Obywatelom gwarantuje się prawo do samorządu terytorialnego.

Prawo do samorządu terytorialnego obejmuje prawo do stanowienia o lokalnych potrzebach i interesach obywateli, a zwłaszcza o gospodarce przestrzennej i planowaniu urbanistycznym, o zagospodarowaniu osiedli, o mieszkalnictwie, gospodarce komunalnej, opiece nad dziećmi, opiece socjalnej, kulturze, kulturze fizycznej, sporcie, kulturze technicznej, o ochronie środowiska naturalnego i poprawie jego stanu.

O samorządzie terytorialnym uchwala się ustawę.

Jednostkami samorządu terytorialnego mogą być, zgodnie z ustawą, gmina i kotar ¹⁸⁾ albo miasto. Ich obszar określa się w drodze ustawy, po uprzednim zasięgnięciu opinii zainteresowanych mieszkańców.

Ustrój i zakres działalności organów jednostek samorządu terytorialnego regulują ich statuty zgodnie z ustawą.

Obywatele mogą bezpośrednio uczestniczyć w zarządzaniu sprawami lokalnymi zgodnie z ustawą i statutem jednostki samorządu terytorialnego.

W osiedlu mieszkaniowym albo jego części obywatele zgodnie z ustawą mają prawo powoływać również inne formy samorządu terytorialnego.

Organy samorządu terytorialnego zgodnie z ustawą i statutem są samodzielne w rozwiązywaniu spraw lokalnych; nadzorowi organów Republiki, określonych przez ustawę, podlega tylko legalność ich działań.

W celu wykonywania w gminie i w kotarze albo w mieście czynności właściwych dla administracji państwowej, w drodze ustawy można powołać w tych jednostkach organy administracji terytorialnej. Ustrój i zakres działania tych organów określa ustawa.

Określone zadania administracji państwowej mogą być w drodze ustawy przekazane do kompetencji organów jednostek samorządu terytorialnego. Organy te w zakresie wykonywania przekazanych zadań, zgodnie z ustawą, podlegają organom administracji państwowej.

Jednostką terytorialnego samorządu i administracji terytorialnej jest żupania.

Obszary żupanii określa ustawa, stosownie do czynników historycznych, komunikacyjnych oraz gospodarczych, tak, aby były zdolne stanowić samorządne całości w ramach Republiki.

Ustrój i zakres działalności organów żupanii określa ustawa.

Wielkim miastom ustawa może nadaać status żupanii.