Konstytucja Rumunii
Tytuł IV
Tytuł IV
GOSPODARKA I FINANSE PUBLICZNE
Artykuł 134
GOSPODARKA
(1) Gospodarka Rumunii jest gospodarką rynkową.
(2) Państwo zapewnia:
a) wolność handlu, ochronę uczciwej konkurencji, tworzenie korzystnych warunków do właściwego wykorzystania wszystkich środków produkcji;
b) ochronę interesów narodowych w działalności gospodarczej, finansowej i walutowej;
c) wspieranie krajowych badań naukowych;
d) wykorzystywanie zasobów naturalnych, zgodnie z interesem narodowym;
e) odtwarzanie oraz ochronę środowiska naturalnego, jak też utrzymywanie równowagi ekologicznej;
f) tworzenie warunków niezbędnych do podnoszenia poziomu życia.
Artykuł 135
WŁASNOŚĆ
(1) Państwo ochrania własność.
(2) Własność jest publiczna lub prywatna.
(3) Własność publiczna należy do państwa lub do jednostek administracyjno-terytorialnych.
(4) Wszelkie bogactwa podziemne, trasy komunikacyjne, przestrzeń powietrzna, wody nadające się do wykorzystania jako źródła energii lub w innym interesie publicznym, plaże, morskie wody terytorialne, zasoby naturalne strefy ekonomicznej oraz szelfu kontynentalnego, jak również inne dobra określone ustawą, stanowią przedmiot wyłącznie własności publicznej.
(5) Dobra będące własnością publiczną nie mogą być zbywane. Na warunkach określonych ustawą, mogą one być powierzane administracji jednostek organizacyjnych albo instytucji publicznych lub mogą być koncesjonowane bądź wydzierżawiane.
(6) Własność prywatna zgodnie z ustawą jest nienaruszalna.
Artykuł 136
SYSTEM FINANSOWY
(1) Kształtowanie, zarządzanie, wykorzystywanie oraz kontrolowanie zasobów finansowych państwa, jednostek administracyjno-terytorialnych oraz instytucji publicznych reguluje ustawa.
(2) Walutą jest lej, a jego setną częścią ban.
Artykuł 137
NARODOWY BUDŻET PUBLICZNY
(1) Narodowy budżet publiczny obejmuje budżet państwa, budżet państwowych ubezpieczeń społecznych oraz budżety lokalne gmin, miast i województw.
(2) Rząd opracowuje co roku projekt budżetu państwa oraz budżet państwowych ubezpieczeń społecznych, przedkładając je oddzielnie Parlamentowi do zatwierdzenia.
(3) Jeżeli ustawa o budżecie państwa i ustawa o budżecie państwowych ubezpieczeń społecznych nie zostaną uchwalone co najmniej 3 dni przed upływem roku budżetowego, stosuje się budżet państwa oraz budżet państwowych ubezpieczeń społecznych z roku poprzedniego, do czasu uchwalenia nowych budżetów.
(4) Budżety lokalne są opracowywane, zatwierdzane i wykonywane w ramach określonych ustawą.
(5) Żaden wydatek budżetowy nie może zostać dopuszczony bez ustalenia źródeł jego finansowania.
Artykuł 138
PODATKI, OPŁATY
(1) Podatki, opłaty i wszelkie wpływy budżetu państwa oraz budżetu państwowych ubezpieczeń społecznych określane są tylko w drodze ustawy.
(2) Podatki oraz opłaty lokalne są ustalane przez rady lokalne lub wojewódzkie, w granicach i na warunkach określonych ustawą.
Artykuł 139
IZBA OBRACHUNKOWA
(1) Izba Obrachunkowa sprawuje nadzór nad sposobem kształtowania, zarządzania i wykorzystywania zasobów finansowych państwa oraz sektora publicznego. W zakresie określonym ustawą Izbie Obrachunkowej przysługują także kompetencje sądownicze.
(2) Izba Obrachunkowa przedstawia każdego roku Parlamentowi sprawozdanie dotyczące rachunków objętych narodowym budżetem publicznym z poprzedniego roku budżetowego, w tym również stwierdzone nieprawidłowości.
(3) Na żądanie Izby Deputowanych lub Senatu, Izba Obrachunkowa kontroluje sposób zarządzania zasobami publicznymi i składa sprawozdanie o stwierdzonych faktach.
(4) Członkowie Izby Obrachunkowej, mianowani przez Parlament, są niezawiśli i nieusuwalni, zgodnie z ustawą. Podlegają tym samym zakazom niepołączalności pełnienia innych funkcji, jak te przewidziane ustawą w stosunku do sędziów.