Tytuł IV

SĄDOWNICTWO

Rozdział I

Organizacja wymiaru sprawiedliwości

Artykuł 101

Sprawiedliwość jest wymierzana w imieniu ludu.

Sędziowie podlegają jedynie ustawie.

Artykuł 102

Funkcje sądownicze są wykonywane przez sądy powszechne, tworzone i regulowane na mocy postanowień dotyczących organizacji wymiaru sprawiedliwości.

Nie mogą być powoływani sędziowie nadzwyczajni ani sędziowie specjalni. Mogą jedynie być tworzone przy organach sądownictwa powszechnego wydziały specjalizujące się w określonych sprawach, z udziałem obywateli o odpowiednich kwalifikacjach, nie zatrudnionych w sądownictwie.

Ustawa określa wypadki i formy bezpośredniego udziału ludu w wymiarze sprawiedliwości.

Artykuł 103

Rada Stanu i inne organy sądownictwa administracyjnego rozpoznają spory dotyczące administracji publicznej i odnoszące się do uzasadnionych interesów i, w szczególnych sferach wskazanych w ustawie, również praw podmiotowych osób tej administracji podległych.

Trybunał Obrachunkowy jest właściwy w sprawach rachunków publicznych i w innych sprawach wymienionych przez ustawę.

Trybunały wojskowe w czasie wojny posiadają zakres właściwości określony przez ustawę. W czasie pokoju są właściwe jedynie w sprawach przestępstw wojskowych popełnionych przez członków Sił Zbrojnych.

Artykuł 104

Sądownictwo stanowi system autonomiczny i niezależny od pozostałych władz.

Najwyższej Radzie Sądownictwa przewodniczy Prezydent Republiki.

Z mocy prawa jej członkami są Pierwszy Prezes i Prokurator Generalny Sądu Kasacyjnego.

Pozostali członkowie są wybierani w dwóch trzecich przez wszystkich sędziów sądownictwa powszechnego spośród jego członków należących do różnych kategorii i w jednej trzeciej przez parlament, zebrany na wspólnym posiedzeniu, spośród profesorów zwyczajnych prawa na uniwersytetach i adwokatów praktykujących od co najmniej piętnastu lat.

Rada wybiera wiceprzewodniczącego spośród członków desygnowanych do niej przez parlament.

Kadencja członków Rady pochodzących z wyboru trwa cztery lata i nie mogą oni być bezpośrednio ponownie wybrani.

Nie mogą, dopóki pełnią swoje funkcje, być wpisani na listy uprawniające do wykonywania zawodu ani wchodzić w skład parlamentu albo jakiejkolwiek rady regionalnej.

Artykuł 105

Do Najwyższej Rady Sądownictwa należą, stosownie do postanowień o organizacji wymiaru sprawiedliwości, sprawy zatrudnienia, przydziałów i przenoszenia, awansów i środków dyscyplinarnych w odniesieniu do sędziów.

Artykuł 106

Mianowania sędziów odbywają się w drodze konkursów.

Ustawa dotycząca organizacji wymiaru sprawiedliwości może dopuścić powołanie, także w drodze wyborów, sędziów honorowych dla wszystkich spraw rozstrzyganych przez sędziów jednoosobowo.

Na wniosek Najwyższej Rady Sądownictwa mogą być powołani za wybitne zasługi na urząd radców kasacyjnych, profesorowie zwyczajni prawa na uniwersytetach i adwokaci praktykujący od co najmniej piętnastu lat i którzy są wpisani na listy specjalne sądów wyższych.

Artykuł 107

Sędziowie są nieusuwalni. Nie mogą być zwolnieni lub zawieszeni w służbie ani przeniesieni do innych siedzib albo na inne stanowiska19 , jak tylko w następstwie decyzji Najwyższej Rady Sądownictwa, podjętej albo z powodów i z przy zachowaniu gwarancji obrony określonych przez prawo o organizacji wymiaru sprawiedliwości, albo za ich zgodą.

Minister Sprawiedliwości posiada uprawnienie do wszczynania postępowania dyscyplinarnego.

Sędziowie różnią się między sobą jedynie ze względu na pełnione funkcje.

Prokuratura korzysta z gwarancji określonych wobec niej przepisami prawa o organizacji wymiaru sprawiedliwości.

Artykuł 108

Przepisy prawa o organizacji wymiaru sprawiedliwości i w odniesieniu do każdej kategorii sądu są ustanawiane w ustawie.

Ustawa zapewnia niezawisłość sędziów sądownictwa specjalnego, prokuratury przy tych sądach i osób spoza korporacji sądowniczej, które uczestniczą w wymiarze sprawiedliwości.

Artykuł 109

Władza sądowa rozporządza bezpośrednio policją sądową.

Artykuł 110

Z zachowaniem kompetencji Najwyższej Rady Sądownictwa, do Ministra Sprawiedliwości należą organizacja i funkcjonowanie służb związanych z sądownictwem.


19 W brzmieniu opublikownym w wydaniu nadzwyczajnym GU z 27 grudnia 1947 r., z powodu błędu drukarskiego. W miejsce słowa “funzioni” pojawiło się słowo “funzionari”: por. errata korygująca w GU z 3 stycznia 1948 r., nr 2.