Artykuł 106

Organami sądownictwa federalnego są:

I - federalne sądy regionalne;

II - sędziowie federalni.

Artykuł 107

Federalne sądy regionalne składają się z co najmniej siedmiu sędziów, rekrutowanych, jeżeli to możliwe, w danym regionie i mianowanych przez Prezydenta Republiki spośród Brazylijczyków mających ponad trzydzieści i mniej niż sześćdziesiąt pięć lat, przy czym:

I - jedna piąta jest powoływana spośród adwokatów posiadających ponad dziesięcioletni okres czynnej działalności zawodowej oraz prokuratorów federalnych posiadających ponad dziesięcioletni okres służby;

II - pozostali są powoływani w ramach awansowania sędziów federalnych posiadających co najmniej pięcioletni okres służby, na przemian na podstawie kryteriów czasu i przebiegu służby.

Paragraf jedyny. Ustawa określa zasady odwoływania lub przenoszenia na inne stanowisko sędziów federalnych sądów regionalnych i określa zakres ich jurysdykcji i siedzibę.

Artykuł 108

Do kompetencji federalnych sądów regionalnych należy:

I - prowadzenie postępowania i orzekanie, przede wszystkim w sprawach:

a) przestępstw i deliktów konstytucyjnych popełnionych przez sędziów federalnych z okręgu ich jurysdykcji, w tym także sędziów sądownictwa wojskowego i sądownictwa pracy oraz członków Prokuratury Unii, z zastrzeżeniem kompetencji sądownictwa wyborczego;

b) wznowienia postępowania karnego i wniosków o stwierdzenie nieważności ich wyroków lub wyroków federalnych sędziów regionalnych;

c) wydawanie mandados de segurança i habeas data przeciwko aktom samego sądu lub sędziego federalnego;

d) habeas corpus, jeżeli władzą stosującą przymus jest sędzia federalny;

e) sporów kompetencyjnych między sędziami federalnymi związanymi z sądem;

II - rozpoznawanie w instancji odwoławczej spraw rozstrzygniętych przez sędziów federalnych lub sędziów stanowych wykonujących kompetencje federalne na obszarze swojej jurysdykcji.

Artykuł 109

Do sędziów federalnych należy prowadzenie postępowania i orzekanie:

I - w sprawach, w których Unia, organy administracji specjalnej lub federalne przedsiębiorstwo publiczne są powodami, pozwanymi, interwenientami po stronie powoda lub pozwanego, z wyjątkiem spraw dotyczących upadłości, wypadków przy pracy oraz spraw należących do sądownictwa wyborczego lub sądownictwa pracy;

II - w sprawach między państwem obcym lub organizacją międzynarodową a gminą lub osobą zamieszkałą albo przebywającą w kraju;

III - w sprawach wynikających z traktatu lub umowy między Unią a państwem obcym lub organizacją międzynarodową;

IV - w sprawach o przestępstwa polityczne i przestępstwa przeciwko mieniu, służbom lub interesom Unii, lub jej organów administracji specjalnej albo przedsiębiorstw publicznych, z wyjątkiem wykroczeń oraz spraw należących do kompetencji sądownictwa wojskowego lub sądownictwa wyborczego;

V - w sprawach o przestępstwa przewidziane w traktacie lub konwencji międzynarodowej, jeżeli ich popełnienie rozpoczęło się w kraju, a skutek zaistniał za granicą bądź odwrotnie;

VI - w sprawach o przestępstwa przeciwko organizacji pracy oraz, w przypadkach określonych w ustawie, przeciwko systemowi finansowemu oraz porządkowi gospodarczo-finansowemu;

VII - w sprawie habeas corpus, w materii karnej należącej do ich kompetencji lub gdy przymus jest stosowany przez władzę, której akty nie podlegają bezpośrednio innej jurysdykcji;

VIII - w sprawach mandado de segurança oraz habeas data przeciwko aktom władzy federalnej, z wyjątkiem spraw należących do kompetencji sądów federalnych;

IX - w sprawach o przestępstwa popełnione na pokładzie statku lub samolotu, z zastrzeżeniem kompetencji sądownictwa wojskowego;

X - w sprawach o przestępstwa nielegalnego wjazdu lub pobytu cudzoziemców, w sprawach pomocy prawnej po uzyskaniu zgody na jej udzielenie oraz wyroków zagranicznych po ich uznaniu, w sprawach dotyczących obywatelstwa, w tym także jego wyboru oraz naturalizacji;

XI - w sprawach sporów dotyczących praw autochtonów.

§ 1. Sprawy wniesione przez Unię są rozpoznawane w okręgu sądowym, w którym znajduje się miejsce zamieszkania drugiej strony.

§ 2. Sprawy wniesione przeciwko Unii mogą być rozpoznawane w okręgu sądowym, w którym znajduje się miejsce zamieszkania powoda, w okręgu, w którym wydano akt lub miało miejsce wydarzenie, które jest przyczyną wytoczenia sprawy lub gdzie znajduje się przedmiot sporu, bądź też w Dystrykcie Federalnym.

§ 3. Sprawy, w których stronami są instytucje ubezpieczeń społecznych i ubezpieczeni, są rozpoznawane i sądzone przez sądownictwo stanowe, w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania ubezpieczonych lub uprawnionych, jeżeli w danym okręgu nie ma siedziby sądu federalnego; w tym ostatnim przypadku ustawa może zezwolić, aby sądy stanowe prowadziły postępowanie i wydawały orzeczenia również w innych sprawach.

§ 4. W przypadku określonym w paragrafie poprzednim, ewentualne środki odwoławcze są zawsze wnoszone do federalnego sądu regionalnego właściwego miejscowo dla sądu pierwszej instancji.

Artykuł 110

Każdy stan oraz Dystrykt Federalny stanowi okręg sądowy z siedzibą w danej stolicy oraz z wydziałami, zlokalizowanymi zgodnie z ustawą.

Paragraf jedyny. Na terytoriach federalnych jurysdykcja i uprawnienia sędziów federalnych należą do sędziów sądów lokalnych, na zasadach określonych w ustawie.