Rozdział IV

SAMORZĄD TERYTORIALNY

Art. 64

    Podstawą samorządu terytorialnego jest gmina. Samorząd terytorialny tworzy gmina i wyższa jednostka terytorialna.
Art. 64a

    Gmina i wyższa jednostka terytorialna są samodzielnymi terytorialnymi samorządowymi i administracyjnymi jednostkami Republiki Słowackiej łączącymi osoby stale zamieszkujące na ich obszarze. Szczegóły określi ustawa.

Art. 65

    1. Gmina i wyższa jednostka terytorialna są osobami prawnymi, które na warunkach określonych w ustawie samodzielnie gospodarują własnym majątkiem i swoimi środkami finansowymi.
    2. Gmina i wyższe terytorialne jednostki finansują swoje potrzeby przede wszystkim z dochodów własnych, a także z dotacji państwowych. Ustawa określi, które podatki i opłaty stanowią dochody gminy, a które podatki i opłaty stanowią dochody wyższych terytorialnych jednostek. Dotacji państwowych można domagać się tylko w ramach ustawy.

Art. 66

    1. W celu ochrony interesu publicznego gmina ma prawo łączyć się z innymi gminami; takie samo prawo łączenia się z innymi wyższymi terytorialnymi jednostkami ma także wyższa terytorialna jednostka. Warunki określi ustawa.
    2. Połączenie, podział albo zlikwidowanie gminy ureguluje ustawa.

Art. 67

    1. Samorząd terytorialny urzeczywistnia się poprzez zgromadzenia obywateli gminy, referendum lokalne, referendum na obszarze wyższej terytorialnej jednostki, organy gminy albo organy wyższej terytorialnej jednostki. Sposób przeprowadzenia referendum lokalnego i referendum na terenie  wyższej jednostki terytorialnej określi ustawa.
    2. Obowiązki i ograniczenia przy wykonywaniu samorządu terytorialnego można nałożyć na gminę i na wyższą jednostką terytorialną ustawą oraz na podstawie umowy międzynarodowej wskazanej w art. 7 ust. 5.
    3. Państwo może ingerować w działalność gminy i wyższej jednostki terytorialnej tylko w sposób określony ustawą.

Art. 68

    W sprawach samorządu terytorialnego i w celu zabezpieczenia zadań nałożonych na samorząd przez ustawę gmina i wyższa jednostka terytorialna mogą wydawać powszechnie obowiązujące zarządzenia.

Art. 69

1. Organami gminy są:
a) gminne przedstawicielstwo,
b) starosta gminy.
2. Gminne przedstawicielstwo tworzą posłowie gminnego przedstawicielstwa. Posłów wybierają na czteroletnią kadencję obywatele gminy, którzy stale zamieszkują na jej obszarze. Wybory posłów przeprowadzane są na podstawie powszechnego, równego i bezpośredniego prawa wyborczego w tajnym głosowaniu.
3. Starostę gminy wybierają obywatele gminy, którzy stale zamieszkują na jej obszarze na podstawie powszechnego, równego i bezpośredniego prawa wyborczego w tajnym głosowaniu na czteroletnią kadencję. Starosta gminy jest organem wykonawczym gminy; sprawuje administrację gminną i reprezentuje gminę na zewnątrz. Przesłanki i tryb odwołania starosty przed upływem kadencji określi ustawa.
1. Organami wyższej jednostki terytorialnej są:
a) przedstawicielstwo wyższej jednostki terytorialnej,
b) przewodniczący wyższej jednostki terytorialnej.
5. Przedstawicielstwo wyższej jednostki terytorialnej tworzą posłowie przedstawicielstwa wyższej jednostki terytorialnej. Posłów wybierają obywatele stale zamieszkujący na terenie wyższej jednostki terytorialnej, na czteroletnią kadencję. Wybory posłów przeprowadza się na podstawie powszechnego, równego i bezpośredniego prawa wyborczego w tajnym głosowaniu.
    6. Przewodniczącego wyższej jednostki terytorialnej wybierają obywatele stale zamieszkujący na terenie wyższej jednostki terytorialnej, na podstawie powszechnego, równego i bezpośredniego prawa wyborczego w tajnym głosowaniu na czteroletnią kadencję. Przesłanki i tryb odwołania przewodniczącego wyższej jednostki terytorialnej przed upływem kadencji określi ustawa. Przewodniczący wyższej jednostki terytorialnej jest organem wykonawczym wyższej jednostki terytorialnej, wykonuje administrację wyższej jednostki terytorialnej i reprezentuje wyższą jednostkę terytorialną na zewnątrz.

Art. 70

    Ustawa określi przesłanki i sposób uznania gminy za miasto; przystosuje także nazwy organów miasta.

Art. 71

    1. Ustawa może nałożyć na gminę i na wyższą jednostkę terytorialną wykonywanie określonych zadań terenowej administracji państwowej. Koszty związane z wykonywaniem takiej administracji pokrywa państwo.
    2. Przy wykonywaniu administracji państwowej gmina i wyższa jednostka terytorialna może wydawać, na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie, w ramach swojego terenowego zakresu działania, powszechnie obowiązujące zarządzenia. Wykonywanie administracji państwowej powierzone ustawowo gminie albo wyższej jednostce terytorialnej kieruje i kontroluje Rząd. Szczegóły określi ustawa.