Część II
USTRÓJ REPUBLIKI
Tytuł I
PARLAMENT
Rozdział I
IZBY
Artykuł 55
Parlament składa się z Izby Deputowanych i Senatu Republiki.
Parlament zbiera się na wspólnym posiedzeniu członków obu izb jedynie w wypadkach określonych przez Konstytucję.
Artykuł 5610
Izba Deputowanych jest wybierana w głosowaniu powszechnym i bezpośrednim.
Liczba deputowanych wynosi sześćset trzydzieści, z czego dwunastu jest wybieranych w okręgu wyborczym obejmującym zagranicę.
Bierne prawo wyborcze do Izby Deputowanych posiadają wszyscy wyborcy, którzy w dniu wyborów mają ukończone dwadzieścia pięć lat.
Podział miejsc między okręgi wyborcze dokonywany jest, z wyłączeniem miejsc przyznanych okręgowi wyborczemu obejmującemu zagranicę, przez podzielenie liczby mieszkańców Republiki, jaka wynika z ostatniego powszechnego spisu ludności, przez sześćset osiemnaście i rozdzielenie miejsc w proporcji do liczby ludności każdego okręgu wyborczego, na zasadzie ilorazu wyborczego i największych resztek.
Artykuł 57 11
Senat Republiki jest wybierany na podstawie regionalnej, z wyłączeniem miejsc przydzielonych do okręgu wyborczego obejmującego zagranicę.
Liczba senatorów pochodzących z wyborów wynosi trzystu piętnastu, z czego sześciu pochodzi z wyborów przeprowadzanych w okręgu wyborczym obejmującym zagranicę.
Żaden region nie może posiadać liczby senatorów mniejszej niż siedem; Molise ma dwóch senatorów, Valle d’Aosta - jednego.
Rozdział miejsc pomiędzy regiony, z wyłączeniem liczby miejsc przydzielonych okręgowi wyborczemu obejmującemu zagranicę, po wstępnym zastosowaniu postanowień poprzedniego ustępu, dokonuje się w proporcji do liczby ludności regionów, jaka wynika z ostatniego powszechnego spisu ludności, na zasadzie ilorazu wyborczego i największych resztek.
Artykuł 58
Senatorowie są wybierani w głosowaniu powszechnym i bezpośrednim przez wyborców, którzy ukończyli dwadzieścia pięć lat.
Bierne prawo wyborcze do Senatu służy wyborcom, którzy ukończyli czterdzieści lat.
Artykuł 59
Senatorem z mocy prawa i dożywotnim, chyba że z tego zrezygnuje, staje się każdy były Prezydent Republiki.
Prezydent Republiki może mianować senatorami dożywotnimi pięciu obywateli, którzy przynieśli chwałę Ojczyźnie wybitnymi zasługami na polu społecznym, naukowym, artystycznym i literackim.
Artykuł 60
Izba Deputowanych i Senat Republiki są wybierane na pięć lat.12
Kadencja żadnej z izb nie może zostać przedłużona, chyba że nastąpi to w drodze ustawy i tylko w wypadku wojny.
Artykuł 61
Wybory nowych izb odbywają się w ciągu siedemdziesięciu dni od końca kadencji izb poprzednich. Pierwsze posiedzenie odbywa się nie później niż dwudziestego dnia od dnia wyborów.
Do czasu zebrania się nowo wybranych izb pełnomocnictwa izb poprzednich uznaje się za przedłużone.
Artykuł 62
Izby zbierają się z mocy prawa w pierwszy nieświąteczny dzień lutego i października.
Każda izba może zostać zwołana na sesję nadzwyczajną z inicjatywy swego przewodniczącego lub Prezydenta Republiki albo jednej trzeciej swoich członków.
Jeżeli jedna izba zbiera się na sesję nadzwyczajną, z mocy prawa zbiera się także druga izba.
Artykuł 63
Każda izba wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i prezydium
.Jeśli parlament zbiera się na posiedzeniu wspólnym, jego przewodniczącym i prezydium są przewodniczący i prezydium izby Deputowanych.
Artykuł 64
Każda izba uchwala swój własny regulamin bezwzględną większością głosów swoich członków.
Posiedzenia są jawne; jednakże każda izba i parlament obradujący na wspólnym posiedzeniu obu izb mogą postanowić o zebraniu się na posiedzeniu, na którym obrady będą tajne.
Uchwały każdej z izb i parlamentu nie są ważne, jeśli nie uczestniczy w nich większość ich członków, i jeśli nie zostają przyjęte większością głosów obecnych, chyba że Konstytucja przewidziała większość kwalifikowaną.
Członkowie Rządu, nawet jeśli nie są członkami izb, mają prawo, a jeżeli zostanie złożone takie żądanie, mają obowiązek uczestniczyć w ich posiedzeniach. Muszą być wysłuchani, ilekroć tego zażądają.
Artykuł 65
Ustawa określa przypadki niewybieralności i niepołączalności z urzędem deputowanego lub senatora.
Nikt nie może być jednocześnie członkiem obu izb.
Artykuł 66
Każda izba orzeka o ważności mandatów swoich członków oraz w sprawach wystąpienia przesłanek niewybieralności i niepołączalności.
Artykuł 67
Każdy członek parlamentu reprezentuje Naród i wykonuje swoje funkcje, nie będąc poddany mandatowi związanemu.
Artykuł 68 13
Członkowie parlamentu nie mogą być pociągani do odpowiedzialności za wyrażane opinie i za sposoby głosowania podczas wykonywania swoich funkcji.
Żaden członek parlamentu nie może być poddany postępowaniu karnemu ani rewizji osobistej lub rewizji mieszkania, nie może być aresztowany lub w inny sposób pozbawiony wolności osobistej bez zezwolenia izby, do której należy, chyba że w wykonaniu prawomocnego wyroku skazującego albo jeśli byłby schwytany na gorącym uczynku przestępstwa, dla którego jest przewidziane obowiązkowe aresztowanie.
Analogiczne zezwolenie jest wymagane dla poddania członków parlamentu podsłuchowi, w jakiejkolwiek formie, rozmów lub przekazywania wiadomości i dla zajęcia korespondencji.
Artykuł 69
Członkowie parlamentu otrzymują dietę określoną przez ustawę.
10
Artykuł został tak ukształtowany najpierw przez art. 1 ustawy konstytucyjnej z 9 lutego 1963, nr 2 odnoszący się do “Zmian w art. 56, 57 i 60 Konstytucji” (GU z 12 lutego 1963, nr 40), a następnie został zmodyfikowany w ust. 2 i 4 art. 1 ustawy konstytucyjnej z 23 stycznia 2001 r., nr 1 odnoszącej się do “Zmian w art. 56 i 57 Konstytucji dotyczących liczby deputowanych i senatorów w reprezentacji Włochów zamieszkałych za granicą” (GU z 24 stycznia 2001 r., nr 19). Zob. ponadto przepisy przejściowe w art. 3 ustawy nr 1 z 2001 r.
11
Jest to przepis w brzmieniu nadanym najpierw art. 2 ustawy konstytucyjnej z 9 lutego 1963 r., nr 2, następnie był on modyfikowany przez ustawę konstytucyjną z 27 grudnia 1963 r., nr 3, tworzącą Region Molise (GU z 4 stycznia 1964 r., nr 3), a ponadto przez art. 2 ust. 1, 2 i 4 ustawy konstytucyjnej z 23 stycznia 2001 r., nr 1 dotyczącej “Zmian w art. 56 i 57 Konstytucji dotyczących liczby deputowanych i senatorów w reprezentacji Włochów zamieszkałych za granicą” (GU z 24 stycznia 2001 r., nr 19). Por. też ustawę konstytucyjną z 9 marca 1961 r., nr 1, w sprawie przyznania w okresie przejściowym miejsc regionowi Friuli-Venezia Giulia (GU z 1 kwietnia 1961 r., nr 82).