Konstytucja Finlandii Rozdział 9

Rozdział 9
Wymiar sprawiedliwości

§ 98
Sądy

Sądami powszechnymi są Sąd Najwyższy, sądy apelacyjne i sądy pierwszej instancji.
Powszechnymi sądami administracyjnymi są Najwyższy Sąd Administracyjny i regionalne sądy administracyjne.
Sądy szczególne, sprawujące władzę sądowniczą w ściśle określonych dziedzinach, określa ustawa.
Sądy nadzwyczajne nie mogą być ustanawiane.

§ 99
Obowiązki sądów najwyższych

Najwyższą instancją w sprawach cywilnych, handlowych i karnych jest Sąd Najwyższy, zaś najwyższą instancją w sprawach administracyjnych jest Najwyższy Sąd Administracyjny.
Sądy najwyższe nadzorują wymierzanie sprawiedliwości w zakresie swoich kompetencji. Mogą przedkładać Radzie Państwa propozycje podjęcia inicjatywy ustawodawczej.

§ 100
Skład sądów najwyższych

Sąd Najwyższy i Najwyższy Sąd Administracyjny składają się z przewodniczącego i odpowiedniej liczby sędziów.
Każdy z sądów najwyższych rozstrzyga w składzie pięciu sędziów, chyba że inna liczba sędziów została określona w ustawie.

§ 101
Trybunał Stanu 5

Trybunał Stanu rozpatruje oskarżenie przeciwko członkowi Rady Państwa, Kanclerzowi Sprawiedliwości, Ombudsmanowi, sędziemu Sądu Najwyższego lub Najwyższego Sądu Administracyjnego o czyny niezgodne z prawem popełnione podczas sprawowania urzędu. Trybunał Stanu rozpatruje także oskarżenie, o którym mowa w § 113.
Trybunał Stanu składa się z Prezesa Sądu Najwyższego, jako Przewodniczącego, a także Prezesa Najwyższego Sądu Administracyjnego, trzech najstarszych stażem przewodniczących sądów apelacyjnych i pięciu deputowanych wybranych przez parlament na okres czterech lat.
Szczegółowe przepisy dotyczące składu Trybunału Stanu, składów orzekających i procedury w Trybunale Stanu określa ustawa.

§ 102
Mianowanie sędziów

Sędziów powoływanych na stałe mianuje Prezydent Republiki zgodnie z przepisami i w trybie określonym w ustawie.
Przepisy dotyczące mianowania pozostałych sędziów określa ustawa.

§ 103
Prawo sędziów do sprawowania urzędu

Sędzia nie może zostać pozbawiony urzędu inaczej niż prawomocnym wyrokiem sądu. Ponadto, sędzia nie może zostać bez jego zgody przeniesiony do innego sądu, z wyjątkiem sytuacji kiedy przeniesienie jest wynikiem reorganizacji wymiaru sprawiedliwości.
Przepisy dotyczące obowiązku złożenia rezygnacji przez sędziego, po osiągnięciu określonego wieku lub z powodu utraty zdolności do wykonywania pracy, określa ustawa.
Szczegółowe przepisy dotyczące innych warunków pracy sędziów określa ustawa.

§ 104
Prokuratorzy

Funkcje prokuratorskie wykonywane są przez najwyższego prokuratora, którym jest Prokurator Generalny, mianowany przez Prezydenta Republiki. Szczegółowe przepisy dotyczące funkcji prokuratora określa ustawa.

§ 105
Prawo łaski

Prezydent Republiki może, w indywidualnych przypadkach, po otrzymaniu opinii Sądu Najwyższego, skorzystać z prawa łaski i zwolnić w całości lub częściowo z odbywania kary, lub innej sankcji karnej orzeczonej przez sąd.
Amnestia może być ogłoszona tylko na mocy ustawy.
5 Riksrätten - dosłownie: Sąd Królestwa - organ pochodzący z czasów związku państwowego Finlandii ze Szwecją, zbliżony zakresem uprawnień do typowych trybunałów stanu. Podobne instytucje występują także w innych państwach skandynawskich.