(1) Niemcem w rozumieniu niniejszej Ustawy Zasadniczej z zastrzeżeniem odmiennej regulacji ustawowej jest każdy, kto posiada niemiecką przynależność państwową lub kto jako uchodźca lub wypędzony narodowości niemieckiej, jego małżonek lub potomek znalazł przyjęcie na obszarze Rzeszy Niemieckiej według stanu z dnia 31 grudnia 1937 roku.
(2) Byłym niemieckim przynależnym państwowym, którzy między dniem 30 stycznia 1933 roku a 8 maja 1945 roku z przyczyn politycznych, rasowych lub religijnych zostali pozbawieni przynależności państwowej, a także ich potomkom, należy przynależność tę na ich wniosek przywrócić. Uważa się, że nie stracili oni przynależności państwowej, jeżeli osiedlili się w Niemczech po 8 maja l945 roku i nie wyrazili innej woli.
Artykuł 117
(1) Prawo sprzeczne z art. 3 ust. 2 pozostaje w mocy do momentu dostosowania go do tego postanowienia Ustawy Zasadniczej, jednak nie dłużej niż do dnia 31 marca 1953 roku.
(2) Ustawy ograniczające wolność przemieszczania się ze względu na obecne trudności lokalowe pozostają w mocy do momentu ich uchylenia przez ustawę federalną.
Artykuł 118
Nowy podział obszaru obejmującego kraje Badenię, Wirtembergię-Badenię i Wirtembergię - Hohenzollern może zostać dokonany odmiennie od postanowień art. 29 w drodze porozumienia między zainteresowanymi krajami. Jeżeli nie dojdzie do porozumienia, nowy podział zostanie ustalony w drodze ustawy federalnej, która musi przewidywać przeprowadzenie referendum konsultacyjnego.
Nowy podział obszaru obejmującego kraje Berlin i Brandenburgię może zostać dokonany odmiennie od postanowień art. 29 w drodze porozumienia między zainteresowanymi krajami przy udziale uprawnionych do głosowania w tych krajach.
Artykuł 119
W sprawach uchodźców i wypędzonych, szczególnie w kwestii ich rozmieszczenia w krajach związkowych, Rząd Federalny może za zgodą Bundesratu wydawać rozporządzenia z mocą ustawy do momentu uregulowania tych spraw w drodze ustawodawstwa federalnego. W szczególnych przypadkach Rząd Federalny może zostać upoważniony do wydawania konkretnych instrukcji. Instrukcje te należy kierować do najwyższych władz krajów związkowych, chyba że zachodzi niebezpieczeństwo zwłoki.
Artykuł 120
(1) Federacja ponosi wydatki z tytułu kosztów okupacji oraz inne wewnętrzne i zewnętrzne obciążenia spowodowane przez wojnę zgodnie ze szczegółowymi regulacjami ustawy federalnej. Jeżeli obciążenia będące następstwem wojny zostały uregulowane do dnia l października 1969 r. w drodze ustaw federalnych, Federacja i kraje związkowe wzajemnie ponoszą koszty zgodnie z przepisami tych ustaw. Jeżeli koszty będące następstwem wojny, które nie zostały ani nie zostaną uregulowane w ustawach federalnych, były do dnia 1 października 1965 r. ponoszone przez kraje związkowe, gminy (związki gmin) lub inne podmioty, które wykonują zadania krajów lub gmin, to Federacja nie jest zobowiązana do przejęcia tego rodzaju kosztów także po tym terminie. Federacja pokrywa dopłaty do ciężarów z tytułu ubezpieczenia społecznego z uwzględnieniem ubezpieczenia od bezrobocia i pomocy dla bezrobotnych. Ustanowione w niniejszym ustępie rozłożenie między Federację a kraje związkowe obciążeń spowodowanych przez wojnę nie narusza ustawowej regulacji dotyczącej roszczeń odszkodowawczych z tytułu następstw wojny88 .
(2) Dochody przechodzą na Federację w momencie przejęcia przez nią wydatków.
(1) Prawo, które zostało wydane jako prawo federalne, ale z powodu zmiany art. 74 ust.1, wprowadzenia art. 84 ust. 1 zdanie 7, art. 85 ust. 1 zdanie 2 lub art. 105 ust. 2a zdanie 2 albo z powodu uchylenia art. 74a, 75 lub art. 98 ust. 3 zdanie 2 nie mogłoby być wydawane jako prawo federalne, nadal obowiązuje jako prawo federalne. Może ono zostać zastąpione prawem krajów związkowych.
(2) Prawo wydane na podstawie art. 72 ust. 2 w brzmieniu obowiązującym do dnia 15 listopada 1994 r., ale z powodu zmiany art. 72 ust. 2 nie mogłoby być wydawane jako prawo federalne, nadal obowiązuje jako prawo federalne. Ustawa federalna może określić, że może ono zostać zastąpione przez prawo krajów związkowych.
(3) Prawo, które wydane zostało jako prawo krajów związkowych, ale z powodu zmiany art. 73 nie mogłoby być wydawane jako prawo krajów związkowych, nadal obowiązuje jako prawo krajów związkowych. Może ono zostać zastąpione przez prawo federalne.
(1) Prawo, które zostało wydane na podstawie art. 75 w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 września 2006 r. i mogłoby być również po tym dniu wydane jako prawo federalne, nadal obowiązuje jako prawo federalne. Uprawnienia i obowiązki krajów związkowych nadal istnieją. W zakresach określonych w art. 72 ust. 3 zdanie 1, kraje związkowe mogą dokonać regulacji prawnych odmiennych od tych przepisów, jednak w zakresach określonych w art. 72 ust. 3 zdanie 1 punkty 2, 5 i 6, dopiero wówczas, gdy i o ile Federacja po dniu 1 września 2006 r. skorzystała ze swoich uprawnień ustawodawczych, a w przypadkach określonych w punktach 2 i 5 najpóźniej od dnia 1 stycznia 2010 r., w przypadku określonym w punkcie 6 najpóźniej od dnia 1 sierpnia 2008 r.
(2) Kraje związkowe mogą dokonać regulacji prawnych, odbiegających od regulacji przepisów ustaw federalnych wydanych na podstawie art. 84 ust. 1 w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 września 2006 r., od regulacji z zakresu postępowania administracyjnego do dnia 31 grudnia 2008 r. tylko wtedy, jeżeli w ustawach federalnych przyjętych po dniu 1 września 2006 r. zmienione zostały regulacje dotyczące postępowania administracyjnego.
(1) Prawo, które zostało wydane na podstawie art. 91a ust. 2 w związku z ust. 1 pkt 1 w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 września 2006 r., obowiązuje nadal do dnia 31 grudnia 2006 r.
(2) Regulacje przyjęte zgodnie z art. 104a ust. 4 w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 września 2006 r. w zakresie finansowania komunikacji w gminach i dofinansowania socjalnych pomieszczeń mieszkalnych obowiązują nadal do dnia 31 grudnia 2006 r. Regulacje w zakresie finansowania komunikacji w gminach w ramach specjalnych programów na podstawie §6 ust. 1 ustawy o finansowaniu komunikacji w gminach, jak również inne przyjęte na podstawie art. 104a ust. 4 w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 września 2006 r., obowiązują nadal do dnia 31 grudnia 2019 r., o ile nie jest lub nie zostanie określona wcześniejsza data utraty ich mocy prawnej.
Artykuł 126
W przypadku różnicy zdań co do dalszego obowiązywania prawa jako prawa federalnego rozstrzyga Federalny Trybunał Konstytucyjny.
Artykuł 127
Rząd Federalny za zgodą rządów zainteresowanych krajów związkowych może w ciągu roku od ogłoszenia niniejszej Ustawy Zasadniczej wprowadzić w krajach Badenia, Wielki Berlin, Nadrenia - Palatynat i Wirtembergia - Hohenzollern prawo administracji Zjednoczonego Obszaru Gospodarczego, jeżeli zgodnie z art. 124 lub 125 obowiązuje ono nadal jako prawo federalne.
Artykuł 128
Jeżeli obowiązujące nadal prawo przewiduje wydawanie instrukcji w rozumieniu art. 84 ust. 5, pozostają one w mocy do czasu dokonania odmiennej regulacji ustawowej.
Artykuł 129
(1) Jeżeli przepisy prawa obowiązujące nadal jako prawo federalne przewidują upoważnienie do wydawania rozporządzeń lub ogólnych przepisów administracyjnych, jak również do wydawania decyzji administracyjnych, przechodzi ono na obecnie właściwe organy. W przypadkach wątpliwych rozstrzyga Rząd Federalny w porozumieniu z Bundesratem; rozstrzygnięcie to należy ogłosić.
(2) Jeżeli takie upoważnienie jest przewidziane w przepisach prawa obowiązujących nadal jako prawo krajów związkowych, będzie ono wykonywane przez organy właściwe według prawa krajów związkowych.
(3) Jeżeli przepisy prawa w rozumieniu ust. 1 i 2 przewidują upoważnienie do ich zmiany lub uzupełnienia albo do wydawania przepisów prawnych w miejsce ustaw, wówczas upoważnienia te wygasają.
(4) Ust. 1 i 2 znajduje odpowiednie zastosowanie, jeżeli przepisy prawa nie odsyłają do przepisów już nieobowiązujących lub nieistniejących już instytucji.
Artykuł 130
(1) Organy administracji oraz inne instytucje sprawujące administrację publiczną lub wymiar sprawiedliwości, nie oparte na prawie krajów związkowych albo na umowach państwowych między krajami związkowymi, jak również Zjednoczenie Południowo-Zachodnich Kolei Niemieckich oraz Rada Administracyjna Poczty i Telekomunikacji francuskiej strefy okupacyjnej podlegają Rządowi Federalnemu. Reguluje on za zgodą Bundesratu ich przejęcie, rozwiązanie lub likwidację.
(2) Najwyższym przełożonym dyscyplinarnym członków tych administracji i instytucji jest właściwy minister federalny.
(3) Korporacje i instytucje prawa publicznego nie podlegające bezpośrednio krajom związkowym lub nie oparte na umowach państwowych między krajami związkowymi, podlegają nadzorowi właściwej naczelnej władzy federalnej.
Artykuł 131
Stosunki prawne osób, łącznie z uchodźcami i wypędzonymi, które w dniu 8 maja 1945 r. były zatrudnione w służbie publicznej i wystąpiły z tej służby z innych przyczyn niż wynikające z przepisów o urzędnikach i układów zbiorowych, i które do tej pory nie zostały zatrudnione w ogóle lub na odpowiednich do poprzednio zajmowanych stanowiskach, zostaną uregulowane w drodze ustawy federalnej. To samo dotyczy osób, łącznie z uchodźcami i wypędzonymi, które w dniu 8 maja 1945 r. miały prawo do zaopatrzenia i z innych przyczyn niż wynikające z przepisów o urzędnikach i układów zbiorowych nie otrzymują żadnego zaopatrzenia lub otrzymują zaopatrzenie nieodpowiednie. Do czasu wejścia w życie ustawy federalnej dochodzenie roszczeń prawnych jest niedopuszczalne z zastrzeżeniem odmiennych regulacji wynikających z prawa krajów związkowych.
Artykuł 132
(1) Urzędnicy i sędziowie, którzy w chwili wejścia w życie niniejszej Ustawy Zasadniczej zajmowali stanowiska dożywotnio, mogą w ciągu sześciu miesięcy od pierwszego zebrania się Bundestagu zostać przeniesieni w stan spoczynku, w tymczasowy stan spoczynku lub na stanowisko z niższym uposażeniem, jeżeli nie posiadają oni kwalifikacji osobistych i zawodowych wymaganych na zajmowanym stanowisku. Przepis ten znajduje odpowiednie zastosowanie w przypadku pracowników, których stosunek służbowy nie podlega wypowiedzeniu. W odniesieniu do pracowników, którym stosunek służbowy może zostać wypowiedziany, mogą zostać w tym samym czasie uchylone terminy wypowiedzenia przewidziane w układach zbiorowych.
(2) Przepisów tych nie stosuje się w przypadku funkcjonariuszy służby publicznej, których nie dotyczą przepisy o “Uwolnieniu od narodowego socjalizmu i militaryzmu” lub którzy zostali uznani za prześladowanych przez narodowy socjalizm, o ile nie istnieją ważne powody dotyczące ich osoby.
(3) Zainteresowanym przysługuje droga sądowa zgodnie z przepisami art. 19 ust. 4.
(4) Szczegóły określone są w drodze rozporządzenia Rządu Federalnego wymagającego zgody Bundesratu.
Artykuł 133
Federacja wstępuje w prawa i obowiązki administracji Zjednoczonego Obszaru Gospodarczego.
Artykuł 134
(1) Majątek Rzeszy staje się w zasadzie majątkiem Federacji.
(2) Jeżeli majątek ten zgodnie ze swoim pierwotnym przeznaczeniem w przeważającej mierze służył zadaniom administracyjnym, które według niniejszej Ustawy Zasadniczej nie stanowią zadań administracyjnych Federacji, powinien zostać nieodpłatnie przekazany podmiotom obecnie właściwym do wykonywania tych zadań oraz krajom związkowym, jeżeli majątek ten zgodnie ze swoim obecnym, nie tylko przejściowym, przeznaczeniem służy zadaniom administracyjnym, które na mocy niniejszej Ustawy Zasadniczej powinny być obecnie wykonywane przez kraje związkowe. Federacja może przekazać krajom także inny majątek.
(3) Majątek, który kraje związkowe i gminy (związki gmin) przekazały nieodpłatnie do dyspozycji Rzeszy, staje się z powrotem majątkiem krajów i gmin (związków gmin), o ile Federacja nie potrzebuje go dla własnych zadań administracyjnych.
(4) Szczegóły określa ustawa federalna wymagająca zgody Bundesratu.
Artykuł 135
(1) Jeżeli po dniu 8 maja 1945r., a przed wejściem w życie niniejszej Ustawy Zasadniczej zmieniła się przynależność krajowa jakiegoś obszaru, wówczas na tym obszarze majątek kraju związkowego, do którego obszar ten należał, staje się majątkiem kraju związkowego, do którego należy obecnie.
(2) Majątek nieistniejących już krajów związkowych i nieistniejących już innych korporacji i instytucji prawa publicznego, który zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem w przeważającej mierze przeznaczony był do wypełniania zadań administracyjnych lub który zgodnie ze swoim obecnym, nie tylko przejściowym, przeznaczeniem służy zadaniom administracyjnym, staje się majątkiem tych krajów, korporacji lub instytucji prawa publicznego, które obecnie wykonują te zadania.
(3) Majątek ziemski nieistniejących już krajów związkowych łącznie z jego obiektami, o ile nie stał się majątkiem w rozumieniu ust. 1, staje się majątkiem tego kraju związkowego, na którego obszarze jest położony.
(4) Jeżeli wymaga tego istotny interes Federacji lub szczególny interes jakiegoś obszaru, w drodze ustawy federalnej, może być ustalona regulacja odmienna niż przewidziana w ust. 1 - 3.
(5) Poza tym kwestia sukcesji prawnej i rozliczeń, nie uregulowana do dnia 1 stycznia 1952 r. w drodze porozumienia między zainteresowanymi krajami związkowymi lub korporacjami lub instytucjami prawa publicznego, uregulowana zostanie w drodze ustawy federalnej wymagającej zgody Bundesratu.
(6) Udziały byłego kraju Prusy w przedsiębiorstwach prawa prywatnego przechodzą na Federację. Szczegóły określone są w ustawie federalnej, która może zawierać postanowienia odmienne.
(7) Jeżeli majątkiem, który zgodnie z ust. 1 - 3 przypadałby krajowi związkowemu lub korporacji albo instytucji prawa publicznego, uprawniony przez ustawę kraju związkowego lub na podstawie ustawy kraju związkowego albo w inny sposób rozdysponował inaczej przy wejściu w życie niniejszej Ustawy Zasadniczej, uważa się, że przejście majątku nastąpiło przed tym rozdysponowaniem.
(1) Ustawodawstwo federalne zastrzeżone w art. 134 ust. 4 i art. 135 ust. 5 może stanowić, że nie będą wypełniane lub będą wypełniane w niepełnej wysokości:
1. zobowiązania Rzeszy, jak i zobowiązania byłego kraju Prusy i innych nieistniejących już korporacji i instytucji prawa publicznego,
2. zobowiązania Federacji lub innych korporacji i instytucji prawa publicznego, które pozostają w związku z przejęciem wartości majątkowych na podstawie art. 89, 90, 134 i 135, oraz zobowiązania tych podmiotów prawa, które opierają się na działaniach podmiotów prawa wymienionych w pkt 1,
3. zobowiązania krajów związkowych i gmin (związków gmin) powstałe w wyniku działań podjętych przez te podmioty prawa przed dniem 1 sierpnia 1945 r. w celu wykonania zarządzeń władz okupacyjnych lub usunięcia spowodowanego wojną stanu klęski w ramach przysługujących Rzeszy lub przez Rzeszę przekazanych zadań administracyjnych.
(2) Ust. 1 znajduje odpowiednie zastosowanie w przypadku zobowiązań Niemieckiej Republiki Demokratycznej lub jej podmiotów prawa, jak i do zobowiązań Federacji lub innych korporacji i instytucji prawa publicznego, które są związane z przejęciem wartości majątkowych Niemieckiej Republiki Demokratycznej przez Federację, kraje związkowe i gminy, a także zobowiązań wynikających z działań Niemieckiej Republiki Demokratycznej lub jej podmiotów prawa.
Artykuł 136
(1) Bundesrat zbierze się po raz pierwszy w dniu pierwszego zebrania się Bundestagu.
(2) Do chwili wyboru pierwszego Prezydenta Federalnego jego uprawnienia wykonuje prezydent Bundesratu. Nie przysługuje mu prawo rozwiązania Bundestagu.
Artykuł 137
(1) Ustawa może ograniczać bierne prawo wyborcze urzędników, pracowników służby publicznej, żołnierzy zawodowych i żołnierzy odbywających czasową służbę wojskową oraz sędziów w Federacji, w krajach związkowych i gminach94 .
(2) Przy wyborach do pierwszego Bundestagu, do pierwszego Zgromadzenia Federalnego i przy wyborze pierwszego Prezydenta Federacji obowiązuje ordynacja wyborcza uchwalona przez Radę Parlamentarną.
(3) Uprawnienia przysługujące na podstawie art. 41 ust. 2 Federalnemu Trybunałowi Konstytucyjnemu do czasu jego utworzenia wykonuje Wyższy Sąd Niemiecki dla Zjednoczonego Obszaru Gospodarczego, który orzeka zgodnie ze swoją procedurą.
Artykuł 138
Zmiany organizacji istniejącego obecnie notariatu w krajach: Badenia, Bawaria, Badenia- Wirtembergia i Wirtembergia-Hohenzollern wymagają zgody rządów tych krajów.
Artykuł 139
Postanowienia niniejszej Ustawy Zasadniczej nie naruszają przepisów prawnych o “Uwolnieniu narodu niemieckiego od narodowego socjalizmu i militaryzmu”.
Artykuł 140
Postanowienia art. 136, 137, l38, 139 i 141 konstytucji niemieckiej z dnia 11 sierpnia 1919 r. stanowią część składową niniejszej Ustawy Zasadniczej.
Artykuł 141
Art. 7 ust. 3 zdanie l nie znajduje zastosowania w kraju związkowym, w którym w dniu 1 stycznia 1949 r. obowiązywały inne regulacje krajowe.
Artykuł 142
Niezależnie od przepisu art. 31 postanowienia konstytucji krajów związkowych pozostają w mocy również w tym zakresie, w jakim zapewniają one prawa podstawowe zgodnie z art. l - 18 niniejszej Ustawy Zasadniczej.
(1) Prawo obowiązujące na obszarze wymienionym w art. 3 Traktatu Zjednoczeniowego może odbiegać od postanowień niniejszej Ustawy Zasadniczej najwyżej do dnia 31 grudnia 1992 r., na tyle i dopóki w wyniku zróżnicowanych warunków nie może zostać osiągnięte całkowite dostosowanie do porządku konstytucyjnego. Odstępstwa nie mogą naruszać postanowień art. 19 ust. 2 i muszą być zgodne z zasadami określonymi w art. 79 ust. 3.
(2) Odstępstwa od postanowień rozdziałów II, VIII, VIIIa, IX, X i XI są dopuszczalne najwyżej do dnia 31 grudnia 1995 r.
(3) Niezależnie od postanowień ust. 1 i 2, pozostają w mocy art. 41 Traktatu Zjednoczeniowego i regulacje dotyczące jego realizacji przewidujące, że ingerencja we własność na obszarze określonym w art. 3 tego Traktatu nie może zostać cofnięta.
(1) Federacja posiada wyłączne ustawodawstwo we wszystkich sprawach, które wynikają z przekształcenia kolei federalnych w przedsiębiorstwo, prowadzonych w ramach federalnej administracji własnej,. Art. 87e ust. 5 znajduje odpowiednie zastosowanie. Urzędnicy kolei federalnych mogą w drodze ustawy zostać przydzieleni do zorganizowanych w formie prywatnoprawnej kolei Federacji, przy zachowaniu ich pozycji prawnej oraz odpowiedzialności pracodawcy.
(2) Ustawy na podstawie ust. 1 wykonuje Federacja.
(3) Wykonanie zadań dotychczasowej kolei federalnych w zakresie lokalnej szynowej komunikacji osobowej do dnia 31 grudnia 1995 r. jest sprawą Federacji. Dotyczy to także odpowiednich zadań administracji kolejowej. Szczegóły regulowane są w drodze ustawy federalnej wymagającej zgody Bundesratu.
(1) Szczególny majątek Niemieckiej Poczty Federalnej zgodnie z postanowieniami ustawy federalnej przekształcony zostaje w przedsiębiorstwo prywatne. Federacji przysługuje wyłączne ustawodawstwo we wszystkich wynikających przy tym przekształceniu sprawach.
(2) Istniejące przed przekształceniem wyłączne prawa Federacji mogą tymczasowo zostać przekazane w drodze ustawy federalnej przedsiębiorstwom powstałym na bazie Niemieckiej Poczty Federalnej SŁUŻBA POCZTOWA i Niemieckiej Poczty Federalnej TELEKOM. Z większości udziałów w kapitale przedsiębiorstw, następców Niemieckiej Poczty Federalnej SŁUŻBY POCZTOWEJ, Federacja może zrezygnować najwcześniej pięć lat po wejściu w życie ustawy. W tym celu konieczna jest ustawa federalna wymagająca zgody Bundesratu.
(3) Urzędnicy zatrudnieni w Niemieckiej Poczcie Federalnej zostaną, przy zachowaniu ich pozycji prawnej i odpowiedzialności zwierzchników służbowych, zatrudnieni w przedsiębiorstwach prywatnych. Przedsiębiorstwa te wykonują kompetencje pracodawcy, któremu przysługuje prawo zatrudniania urzędników. Szczegóły określa ustawa federalna.
(1) Krajom związkowym od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. przysługują w związku z odwołaniem zadań wspólnych corocznie określane kwoty z budżetu Federacji na rozbudowę i budowę nowych szkół wyższych, włącznie z klinikami uniwersyteckimi i planowaniem kształcenia oraz w związku z odwołaniem pomocy finansowej na poprawę warunków komunikacyjnych gmin i na wspieranie budowy socjalnych pomieszczeń mieszkalnych uwarunkowanej anulowaniem udziału Federacji w finansowaniu. Do dnia 31 grudnia 2013 r. sumy te obliczane będą na podstawie średniej wysokości finansowanej przez Federację części w latach 2000 – 2008.
(2) Sumy określone w ust. 1 rozdysponowane zostaną na kraje związkowe do dnia 31 grudnia 2013 r. w następujący sposób:
1. jako roczne kwoty stałe, których wysokość obliczana jest na podstawie średniego udziału danego kraju związkowego w latach 2000 – 2003;
2. jako przeznaczone na określony cel kwoty w ramach dotychczasowego finansowania mieszanego.
(3) Federacja i kraje związkowe sprawdzą do końca 2013 r. w jakiej wysokości środki finansowe przyznane krajom związkowym zgodnie z ust. 1 na wykonanie przez nie zadań są nadal odpowiednie i konieczne. Od dnia 1 stycznia 2014 r. przestaje obowiązywać przewidziana w ust. 2 pkt 2 zasada celowości w przypadku przyznawanych na podstawie ust.1 środków finansowych; zachowane zostaje związanie celem sumy środków. Nie narusza to porozumień zawartych w Pakcie Solidarnościowym II.
(4) Szczegóły określa ustawa federalna wymagająca zgody Bundesratu.
Artykuł 144
(1) Niniejsza Ustawa Zasadnicza wymaga przyjęcia przez parlamenty krajów związkowych w dwóch trzecich tych krajów niemieckich, w których będzie ona najpierw obowiązywać.
(2) O ile zastosowanie niniejszej Ustawy Zasadniczej podlega ograniczeniu w którymś z krajów związkowych, o którym mowa w art. 23 lub w części tego kraju, kraj ten lub część tego kraju ma prawo delegowania przedstawicieli do Bundestagu zgodnie z art. 38 oraz przedstawicieli do Bundesratu zgodnie z art. 50.
Artykuł 145
(1) Rada Parlamentarna na posiedzeniu jawnym przy współudziale deputowanych Wielkiego Berlina stwierdza przyjęcie niniejszej Ustawy Zasadniczej, sporządza ją i ogłasza.
(2) Niniejsza Ustawa Zasadnicza wchodzi w życie z upływem dnia jej ogłoszenia.
(3) Podlega ona opublikowaniu w Bundesgesetzblatt.
Niniejsza Ustawa Zasadnicza, po urzeczywistnieniu jedności i wolności Niemiec, obowiązująca cały Naród Niemiecki, utraci moc obowiązującą w dniu, w którym wejdzie w życie konstytucja przyjęta w drodze swobodnej decyzji Narodu Niemieckiego.
***
Pozostające w mocy postanowienia konstytucji niemieckiej z 11 sierpnia 1919 r.
(art. 140 Ustawy Zasadadniczej)
Artykuł 136
(1) Prawa i obowiązki cywilne i obywatelskie nie są uzależnione i nie podlegają ograniczeniom ze względu na korzystanie z wolności religijnej.
(2) Korzystanie z praw cywilnych i obywatelskich, jak również dostęp do urzędów publicznych nie są uzależnione od wyznania religijnego.
(3) Nikt nie jest zobowiązany do ujawniania swoich przekonań religijnych. Władze mają prawo pytać o przynależność do związków wyznaniowych tylko o tyle, o ile zależą od tego określone prawa i obowiązki lub wymagają tego zarządzone ustawowo badania statystyczne.
(4) Nikogo nie można zmuszać do wykonywania czynności kościelnych lub udziału w uroczystościach i praktykach religijnych, lub do złożenia przysięgi w religijnej formie.
Artykuł 137
(1) Nie istnieje kościół państwowy.
(2) Gwarantuje się wolność zrzeszania się w związkach wyznaniowych. Łączenie się związków religijnych na terytorium Rzeszy nie podlega żadnym ograniczeniom.
(3) Każdy związek wyznaniowy samodzielnie prowadzi swoje sprawy i zarządza nimi w granicach obowiązujących powszechnie ustaw. Obsadza on swoje urzędy bez współdziałania państwa lub gmin cywilnych.
(4) Związki wyznaniowe uzyskują zdolność prawną zgodnie z ogólnymi przepisami prawa cywilnego.
(5) Związki wyznaniowe pozostają korporacjami prawa publicznego, o ile były nimi dotychczas. Innym związkom wyznaniowym należy na ich wniosek zapewnić te same prawa, o ile swoją strukturą i liczbą członków dają rękojmię trwałości. Jeżeli kilka tego rodzaju publicznoprawnych związków wyznaniowych połączy się w jeden związek, także ten związek jest korporacją prawa publicznego.
(6) Związki wyznaniowe, które są korporacjami prawa publicznego, mogą pobierać podatki na podstawie cywilnych list podatkowych, zgodnie z przepisami krajów związkowych.
(7) Związki wyznaniowe są równouprawnione ze zrzeszeniami, których zadaniem jest wspólna troska o światopogląd.
(8) Jeżeli realizacja tych postanowień wymaga dalszej regulacji, należy to do zakresu ustawodawstwa krajów związkowych.
Artykuł 138
Oparte na ustawie, umowie lub szczególnych tytułach prawnych świadczenia państwowe dla związków wyznaniowych, zostaną zniesione przez ustawodawstwo krajów związkowych. Zasady w tym zakresie stanowi Rzesza.
Gwarantuje się własność i inne prawa związków wyznaniowych i stowarzyszeń religijnych do ich instytucji, fundacji i innego majątku przeznaczonego na cele kultu, nauczania i cele dobroczynne.
Artykuł 139
Niedziela i uznane przez państwo dni świąteczne są ustawowo chronione jako dni wypoczynku od pracy i służące duchowemu doskonaleniu.
Artykuł 141
W razie zapotrzebowania na nabożeństwa i służbę duszpasterską w szpitalach, zakładach karnych i innych instytucjach publicznych, należy zezwolić związkom wyznaniowym na sprawowanie czynności religijnych, przy czym zakazany jest jakikolwiek przymus.