeżeli przed pierwszą turą jeden z kandydatów umrze lub znajdzie się w sytuacji uniemożliwiającej ubieganie się o wybór, Rada Konstytucyjna zarządza odroczenie wyborów.
W przypadku śmierci lub zaistnienia przeszkody po stronie jednego z dwu kandydatów najbardziej popieranych w pierwszej turze, przed ewentualnym wycofaniem kandydatur, Rada Konstytucyjna zarządza rozpoczęcie czynności wyborczych od nowa; podobnie postępuje Rada Konstytucyjna w przypadku śmierci lub zaistnienia przeszkody po stronie jednego z dwu kandydatów dopuszczonych do drugiej tury głosowania.
We wszystkich przypadkach wszczęcie postępowania przed Radą Konstytucyjną następuje w trybie określonym w art. 61 ust. 2 lub na warunkach określonych przez ustawę organiczną, o której mowa w art. 6, a dotyczącej zgłaszania kandydatów.
Rada Konstytucyjna może przedłużyć terminy przewidziane w ust. 3 i 5,  jednak pod warunkiem, by głosowanie mogło się odbyć najpóźniej trzydziestego piątego dnia po dacie podjęcia decyzji przez Radę Konstytucyjną. Jeżeli stosowanie postanowień niniejszego ustępu spowoduje odroczenie wyborów na datę przypadającą po wygaśnięciu kadencji urzędującego prezydenta, tenże pozostaje na dotychczasowym stanowisku aż do ogłoszenia wyboru jego następcy.
W okresie opróżnienia urzędu Prezydenta Republiki, jak też w okresie jaki upływa między stwierdzeniem zaistnienia trwałej przeszkody w sprawowaniu funkcji Prezydenta Republiki, a wyborem jego następcy nie mogą być stosowane art. 49 i 50 oraz art. 89 Konstytucji.

Artykuł 8

Prezydent Republiki powołuje premiera. Decyzję o odwołaniu go z funkcji podejmuje w wyniku złożenia przez premiera dymisji rządu.
Na wniosek premiera powołuje innych członków rządu i ich odwołuje.

Artykuł 9

Prezydent Republiki przewodniczy Radzie Ministrów.

Artykuł 10 11

Prezydent Republiki promulguje ustawy w ciągu piętnastu dni następujących po przekazaniu rządowi ustawy ostatecznie uchwalonej.
Może on przed upływem tego terminu zwrócić się do parlamentu o ponowne rozpatrzenie ustawy lub niektórych jej artykułów. Ponownego rozpatrzenia odmówić nie można.

Artykuł 11

Prezydent Republiki, na wniosek rządu przedstawiony w okresie trwania sesji lub na łączny wniosek obydwu izb ogłoszony w "Journal Officiel", może poddać referendum każdy projekt ustawy dotyczący organizacji władz publicznych, reform w zakresie polityki ekonomicznej lub społecznej Narodu i służb publicznych, które w tym uczestniczą, lub upoważniającej do ratyfikacji traktatu, który nie będąc sprzeczny z Konstytucją, wywierałby wpływ na funkcjonowanie instytucji.
Jeżeli referendum zostaje zarządzone na wniosek rządu, wówczas składa on przed każdą z izb deklarację, nad którą przeprowadzana jest debata.
Jeżeli projekt ustawy zostanie przyjęty w referendum, Prezydent Republiki promulguje ją w ciągu piętnastu dni następujących po ogłoszeniu wyników głosowania.

Artykuł 12

Prezydent Republiki może, po zasięgnięciu opinii premiera i przewodniczących izb, zarządzić rozwiązanie Zgromadzenia Narodowego.
Wybory powszechne odbywają się najwcześniej dwudziestego i najpóźniej czterdziestego dnia po rozwiązaniu.
Zgromadzenie Narodowe zbiera się z mocy prawa w drugi czwartek po wyborach. Jeżeli zebranie się Zgromadzenia Narodowego przypada poza okresem przewidzianym na sesję zwyczajną, z mocy prawa otwarta zostaje sesja piętnastodniowa 12.
Ponowne rozwiązanie Zgromadzenia nie może być zarządzone przed upływem roku, następującego po wyborach.

Artykuł 13

Prezydent Republiki podpisuje ordonanse 13 i dekrety 14 uchwalane na posiedzeniu Rady Ministrów 15.
Powołuje na stanowiska cywilne i wojskowe.
Radcy stanu, wielki kanclerz Legii Honorowej, ambasadorowie i posłowie nadzwyczajni, starsi radcy Izby Obrachunkowej, prefekci, reprezentanci państwa we wspólnotach zamorskich, określonych w art. 74 i w Nowej Kaledonii, generałowie i admirałowie, rektorzy akademii, dyrektorzy urzędów administracji centralnej są powoływani przez Radę Ministrów działającą na posiedzeniu 16.
Ustawa organiczna określa inne stanowiska, które obsadzane są przez Radę Ministrów, jak też warunki, w których uprawnienia nominacyjne Prezydenta Republiki mogą zostać przez niego przekazane do wykonania w jego imieniu.

Artykuł 14

Prezydent Republiki wysyła ambasadorów i posłów nadzwyczajnych do państw obcych; ambasadorowie i posłowie nadzwyczajni państw obcych są przy nim akredytowani.

Artykuł 15

Prezydent Republiki jest zwierzchnikiem sił zbrojnych. Przewodniczy on najwyższym radom i komitetom obrony narodowej.

Artykuł 16

Jeżeli instytucje Republiki, niepodległość państwa, integralność jego terytorium bądź wykonywanie zobowiązań międzynarodowych są zagrożone w sposób poważny i bezpośredni oraz gdy regularne funkcjonowanie określonych w Konstytucji władz publicznych zostało przerwane, Prezydent Republiki podejmuje środki, jakich wymagają okoliczności po oficjalnej konsultacji premiera, przewodniczących izb i Rady Konstytucyjnej.
Informuje on o tym Naród w drodze orędzia.
Środki te powinny wynikać z woli zapewnienia konstytucyjnym władzom publicznym w jak najkrótszym czasie wypełnianie ich zadań. Rada Konstytucyjna wyraża w tej sprawie swoją opinię.
Parlament zbiera się z mocy prawa.
Zgromadzenie Narodowe nie może być rozwiązane w okresie, gdy wykonywane są uprawnienia wyjątkowe.

Artykuł 17

Prezydent Republiki stosuje prawo łaski.

Artykuł 18

Prezydent Republiki komunikuje się z obiema izbami parlamentu za pomocą orędzi, których odczytanie zarządza i nad którymi nie przeprowadza się debaty.
W okresie między sesjami parlament zbiera się specjalnie w tym celu.

Artykuł 19

Akty Prezydenta Republiki, z wyjątkiem określonych art. art. 8 (ust. 1), 11, 12, 16, 18, 54, 56 i 61 podlegają kontrasygnacie premiera i w określonych przypadkach, właściwych ministrów.


8 Treść ust. 2 w brzmieniu nadanym przez art. 9 ustawy konstytucyjnej nr 95-880 z 4 sierpnia 1995 r.
9 Treść art. 6 w brzmieniu nadanym przez art.1 ustawy nr 62-1292 z 6 listopada 1962 r. Treść ust. 1 zmieniona ustawą konstytucyjną nr 2000-964 z 3 października 2000 r. w odniesieniu do kadencji Prezydenta Republiki.
10 Treść art. 7 w brzmieniu nadanym przez ustawę nr 62-1292 z 6 listopada 1962 r. i zmienionym przez ustawę konstytucyjną nr 76-527 z 18 czerwca 1976 r., a ust. 1 zmieniła ustawa konstytucyjna nr 2003-276 z 28 marca 2003 r.
11 Treść art. w brzmieniu nadanym przez art. 1 ustawy konstytucyjnej nr 95-880 z 4 sierpnia 1995 r.
12 Treść ust.2 w brzmieniu nadanym przez art. 3 ustawy konstytucyjnej nr 95-880 z 4 sierpnia 1995 r.
13 W oryginale: "les ordonnances" - dekrety z mocą ustawy.
14 W oryginale: "les decrets" - akty wydane przez rząd i pozbawione mocy ustawy.
15 Zob. wyjaśnienie na s. 21-22.
16 Zmiana brzmienia ust. 3 została dokonana ustawą konstytucyjną nr 2003-276 z 28 marca 2003 r.