Konstytucja Finlandii Rozdział 3

Rozdział 3
Parlament 3i deputowani

§ 24
Skład i kadencja parlamentu

Parlament jest jednoizbowy. Parlament składa się z dwustu deputowanych wybieranych na cztery lata.
Kadencja parlamentu rozpoczyna się wraz z ogłoszeniem wyników wyborów powszechnych i trwa do następnych wyborów powszechnych.

§ 25
Wybory do parlamentu

Deputowani wybierani są w wyborach bezpośrednich, proporcjonalnych i w tajnym głosowaniu. Wszyscy wyborcy mają równe prawo do głosowania.
Dla wyborów powszechnych kraj dzieli się, uwzględniając liczbę obywateli Finlandii, na okręgi wyborcze w liczbie nie mniejszej niż dwanaście i nie większej niż osiemnaście. Wyspy Alandzkie tworzą własny okręg wyborczy dla wyboru jednego deputowanego.
Prawo zgłaszania kandydatów w wyborach powszechnych przysługuje zarejestrowanym partiom politycznym oraz określonej w ustawie grupie osób uprawnionych do głosowania.
Szczegółowe przepisy dotyczące kalendarza wyborów powszechnych, zgłaszania kandydatów, procedury wyborczej i okręgów wyborczych określa ustawa.

§ 26
Przedterminowewybory do parlamentu

Prezydent Republiki, na uzasadniony wniosek premiera, może po wysłuchaniu opinii frakcji parlamentarnych, rozwiązać parlament obradującyna sesji i zarządzić przedterminowe wybory. Po takiej decyzji parlament określa termin zakończenia swych obrad przed wyborami powszechnymi.
Po przedterminowych wyborach powszechnych parlament zbiera się na posiedzenie pierwszego dnia miesiąca, który rozpoczyna się po upływie 90 dni od zarządzenia przedterminowych wyborów, chyba że parlament zdecydował o wcześniejszym terminie posiedzenia

§ 27
Prawo wybieralności i zdolność do pełnienia mandatu deputowanego

Prawo wybieralności w wyborach do parlamentu ma każdy uprawniony do głosowania nie pozostający pod kuratelą.
Prawo wybieralności nie przysługuje jednakże zawodowym wojskowym.
Kanclerz Sprawiedliwości, Parlamentarny Ombudsman, sędziowie Sądu Najwyższego i Najwyższego Sądu Administracyjnego oraz Prokurator Generalny nie mogą pełnić mandatu deputowanego. Jeżeli deputowany zostanie wybrany na urząd Prezydenta Republiki albo mianowany lub wybrany na jeden z powyższych urzędów, jego mandat parlamentarny wygasa z dniem, w którym został wybrany lub mianowany. Mandat deputowanego wygasa również, gdy utraci on prawo wybieralności.

§ 28
Zawieszenie mandatu deputowanego
oraz zrzeczenie się i pozbawienie mandatu

Sprawowanie mandatu przez deputowanego zostaje zawieszone na czas jego członkostwa w Parlamencie Europejskim. W czasie zawieszenia wykonywanie mandatu powierza się zastępcy deputowanego. Zawieszenie mandatu deputowanego następuje także na czas odbywania służby wojskowej. Parlament na prośbę zainteresowanego może zwolnić go z obowiązków deputowanego, gdy uzna przedstawione przyczyny za wystarczające.
Jeżeli deputowany w sposób istotny i powtarzalny zaniedbuje wykonywanie swoich obowiązków, parlament może uchwałą podjętą większością przynajmniej 2/3 oddanych głosów, po uzyskaniu opinii Komisji Konstytucyjnej, pozbawić go mandatu na stałe lub na czas określony. Jeżeli po wyborach deputowany zostanie skazany prawomocnie na karę pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo lub ukarany za przestępstwo wyborcze, parlament może zbadać, czy nadal pozostanie on/ona deputowanym. Jeżeli rodzaj przestępstwa wskazuje na to, iż sprawca nie budzi zaufania i szacunku wymaganego przy sprawowaniu mandatu deputowanego, parlament może, po uzyskaniu opinii Komisji Konstytucyjnej, zdecydować o wygaśnięciu mandatu uchwałą podjętą większością przynajmniej 2/3 oddanych głosów.

§ 29
Niezależność deputowanych

Sprawując swój mandat każdy deputowany zobowiązany jest służyć prawdzie i sprawiedliwości. Deputowany powinien przestrzegać Konstytucji i nie jest związany żadnymi instrukcjami.

§ 30
Immunitet deputowanych

Deputowanemu nie można przeszkadzać w wykonywaniu jego mandatu.
Deputowany nie może zostać oskarżony lub pozbawiony wolności za opinie wyrażone w parlamencie ani w związku ze stanowiskiem, jakie zajął w trakcie rozpatrywania spraw, chyba że parlament wyrazi na to zgodę uchwałą podjętą większością przynajmniej 5/6 oddanych głosów.
Przewodniczący parlamentu jest niezwłocznie informowany o aresztowaniu lub zatrzymaniu deputowanego. Przed rozpoczęciem procesu deputowany nie może być aresztowany lub zatrzymany bez uprzedniej zgody parlamentu, chyba że z uzasadnionych powodów jest on/ona podejrzewany o popełnienie przestępstwa, które jest zagrożone karą pozbawienia wolności nie mniejszą niż sześć miesięcy.

§ 31
Prawo deputowanego do wypowiedzi
i godne zachowanie

Każdy deputowany może wypowiadać się swobodnie w parlamencie we wszystkich rozpatrywanych sprawach, jak również o procedurze ich rozpatrzenia.
Deputowani powinni postępować godnie, szanując dobre obyczaje i nie zachowywać się obraźliwie w stosunku do innych osób. Jeżeli deputowany narusza niniejszy przepis, przewodniczący parlamentu może udzielić mu upomnienia lub zabronić deputowanemu dalszego przemawiania. Deputowany wielokrotnie naruszający regulamin obrad może otrzymać od parlamentu ostrzeżenie lub zostać odsunięty od uczestniczenia w obradach na maksimum dwa tygodnie.

§ 32
Wyłączenie deputowanego

Deputowany zostaje wyłączony z udziału w rozpatrywaniu i podejmowaniu decyzji w sprawie, która go osobiście dotyczy. Deputowany może jednak uczestniczyć w debacie nad sprawą na posiedzeniu plenarnym parlamentu. W komisji stałej deputowany także nie może uczestniczyć w debacie dotyczącej badania jego działań urzędowych.
1 Zob. przypis nr 2.