MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA DOTYCZĄCA INTERWENCJI NA MORZU PEŁNYM W RAZIE ZANIECZYSZCZENIA OLEJAMI
Państwa będące Stronami niniejszej konwencji,
świadome potrzeby ochrony interesów swych obywateli przed poważnymi konsekwencjami wypadków morskich, wynikłymi z niebezpieczeństwa zanieczyszczenia olejami morza i wybrzeży,
przekonane, że w tych okolicznościach zastosowanie na morzu pełnym środków o charakterze wyjątkowym może być konieczne dla ochrony takich interesów oraz że środki te w niczym nie naruszają zasady wolności morza pełnego,
uzgodniły, co następuje:
Art. I.
1. Strony niniejsze konwencji mogą zastosować takie środki na morzu pełnym, jakie mogą być konieczne do zapobieżenia, złagodzenia lub usunięcia poważnego i bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego ich wybrzeżom lub związanymi z nimi interesom na skutek zanieczyszczenia lub zagrożenia zanieczyszczeniem morza olejami w następstwie wypadku morskiego albo działań związanych z takim wypadkiem, co do których można rozsądnie przewidzieć, że spowodują znaczne szkodliwe skutki.
2. Jednakże żadne środki nie będą podejmowane na podstawie niniejszej konwencji w stosunku do okrętów wojennych lub innych statków będących własnością Państwa lub przez nie eksploatowanych i używanych w danym czasie tylko w rządowej służbie niehandlowej.
Art. II.
W rozumieniu niniejszej konwencji:
1. wypadek morski oznacza zderzenie statków, wejście na mieliznę lub inny wypadek nawigacyjny albo inne zdarzenie na statku lub poza nim, powodujące szkodę materialną lub inne bezpośrednie zagrożenie powstania materialnej szkody dla statku lub ładunku;
2. statek oznacza:
a) każdy statek morski jakiegokolwiek rodzaju oraz
b) każde urządzenie pływające z wyjątkiem instalacji lub urządzeń używanych do badań i eksploatacji zasobów dna i podglebia mórz i oceanów;
3. olej oznacza ropę naftową, paliwo olejowe, olej dieslowy i olej smarowy;
4. interesy związane oznaczają interesy Państwa nadbrzeżnego bezpośrednio dotkniętego albo zagrożonego wypadkiem morskim, takie jak:
a) działalność morska na wybrzeżu, w portach i przy ujściach rzek łącznie z rybołówstwem, stanowiąca podstawowe źródło utrzymania dla zainteresowanych osób,
b) walory turystyczne danego obszaru,
c) warunki zdrowotne ludności wybrzeża oraz dobre warunki bytowe obszaru nadbrzeżnego łącznie z ochroną żywych zasobów morskich, fauny i flory;
5. Organizacja oznacza Międzyrządową Morską Organizację Doradczą1) .
Art. III.
Jeżeli Państwo nadbrzeżne korzysta z prawa do podjęcia środków zgodnie z artykułem I, stosuje się następujące postanowienia:
a) przed podjęciem jakichkolwiek środków Państwo nadbrzeżne doprowadzi do konsultacji z innymi Państwami poszkodowanymi wypadkiem morskim, w szczególności z Państwem lub Państwami bandery;
b) Państwo nadbrzeżne niezwłocznie zawiadomi o proponowanych środkach wszelkie znane mu zainteresowane osoby fizyczne lub prawne lub takie, o których dowiedziało się w czasie konsultacji, co do których można rozsądnie przewidzieć, że mogą doznać szkód na skutek podjęcia tych środków. Państwo nadbrzeżne weźmie pod uwagę wszelkie stanowiska, jakie mogą być przez nie przedłożone;
c) przed podjęciem jakichkolwiek środków Państwo nadbrzeżne może doprowadzić do konsultacji z niezależnymi ekspertami wybranymi z listy sporządzonej przez Organizację;
d) w razie nagłej konieczności wymagającej natychmiastowego podjęcia środków Państwo nadbrzeżne może przedsięwziąć środki uznane za konieczne ze względu na sytuację nie cierpiącą zwłoki bez uprzedniego zawiadomienia lub konsultacji albo bez dalszego prowadzenia już rozpoczętych konsultacji;
e) Państwo nadbrzeżne nie stosując przeszkód przed podjęciem takich środków i w czasie ich stosowania dołoży należytej staranności, w celu uniknięcia jakiegokolwiek niebezpieczeństwa dla życia ludzkiego, do udzielenia zagrożonym osobom wszelkiej niezbędnej pomocy oraz w odpowiednich przypadkach do ułatwienia repatriacji załóg statków;
f) o środkach podjętych w zastosowaniu artykułu I będą niezwłocznie zawiadomione zainteresowane Państwa i znane osoby fizyczne lub prawne, jak również Sekretarz Generalny Organizacji.
Art. IV.
1. Pod nadzorem Organizacji będzie ustanowiona i utrzymywana lista ekspertów wspomnianych w artykule III niniejszej konwencji, a Organizacja sporządzi w związku z tym niezbędne i odpowiednie przepisy, łącznie z określeniem wymaganych kwalifikacji.
2. Wyznaczanie ekspertów może być dokonywane przez Państwa będące Członkami Organizacji oraz przez Strony niniejszej konwencji. Eksperci będą wynagradzani stosownie do świadczonych przez nich usług przez Państwo korzystające z tych usług.
Art. V.
1. Środki podjęte przez Państwo nadbrzeżne zgodnie z artykułem I będą proporcjonalne do rzeczywistych lub zagrażających mu szkód.
2. Środki te nie będą wykraczać ponad to, co jest konieczne w granicach rozsądku do osiągnięcia celu wymienionego w artykule I i będą wstrzymane niezwłocznie po osiągnięciu tego celu; środki te nie będą naruszać bez konieczności praw i interesów Państwa bandery, Państw trzecich oraz jakichkolwiek zainteresowanych osób fizycznych lub prawnych.
3. Przy ocenie proporcjonalności środków w stosunku do szkody uwzględnia się:
a) rozmiar i prawdopodobieństwo grożącej szkody w razie niezastosowania tych środków;
b) prawdopodobieństwo skuteczności tych środków;
c) rozmiar szkody, jaką może spowodować zastosowanie tych środków.
Art. VI.
Każda Strona, która zastosowała środki niezgodne z postanowieniami niniejszej konwencji wyrządzając szkodę innymi, jest zobowiązana do zapłaty odszkodowania do wysokości szkody wyrządzonej zastosowaniem tych środków, które wykraczały ponad to, co było konieczne w granicach rozsądku do osiągnięcia celu wymienionego w artykule I.
Art. VII.
Z wyłączeniem przypadków wyraźnie przewidzianych, nic w niniejszej konwencji nie narusza jakichkolwiek innych mających zastosowanie praw, obowiązków, przywilejów lub immunitetów oraz nie pozbawia żadnej ze Stron albo żadnej zainteresowanej osoby fizycznej lub prawnej możliwości zastosowania jakiegokolwiek innego środka prawnego.
Art. VIII.
1. Jakikolwiek spór między Stronami dotyczący problemu, czy środki podjęte na podstawie artykułu I były sprzeczne z postanowieniami niniejszej konwencji i czy powstał obowiązek zapłaty odszkodowania zgodnie z artykułem VI oraz co do wysokości tego odszkodowania, o ile rozstrzygnięcie w drodze rokowań między zainteresowanymi Stronami albo Stroną, która te środki podjęła, a wnoszącą powództwo osobą fizyczną lub prawną okaże się niemożliwe i jeżeli Strony nie umówiły się inaczej, będzie na wniosek jakiejkolwiek zainteresowanej Strony skierowany na drogę postępowania pojednawczego albo jeżeli nie da ono wyniku, na drogę postępowania arbitrażowego, jak określono w załączniku do niniejszej konwencji.
2. Strona, która podjęła środki, nie jest uprawniona do odrzucenia wniosku o skierowanie sporu na drogę postępowania pojednawczego lub arbitrażowego zgodnie z postanowieniami poprzedniego ustępu jedynie na tej podstawie, że jakiekolwiek środki prawne przewidziane przez prawo krajowe w jej własnych sądach nie zostały wyczerpane.
Art. IX.
1. Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisu do dnia 31 grudnia 1970 roku i następnie będzie otwarta do przystąpienia.
2. Państwa będące Członkami Organizacji Narodów Zjednoczonych lub jakichkolwiek organizacji wyspecjalizowanych albo Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej lub Stronami Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, mogą stać się Stronami niniejszej konwencji przez:
a) podpisanie bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia,
b) podpisanie z zastrzeżeniem ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, a następnie ratyfikowanie, przyjęcie lub zatwierdzenie, albo
c) przystąpienie.
Art. X.
1. Ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie nastąpi przez złożenie odpowiedniego formalnego dokumentu Sekretarzowi Generalnemu Organizacji.
2. Każdy dokument ratyfikacyjny, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, złożony po wejściu w życie poprawki do niniejszej konwencji w stosunku do wszystkich Stron albo po spełnieniu wszystkich warunków wymaganych do wejścia w życie poprawki w stosunku do tych Stron, będzie uważany za odnoszący się do konwencji zmienionej tą poprawką.
Art. XI.
1. Niniejsza konwencja wejdzie w życie2) dziewięćdziesiątego dnia od daty, w której Rządy piętnastu Państw, w tym pięciu Państw podpiszą ją bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia albo złożą Sekretarzowi Generalnemu Organizacji dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.
2. W stosunku do każdego Państwa, które następnie ratyfikuje, przyjmie, zatwierdzi lub przystąpi do niniejszej konwencji, wejdzie ona w życie3) dziewięćdziesiątego dnia po złożeniu przez to Państwo odpowiedniego dokumentu.
Art. XII.
1. Niniejsza konwencja może być wypowiedziana przez każdą Stronę w każdym czasie po dacie, w której konwencja wejdzie w życie4) w stosunku do tego Państwa.
2. Wypowiedzenie nastąpi przez złożenie dokumentu Sekretarzowi Generalnemu Organizacji.
3. Wypowiedzenie nabierze mocy po upływie jednego roku od daty jego złożenia Sekretarzowi Generalnemu Organizacji lub po upływie innego dłuższego okresu czasu, który może być podany w dokumencie wypowiedzenia.
Art. XIII.
1. Organizacja Narodów Zjednoczonych, o ile sprawuje władzę administracyjną nad jakimkolwiek terytorium, lub każde Państwo będące Stroną niniejszej Konwencji, odpowiedzialne za stosunki międzynarodowe danego terytorium, tak szybko, jak to jest możliwe, przekonsultuje sprawę z właściwymi władzami takiego terytorium albo podejmie inne właściwe środki w celu rozciągnięcia niniejszej konwencji na to terytorium i może w każdym czasie zawiadomić Sekretarza Generalnego Organizacji w drodze pisemnej notyfikacji, że niniejsza konwencja będzie rozciągnięta na to terytorium.
2. Niniejsza konwencja zostanie rozciągnięta na terytorium określone w notyfikacji począwszy od daty jej otrzymania albo od innej daty określonej w notyfikacji.
3. Organizacja Narodów Zjednoczonych lub każda Strona, która złożyła oświadczenie zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu, może, w każdym czasie po dacie, w której Konwencja została rozciągnięta na jakiekolwiek terytorium, oświadczyć w drodze pisemnej notyfikacji przekazanej Sekretarzowi Generalnemu Organizacji, że niniejsza konwencja przestaje obowiązywać na terytorium określonym w notyfikacji.
4. Niniejsza konwencja przestaje obowiązywać na każdym terytorium wymienionym w takiej notyfikacji po upływie jednego roku lub innego dłuższego okresu czasu, jaki może być w niej określony, licząc od daty otrzymania notyfikacji przez Sekretarza Generalnego Organizacji.
Art. XIV.
1. Organizacja może zwołać konferencję w celu rewizji lub wprowadzenia poprawek do niniejszej konwencji.
2. Organizacja zwoła konferencję Państw będących Stronami niniejszej konwencji w celu rewizji lub wprowadzenia poprawek do niniejszej konwencji na żądanie nie mniej niż 1/3 Stron.
Art. XV.
1. Niniejsza konwencja będzie złożona na przechowanie Sekretarzowi Generalnemu Organizacji.
2. Sekretarz Generalny Organizacji będzie:
a) zawiadamiał wszystkie Państwa, które podpisały konwencję lub do niej przystąpiły, o:
i) każdym nowym podpisaniu lub złożeniu dokumentu wraz z podaniem daty podpisania lub złożenia dokumentu;
ii) złożeniu każdego dokumentu wypowiedzenia niniejszej konwencji wraz z podaniem daty złożenia dokumentu;
iii) rozciągnięciu niniejszej konwencji na jakiekolwiek terytorium zgodnie z artykułem XIII ustęp 1 oraz wycofaniu takiego rozciągnięcia zgodnie z postanowieniami ustępu 4 wymienionego artykułu, podając w każdym przypadku datę, od której niniejsza konwencja zostaje rozciągnięta lub od której przestaje obowiązywać;
b) przekazywał uwierzytelnione kopie niniejszej konwencji wszystkim Państwom Sygnatariuszom i wszystkim Państwom, które przystąpiły do konwencji.
Art. XVI.
Z chwilą wejścia w życie5) niniejszej konwencji jej tekst zostanie przekazany przez Sekretarza Generalnego Organizacji do Sekretariatu Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu rejestracji i ogłoszenia zgodnie z artykułem 102 Karty Narodów Zjednoczonych.
Art. XVII.
Niniejsza konwencja została sporządzona w jednym egzemplarzu w językach angielskim i francuskim, przy czym obydwa teksty są jednakowo autentyczne. Oficjalne tłumaczenia na języki rosyjski i hiszpański zostaną sporządzone i złożone z podpisanym oryginałem.
Na dowód czego niżej podpisani, należycie w tym celu upoważnieni przez swoje Rządy, podpisali niniejszą konwencję.
Sporządzono w Brukseli dnia dwudziestego dziewiątego listopada 1969 roku.
1), 5) Obecnie Międzynarodowa Organizacja Morska na podstawie Rezolucji A.338 (IX) przyjętej dnia 14 listopada 1975 r. - Poprawki do Konwencji o Międzynarodowej Morskiej Organizacji Doradczej, sporządzonej w Genewie dnia 6 marca 1948 r. (Dz. U. 1984 r. Nr 31 poz. 161).
2) Konwencja weszła w życie dnia 6 maja 1975 r.
3), 4) Konwencja weszła w życie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej dnia 30 sierpnia 1976 r.
1. Niniejszą Konwencję stosuje się do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsca przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się.
2. Dla celów stosowania niniejszej Konwencji określenie pojazdy oznacza samochody, pojazdy członowe, przyczepy i naczepy, stosownie do ich określenia w artykule 4 Konwencji o ruchu drogowym z dnia 19 września 1949 r.
3. Niniejszą Konwencję stosuje się także wówczas, gdy przewozy mieszczące się w jej ramach wykonywane są przez państwa lub rządowe instytucje albo organizacje.
4. Niniejszej Konwencji nie stosuje się:
a) do przewozów wykonywanych na podstawie międzynarodowych konwencji pocztowych;
b) do przewozów zwłok;
c) do przewozów rzeczy przesiedlenia.
5. Umawiające się Strony zgadzają się nie wprowadzać żadnej zmiany do niniejszej Konwencji w drodze specjalnych porozumień, zawartych między dwiema lub kilkoma spośród nich, z wyjątkiem porozumień zawartych w celu wyłączenia spod jej działania ich ruchu przygranicznego albo w celu uprawnienia do używania w przewozie, ograniczonym wyłącznie do ich terytoriów, listu przewozowego stanowiącego tytuł własności towaru.
Ciąg dalszy