k

Rozdział VII

Podrozdział II
SĄDY REPUBLIKI SŁOWACKIEJ

Art. 141

1. W Republice Słowackiej wykonywanie sądownictwa należy do niezawisłych i bezstronnych sądów.
2. Sądownictwo wykonywane jest na wszystkich szczeblach oddzielnie od innych organów państwowych.

Art. 141a

Rada Sądownictwa Republiki Słowackiej

   1. Przewodniczącym Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej jest przewodniczący Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej. Jej pozostałymi członkami są:
   a) ośmiu sędziów, których wybierają i odwołują sędziowie Republiki Słowackiej,
   b) trzej członkowie, których wybiera i odwołuje Rada Narodowa Republiki Słowackiej,
   c) trzej członkowie, których mianuje i odwołuje prezydent Republiki Słowackiej,
   d) trzej członkowie, których mianuje i odwołuje rząd Republiki Słowackiej.
   2. Członkiem Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej zgodnie z ustępem 1 lit b) do d) może zostać osoba o nienagannym charakterze, mająca wyższe wykształcenie prawnicze i co najmniej 15 lat praktyki zawodowej.
   3. Kadencja członków Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej trwa pięć lat. Tę samą osobę można wybrać albo mianować na członka Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej najwyżej na dwie następujące po sobie kadencje.
4. Do kompetencji Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej należy:
a) przedkładanie prezydentowi Republiki Słowackiej wniosków o mianowanie sędziów i wniosków o odwołanie sędziów,
   b) rozstrzyganie o przydziale i przeniesieniu sędziów,
   c) przedkładanie prezydentowi Republiki Słowackiej wniosków o mianowanie przewodniczącego Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej i wiceprzewodniczącego Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej i wniosków o ich odwołanie,
   d) przedkładanie rządowi Republiki Słowackiej wniosków dotyczących kandydatur sędziów, którzy mieliby działać w imieniu Republiki Słowackiej w międzynarodowych organach sądowych,
   e) wybieranie i odwoływanie członków senatów dyscyplinarnych oraz wybieranie i odwoływanie przewodniczących senatów dyscyplinarnych,
   f) wypowiadanie się o projekcie budżetu sądów Republiki Słowackiej przy sporządzaniu projektu budżetu państwa,
a) inne kompetencje, jeżeli tak określi ustawa.
5. Do przyjęcia uchwały Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej potrzebna jest zgoda większości ponad połowy wszystkich jej członków.
6. Szczegóły o sposobie wybierania członków Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej, o jej kompetencjach, o organizacji i o stosunkach z organami sądowej administracji i z organami samorządu sędziowskiego określi ustawa.

Art. 142

1. Sądy orzekają w sprawach cywilnych i karnych; sądy kontrolują także legalność rozstrzygnięć organów administracji publicznej i legalność rozstrzygnięć, postanowień albo innych działań organów władzy publicznej, jeżeli tak określi ustawa.
2. Sądy orzekają w senatach, jeżeli ustawa nie określi, że w sprawie orzeka jeden sędzia. Ustawa określi, kiedy w orzekaniu senatu uczestniczą także ławnicy spośród obywateli, a w których sprawach może także orzekać pracownik sądu upoważniony przez sędziego. Przeciwko orzeczeniu pracownika sądu upoważnionego przez sędziego dopuszczalny jest środek zaskarżenia, o którym orzeka zawsze sędzia.
3. Wyroki wydawane są w imieniu Republiki Słowackiej i zawsze jawnie.

Art. 143

   1. System sądów tworzą Sąd Najwyższy Republiki Słowackiej i inne sądy.
   2. Szczegółowy ustrój systemu sądów, ich właściwość, organizację i tryb postępowania przed nimi określi ustawa.
   3. W zakresie określonym ustawą w kierowaniu i administrowaniu sądami uczestniczą także organy samorządu sędziowskiego.

Art. 144

1. Sędziowie są przy wykonywaniu swojej funkcji niezawiśli i przy orzekaniu są związani konstytucją, ustawą konstytucyjną, umową międzynarodową wskazaną w art. 7 ust. 2 i 5 i ustawą.
2. Jeżeli sąd przypuszcza, że inny powszechnie obowiązujący przepis prawa, jego część albo jego poszczególne postanowienie, które odnosi się do rozpatrywanej sprawy, jest niezgodne z konstytucją, ustawą konstytucyjną, umową międzynarodową wskazaną w art. 7 ust. 5 albo z ustawą, postępowanie zawiesza i składa wniosek o wszczęcie postępowania na podstawie art. 125 ust. 1. Prawny pogląd Sądu Konstytucyjnego wyrażony w orzeczeniu jest wiążący dla sądu.

Art. 145

   1. Sędziów mianuje i odwołuje prezydent Republiki Słowackiej na wniosek Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej.
   2. Sędzią może zostać mianowany obywatel Republiki Słowackiej, który posiada prawo wybieralności do Rady Narodowej Republiki Słowackiej, osiągnął wiek 30 lat i ma wyższe wykształcenie prawnicze. Inne warunki dla mianowania na sędziego oraz jego funkcyjne awansowanie, jak i zakres immunitetu sędziowskiego określi ustawa.
   3. Przewodniczącego Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej i wiceprzewodniczącego Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej mianuje prezydent Republiki Słowackiej na wniosek Rady Sądownictwa Republiki Sło-wackiej na pięć lat spośród sędziów Sądu Najwyższego. Ta sama osoba może być mianowana przewodniczącym Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej albo wiceprzewodniczącym Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej najwyżej na dwie następujące po sobie kadencje. Przed upływem kadencji prezydent Republiki Sło-wackiej może odwołać przewodniczącego Sądu Najwyższego albo wice-przewodniczącego Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej z przyczyn określonych w art. 147.
    4. Sędzia składa na ręce prezydenta Republiki Słowackiej następujące ślubowanie:
   „Ślubuję na swoją cześć i sumienie, że będę kierować się Konstytucją, ustawami konstytucyjnymi i umowami międzynarodowymi, które ratyfikowała Republika Słowacka i które zostały ogłoszone w sposób określony w ustawie, oraz ustawami, będę interpretować ustawy i orzekać według swojego najlepszego przeświadczenia, niezawiśle i bezstronnie.”
5. Sędzia obejmuje swoją funkcję przez złożenie ślubowania.

Art. 145a

1. Jeżeli mianowany sędzią jest członkiem partii politycznej lub ruchu politycznego, jest on zobowiązany zrzec się członkostwa w nich jeszcze przed złożeniem ślubowania.
2. Sędzia wykonuje swoją funkcję zawodowo. Wykonywanie funkcji sędziego jest niepołączalne z funkcją w innym organie władzy publicznej, funkcją urzędnika państwowego, ze stosunkiem pracy, ze stosunkiem o analogicznym charakterze, z prowadzeniem przedsiębiorstwa, z członkostwem w kierowniczym lub kontrolnym organie osoby prawnej, który prowadzi przedsiębiorstwo, ani z inną działalnością gospodarczą albo zarobkową, z wyjątkiem administrowania własnym majątkiem i działalności naukowej, pedagogicznej, literackiej albo artystycznej i członkostwem w Radzie Sądownictwa Republiki Słowackiej.

Art. 146

Sędzia może się zrzec swojej funkcji, składając pisemne oświadczenie prezydentowi Republiki Słowackiej. W takim przypadku jego funkcja wygasa z upływem miesiąca kalendarzowego, w którym zostało dostarczone pisemne oświadczenie o zrzeczeniu się funkcji.

Art. 147

1. Prezydent Republiki Słowackiej na wniosek Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej odwołuje sędziego na podstawie prawomocnego wyroku skazującego za umyślny czyn karalny albo jeżeli został prawomocnie skazany za czyn karalny, a sąd nie orzekł w jego przypadku o warunkowym zawieszeniu kary pozbawienia wolności, na podstawie rozstrzygnięcia senatu dyscyplinarnego za czyn, który jest nie do pogodzenia z wykonywaniem funkcji sędziego, albo jeżeli sędzia utracił prawo wybieralności do Rady Narodowej Republiki Słowackiej.
2. Prezydent Republiki Słowackiej na wniosek Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej może sędziego odwołać,
a) jeżeli stan zdrowia w dłuższym okresie, a co najmniej przez jeden rok, nie pozwala mu regularnie wykonywać obowiązków sędziowskich,
b) jeżeli osiągnął wiek 65 lat.

Art. 148

   1. Sędziego można przenieść do innego sądu tylko za jego zgodą albo na podstawie orzeczenia senatu dyscyplinarnego.
   2. Przesłanki zawieszenia wykonywania funkcji sędziowskiej i przesłanki tymczasowego zawieszenia wykonywania funkcji sędziego albo tymczasowego przeniesienia sędziego określi ustawa.
   3. Sposób powoływania ławników określi ustawa.