Tytuł IV

STOSUNKI POLITYCZNE

Artykuł 48

Wyborcami są wszyscy obywatele, mężczyźni i kobiety, którzy osiągnęli pełnoletność.

Głosowanie jest osobiste i równe, wolne i tajne. Jego wykonywanie jest obowiązkiem obywatelskim.

Ustawa określa wymagania i sposób wykonywania prawa głosowania obywateli zamieszkałych za granicą i zapewnia jego realność. W tym celu utworzony zostaje okręg wyborczy dotyczący zagranicy dla wyborów do izb, do którego są przydzielone mandaty w liczbie określonej przez przepis konstytucyjny i według kryteriów określonych przez ustawę.8

Prawo głosu nie może być ograniczone, chyba że z powodu braku zdolności prawnej albo na skutek prawomocnego wyroku skazującego lub w sytuacjach niegodności moralnej określonych w ustawie.

Artykuł 49

Wszyscy obywatele mają prawo swobodnego zrzeszania się w partie w celu wpływania w sposób demokratyczny na kształtowanie polityki narodowej.

Artykuł 50

Wszyscy obywatele mogą zwracać się z petycjami do izb z żądaniem podjęcia kroków ustawodawczych lub przedstawienia wspólnych potrzeb.

Artykuł 51

Wszyscy obywatele obojga płci mają na równych zasadach dostęp do urzędów publicznych i do stanowisk wybieralnych, stosownie do wymogów określonych przez ustawę. W tym celu Republika podejmując specjalne środki, wspiera ideę równych możliwości kobiet i mężczyzn9 .

Ustawa może, w celu dopuszczenia do urzędów publicznych i stanowisk wybieralnych, zrównać z obywatelami włoskimi Włochów nie należących do Republiki.

Każdy powołany do pełnienia wybieralnych funkcji publicznych ma prawo dysponowania czasem niezbędnym do ich wykonywania i do zachowania swojego miejsca pracy.

Artykuł 52

Obrona Ojczyzny jest świętym obowiązkiem obywatela.

Służba wojskowa jest obowiązkowa i odbywana w granicach oraz w sposób określony przez ustawę. Jej odbywanie nie narusza stosunku pracy obywatela ani wykonywania jego praw politycznych.

Organizacja Sił Zbrojnych kształtowana jest w demokratycznym duchu Republiki.

Artykuł 53

Wszyscy są zobowiązani do uczestniczenia w wydatkach publicznych stosownie do swoich możliwości podatkowych.

System podatkowy jest ukształtowany na zasadzie progresji.

Artykuł 54

Wszyscy obywatele mają obowiązek wierności wobec Republiki i przestrzegania Konstytucji oraz ustaw.

Obywatele, którym zostały powierzone funkcje publiczne, mają obowiązek wykonywania ich w sposób zdyscyplinowany i godny, składając przysięgę w wypadkach określonych przez ustawę.


8 Ustęp wprowadzony przez art. 1 ustawy konstytucyjnej z 17 stycznia 2000 r., nr 1 (GU z 20 stycznia 2000 r., nr 15).

9 Zdanie to zostało dodane przez art. 1 ustawy konstytucyjnej z 30 maja 2003 r., nr 1 (GU z 12 czerwca 2003 r., nr 134).