Konstytucja Finlandii Rozdział 4
Rozdział 4
Funkcjonowanie parlamentu
§ 33
Sesja parlamentu
Parlament zbiera
się corocznie na sesję w czasie, który sam określi. Prezydent Republiki
ogłasza wówczas o otwarciu sesji parlamentu.
Sesja parlamentu trwa do czasu zebrania się parlamentu na kolejną
sesję. Jednakże ostatnia sesja parlamentu przed wyborami powszechnymi
trwa do momentu decyzji parlamentu o zakończeniu jego prac. Prezydent
stwierdza wówczas zakończenie obrad parlamentu danej kadencji. Przewodniczący
parlamentu ma jednak prawo, jeżeli jest to konieczne, do ponownego zwołania
parlamentu przed odbyciem nowych wyborów powszechnych.
§ 34
Przewodniczący parlamentu i Rada Przewodniczących
Parlament wybiera spośród deputowanych na każdej sesji przewodniczącego
i dwóch wiceprzewodniczących.
Wybory przewodniczącego i wiceprzewodniczących parlamentu odbywają
się w zamkniętym tajnym głosowaniu. Deputowany, który otrzymał więcej
niż połowę oddanych głosów, zostaje wybrany. Jeżeli nikt nie uzyskał wymaganej
większości oddanych głosów w dwóch pierwszych głosowaniach, wybrany zostaje
deputowany, który w trzecim głosowaniu otrzymał najwięcej głosów.
Przewodniczący i wiceprzewodniczący wspólnie z przewodniczącymi komisji
stałych tworzą Radę Przewodniczących. Rada Przewodniczących wydaje dyspozycje
dotyczące organizacji prac parlamentu i decyduje, zgodnie ze szczegółowymi
przepisami niniejszej Konstytucji lub regulaminu obrad parlamentu, o trybie
rozpatrywania spraw na sesji parlamentu. Rada Przewodniczących może wystąpić
z inicjatywą uchwalenia lub zmiany ustawy o urzędnikach parlamentarnych
lub regulaminu obrad parlamentu, jak również może przedkładać propozycje
dotyczące innych przepisów związanych z funkcjonowaniem parlamentu.
§ 35
Komisje parlamentu
Parlamentpowołuje w każdej kadencji następujące komisje: Wielką Komisję,
Komisję Konstytucyjną, Komisję Spraw Zagranicznych, Komisję Finansów i
inne komisje stałe przewidziane w regulaminie obrad parlamentu. Ponadto,
parlament może powołać komisję nadzwyczajną w celu przygotowania lub zbadania
określonej sprawy.
Wielka Komisja składa się z dwudziestu pięciu członków. Komisja Konstytucyjna,
Komisja Spraw Zagranicznych, Komisja Finansów składają się przynajmniej
z siedemnastu członków każda. Inne komisje stałe składają się przynajmniej
z jedenastu członków każda. Dodatkowo, każda komisja powinna mieć odpowiednią
liczbę zastępców członków. Dla kworum w komisji wymagana jest obecność
przynajmniej dwóch trzecich jej członków, chyba że dla rozpatrywania danej
sprawy przewidziane jest wyższe kworum.
§ 36
Inne organy i delegaci wybierani przez parlament
Parlament wybiera Pełnomocników nadzorujących
administrowanie i działalność Narodowego Funduszu Emerytalnego, zgodnie
ze szczegółowymi przepisami zawartymi w ustawie.
Parlament wybiera inne niezbędne organy, zgodnie z przepisami zawartymi
w niniejszej Konstytucji, innych ustawach i regulaminie obrad parlamentu.
Wybór przez parlament delegatów do instytucji powołanych na mocy umowy
międzynarodowej lub do innych instytucji międzynarodowych określony jest
przepisami ustawy lub regulaminu obrad parlamentu.
§ 37
Wybory organów parlamentu
Wybory organów parlamentu Komisje i inne organy parlamentu wybierane
są na pierwszej sesji parlamentu nowej kadencji na okres całej kadencji,
chyba że inaczej przewidziano w niniejszej Konstytucji, regulaminie obrad
parlamentu lub w instrukcji dla danego organu uchwalonej przez parlament.
Jednakże parlament, na podstawie propozycji Rady Przewodniczących, może
zdecydować o ponownych wyborach danego organu w trakcie kadencji.
Parlament dokonuje wyboru komisji i innych organów. Jeżeli wyboru nie
dokonano w drodze konsensusu, jest on dokonywany w proporcjonalnych wyborach.
§ 38
Parlamentarny Ombudsman
Parlament wybiera na okres czterech lat Parlamentarnego Ombudsmana
i dwóch jego zastępców, wyróżniających się wiedzą prawniczą. Przepisy
dotyczące Ombudsmana odnoszą się odpowiednio do jego zastępców.
Parlament może z nadzwyczaj ważnego powodu, po uzyskaniu opinii Komisji
Konstytucyjnej, odwołać Ombudsmana przed upływem jego kadencji. Decyzja
o odwołaniu musi zostać podjęta większością przynajmniej dwóch trzecich oddanych
głosów.
§ 39
Wnoszenie spraw do rozpatrzenia w parlamencie
Sprawy do rozpatrzenia w parlamencie są wnoszone w drodze złożenia
projektu przez rząd, zgłoszenia wniosku przez deputowanego lub w innym
trybie przewidzianym w niniejszej Konstytucji albo w regulaminie obrad
parlamentu.
Deputowani mają prawo zgłaszania:
1) wniosków ustawodawczych, zawierających propozycję uchwalenia i
zmiany ustawy,
2) wniosków budżetowych, zawierających propozycję wydatków lub innej
decyzji rozpatrywanej w ramach budżetu lub związanej z budżetem,
jak również
3) wniosków, zawierających propozycję podjęcia prac ustawodawczych
lub innych działań.
§ 40
Przygotowanie spraw
Projekty rządowe, wnioski deputowanych, sprawozdania przesłane do
parlamentu, podobnie jak inne sprawy określone w niniejszej Konstytucji
lub w regulaminie obrad parlamentu, są przygotowywane w komisjach przed
ich ostatecznym rozpatrzeniem na posiedzeniu plenarnym.
§ 41
Rozpatrywanie spraw na posiedzeniu plenarnym
Projekty ustaw i projekty dotyczące regulaminu obrad parlamentu są
rozpatrywane na posiedzeniu plenarnym w dwóch czytaniach. Projekty ustaw
pozostawione w zawieszeniu i ustawy nie zatwierdzone są rozpatrywane na
posiedzeniu plenarnym tylko w jednym czytaniu. Inne sprawy rozpatrywane
są na posiedzeniu plenarnym w jednym czytaniu.
Decyzje na sesji plenarnej podejmowane są zwykłą większością oddanych
głosów, chyba że inaczej określono w niniejszej Konstytucji. W przypadku
równości głosów decyzja podejmowana jest przez losowanie, chyba że dla uchwalenia
projektu wymagana jest kwalifikowana większość głosów. Szczegółowe przepisy
dotyczące procedury głosowania zawarte są w regulaminie obrad parlamentu.
§ 42
Obowiązki przewodniczącego na posiedzeniu plenarnym
Przewodniczący zwołuje posiedzenia plenarne, przedstawia punkty porządku
obrad i przewodniczy obradom, a także zapewnia przestrzeganie Konstytucji
w trakcie rozpatrywania spraw na posiedzeniu plenarnym. Przewodniczący
parlamentu nie może odmówić wprowadzenia do porządku obrad wniesionej sprawy
ani poddania projektu pod głosowanie, chyba że uzna to za sprzeczne z Konstytucją,
inną ustawą lub wcześniejszą uchwałą podjętą przez parlament. W takim przypadku
przewodniczący uzasadnia przyczyny odmowy. Jeżeli parlament nie zgadza się
z decyzją przewodniczącego, sprawa zostaje przekazana do Komisji Konstytucyjnej,
która powinna niezwłocznie wypowiedzieć się, czy decyzja przewodniczącego
była właściwa.
Przewodniczący nie bierze udziału ani w debacie, ani w głosowaniach na
posiedzeniu plenarnym.
§ 43
Interpelacje
Grupa przynajmniej dwudziestu deputowanych może zgłosić interpelację
do Rady Państwa lub poszczególnego ministra w sprawach należących do kompetencji
Rady Państwa lub ministra. Odpowiedź na interpelację udzielana jest na plenarnym
posiedzeniu parlamentu w ciągu piętnastu dni od jej otrzymania przez Radę
Państwa.
Po debacie nad interpelacją przeprowadza się w parlamencie głosowanie
w sprawie wotum zaufania dla Rady Państwa lub ministra, chyba że w trakcie
debaty zostanie zgłoszony wniosek o wotum nieufności dla Rady Państwa lub
ministra.
§ 44
Oświadczenia i sprawozdania Rady Państwa
Rada Państwa może przedstawić oświadczenie lub sprawozdanie w sprawach
dotyczących zarządzania państwem lub stosunków międzynarodowych.
Po debacie nad oświadczeniem przeprowadza się w parlamencie głosowanie
w sprawie wotum zaufania dla Rady Państwa lub ministra, chyba że w trakcie
debaty nad oświadczeniem zostanie zgłoszony wniosek o wotum nieufności
dla Rady Państwa lub ministra. Po debacie nad sprawozdaniem nie przeprowadza
się głosowania w sprawie wotum zaufania dla Rady Państwa lub jej członka.
§ 45
Zapytania,informacje i debaty
Każdy deputowany ma prawo zgłoszenia zapytania do ministra w sprawach
należących do jego kompetencji. Przepisy dotyczące zgłaszania zapytań i
udzielania odpowiedzi określa regulamin obrad parlamentu.
Premier lub minister wyznaczony przez premiera może przedstawić
w parlamencie informację o aktualnych kwestiach. Debaty o aktualnych kwestiach
odbywają się na posiedzeniu plenarnym, zgodnie ze szczegółowymi przepisami
zawartymi w regulaminie obrad parlamentu.
Parlament nie podejmuje uchwał w sprawach wymienionych w niniejszym
paragrafie. Przy rozpatrywaniu tych spraw mogą ulec ograniczeniu przepisy
§ 31 ust.1 o prawie do wypowiedzi.
§ 46
Sprawozdania dla parlamentu
Rząd przedstawia parlamentowi coroczne sprawozdania ze swojej działalności
i o środkach podjętych dla realizacji decyzji parlamentu, a także sprawozdanie
o finansach publicznych i realizacji budżetu. Parlamentowi przedkłada
się inne sprawozdania, zgodnie z przepisami niniejszej Konstytucji, ustaw
i regulaminu obrad parlamentu.
§ 47
Prawoparlamentu do informacji
Parlament ma prawo do otrzymywania od Rady Państwa informacji potrzebnych
do rozpatrywania spraw. Właściwy minister zapewnia, aby komisje stałe i
inne organy parlamentu miały dostęp bez zwłoki do niezbędnych dokumentów
i innych informacji, będących w posiadaniu władz.
Każda komisja stała ma prawo do otrzymywania informacji od Rady Państwa
lub właściwego ministerstwa w sprawach będących w zakresie kompetencji komisji.
Komisja stała może na podstawie informacji przyjąć uwagi kierowane do Rady
Państwa lub ministerstwa.
Deputowany ma prawo do informacji, które są w posiadaniu władz i które
są niezbędne do wykonywania obowiązków deputowanego, jeżeli informacje nie
są uznane za tajne lub nie dotyczą rozpatrywanego projektu budżetu państwa.
Dodatkowo, prawo parlamentu do informacji w sprawach międzynarodowych określone
jest przez inne postanowienia niniejszej Konstytucji.
§ 48
Prawo do obecności ministrów, Ombudsmana i Kanclerza Sprawiedliwości
Minister ma prawo do obecności i uczestniczenia w debacie podczas
posiedzenia plenarnego parlamentu, nawet jeżeli nie jest deputowanym. Minister
nie może być członkiem komisji stałej. Minister, który, zgodnie z § 59,
wykonuje obowiązki Prezydenta Republiki, nie może jednocześnie uczestniczyć
w pracy parlamentu.
Parlamentarny Ombudsman i Kanclerz Sprawiedliwości Rady Państwa mogą
być obecni i uczestniczyć w debacie na plenarnym posiedzeniu parlamentu,
kiedy rozpatrywane są ich sprawozdania lub inne kwestie podjęte z ich
inicjatywy.
§ 49
Kontynuowanie rozpatrywania spraw
Rozpatrywanie spraw nie zakończonych w jednej sesji parlamentu jest
kontynuowane na następnej sesji, chyba że w międzyczasie odbywają się powszechne
wybory parlamentarne.
Rozpatrywanie interpelacji lub oświadczeń Rady Państwa nie jest kontynuowane
na kolejnej sesji parlamentu. Rozpatrywanie sprawozdań Rady Państwa kontynuowane
jest na następnej sesji parlamentu tylko wtedy, kiedy parlament tak zdecyduje.
Rozpatrywanie spraw międzynarodowych, które pozostały nierozstrzygnięte
w parlamencie, może być kontynuowane na kolejnej sesji parlamentu po wyborach
powszechnych, o ile jest to konieczne.
§ 50
Jawność działalności parlamentu
Plenarne posiedzenia parlamentu są otwarte dla publiczności, chyba
że parlament z bardzo ważnych powodów zdecyduje inaczej w konkretnej sprawie.
Parlament publikuje stenogramy obrad, zgodnie ze szczegółowymi przepisami
zawartymi w regulaminie obrad parlamentu.
Posiedzenia komisji stałych są zamknięte dla publiczności. Jednak
komisja stała może zdecydować, że posiedzenie będzie otwarte dla publiczności
w części, w której uzyskuje informacje związane z rozpatrywaniem danej
sprawy. Protokół komisji stałej i inne jej dokumenty są jawne, chyba że
przewidziano inaczej w regulaminie obrad parlamentu lub komisja stała zdecyduje
inaczej w konkretnej sprawie.
Członkowie komisji stałej przestrzegają koniecznego stopnia tajności,
który komisja stała ustali w konkretnej sprawie. Przy rozpatrywaniu kwestii
stosunków międzynarodowych Finlandii lub spraw dotyczących Unii Europejskiej,
członkowie komisji stałej przestrzegają koniecznego stopnia tajności,
ustalonego przez Komisję Spraw Zagranicznych lub Wielką Komisję, po wysłuchaniu
opinii Rady Państwa, a wymaganego w tych kwestiach.
§ 51
Języki w pracy parlamentu
W pracy parlamentu używa się języka fińskiego lub szwedzkiego.
Dokumenty, które są niezbędne dla wniesienia sprawy do rozpatrzenia
w parlamencie, przedkładane są przez rząd i inne władze w językach fińskim
i szwedzkim. Odpowiedzi i oświadczenia parlamentu, sprawozdania i opinie
komisji stałych, jak również pisemne propozycje Rady Przewodniczących, powinny
być sporządzone w językach fińskim i szwedzkim.
§ 52
Regulamin obrad parlamentu, regulaminy i instrukcje
Szczegółowe przepisy dotyczące procedury posiedzeń parlamentu i jego
organów, jak również prac parlamentu, zawarte są w regulaminie obrad parlamentu.
Regulamin obrad parlamentu uchwalany jest na posiedzeniu plenarnym w trybie
właściwym dla rozpatrywania projektów ustaw i publikowany w Finlands
Författningssamling.
Parlament może uchwalić dla organów administracji wewnętrznej parlamentu
regulamin wyborów przeprowadzanych w parlamencie i innych szczegółowych
prac parlamentu. Ponadto, parlament może wydawać instrukcje dla organów,
które powołuje.
§ 53
Referendum
Decyzja o zarządzeniu referendum konsultacyjnego ogłaszana jest w formie
ustawy, która zawiera przepisy określające datę referendum i alternatywne
odpowiedzi przedkładane głosującym.
Przepisy o trybie przeprowadzenia referendum określa ustawa.