Nie jest dopuszczalna jakakolwiek forma uwięzienia, oględzin lub rewizji osobistej ani jakiekolwiek inne ograniczenie wolności osobistej jak tylko na podstawie umotywowanego aktu władzy sądowej i jedynie w wypadkach i formach przewidzianych przez ustawę.

W wypadkach wyjątkowych konieczności i nagłości, wyczerpująco wymienionych w ustawie, władza bezpieczeństwa publicznego może zastosować środki tymczasowe, które muszą być w ciągu czterdziestu ośmiu godzin zakomunikowane władzy sądowej, a jeśli władza ta ich nie zatwierdzi w ciągu następnych czterdziestu ośmiu godzin, są uważane za uchylone i zostają pozbawione wszelkiej ważności.

Każda przemoc fizyczna i moralna wobec osób w jakikolwiek sposób poddanych ograniczeniom wolności są karane.

Ustawa określa maksymalne granice czasu trwania aresztu tymczasowego.

Mieszkanie jest nietykalne.

Nie można w nim dokonywać oględzin, rewizji i zajęć majątku poza wypadkami i przy zastosowaniu sposobów określonych przez ustawę, zgodnie z gwarancjami przewidzianymi dla ochrony wolności osobistej.

Kontrole i oględziny dokonywane ze względów zdrowotnych i obyczajowych albo w celach gospodarczych i skarbowych są regulowane przez odrębne ustawy.

Wolność i tajemnica korespondencji oraz wszelkie inne formy porozumiewania się są nienaruszalne.

Ich ograniczenie może nastąpić jedynie na mocy umotywowanego aktu władzy sądowej z uwzględnieniem gwarancji określonych przez ustawę.

Każdy obywatel może swobodnie przemieszczać się i przebywać na jakiejkolwiek części terytorium kraju, z wyjątkiem ograniczeń ogólnie ustanowionych przez ustawę ze względów zdrowotnych albo bezpieczeństwa. Żadne ograniczenie nie może być wprowadzone z powodów politycznych.

Każdy obywatel może swobodnie opuścić terytorium Republiki i powrócić na nie, z zachowaniem przepisów wynikających z ustawy.

Obywatele mają prawo gromadzenia się pokojowo i bez broni.

Dla zgromadzeń, także w miejscu otwartym dla publiczności, nie jest wymagane uprzednie zezwolenie.

O zgromadzeniach w miejscu publicznym należy uprzednio powiadomić władze, które mogą zabronić ich odbycia wyłącznie z uzasadnionych powodów bezpieczeństwa albo w razie zagrożenia życia.

Obywatele mają prawo swobodnego zrzeszania się, bez zezwolenia, w celach nie zabronionych przez prawo karne.

Zakazane są stowarzyszenia tajne oraz takie, które dążą, nawet nie bezpośrednio, do osiągnięcia celów politycznych przy pomocy organizacji o charakterze militarnym.

Wszyscy mają prawo swobodnego wyznawania swojej wiary, w jakiejkolwiek formie, indywidualnie lub zbiorowo, propagowania jej i sprawowania obrzędów kultowych prywatnie lub publicznie, o ile nie sprzeciwiają się one dobrym obyczajom.

Charakter kościelny i cel religijny lub kultowy stowarzyszenia albo instytucji nie mogą być przyczyną szczególnych ograniczeń ustawowych ani specjalnych obciążeń skarbowych dla ich tworzenia, zdolności prawnej i wszelkich form działania.

Wszyscy mają prawo swobodnego wyrażania swoich myśli za pomocą słowa, pisma i wszelkich innych środków rozpowszechniania.

Prasa nie może być poddana koncesjonowaniu ani cenzurze.

Konfiskata może nastąpić jedynie na mocy umotywowanego aktu władzy sądowej w razie popełnienia przestępstw, za które prawo prasowe wyraźnie ją przewiduje, albo w razie naruszenia jego przepisów przewidujących wskazanie osób odpowiedzialnych.

W sytuacjach bezwzględnie nagłych, gdy nie było możliwości podjęcia na czas działania przez władzę sądową, konfiskata prasy periodycznej może być dokonana przez urzędników policji sądowej, którzy muszą natychmiast, i nigdy nie później niż w ciągu dwudziestu czterech godzin, zawiadomić o tym władzę sądową. Jeżeli władza sądowa w ciągu kolejnych dwudziestu czterech godzin nie zatwierdzi konfiskaty, uważa się ją za uchyloną i pozbawioną wszelkich skutków.

Ustawa, w drodze norm o charakterze ogólnym, może ustalić, że środki finansowania prasy periodycznej mają być podawane do wiadomości publicznej.

Zakazane są publikacje prasowe, przedstawienia i wszelkie inne wystąpienia sprzeciwiające się dobrym obyczajom. Ustawa określa odpowiednie środki zapobiegawcze i powstrzymujące przed naruszaniem tego zakazu.

Nikt nie może być pozbawiony z powodów politycznych zdolności prawnej, obywatelstwa, nazwiska.

Żadne świadczenie osobiste lub majątkowe nie może być nałożone inaczej aniżeli na podstawie ustawy.

Wszyscy mogą zwrócić się do sądu dla uzyskania ochrony własnych praw i uzasadnionych interesów.

Obrona jest nienaruszalnym prawem w każdym stadium i na każdym etapie postępowania sądowego.

Dla osób ubogich zapewnia się, za pośrednictwem specjalnych instytucji, środki na występowanie i obronę przed wszystkimi sądami.

Ustawa określa warunki i sposoby naprawienia omyłek sądowych.

Nikt nie może być wyłączony spod właściwości sądu, któremu podlega z mocy prawa.

Nikt nie może być ukarany inaczej aniżeli na podstawie ustawy, która weszła w życie przed popełnieniem czynu.

Nikt nie może być poddany środkom zabezpieczającym, jak tylko w sytuacjach przewidzianych przez ustawę.

Ekstradycja obywatela może być dozwolona jedynie, gdy jest wyraźnie przewidziana przez konwencje międzynarodowe.

Nie może być w żadnym razie dopuszczona z powodu przestępstw politycznych.⁵

Odpowiedzialność karna ma charakter odpowiedzialności osobistej.

Oskarżonego nie uważa się za winnego aż do prawomocnego skazania.

Kary nie mogą polegać na traktowaniu sprzecznym z istotą człowieczeństwa i muszą zmierzać do reedukacji skazanego.

Nie jest dopuszczalna kara śmierci, z wyjątkiem wypadków przewidzianych przez ustawy wojskowe na czas wojny.⁶

Funkcjonariusze i urzędnicy państwa oraz przedsiębiorstw publicznych ponoszą bezpośrednią odpowiedzialność, na podstawie przepisów ustaw karnych, cywilnych i administracyjnych, za czynności dokonane z pogwałceniem prawa. W takich wypadkach odpowiedzialność cywilna rozciąga się na państwo i przedsiębiorstwa publiczne.

⁶ Por. Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - Protokół nr 6 w sprawie zniesienia kary śmierci (przyjęty w Strasburgu 28 kwietnia 1983 r.) wykonany ustawą z 2 stycznia 1989 r., nr 8 (GU z 16 stycznia 1989 r., nr 12, suplement zwyczajny), a ponadto ustawą z 13 października 1994 r., nr 589 w kwestii “Zniesienia kary śmierci w wojskowym kodeksie karnym czasu wojny” (GU z 25 października 1994 r., nr 250). Od tego czasu kara śmierci w ogóle nie istnieje w prawie włoskim.