KONSTYTUCJA REPUBLIKI WŁOSKIEJ

z 27 grudnia 1947 roku

(według stanu prawnego na dzień 1 stycznia 2004 roku)1

TYMCZASOWA GŁOWA PAŃSTWA

Mając na względzie decyzję Zgromadzenia Konstytucyjnego, które na posiedzeniu 22 grudnia 1947 roku uchwaliło Konstytucję Republiki Włoskiej;

Mając na względzie treść XVIII dyspozycji końcowej Konstytucji;

PROMULGUJE

Konstytucję Republiki Włoskiej w następującym brzmieniu:

ZASADY PODSTAWOWE

Artykuł 1

Włochy są Republiką demokratyczną opartą na pracy.

Suwerenność należy do ludu, który wykonuje ją w formach i w granicach określonych w Konstytucji.

Artykuł 2

Republika uznaje i gwarantuje nienaruszalne prawa człowieka, zarówno jako jednostki, jak i uczestnika grup społecznych, w których rozwija on swoją osobowość i wymaga wypełniania nie dających się uchylić obowiązków solidarności politycznej, ekonomicznej i społecznej.

Artykuł 3

Wszyscy obywatele mają jednakową godność społeczną i są równi wobec prawa bez względu na płeć, rasę, język, religię, poglądy polityczne, położenie osobiste i społeczne.

Zadaniem Republiki jest usuwanie przeszkód natury ekonomicznej i społecznej, które ograniczając faktycznie wolność i równość obywateli, krępują pełny rozwój osoby ludzkiej i efektywny udział wszystkich pracujących w politycznej, gospodarczej i społecznej organizacji kraju.

Artykuł 4

Republika przyznaje wszystkim obywatelom prawo do pracy i wspiera warunki zapewniające efektywność tego prawa.

Każdy obywatel, stosownie do własnych możliwości i według własnego wyboru, ma obowiązek rozwijania działalności lub pełnienia funkcji, która przyczynia się do rozwoju materialnego lub duchowego społeczeństwa.

Artykuł 5

Republika jednolita i niepodzielna uznaje i wspiera samorząd lokalny; urzeczywistnia w działalności służb podlegających państwu najszerszą decentralizację administracji; dostosowuje zasady i system swojego ustawodawstwa do wymagań samorządu i decentralizacji.

Artykuł 6

Republika chroni za pomocą specjalnych przepisów mniejszości językowe.

Artykuł 7

Państwo i Kościół katolicki są, każde we własnym zakresie, niezależne i suwerenne.

Ich stosunki są regulowane przez Pakty Laterańskie. Zmiany Paktów, przyjęte przez obie strony, nie wymagają procedury rewizji konstytucyjnej.2

Artykuł 8

Wszystkie wyznania religijne są jednakowo wolne wobec prawa.

Wyznania religijne inne niż katolickie mają prawo organizowania się według własnych przepisów, o ile nie są one sprzeczne z włoskim porządkiem prawnym.

Ich stosunki z państwem są regulowane przez ustawę na podstawie porozumień z właściwymi przedstawicielstwami.3

Artykuł 9

Republika wspiera rozwój kultury i badania naukowe oraz techniczne.

Chroni krajobraz i dziedzictwo historyczne oraz artystyczne Narodu.

Artykuł 10

Włoski porządek prawny dostosowuje się do powszechnie uznanych norm prawa międzynarodowego.

Pozycja prawna cudzoziemca jest regulowana przez ustawę, zgodnie z normami i umowami międzynarodowymi.

Cudzoziemiec, któremu uniemożliwiono w jego własnym kraju skuteczne korzystanie z wolności demokratycznych gwarantowanych przez konstytucję włoską, ma prawo do azylu na terytorium Republiki, według zasad ustalonych przez ustawę.

Niedopuszczalna jest ekstradycja cudzoziemca za przestępstwa polityczne.4

Artykuł 11

Włochy wyrzekają się wojny jako instrumentu zamachu na wolność innych narodów i jako środka rozwiązywania sporów międzynarodowych; wyrażają zgodę, pod warunkiem wzajemności ze strony innych państw, na ograniczenia suwerenności konieczne dla ładu, który zabezpieczy pokój i sprawiedliwość między Narodami; popierają i wspomagają organizacje międzynarodowe dążące do takiego celu.

Artykuł 12

Flagą Republiki jest trójkolorowy sztandar włoski: zielony, biały i czerwony, o trzech pionowych pasach równych wymiarów.


1 Konstytucja uchwalona 22 grudnia 1947 r. nosi datę 27 grudnia, czyli dnia jej promulgowania przez Tymczasowego Prezydenta Republiki. W tym samym dniu została ogłoszona w oficjalnym organie publikacyjnym Włoch Gazzetta Ufficiale della Repubblica Italiana (dalej GU) nr 298, weszła w życie 1 stycznia 1948 r. Podstawę tłumaczenia stanowił tekst w języku włoskim Costituzione della Repubblica Italiana zamieszczony na stronie internetowej Sądu Konstytucyjnego Republiki Włoskiej: uwzględniający aktualny stan prawny. W przypisach do tłumaczonego tekstu wskazano wszystkie znowelizowane przepisy konstytucji (od 1948 r. do 1 01 2004 r.) oraz podano dane dotyczące stosownych zmieniających je ustaw konstytucyjnych.

2 Pakty Leterańskie zostały zmodyfikowane umową konkordatową z 18 lutego 1984 r. wykonaną przez ustawę z 25 marca 1985 r. nr 121 (GU z 10 kwietnia 1985 r., nr 85, dodatek).

3 Dla regulowania takich stosunków uchwalono ustawy: z 11 sierpnia 1984 r., nr 449, z 22 listopada 1988 r. , nr 516, z 22 listopada 1988 r., nr 517 i z 8 marca 1989 r. , nr 101 (GU z 13 sierpnia 1984 r., nr 222; z 2 grudnia 1988 r., nr 283; z 23 marca 1989 r., nr 69) przyjęte na podstawie uprzednich umów zawartych odpowiednio ze Stołem Waldensów (Tavola valdese), z chrześcijańskimi kościołami adwentystów, ze Zgromadzeniami Boga i z Gminami żydowskimi. Najświeższymi ustawami w tym zakresie są ustawy: z 5 października 1993 r., nr 409 (GU z 11 października 1993, nr 239), z 12 kwietnia 1995 r., nr 116 (GU z 22 kwietnia 1995 r., nr 94), z 29 listopada 1995 r., nr 520 (GU z 7 grudnia 1995 r., nr 286), z 20 grudnia 1996 r., nr 637 i 638 (GU z 21 grudnia 1996 r., nr 299) dla uregulowania stosunków z innymi wyznaniami albo dla modyfikowania wcześniejszych porozumień.

4 Na podstawie ustawy konstytucyjnej z 21 czerwca 1967 r., nr 1 (GU z 3 lipca 1967 r., nr 164) “ostatniego ustępu art. 10 Konstytucji nie stosuje się do przestępstw ludobójstwa”.