Konstytucja Finlandii Rozdział 7

Rozdział 7
Finanse publiczne


§ 81
Podatki i opłaty na rzecz państwa

Podatek państwowy określany jest przez ustawę, która powinna zawierać przepisy dotyczące podstawy opodatkowania i wysokości podatku, jak również prawne gwarancje dla osób podlegających opodatkowaniu.
Przepisy dotyczące opłat, jak również ogólne podstawy dotyczące wysokości opłat za czynności urzędowe, dokumenty i inne działania organów państwowych określa ustawa.

§ 82
Dług publiczny i gwarancje państwa

Zaciągnięcie długu przez państwo wymaga zgody parlamentu, który określa wysokość nowego długu lub maksymalną wielkość długu publicznego.
Poręczenie i gwarancja państwa są udzielane za zgodą parlamentu.

§ 83
Budżet państwa

Parlament uchwala na każdy rok finansowy budżet państwa, który publikowany jest w Finlands Författningssamling.
Rządowy projekt ustawy budżetowej i inne związane z nią propozycje przekazywane są parlamentowi odpowiednio wcześnie przed rozpoczęciem roku finansowego. Do uzupełnienia lub wycofania projektu ustawy budżetowej stosuje się przepisy zawarte w § 71.
Każdy deputowany, na podstawie projektu ustawy budżetowej, może poprzez wniosek budżetowy zgłosić propozycję wydatku lub innej decyzji odnoszącej się do budżetu państwa.
Budżet państwa uchwalany jest na posiedzeniu plenarnym w jednym czytaniu, po przedstawieniu sprawozdania przez stałą Komisję Finansów. Szczegółowe przepisy dotyczące rozpatrzenia projektu budżetu w parlamencie określone są w regulaminie parlamentu.
Jeżeli opublikowanie budżetu państwa opóźnia się poza początek nowego roku finansowego, obowiązuje rządowy projekt ustawy budżetowej w sposób określony przez parlament.

§ 84
Treść budżetu

Budżet państwa powinien zawierać przewidywane roczne dochody i kredyty na roczne wydatki państwa, jak również cele wydatków i inne uzasadnienia budżetu. Ustawa może określić, że dochody i wydatki ze sobą powiązane zostają włączone do budżetu w formie różnicy między nimi.
Wydatki budżetu powinny być pokryte dochodami. Ewentualna nadwyżka lub deficyt w bilansie wewnętrznym państwa mogą być uwzględnione w granicach przewidzianych przez ustawę.
Planowane dochody i wydatki o powiązanym ze sobą charakterze mogą zostać, w trybie określonym ustawą, włączone do budżetu na dłużej niż jeden rok finansowy.
Przepisy dotyczące ogólnych podstaw funkcjonowania i finansów przedsiębiorstw państwowych określa ustawa. Dochody i wydatki odnoszące się do przedsiębiorstw państwowych uwzględniane są w budżecie państwa jedynie w stopniu określonym przez ustawę. Przy rozpatrywaniu budżetu państwa, parlament zatwierdza najważniejsze cele usługowe i inne cele działalności przedsiębiorstw państwowych.

§ 85
Wydatki w budżecie państwa

Zawarte w budżecie państwa wydatki dzielą się na wydatki stałe, planowane i rezerwowe. Planowane wydatki mogą zostać przekroczone, a wydatki rezerwowe mogą być przeniesione na kolejny rok finansowy, zgodnie z trybem określonym w ustawie. Wydatki stałe i wydatki rezerwowe nie mogą zostać przekroczone, a wydatki stałe nie mogą zostać przeniesione, chyba że zezwala na to ustawa.
Wydatek nie może zostać przeniesiony z jednej pozycji budżetu do innej, z wyjątkiem przeniesień dopuszczonych w budżecie. Ustawa może zezwolić na przeniesienie wydatku z jednej pozycji do innej w przypadku wydatków o pokrewnym przeznaczeniu.
W budżecie państwa może zostać przyznane, ograniczone wysokością i przeznaczeniem, upoważnienie do zaciągania zobowiązań wydatkowych w trakcie roku finansowego, na pokrycie których wydatki będą włączone do budżetu na następny rok finansowy.

§ 86
Budżet dodatkowy

Rząd może wnieść do parlamentu projekt budżetu dodatkowego, jeżeli zachodzi uzasadniona przyczyna zmiany budżetu państwa.
Deputowany może zgłosić wniosek budżetowy dotyczący zmiany budżetu państwa mający bezpośredni związek z projektem budżetu dodatkowego.

§ 87
Fundusze pozabudżetowe

Ustawa może określić utworzenie funduszu pozabudżetowego, jeżeli jest to koniecznie dla wywiązania się z określonego stałego obowiązku państwa. Jednakże projekt ustawy o utworzeniu funduszu pozabudżetowego bądź o znaczącym powiększeniu danego funduszu lub o rozszerzeniu jego celu musi zostać uchwalony w parlamencie większością przynajmniej dwóch trzecich oddanych głosów.

§ 88
Uzasadnione roszczenia wobec państwa

Bez względu na budżet państwa, każdemu przysługuje roszczenie wobec państwa o to, co mu się prawnie należy.

§ 89
Zatwierdzanie umów zbiorowych urzędników państwowych i pracowników

Komisja parlamentu właściwa w sprawie zatwierdza w imieniu parlamentu umowy zbiorowe urzędników państwowych i pracowników w zakresie, w jakim zgoda parlamentu jest wymagana.

§ 90
Nadzór i kontrola finansów publicznych

Parlament nadzoruje finanse publiczne i realizację budżetu państwa. W tym celu parlament wybiera spośród deputowanych rewidentów państwowych.
Kontrola finansów publicznych i przestrzegania budżetu państwa należy do niezależnego Urzędu Rewidentów Państwowych afiliowanego przy parlamencie. Szczegółowe przepisy dotyczące działalności i obowiązków rewidentów państwowych określa ustawa.
Rewidenci państwowi i Urząd Rewidentów Państwowych mają prawo żądać wszelkich, niezbędnych dla wykonywania ich obowiązków, informacji od władz i innych podmiotów podlegających kontroli.

§ 91
Bank Finlandii

Bank Finlandii funkcjonuje w ramach gwarancji i pod nadzorem parlamentu w sposób określony przez ustawę. Parlament wybiera Radę Dyrektorów, która nadzoruje działalność Banku Finlandii.
Właściwa komisja stała parlamentu i Rada Dyrektorów mają prawo żądać informacji niezbędnych do nadzoru nad działalnością Banku Finlandii.

§ 92
Aktywa państwa

Przepisy dotyczące uprawnień i procedury wykorzystania praw akcjonariusza przez państwo w firmach z większościowym udziałem państwa określa ustawa.
Również przepisy dotyczące wyrażania zgody przez parlament na nabywanie lub zbycie praw właścicielskich państwa w firmach określa ustawa. Przeniesienie własności nieruchomości należących do państwa odbywa się za zgodą parlamentu lub w sposób określony w ustawie.