Konstytucja Irlandii - RZĄD

RZĄD


Artykuł 28

1. Rząd składa się z nie mniej niż siedmiu i nie więcej niż piętnastu członków, których, zgodnie z postanowieniami niniejszej Konstytucji, mianuje Prezydent.
2. Władza wykonawcza w państwie jest sprawowana, stosownie do postanowień niniejszej Konstytucji, przez Rząd lub z jego upoważnienia,.     3. 1° Państwo nie może wypowiadać wojny ani brać udziału w żadnej wojnie, chyba że Dáil Éireann wyrazi na to zgodę.         2° W razie faktycznej napaści, Rząd może jednak podjąć wszelkie kroki, które uzna za konieczne dla obrony Państwa, a Dáil Éireann, jeśli nie obraduje, to zostaje zwołana w możliwie najkrótszym terminie.
    3° Żadne postanowienie niniejszej Konstytucji, z wyjątkiem art. 15 ust. 5 pkt 2°, nie daje podstaw do uznania nieważności ustawy uchwalonej przez Oireachtas, służącej ochronie bezpieczeństwa publicznego i istnienia Państwa podczas wojny lub zbrojnych zamieszek, ani też żadnego aktu podjętego lub zamierzonego podczas wojny lub zbrojnych zamieszek, zgodnie z taką ustawą. Określenie "czas wojny" w tym punkcie oznacza okres, w którym trwa konflikt zbrojny, którego Państwo nie jest uczestnikiem, ale obie izby Oireachtas uznają, że w wyniku tego konfliktu, zaistniała krytyczna sytuacja dotycząca żywotnych interesów Państwa; określenie "czas wojny lub zbrojnych zamieszek" obejmuje okres po zakończeniu każdej wojny, każdego wyżej wymienionego konfliktu zbrojnego albo zbrojonych zamieszek, jaki może upłynąć do chwili, kiedy obie izby Oireachtas zdecydują, że sytuacja krytyczna w państwie spowodowana przez wojnę, konflikt zbrojny lub zbrojne zamieszki przestała istnieć36 .
4. 1° Rząd ponosi odpowiedzialność przed Dáil Éireann.
    2° Rząd obraduje i działa jako ciało kolegialne oraz ponosi kolegialnie odpowiedzialność za ministerstwa kierowane przez członków Rządu.
    3° Tajność obrad Rządu powinna być zachowana we wszystkich okolicznościach, chyba że Wyższy Sąd Apelacyjny zdecyduje o odstąpieniu od niej w istotnej sprawie, a mianowicie:
        i. w interesie wymiaru sprawiedliwości sprawowanego przez sąd, lub
        ii. ze względu na nadrzędny interes publiczny, na wniosek złożony w tej sprawie przez trybunał, wyznaczony przez Rząd lub ministra Rządu, z upoważnienia izb Oireachtas, o zbadanie sprawy uznanej przez nich za sprawę o znaczeniu publicznym37 .
    4° Rząd przygotowuje preliminarz przychodów i preliminarz wydatków Państwa na każdy rok finansowy, i przedstawia je Dáil Éireann celem rozpatrzenia37.
5. 1° Szef Rządu lub Premier, określany jest jako Taoiseach i pod tą nazwą występuje w niniejszej Konstytucji.
    2° Taoiseach ogólnie informuje Prezydenta o sprawach polityki wewnętrznej i międzynarodowej.
6. 1° Taoiseach mianuje członka Rządu na stanowisko Tánaiste.
    2° W razie śmierci Taoiseach lub jego trwałej niezdolności do sprawowania urzędu, Tánaiste wypełnia w jego imieniu wszystkie obowiązki do czasu powołania nowego Taoiseach.
    3° Tánaiste pełni również obowiązki Taoiseach lub w jego imieniu podczas czasowej nieobecności Taoiseach.
7. 1° Taoiseach, Tánaiste i członek Rządu odpowiedzialny za Ministerstwo Finansów muszą być członkami Dáil Éireann.
    2° Pozostali członkowie Rządu muszą być członkami Dáil Éireann lub Seanad Éireann, ale członkami Seanad Éireann nie może być więcej niż dwóch członków Rządu.
8. Każdy członek Rządu ma prawo uczestniczyć i zabierać głos na posiedzeniach obu izb Oireachtas.
9. 1° Taoiseach może podać się do dymisji w każdej chwili, składając rezygnację na ręce Prezydenta.
    2° Każdy członek Rządu może podać się dymisji, składając rezygnację na ręce Taoiseach celem przekazania jej Prezydentowi.
    3° Prezydent przyjmuje dymisję każdego członka Rządu, innego niż Taoiseach, za radą Taoiseach
    4° Taoiseach może w każdej chwili z przyczyn, które uzna za wystarczające, zażądać od członka Rządu złożenia dymisji; jeżeli członek Rządu nie zastosuje się do takiego żądania, zostaje odwołany przez Prezydenta za radą Taoiseach.
10. Taoiseach składa dymisję, gdy straci poparcie większości w Dáil Éireann, chyba że za jego radą Prezydent rozwiąże Dáil Éireann, a Taoiseach uzyska poparcie większości nowej Dáil Éireann.
11. 1° Zawsze, gdy Taoiseach składa dymisję, pozostali członkowie Rządu także podają się do dymisji, lecz zarówno Taoiseach, jak i pozostali członkowie Rządu pełnią swoje obowiązki aż do powołania ich następców.
      2° Po rozwiązaniu Dáil Éireann członkowie Rządu pełnią swoje obowiązki do czasu powołania ich następców.
12. Ustawa reguluje następujące zagadnienia, mianowicie: organizację i podział obowiązków między ministerstwa, powoływanie członków Rządu na stanowiska ministrów sprawujących pieczę nad wspomnianymi ministerstwami, zwolnienie z pełnienia obowiązków członka Rządu podczas jego czasowej nieobecności lub niezdolności oraz wynagrodzenie członków Rządu.



36 Pkt. 3° ust. 3 art. 28 zmieniony Pierwszą, Drugą i Dwudziestą pierwszą poprawką do Konstytucji, odpowiednio, z dnia 2 września 1939 r., z dnia 30 maja 1941 r. i z dnia 27 marca 2002 r.
37 Pkt 3o ust. 4 art. 28 dodany Siedemnastą poprawką do Konstytucji z dnia 14 listopada 1997 r., co skutkowało też zmianą numeracji "starego" pkt 3o na pkt 4°.