CZĘŚĆ PIERWSZA

Rozdział 1
PODSTAWY USTROJU KONSTYTUCYJNEGO

Artykuł 1

1. Federacja Rosyjska - Rosja jest demokratycznym federalnym państwem prawa o republikańskiej formie rządów.

2. Nazwy Federacja Rosyjska i Rosja są równoznaczne.

Artykuł 2

Człowiek, jego prawa i wolności są wartością najwyższą. Uznawanie, przestrzeganie i ochrona praw i wolności człowieka i obywatela jest powinnością państwa.


Artykuł 3

1. Podmiotem suwerenności i jedynym źródłem władzy w Federacji Rosyjskiej jest jej wielonarodowy lud.

2. Lud sprawuje swą władzę bezpośrednio, a także za pośrednictwem organów władzy państwowej oraz organów samorządu terytorialnego.

3. Najwyższym bezpośrednim wyrazem władzy ludu są referendum i wolne wybory.

4. Nikt nie może uzurpować sobie władzy w Federacji Rosyjskiej. Zagarnięcie władzy lub uzurpowanie sobie władczych uprawnień jest ścigane zgodnie z ustawą federalną.


Artykuł 4

1. Suwerenność Federacji Rosyjskiej rozciąga się na całe jej terytorium.

2. Konstytucja Federacji Rosyjskiej i ustawy federalne mają zwierzchnią moc prawną na całym terytorium Federacji Rosyjskiej.

3. Federacja Rosyjska zapewnia integralność i nienaruszalność swojego terytorium.

Artykuł 5

1. Federacja Rosyjska składa się z republik, krajów, obwodów, miast o znaczeniu federalnym, obwodów autonomicznych i okręgów autonomicznych - równouprawnionych podmiotów Federacji Rosyjskiej.

2. Republika (państwo) ma własną konstytucję i ustawodawstwo. Kraj, obwód, miasto o znaczeniu federalnym, obwód autonomiczny i okręg autonomiczny mają własny statut i ustawodawstwo.

3. Ustrój federalny Federacji Rosyjskiej opiera się na jej integralności państwowej, jednolitości systemu władzy państwowej, rozgraniczeniu zakresów działania i kompetencji organów władzy państwowej Federacji Rosyjskiej i organów władzy państwowej podmiotów Federacji Rosyjskiej, równouprawnieniu i samookreśleniu narodów Federacji Rosyjskiej.

4. W stosunkach wzajemnych z federalnymi organami władzy państwowej wszystkie podmioty Federacji Rosyjskiej mają równe prawa.


Artykuł 6

1. Nabycie i utrata obywatelstwa Federacji Rosyjskiej następuje zgodnie z ustawą federalną; obywatelstwo to jest jednolite i równe, niezależnie od podstaw, na jakich zostało nabyte.

2. Każdy obywatel Federacji Rosyjskiej korzysta na jej terytorium z pełni praw i wolności i ma jednakowe obowiązki przewidziane przez Konstytucję Federacji Rosyjskiej.

3. Obywatel Federacji Rosyjskiej nie może zostać pozbawiony swego obywatelstwa lub prawa do jego zmiany.


Artykuł 7

1. Federacja Rosyjska jest państwem socjalnym, którego polityka zmierza do stworzenia warunków zapewniających godne życie i nieskrępowany rozwój człowieka.

2. W Federacji Rosyjskiej praca i zdrowie ludzkie podlegają ochronie, ustanawia się gwarantowaną płacę minimalną, państwo otacza opieką rodzinę, macierzyństwo i ojcostwo oraz dzieci, inwalidów i obywateli w starszym wieku, rozwijany jest system opieki socjalnej, wprowadza się państwowe świadczenia emerytalne, zasiłki oraz inne gwarancje ochrony socjalnej.

Artykuł 8

1. W Federacji Rosyjskiej gwarantuje się integralność przestrzeni ekonomicznej, swobodny przepływ towarów, usług i środków finansowych, wspieranie konkurencji oraz swobodę działalności gospodarczej.

2. W Federacji Rosyjskiej uznaje się i chroni na równi własność prywatną, państwową, municypalną oraz inne formy własności.


Artykuł 9

1. Ziemia i inne zasoby naturalne wykorzystywane są i chronione w Federacji Rosyjskiej jako podstawa życia i działalności narodów zamieszkujących dany obszar.

2. Ziemia i inne zasoby naturalne mogą być przedmiotem własności prywatnej, państwowej, municypalnej oraz innych form własności.

 

Artykuł 10

Władza państwowa w Federacji Rosyjskiej sprawowana jest na zasadzie podziału na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Organy władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej są niezależne.

Artykuł 11

1. Władzę państwową w Federacji Rosyjskiej sprawują Prezydent Federacji Rosyjskiej, Zgromadzenie Federalne (Rada Federacji i Duma Państwowa), Rząd Federacji Rosyjskiej, sądy Federacji Rosyjskiej.

2. Władzę państwową w podmiotach Federacji Rosyjskiej sprawują tworzone przez nie organy władzy państwowej.

3. Rozgraniczenia zakresów działania i kompetencji organów władzy państwowej Federacji Rosyjskiej i organów władzy państwowej podmiotów Federacji Rosyjskiej dokonuje niniejsza Konstytucja, Umowa Federalna oraz inne umowy o rozgraniczeniu zakresów działania i kompetencji.


Artykuł 12

W Federacji Rosyjskiej uznaje się i gwarantuje samorząd terytorialny. Samorząd terytorialny jest w ramach swoich kompetencji niezależny. Organy samorządu terytorialnego nie wchodzą w skład systemu organów władzy państwowej.


Artykuł 13

1. W Federacji Rosyjskiej uznaje się ideologiczną różnorodność.

2. Żadna ideologia nie może być uznana za państwową lub obowiązującą.

3. W Federacji Rosyjskiej uznaje się pluralizm polityczny i wielopartyjność.

4. Organizacje społeczne są równe wobec prawa.

5. Zabrania się tworzenia i działalności organizacji społecznych, których cele lub działania zmierzają do zmiany siłą podstaw ustroju konstytucyjnego i naruszenia integralności Federacji Rosyjskiej, zagrożenia bezpieczeństwa państwa, tworzenia formacji zbrojnych, rozpalania waśni społecznych, rasowych, narodowych i religijnych.


Artykuł 14

1. Federacja Rosyjska jest państwem świeckim. Żadna religia nie może być uznana za państwową lub obowiązującą.

2. Związki wyznaniowe są oddzielone od państwa i równe wobec prawa.


Artykuł 15

1. Konstytucja Federacji Rosyjskiej ma najwyższą moc prawną, jest stosowana bezpośrednio i obowiązuje na całym terytorium Federacji Rosyjskiej. Ustawy i inne akty prawne wydawane w Federacji Rosyjskiej nie mogą być sprzeczne z Konstytucją Federacji Rosyjskiej.

2. Organy władzy państwowej, organy samorządu terytorialnego, osoby pełniące funkcje publiczne, obywatele i ich organizacje mają obowiązek przestrzegać Konstytucji Federacji Rosyjskiej i ustaw.

3. Ustawy podlegają oficjalnej publikacji. Ustawy nie opublikowane nie są stosowane. Wszelkie normatywne akty prawne dotyczące praw, wolności i obowiązków człowieka i obywatela nie są stosowane, jeżeli nie zostały oficjalnie podane do publicznej wiadomości.

4. Ogólnie uznane zasady i normy prawa międzynarodowego oraz umowy międzynarodowe zawarte przez Federację Rosyjską stanowią część składową jej systemu prawnego. Jeżeli zawarta przez Federację Rosyjską umowa międzynarodowa stanowi inaczej niż przewiduje ustawa, stosuje się postanowienia umowy międzynarodowej.

 

 

Artykuł 16

1. Przepisy niniejszego rozdziału Konstytucji tworzą podstawy ustroju konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej i nie mogą zostać zmienione inaczej niż w trybie określonym przez niniejszą Konstytucję.

2. Żadne inne przepisy niniejszej Konstytucji nie mogą pozostawać w sprzeczności z podstawami ustroju konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej.