III. STRUKTURA WŁADZ PAŃSTWOWYCH
1. Zgromadzenie 9) Republiki Macedonii
Artykuł 61
Zgromadzenie Republiki Macedonii jest organem przedstawicielskim obywateli i piastunem władzy ustawodawczej w Republice.
Strukturę i funkcjonowanie Zgromadzenia określają K
onstytucja i regulamin Zgromadzenia.Artykuł 62
W skład Zgromadzenia wchodzi od 120 do 140 deputowanych.
Deputowani wybierani są w wyborach powszechnych, bezpośrednich i wolnych, w głosowaniu tajnym.
Deputowany jest przedstawicielem obywateli i w Zgromadzeniu podejmuje decyzje zgodnie ze swymi przekonaniami.
Deputowany nie może być odwołany.
Tryb i warunki wyboru deputowanych określa ustawa, którą uchwala Zgromadzenie większością głosów ogólnej liczby deputowanych.
Artykuł 63
Deputowani do Zgromadzenia wybierani są na 4 lata. Mandat deputowanego weryfikuje Zgromadzenie. Kadencja rozpoczyna się w dniu posiedzenia konstytuującego Zgromadzenie. Posiedzenie to odbywa się nie później niż w ciągu 21 dni od daty wyborów. Posiedzenie konstytuujące zwołuje przewodniczący Zgromadzenia poprzedniej kadencji.
Jeżeli posiedzenie konstytuujące nie zostanie zwołane w przewidzianym terminie, deputowani zbierają się w celu ukonstytuowania Zgromadzenia z własnej inicjatywy w dwudziestym pierwszym dniu od daty wyborów.
Wybory deputowanych do Zgromadzenia są przeprowadzane w ciągu ostatnich 90 dni przed zakończeniem kadencji Zgromadzenia albo w ciągu 60 dni od daty rozwiązania Zgromadzenia.
Kadencja deputowanych może zostać przedłużona jedynie w razie stanu wojny albo stanu wyjątkowego.
Ustawa określa niewybieralność i niepołączalność funkcji deputowanego do Zgromadzenia ze sprawowaniem innych funkcji publicznych lub zawodowych.
Zgromadzenie zostaje rozwiązane, jeżeli za takim wnioskiem opowie się większość ogólnej liczby deputowanych.
Artykuł 64
Deputowanym przysługuje immunitet.
Deputowany nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani zatrzymany za poglądy wyrażone w Zgromadzeniu lub za sposób głosowania.
Deputowany nie może zostać zatrzymany bez zgody Zgromadzenia, chyba że został schwytany na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa, za które jest przewidziana kara nie mniejsza niż 5 lat więzienia.
Zgromadzenie może zadecydować o zastosowaniu immunitetu wobec deputowanego, który się na niego powołuje, jeżeli
wymaga tego sprawowanie funkcji deputowanego.W czasie kadencji deputowani nie podlegają obowiązkowi służby w siłach zbrojnych.
Deputowany ma prawo do diet określonych w ustawie.
Artykuł 65
Deputowany może złożyć mandat.
Deputowany składa rezygnację z mandatu osobiście na posiedzeniu Zgromadzenia.
Deputowany traci mandat, jeżeli popełni przestępstwo zagrożone karą nie mniejszą niż 5 lat więzienia.
Deputowanego można pozbawić mandatu, jeżeli został skazany za przestępstwo albo inny czyn, który czyni go niegodnym sprawowania funkcji deputowanego bądź jeżeli przez 6 miesięcy nie uczestniczył w posiedzeniach Zgromadzenia bez usprawiedliwienia. O pozbawieniu mandatu decyduje Zgromadzenie większością dwóch trzecich głosów ogólnej liczby deputowanych.
Artykuł 66
Zgromadzenie obraduje w permanencji.
Zgromadzenie pracuje na posiedzeniach.
Posiedzenia zwołuje przewodniczący Zgromadzenia.
Zgromadzenie uchwala swój regulamin większością głosów ogólnej liczby deputowanych.
Artykuł 67
Zgromadzenie większością głosów ogólnej liczby deputowanych wybiera spośród deputowanych przewodniczącego i jednego lub więcej wiceprzewodniczących.
Przewodniczący Zgromadzenia reprezentuje Zgromadzenie, czuwa nad przestrzeganiem regulaminu Zgromadzenia oraz wykonuje inne obowiązki przewidziane Konstytucją i regulaminem Zgromadzenia.
Funkcja Przewodniczącego Zgromadzenia jest niepołączalna ze sprawowaniem innych funkcji publicznych, zawodowych albo funkcji w partii politycznej.
Przewodniczący Zgromadzenia zarządza wybory parlamentarne i wybo
ry Prezydenta Republiki.Artykuł 68
Zgromadzenie Republiki Macedonii:
- uchwala Konstytucję i zmiany Konstytucji;
- uchwala ustawy i ustala autentyczną wykładnię ustaw;
- ustala powszechne podatki;
- uchwala budżet Republiki i przyjmuje sprawozdanie z j
ego wykonania;- ustala plan przestrzenny Republiki;
- ratyfikuje umowy międzynarodowe;
- decyduje o wojnie i pokoju;
- przyjmuje decyzje o zmianie granic Republiki;
- przyjmuje decyzje o przystąpieniu Republiki do sojuszów i związków z innymi państwami oraz o występowaniu z takich sojuszów i związków;
- zarządza referendum;
- decyduje o rezerwach Republiki;
- powołuje Rząd Republiki Macedonii;
- powołuje sędziów Trybunału Konstytucyjnego Republiki Macedonii;
- powołuje i odwołuje sędziów;
- wybiera, powołuje i odwołuje innych piastunów urzędów publicznych oraz innych funkcji określonych w Konstytucji i ustawie;
- sprawuje kontrolę polityczną i nadzór na Rządem i innymi piastunami funkcji publicznych, którzy są odpowiedzialni przed Zgromadzeniem;
- ogłasza amnestię; oraz
- wykonuje inne czynności określone w Konstytucji.
Zgromadzenie w sprawach z zakresu swoich kompetencji przyjmuje uchwały, deklaracje, zalecenia i wnioski.
Artykuł 69
Zgromadzenie może obradować, jeżeli w posiedzeniu uczestniczy większość ogólnej liczby deputowanych. Zgromadzenie podejmuje decyzje większością głosów deputowanych obecnych na posiedzeniu, ale nie mniejszą niż jedna trzecia ogólnej liczby deputowanych, chyba że Konstytucja wymaga większości szczególnej.
Artykuł 70
Posiedzenia Zgromadzenia są jawne.
Zgromadzenie może większością głosów dwóch trzech ogólnej liczby deputowanych wykluczyć jawność obrad.
Artykuł 71
Prawo wnoszenia projektów ustaw przysługuje każdemu deputowanemu do Zgromadzenia, Rządowi Republiki Macedonii oraz grupie co najmniej 10 tysięcy wyborców.
Z inicjatywą wniesienia projektu ustawy przez upoważnione podmioty może wystąpić każdy obywatel, grupa obywateli, instytucja i zrzeszenie.
Artykuł 72
Interpelacja może dotyczyć działalności każdego, kto piastuje funkcję publiczną, Rządu i każdego poszczególnego członka Rządu, może również dotyczyć problemów działalności organów państwowych.
Interpelację może zgłosić co najmniej 5 deputowanych.
Zapytanie parlamentarne może zgłosić każdy deputowany.
Tryb i procedurę zgłoszenia oraz rozpatrzenia interpelacji i zapytań parlamentarnych określa regulamin Zgromadzenia.
Artykuł 73
Zgromadzenie decyduje o przeprowadzeniu referendum w poszczególnych kwestiach z zakresu jego kompetencji. Uchwała jest podejmowana większością głos
ów ogólnej liczby deputowanych.Decyzję uważa się za przyjętą w referendum, jeżeli głosowała za nią większość wyborców, a w głosowaniu wzięło udział więcej niż połowa wszystkich wyborców.
Zgromadzenie jest obowiązane zarządzić referendum, jeżeli z takim wnioskiem wystąpi co najmniej 150 tysięcy wyborców.
Decyzja przyjęta w referendum jest wiążąca.
Artykuł 74
Zgromadzenie podejmuje decyzję o zmianie granic Republiki większością dwóch trzecich głosów ogólnej liczby deputowanych.
Decyzję o zmianie granic Republiki uznaje się za przyjętą w referendum, jeżeli głosowała za nią większość wszystkich wyborców.
Artykuł 75
Ustawy ogłasza się dekretem
10) .Dekret o ogłoszeniu ustawy podpisują Prezydent Republiki i Przewodniczący Zgromadzenia.
Prezydent Republiki może odmówić podpisania dekretu o ogłoszeniu ustawy. Wówczas Zgromadzenie ponownie rozpatruje ustawę i jeżeli uchwali ją ponownie większością głosów ogólnej liczby deputowanych, Prezydent Republiki musi podpisać dekret.
Prezydent musi podpisać dekret, jeżeli ustawa zgodnie z Konstytucją została uchwalona większością dwóch trzecich głosów ogólnej liczby deputowanych.
Artykuł 76
Zgromadzenie tworzy swoje organy robocze, stałe i tymczasowe.
Zgromadzenie może powołać komisje śledcze we wszystkich dziedzinach i w każdej sprawie będącej przedmiotem interesu publicznego.
Wniosek o powołanie komisji śledczej musi być złożony przez co najmniej 20 deputowanych.
Zgromadzenie powołuje stałą komisję śledczą zajmującą się ochroną wolności i praw człowieka.
Sprawozdanie komisji śledczych stanowi podstawę wszczęcia postępowania stwierdzającego odpowiedzialność osób piastujących funkcje publiczne.
Artykuł 77
Zgromadzenie wybiera Rzecznika Praw Ludu 11) .
Rzecznik Praw Ludu stoi na straży konstytucyjnych i ustawowych praw obywatelskich, jeżeli zostały one naruszone przez organy administracji państwowej albo przez inne organy czy organizacje wykonujące władzę publiczną.
Rzecznik Praw Ludu jest wybierany na 8 lata z prawem wyboru na drugą kadencję.
Warunki wyboru i odwoływania, kompetencji i tryb prac Rzecznika Praw Ludu określa ustawa.
Artykuł 78
Zgromadzenie powołuje Radę do Spraw Stosunków Narodowościowych.
W skład Rady wchodzą: Przewodniczący Zgromadzenia oraz po dwóch członków Macedończyków, Albańczyków, Turków, Wołochów, Romów oraz dwóch członków innych narodowości zamieszkujących w Macedonii.
Przewodniczący Zgromadzenia jest przewodniczącym Rady.
Członków Rady wybiera Zgromadzenie.
Rada rozpatruje problemy stosunków między narodowościami w Republice, przedstawia opinie i wnioski w sprawie ich rozwiązywania.
Zgromadzenie jest obowiązane rozpatrzyć opinie i wnioski Rady oraz podjąć stosowne decyzje.