Europejska konwencja o obywatelstwie 1)
Strasburg, 6 listopada 1997 roku
Preambuła
Państwa członkowskie Rady Europy i inne państwa sygnatariusze tej Konwencji,
biorąc pod uwagę, iż celem Rady Europy jest osiągnięcie większej jedności pomiędzy jej członkami;
pamiętając o licznych instrumentach międzynarodowych dotyczących obywatelstwa, wielokrotnego obywatelstwa i bezpaństwowości;
uznając, że w sprawach dotyczących obywatelstwa należy uwzględniać zarówno słuszne interesy państw, jak i interesy jednostek;
pragnąc promować postępowy rozwój zasad prawa dotyczących obywatelstwa i ich stosowanie w prawie wewnętrznym oraz pragnąc uniknąć, w możliwie największym stopniu przypadków bezpaństwowości;
pragnąc unikać dyskryminacji w dziedzinach odnoszących się do obywatelstwa;
mając świadomość prawa do poszanowania życia rodzinnego zgodnie z art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności;
odnotowując różne podejścia państw do zagadnienia wielokrotnego obywatelstwa i uznając, że każde państwo może swobodnie decydować o konsekwencjach wynikających, zgodnie z jego prawem wewntrznym, z faktu nabycia lub posiadania innego obywatelstwa przez jego obywateli;
zgadzając się, że pożądane jest znalezienie odpowiednich rozwiązań co do konsekwencji wielokrotnego obywatelstwa, a w szczególności co do praw i obowiązków obywateli posiadają
cych wielokrotne obywatelstwo;uważając, że pożądane jest, aby od osób mających dwa lub więcej obywatelstw Państw Stron Konwencji wymagano spełnienia obowiązku wojskowego tylko w stosunku do jednej z tych stron
uwzględniając potrzebę promowania międzynarodowej współpracy między organa krajowymi odpowiedzialnymi za sprawy obywatelstwa,
uzgodniły, co następuje:
Rozdział I
ZAGADNIENIA OGÓLNE
Artykuł l
Cel Konwencji
Niniejsza Konwencja ustanawia zasady i przepisy dotyczące obywatelstwa osób fizycznych oraz przepisy regulujące wykonywanie obowiązków wojskowych w przypadku wielokrotnego obywatelstwa, z którymi musi być zgodne prawo wewnętrzne Państw Stron.
Artykuł 2
Definicje
Dla celów niniejszej Konwencji:
Rozdział II
OGÓLNE ZASADY DOTYCZĄCE OBYWATELSTWA
Artykuł 3
Kompetencja państwa
1. Każde państwo określa w swym ustawodawstwie, kto jest jego obywatelem.
2. Ustawodawstwo to zostanie zaakceptowane przez inne państwa w stopniu, w jakim jest z właściwymi umowami międzynarodowymi, zwyczajowym prawem międzynarodowym i zasadami prawa ogólnie uznanymi w przedmiocie obywatelstwa.
Artykuł 4
Zasady
Przepisy dotyczące obywatelstwa każdego państwa Strony powinny opierać się na następujących zasadach:
Artykuł 5
Niedyskryminacja
1. Przepisy Państwa Strony dotyczące obywatelstwa nie mogą zawierać rozróżnień lub włączać metod postępowania, które stanowią dyskryminację ze względu na płeć, religię, rasę, kolor skóry czy pochodzenie narodowe lub etniczne.
2. Każde Państwo Strona powinno kierować się zasadą niedyskryminacji między swoimi obywatelami, niezależnie od tego czy są obywatelami przez urodzenie, czy też nabyli swoje obywatelstwo później.
Rozdział III
PRZEPISY DOTYCZĄCE OBYWATELSTWA
Artykuł 6
Nabycie obywatelstwa
1. Każde Państwo Strona zapewni w swoim prawie wewnętrznym nab
ycie jego obywatelstwa ex lege przez następujące osoby:2. Każde Państwo Strona zapewni w swoim prawie wewnętrznym nabycie jego obywatelstwa przez dzieci urodzone na jego terytorium, które nie nabywają w chwili urodzenia innego obywatelstwa. Takie obywatelstwo zostanie przyznane: :
3. Każde Państwo Strona zapewni w swoim prawie wewnętrznym możliwość naturalizacji osobom legalnie i stale zamieszkujących na jego terytorium. Warunki naturalizacji nie mogą jednak obejmować okresu zamieszkiwania przekraczającego dziesięć lat przed złożeniem wniosku.
4. Każde Państwo Strona ułatwi w swoim prawie wewnętrznym nabycie jego obywatelstwa następującym osobom:
Artykuł 7
Utrata obywatelstwa ex lege lub z inicjatywy Państwa Strony
1. Państwo Strona nie może przewidywać w swym prawie wewnętrznym utrat) obywatelstwa ex legę ani z inicjatywy Państwa Strony, z wyjątkiem następujących przypadków:
2. Państwo Strona może przewidzieć utratę jego obywatelstwa przez dzieci, których rodzice utracą to obywatelstwo, z wyjątkiem przypadków określonych w ust. l pkt. c oraz d Jednakże dzieci nie tracą tego obywatelstwa, jeżeli co najmniej jedno z rodziców zachowa to obywatelstwo.
3. Państwo Strona nie może przewidywać w swym prawie wewnętrznym utraty obywatelstwa na mocy ust. l i 2 niniejszego artykułu, jeżeli zainteresowana osoba stawałaby się w ten sposób bezpaństwowcem, z wyjątkiem przypadków określonych w ust. l pkt. b niniejszego artykułu.
Artykuł 8
Utrata obywatelstwa z inicjatywy jednostki
1. Każde Państwo Strona zezwoli na zrzeczenie się jego obywatelstwa pod warunkiem ; zainteresowane osoby nie staną się w ten sposób bezpaństwowcami.
2. Jednakże Państwo Strona może przewidzieć w swoim prawie wewnętrznym, że orzeczenia się mogą dokonać jedynie obywatele stale zamieszkali za granicą.
Artykuł 9
Odzyskanie obywatelstwa
Każde Państwo Strona ułatwi, w przypadkach i zgodnie z warunkami przewidzianym w jego prawie wewnętrznym, odzyskanie jego obywatelstwa przez byłych obywateli, którzy legalnie i stale zamieszkują na jego
terytorium.Rozdział IV
POSTĘPOWANIE W SPRAWACH OBYWATELSTWA
Artykuł 10
Załatwianie wniosków
Każde Państwo Strona zapewni załatwienie w rozsądnym terminie wniosków dotyczących nabycia, zachowania, utraty, odzyskania lub poświadczenia jego obywatelstwa.
Artykuł 11
Decyzje
Każde Państwo Strona zapewni, że decyzje odnoszące się do nabycia, zachowania, utraty, odzyskania lub poświadczenia jego obywatelstwa zawierać będą uzasadnienie na piśmie.
Artykuł 12
Prawo do środka odwoławczego
Każde Państwo Strona zapewni, że od decyzji odnoszących się do nabycia, zachowania, utraty, odzyskania lub poświadczenia jego obywatelstwa będzie przysługiwało odwołanie w trybie administracyjnym lub sądowym, zgodnie z jego prawem wewnętrznym.
Artykuł 13
Opłaty
1. Każde Państwo Strona zapewni, że opłaty za nabycie, zachowanie, utratę, odzyskanie lub poświadczenie jego obywatelstwa będą rozsądne.
2. Każde Państwo Strona zapewni, że opłaty za wniesienie środka odwoławczego w postępowaniu administracyjnym lub sądowym nie będą stanowiły przeszkody dla wnioskodawców.
Rozdział V
WIELOKROTNE OBYWATELSTWO
Artykuł 14
Przypadki wielokrotnego obywatelstwa ex lege
l. Państwo Strona zezwoli:
2. Do przypadków zachowania obywatelstwa, o których mowa w ust. l, mają zastosowanie odpowiednie
przepisy art. 7 niniejszej Konwencji.Artykuł 15
Inne przypadki wielokrotnego obywatelstwa
Postanowienia niniejszej Konwencji nie ograniczają prawa Państwa Strony do określenia w jego prawie wewnętrznym:
Artykuł 16
Zachowanie wcześniejszego obywatelstwa
Państwa Strony nie mogą uzależniać nabycia lub zachowania jego obywatelstwa od zrzeczenia się lub utraty innego obywatelstwa, jeżeli takie zrzeczenie się lub utrata są niemożliwe lub nie można ich żądać w rozsądny sposób.
Artykuł 17
Prawa i obowiązki związane z wielokrotnym obywatelstwem
1. Obywatele Państwa Strony posiadający także inne obywatelstwo, na terytorium tego Państwa Strony, w którym zamieszkują, mają takie same prawa i obowiązki jak inni obywatele tego Państwa Strony.
2. Postanowienia niniejszego Rozdziału nie naruszają:
Rozdział VI
SUKCESJA PAŃSTW A OBYWATELSTWO
Artykuł 18
Zasady
l. W sprawach obywatelstwa, w przypadku sukcesji państw, każde zainteresowane Państwo Strona powinno przestrzegać zasad rządów prawa, przepisów dotyczących praw człowieka oraz zasad określonych w art. 4 i 5 niniejszej Konwencji i w ust. 2 niniejszego artykułu, w szczególności w celu unikania bezpaństwowości.
2. Przy decydowaniu o nadaniu lub zachowaniu obywatelstwa w przypadkach sukcesji państw każde zainteresowane Państwo Strona weźmie pod uwagę w szczególności:
3. Jeżeli nabycie obywatelstwa uzależnione jest od utraty obcego obywatelstwa, mają zastosowanie przepisy art. 16 niniejszej Konwencji.
Artykuł 19
Rozstrzygnięcie poprzez porozumienie międzynarodowe
W przypadku sukcesji państw zainteresowane Państwa Strony dołożą starań, aby uregulować sprawy związane z obywatelstwem poprzez porozumienie między sobą, a także, tam gdzie jest to właściwe, w stosunkach z innymi zainteresowanymi Państwami. Takie porozumienia powinny przestrzegać zasad i przepisów zawartych lub powoływanych w niniejszym Rozdziale.
Artykuł 20
Zasady dotyczące osób nie będących obywatelami
1. Każde Państwo Strona powinno przestrzegać następujących zasad:
2. Każde Państwo Strona może wyłączyć osoby, o których mowa w ust. l, z zatrudnienia w służbie publicznej związanej z wykonywaniem uprawnień suwerennych.
Rozdział VII
OBOWIĄZKI WOJSKOWE W PRZYPADKACH WIELOKROTNEGO OBYWATELSTWA
Artykuł 21
Wypełnianie obowiązków wojskowych
l. Osoby posiadające obywatelstwo dwóch lub więcej Państw Stron są zobowiązane do wypełniania obowiązków wojskowych jedynie wobec jednego z tych państw.
2. Wykonywanie postanowień ust. l może zostać określone w drodze specjalnych porozumień pomiędzy Państwami Stronami.
3. Z wyjątkiem przypadków, gdy specjalne porozumienie, które zostało lub może być zawarte, przewiduje inaczej, wobec osób posiadających obywatelstwo dwóch lub więcej Państw Stron stosuje się poniższe postanowienia:
Artykuł 22
Zwolnienie z obowiązków wojskowych lub alternatywna służba cywilna
Z wyjątkiem przypadków gdy specjalne porozumienie, które zostało lub może być zawarte przewiduje inaczej, do osób posiadających obywatelstwo dwóch lub więcej Państw Stron stosuje się poniższe postanowienia:
Rozdział VIII
WSPÓŁPRACA MIĘDZY PAŃSTWAMI STRONAMI
Artykuł 23
Współpraca między Państwami Stronami
l. W celu ułatwienia współpracy między Państwami Stronami ich właściwe organy będą:
2. Państwa Strony będą współpracować między sobą i z innymi państwami członkowskimi Rady Europy w ramach właściwego organu międzyrządowego Rady Europy w celu rozwiązywania wszystkich istotnych problemów i promowania postępowego rozwoju zasad prawnych i praktyki dotyczącej obywatelstwa i związanych z nim zagadnień.
Artykuł 24
Wymiana informacji
Każde Państwo Strona może w każdym czasie oświadczyć, że będzie informować każde inne Państwo Stronę, które złożyło podobne oświadczenie, o dobrowolnym nabyciu jeg> obywatelstwa przez obywateli innego Państwa Strony, z zastrzeżeniem obowiązujących przepisów dotyczących ochrony danych. Oświadczenie takie może wskazywać warunki, na, jakich Państwo Strona udzieli takich informacji. Oświadczenie może być w każdym czasie wycofane.
Rozdział IX
STOSOWANIE KONWENCJI
Artykuł 25
Oświadczenia dotyczące stosowania Konwencji
1. Każde Państwo Strona, w chwili podpisania lub składania dokumentu ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, może oświadczyć, że wyłącza Rozdział VII ze stosowania Konwencji.
2. Postanowienia Rozdziału VII stosuje się jedynie w stosunkach między Państwami nami, dla których wszedł on w życie:
3. Każde Państwo Strona, w dowolnym późniejszym czasie, może notyfikować Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy, że będzie stosować postanowienia Rozdziału VII wyłączone w chwili podpisywania Konwencji lub w dokumencie ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia. Notyfikacja wywołuje skutek od dnia jej otrzymania.
Artykuł 26
Skutki niniejszej Konwencji
1. Postanowienia niniejszej Konwencji nie naruszają postanowień prawa wewnętrznego i wiążących instrumentów międzynarodowych, które weszły lub wejdą w życie, na podstawie których zostały lub będą przyznane jednostkom korzystniejsze uprawnienia w dziedzinie obywatelstwa.
2. Niniejsza Konwencja nie narusza stosowania:
Rozdział X
PRZEPISY KOŃCOWE
Artykuł 27
Podpisanie i wejście w życie
l. Niniejsza Konwencja jest otwarta do podpisania przez państwa członkowskie Rady Europy i państwa nie będące jej członkami, które uczestniczyły w opracowaniu Konwencji. Państwa takie mogą wyrazić swoją zgodę na związanie się jej postanowieniami poprzez:
2. Niniejsza Konwencja wchodzi w życie dla wszystkich Państw, które wyraziły swoja zgodę na związanie się Konwencją, pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od daty, w której trzy państwa członkowskie Rady Europy wyraziły swoja zgodę na związanie się niniejszą Konwencją zgodnie z postanowieniami poprzedniego ustępu.
3. W stosunku do Państwa, które później wyrazi swoją zgodę na związanie się Konwencją, wejdzie ona w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od daty podpisania lub złożenia jego dokumentu ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia.
Artykuł 28
Przystąpienie
1. Po wejściu w życie niniejszej Konwencji Komitet Ministrów Rady Europy może zaprosić każde inne Państwo nie będące członkiem Rady Europy, które nie uczestniczyło w opracowaniu niniejszej Konwencji, do przystąpienia do niej.
2. W stosunku do Państwa przystępującego niniejsza Konwencja wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od daty złożenia dokumentu przystąpienia Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy.
Artykuł 29
Zastrzeżenia
1. Zgłaszanie zastrzeżeń do postanowień zawartych w Rozdziałach I, II i VI niniejszej Konwencji jest niedopuszczalne. Każde Państwo, w chwili podpisywania lub składania dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, może zgłosić zastrzeżenia do innych postanowień Konwencji, jeśli są one zgodne z przedmiotem i celem niniejszej Konwencji.
2. Państwo zgłaszające jedno lub więcej zastrzeżeń zawiadamia Sekretarza Generalnego Rady Europy o treści odpowiednich przepisów jego prawa wewnętrznego lub przekazuje inne stosowne informacje,
3. Państwo, które zgłosiło jedno lub więcej zastrzeżeń zgodnie z ust. 2, rozważy wycofanie ich w całości lub w części, gdy tylko pozwolą na to okoliczności. Wycofanie takie dokonuje się poprzez zawiadomienie Sekretarza Generalnego Rady Europy i wywołuje skutek od dnia jego otrzymania.
4. Państwo, które rozciąga stosowanie niniejszej Konwencji na terytorium określone w oświadczeniu, o którym mowa w art. 30 ust. 2, może w stosunku do tego terytorium zgłosić jedno lub więcej zastrzeżeń, zgodnie z postanowieniami ustępów poprzednich.
5. Państwo Strona, które zgłosiło zastrzeżenia dotyczące któregokolwiek przepisu Rozdziału VII Konwencji, nie może domagać się stosow ania takiego postanowienia przez inne Państwo Stronę, w zakresie innym niż ten, w jakim samo je przyjęło.
Artykuł 30
Stosowanie terytorialne
1. Każde Państwo, w chwili podpisywania Konwencji albo składania dokumentu ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, może określić terytorium lub terytoria do których stosuje się niniejszą Konwencję.
2. Każde Państwo, w każdym późniejszym terminie, w drodze oświadczenia skierowanego do Sekretarza Generalnego Rady Europy, może rozciągnąć stosowanie niniejszej Konwencji na inne wskazane w tym oświadczeniu terytorium, za którego stosunki międzynarodowe odpowiada albo w imieniu którego może zaciągnąć zobowiązania. W stosunku do takiego terytorium Konwencja wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następujące
go po upływie trzech miesięcy od dnia otrzymania takiego oświadczenia przez Sekretarza Generalnego.3. Oświadczenie złożone w trybie dwóch ustępów poprzedzających może zostać wycofane, w stosunku do każdego terytorium określonego w takim oświadczeniu, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Rady Europy. Wycofanie takie wywołuje skutek pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od dnia otrzymania notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.
Artykuł 31
Wypowiedzenie
1. Każde Państwo Strona może w każdej chwili wypowiedzieć Konwencję w całości lub jedynie Rozdział VII w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalneg Rady Europy.
2. Wypowiedzenie wywołuje skutek pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od daty otrzymania notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.
Artykuł 32
Zawiadomienia ze strony Sekretarza Generalnego
Sekretarz Generalny Rady Europy zawiadamia Państwa członkowskie Rady Europy, Sygnatariuszy i Strony Konwencji oraz każde inne Państwo, które przystąpiło do niniejszej Konwencji, o:
Na dowód czego niżej podpisani, będąc należycie do tego upoważnieni, podpisali niniejszą Konwencję.
Sporządzono w Strasburgu dnia 6 listopada 1997 roku w językach angielskim i francuskim, przy czym obydwa teksty są jednakowo autentyczne, w jednym egzemplarzu, który zostanie złożony w archiwach Rady Europy. Sekretarz Generalny Rady Europy przekaże uwierzytelnione odpisy każdemu państwu członkowskiemu Rady Europy, państwom nie będącym członkami, które uczestniczyły w opracowaniu niniejszej Konwencji, i każdemu państwu zaproszonemu do przystąpienia do niej.
Europem Treaty Series (ETS)1 Serie des traites europeens (STE) Nr 166 Konwencja nie została ratyfikowana przez RP. Tłumaczenie ma charakter nieoficjalny.