Rozdział VIII
O karaniu nadużyć i naruszeń
Art. 50.
Wysokie Umawiające się Strony zobowiązują się do wydania niezbędnych przepisów ustawodawczych w celu ustalenia odpowiednich sankcji karnych w stosunku do osób, które popełniły albo wydały rozkaz popełnienia jakiegokolwiek z ciężkich naruszeń niniejszej Konwencji, określonych w następnym artykule.
Każda Umawiająca się Strona obowiązana będzie poszukiwać osób podejrzanych o popełnienie albo wydanie rozkazu popełnienia jakiegokolwiek z tych ciężkich naruszeń i powinna ścigać je przed swoimi własnymi sądami bez względu na ich obywatelstwo. Będzie ona również mogła, jeżeli woli; wydać te osoby na warunkach przewidzianych przez jej własne ustawodawstwo do osądzenia innej zainteresowanej w ściganiu Umawiającej się Stronie, o ile ta Strona posiada dostateczne dowody obciążające przeciwko powyższym osobom.
Każda Umawiająca się Strona podejmie niezbędne środki, aby spowodować zaprzestanie czynów sprzecznych z postanowieniami niniejszej Konwencji, innych niż ciężkie naruszenia, określone w artykule następnym.
We wszelkich okolicznościach oskarżeni będą korzystali z gwarancji procesowych i swobody obrony, które nie będą mniejsze od przewidzianych w artykułach 105 i następnych Konwencji Genewskiej z dnia 12 sierpnia 1949 r. o traktowaniu jeńców wojennych.
Art. 51.
Za ciężkie naruszenia, przewidziane w artykule poprzednim, uważa się popełnienie któregokolwiek z niżej wymienionych czynów na szkodę osób lub mienia, chronionych przez niniejszą Konwencję: umyślne zabójstwo, torturowanie lub nieludzkie traktowanie, włączając w to doświadczenia biologiczne, umyślne sprawianie wielkich cierpień albo ciężkie uszkodzenia ciała lub zdrowia, niszczenie i przywłaszczanie sobie mienia, nie usprawiedliwione koniecznościami wojskowymi i dokonywane na wielką skalę w sposób bezprawny i samowolny.
Art. 52.
Żadna Umawiająca się Strona nie będzie mogła zwolnić się sama ani zwolnić innej Umawiającej się Strony od odpowiedzialności, ciążącej na niej lub na innej Umawiającej się Stronie, za naruszenia przewidziane w poprzednim artykule.
Art. 53.
Na żądanie jednej ze Stron w konflikcie należy w związku z każdym zarzutem pogwałcenia Konwencji wszcząć śledztwo w trybie, który będzie ustalony między Stronami zainteresowanymi.
Jeżeli nie nastąpi uzgodnienie co do procedury śledztwa, Strony porozumią się co do wyboru arbitra, który zadecyduje, jaka procedura ma być stosowana.
Po stwierdzeniu, że pogwałcenie miało istotnie miejsce, Strony w konflikcie możliwie najszybciej położą mu kres i ukrócą je.
Postanowienia końcowe
Art. 54.
Konwencję niniejszą sporządzono w językach francuskim i angielskim. Obydwa teksty są jednakowo autentyczne. Związkowa Rada Szwajcarska poleci sporządzenie przekładów urzędowych Konwencji na języki rosyjski i hiszpański.
Art. 55.
Konwencja niniejsza, która nosić będzie datę dnia dzisiejszego, będzie mogła być podpisana do dnia 12 lutego 1950 r. w imieniu Mocarstw reprezentowanych na Konferencji, która rozpoczęła się w Genewie 21 kwietnia 1949, jak również Mocarstw nie reprezentowanych na tej Konferencji, lecz będących Stronami X Konwencji Haskiej z 18 października 1907 o przystosowaniu do wojny morskiej zasad Konwencji Genewskiej z 1906 roku albo Konwencji Genewskich z 1864, 1906 lub 1929 r. o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych.
Art. 56.
Konwencja niniejsza będzie ratyfikowana możliwie najszybciej, a dokumenty ratyfikacyjne1) zostaną złożone w Bernie.
O złożeniu każdego dokumentu ratyfikacyjnego sporządzony będzie protokół, którego odpis uwierzytelniony za zgodność Szwajcarska Rada Związkowa prześle wszystkim Mocarstwom, w których imieniu Konwencję podpisano lub przystąpienie do niej notyfikowano.
Art. 57.
Konwencja niniejsza wejdzie w życie2) w sześć miesięcy po złożeniu co najmniej dwóch dokumentów ratyfikacyjnych.
Następnie wejdzie ona w życie w stosunku do każdej z Wysokich Umawiających się Stron w sześć miesięcy po złożeniu przez nią dokumentu ratyfikacyjnego.
Art. 58.
Konwencja niniejsza zastępuje w stosunkach między Wysokimi Umawiającymi się Stronami X Konwencję Haską z 18 października 1907 roku o przystosowaniu do wojny morskiej zasad Konwencji Genewskiej z 1906 roku.
Art. 59.
Od daty swego wejścia w życie3) Konwencja niniejsza będzie otwarta do przystąpienia dla każdego Mocarstwa, w którego imieniu nie została podpisana.
Art. 60.
Przystąpienia będą notyfikowane pisemnie Szwajcarskiej Radzie Związkowej i nabiorą mocy po upływie sześciu miesięcy od daty ich otrzymania.
Szwajcarska Rada Związkowa zawiadomi o każdym przystąpieniu wszystkie Mocarstwa, w których imieniu Konwencję podpisano lub przystąpienie do niej notyfikowano.
Art. 61.
Sytuacje przewidziane w artykułach 2 i 3 spowodują natychmiastowe wejście w życie ratyfikacji i przystąpień, złożonych bądź notyfikowanych przez Strony w konflikcie przed albo po rozpoczęciu działań wojennych lub okupacji. Zawiadomienia o ratyfikacjach lub przystąpieniach otrzymanych od Stron w konflikcie będą rozesłane przez Szwajcarską Radę Związkową w jak najszybszej drodze.
Art. 62.
Każda z Wysokich Umawiających się Stron będzie mogła wypowiedzieć niniejszą Konwencję.
Wypowiedzenie będzie notyfikowane pisemnie Szwajcarskiej Radzie Związkowej, która zawiadomi o wypowiedzeniu Rządy wszystkich Wysokich Umawiających się Stron.
Wypowiedzenie nabierze mocy po upływie roku od daty notyfikowania go Szwajcarskiej Radzie Związkowej. Jednak wypowiedzenie notyfikowane wówczas, gdy Mocarstwo wypowiadające jest uwikłane w konflikt, nie odniesie żadnego skutku dopóty, dopóki nie zostanie zawarty pokój, a w każdym razie dopóty, dopóki nie zostaną zakończone czynności związane z uwolnieniem i repatriacją osób podlegających ochronie przez niniejszą Konwencję.
Wypowiedzenie będzie miało skutek tylko w stosunku do Mocarstwa wypowiadającego. Nie wywrze ono żadnego wpływu na obowiązki, jakie Strony w konflikcie będą musiały w dalszym ciągu wypełniać na mocy zasad prawa narodów, wynikających ze zwyczajów uznanych przez narody cywilizowane, z praw ludzkości i z wymagań sumienia publicznego.
Art. 63.
Szwajcarska Rada Związkowa zarejestruje niniejszą Konwencję w Sekretariacie Narodów Zjednoczonych. Szwajcarska Rada Związkowa zawiadomi również Sekretariat Narodów Zjednoczonych o wszystkich otrzymanych przez nią ratyfikacjach, przystąpieniach i wypowiedzeniach dotyczących niniejszej Konwencji.
Na dowód czego, niżej podpisani po złożeniu swych pełnomocnictw podpisali niniejszą Konwencję.
Sporządzono w Genewie, dnia 12 sierpnia 1949 r. w językach francuskim i angielskim. Oryginał będzie złożony w archiwach Związku Szwajcarskiego. Szwajcarska Rada Związkowa przekaże uwierzytelniony za zgodność odpis niniejszej Konwencji każdemu z Państw podpisujących, jak również Państwom, które do Konwencji przystąpią.
Za AFGANISTAN: M. Osman Amiri
Za LUDOWĄ REPUBLIKĘ ALBANII: J. Malo. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za ARGENTYNĘ: Guillermo A. Speroni. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za AUSTRALIĘ: Norman R. Mighell. Z zastrzeżeniem ratyfikacji
Za AUSTRIĘ: Wildmann
Za BELGIĘ: Maurice Bourquin
Za BIAŁORUSKĄ SOCJALISTYCZNĄ REPUBLIKĘ RADZIECKĄ: Przewodniczący delegacji BSRR I. Kuciejnikow. Z zastrzeżeniami. Tekst zastrzeżeń w załączeniu
Za BOLIWIĘ: G. Medeiros
Za BRAZYLIĘ: Joao Pinto da Silva, General Floriano de Lima Brayner
Za LUDOWĄ REPUBLIKĘ BUŁGARII: K. B. Svetlow. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za KANADĘ: Max H. Wershof
Za CEJLON: V. Coomaraswamy
Za CHILE: F. Cisternas Ortiz
Za CHINY: Wu Nan-Ju
Za KOLUMBIĘ: Rafael Rocha Schloss
Za KUBĘ: J. de la Luz León
Za DANIĘ: Georg Cohn, Paul Ipsen, Bagge
Za EGIPT: A. K. Safwat
Za EKWADOR: Alex. Gastelu
Za HISZPANIĘ: Luis Calderón
Za STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI: Leland Harrison, Raymund J. Yingling
Za ETIOPIĘ: Gachaou Zelleke
Za FINLANDIĘ: Reinhold Svento
Za FRANCJĘ: Jacquinot G. Cahen-Salvador
Za GRECJĘ: M. Pesmazoglou
Za GWATEMALĘ: A. Dupont-Willemin
Za WĘGIERSKĄ REPUBLIKĘ LUDOWĄ: Anna Kara. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za INDIE: D. B. Desai
Za IRAN: A. H. Meykadeh
Za REPUBLIKĘ IRLANDZKĄ: Sean Mac Bride
Za IZRAEL: M. Kahany. Z zastrzeżeniem w załączeniu
Za WŁOCHY: Giacinto Auriti, Ettore Baistrocchni
Za LIBAN: Mikaoui
Za LIECHTENSTEIN: Comte F. Wilczek
Za LUKSEMBURG: J. Sturm
Za MEKSYK: Pedro de Alba, W. R. Castro
Za KSIĘSTWO MONACO: M. Losé
Za NIKARAGUĘ: Ad referendum Lifschitz
Za NORWEGIĘ: Rolf Andersen
Za NOWĄ ZELANDIĘ: G. R. Laking
Za PAKISTAN: S. M. A. Faruki, M. G., A. H. Shaikh
Za PARAGWAJ: Conrad Fehr
Za HOLANDIĘ: J. Bosch de Rosenthal
Za PERU: Gonzalo Pizarro
Za REPUBLIKĘ FILIPIŃSKĄ: P. Sebastian (podpisano z zastrzeżeniem ratyfikacji przez Senat Filipin zgodnie z postanowieniami Konstytucji.)
Za POLSKĘ: Julian Przyboś. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za PORTUGALIĘ: G. Caldeira Coelho. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za RUMUŃSKĄ REPUBLIKĘ LUDOWĄ: I. Dragomir. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ: Robert Craigie, H. A. Strutt, W. H. Gardner
Za WATYKAN: Phillippe Bernardini
Za SALWADOR: R. A. Bustamante
Za SZWECJĘ: Staffan Söderblom. Z zastrzeżeniem ratyfikacji przez Króla Szwecji z aprobatą Riksdag'u
Za SZWAJCARIĘ: Max Petitpierre, Plinio Bolla, Colonel div. du Pasquier, Ph. Zutter, H. Meuli
Za SYRIĘ: Omar el Djabri, A. Gennaoui
Za CZECHOSŁOWACJĘ: Tauber. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za TURCJĘ: Rana Tarhan
Za UKRAIŃSKĄ SOCJALISTYCZNĄ REPUBLIKĘ RADZIECKĄ: Z upoważnienia Rządu USRR prof. O. Bogomoliec. Z zastrzeżeniami. Tekst zastrzeżeń w załączeniu.
Za ZWIĄZEK SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK RADZIECKICH: Przewodniczący delegacji ZSRR N. Slawin. Z zastrzeżeniami. Tekst zastrzeżeń w załączeniu.
Za URUGWAJ: Conseiller Colonel Hector J. Blanco
Za WENEZUELĘ: A. Posse de Rivas
Za FEDERACYJNĄ LUDOWĄ REPUBLIKĘ JUGOSŁAWII: Milan Ristić. Z zastrzeżeniami w załączeniu
1) Polski dokument ratyfikacyjny został złożony dnia 26 listopada 1954 r.
2), 3) Konwencja weszła w życie dnia 21 października 1950 r.
Ciąg dalszy