II.
ZASADY PODSTAWOWE
Artykuł 1
Republika Chorwacji jest jednolitym i niepodzielnym, demokratycznym państwem socjalnym.
W Republice Chorwacji władza pochodzi od narodu i należy do narodu jako wspólnoty wolnych i równych obywateli.
Naród sprawuje władzę poprzez dokonywanie wyboru swoich przedstawicieli oraz poprzez bezpośrednie podejmowanie rozstrzygnięć.
Artykuł 2
Suwerenność Republiki Chorwacji jest niezbywalna, niepodzielna i nieprzenoszalna.
Suwerenność Republiki Chorwacji rozciąga się na jej obszary lądowe, rzeki, jeziora, kanały, wewnętrzne wody morskie, wody morza terytorialnego oraz przestrzeń powietrzną nad tymi obszarami.
Republika Chorwacji, zgodnie z prawem międzynarodowym, wykonuje suwerenne prawa i jurysdykcję na całym obszarze morskim i na dnie morskim Adriatyku do granic z sąsiadami.
Chorwacki Sabor albo bezpośrednio naród, samodzielnie, zgodnie z Konstytucją i ustawami, rozstrzygają o:
- uregulowaniu w Republice Chorwacji stosunków gospodarczych, prawnych i politycznych;
- zachowaniu bogactw naturalnych i bogactw kultury oraz o korzystaniu z tych bogactw;
- łączeniu się w zrzeszenia z innymi państwami;
Republika Chorwacji łączy się w zrzeszenia innymi państwami, zachowując suwerenne prawa do samodzielnego decydowania o przekazaniu kompetencji i swobodnego występowania z tych zrzeszeń.
Artykuł 3[1]
Wolność, równość, równość narodów i równość płci, umiłowanie pokoju, sprawiedliwość społeczna, poszanowanie praw człowieka, nienaruszalność własności, poszanowanie natury i środowiska naturalnego, rządy prawa oraz demokratyczny system wielopartyjny stanowią najwyższe wartości porządku konstytucyjnego Republiki Chorwacji i podstawę wykładni Konstytucji.
Artykuł 4[2]
W Republice Chorwacji władza państwowa jest zorganizowana na zasadzie podziału władz na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, a ograniczona jest zagwarantowanym przez Konstytucję prawem do samorządu lokalnego i okręgowego (regionalnego).
Zasada podziału władz obejmuje formy wzajemnej współpracy oraz hamulców i równowagi określone w Konstytucji i ustawach.
Artykuł 5
W Republice Chorwacji ustawy muszą być zgodne z Konstytucją, a inne przepisy zarówno z Konstytucją, jak i z ustawami.
Każdy jest obowiązany przestrzegać Konstytucji i ustaw oraz szanować porządek prawny Republiki Chorwacji.
Artykuł 6[3]
Tworzenie partii politycznych jest swobodne.
Wewnętrzna organizacja partii politycznych musi być
zgodna z podstawowymi konstytucyjnymi zasadami demokratycznymi.
Partie muszą podawać do publicznej wiadomości
pochodzenie swoich środków i majątku.
Sprzeczne z Konstytucją jest istnienie partii politycznych, których program albo działalność stosująca przemoc i skierowana na zniszczenie demokratycznego wolnościowego porządku konstytucyjnego stanowi zagrożenie dla bytu Republiki Chorwacji. O sprzeczności z Konstytucją orzeka Trybunał Konstytucyjny Republiki Chorwacji.
Status i finansowanie
partii politycznych określa ustawa.
Artykuł 7[4]
Siły Zbrojne Republiki Chorwacji chronią jej suwerenność i niepodległość oraz bronią jej integralności terytorialnej.
Siły Zbrojne Republiki Chorwacji mogą przekroczyć
jej granice albo działać poza jej granicami tylko na podstawie uprzedniej
uchwały Chorwackiego Saboru.
Siły Zbrojne mogą bez uprzedniej uchwały
Chorwackiego Saboru przekroczyć granice Republiki Chorwacji w ramach ćwiczeń
międzynarodowych organizacji obronnych, do których Republika Chorwacji
przystąpiła lub przystępuje na podstawie umów międzynarodowych oraz w celu
niesienia pomocy humanitarnej.
W sytuacjach przewidzianych w art. 17 i 100 Konstytucji Siły Zbrojne mogą, jeśli wymaga tego charakter zagrożenia, być użyte jako pomoc dla policji i innych organów państwowych.
System obronny, rozkazodawstwo, administrowanie oraz
demokratyczna kontrola nad Siłami Zbrojnymi Republiki Chorwacji są regulowane
Konstytucją i ustawami.
Artykuł 8
Granice Republiki Chorwacji mogą być zmienione jedynie decyzją Chorwackiego Saboru.
Artykuł 9
Obywatelstwo chorwackie, jego uzyskanie i utratę określa ustawa.
Obywatel Republiki Chorwacji nie może być wydalony z Republiki Chorwacji ani pozbawiony obywatelstwa, ani poddany ekstradycji do innego państwa.
Artykuł 10
Republika Chorwacji chroni prawa i interesy swoich obywateli zamieszkujących lub przebywających za granicą i pomaga im utrzymać więzi z ojczyzną.
Republika Chorwacji gwarantuje szczególną troskę i ochronę częściom narodu chorwackiego w innych krajach.
Artykuł 11
Godłem Republiki Chorwacji jest historyczny herb Chorwacji, którego element podstawowy stanowi 25 pól kwadratowych na przemian czerwonych i białych (srebrnych).
Flaga Republiki Chorwacji składa się z trzech barw: czerwonej, białej i niebieskiej z historycznym herbem chorwackim pośrodku.
Hymnem państwowym Republiki Chorwacji jest pieśń "Lijepa naša domovino"[5].
Opis historycznego herbu chorwackiego i flagi oraz tekst hymnu państwowego, a także przepisy dotyczące używania oraz ochrony tych i innych symboli państwowych określa ustawa.
Artykuł 12
Językiem urzędowym w Republice Chorwacji jest język chorwacki i alfabet łaciński.
Na warunkach określonych w ustawie, w poszczególnych jednostkach terytorialnych[6], oprócz języka chorwackiego i alfabetu łacińskiego, można nadać charakter urzędowy innemu językowi oraz cyrylicy bądź innemu alfabetowi.
Artykuł 13
Stolicą Republiki Chorwacji jest Zagrzeb.
Status, zakres działania i ustrój miasta stołecznego Zagrzeb określa ustawa[7].
[1] Art. 3 w brzmieniu nadanym ustawą z 9 XI 2000 r. (przyp. red.).
[2] Art. 4 w brzmieniu nadanym ustawą ww. (przyp. red.).
[3] Art. 6 w brzmieniu nadanym ustawą ww. (przyp. red.).
[4] Art. 7 w brzmieniu nadanym ustawą ww. (przyp. red.).
[5] Dosłownie: "Piękna nasza Ojczyzno" (przyp. tłum.).
[6]
Chodzi o tereny zamieszkane przez zwarte grupy
rdzennej ludności serbskiej (przyp. tłum.).
[7] Ust. 2 art. 13 w brzmieniu nadanym ustawą z 9 XI 2000 r. (przyp. red.).