Konstytucja Grecji

Część trzecia
ORGANIZACJA I FUNKCJE PAŃSTWA



Dział B
PREZYDENT REPUBLIKI


Rozdział drugi
UPRAWNIENIA I ODPOWIEDZIALNOŚĆ PREZYDENTA REPUBLIKI


Artykuł 3526

1. Żaden akt Prezydenta Republiki nie może obowiązywać i nie może być wykonywany bez kontrasygnaty właściwego ministra, który przez podpisanie aktu bierze za niego odpowiedzialność, i jeżeli nie został ogłoszony w dzienniku urzędowym.
W razie wygaśnięcia pełnomocnictw rządu zgodnie z postanowieniami art. 38 ust. 1, jeżeli Premier nie kontrasygnuje odpowiedniego dekretu, dekret ten jest podpisywany wyłącznie przez Prezydenta Republiki.
2. Wyjątek stanowią następujące akty, które nie podlegają kontrasygnacie:
a) powołanie Premiera,
b) powierzenie misji konsultacyjnej zgodnie z postanowieniami art. 37 ust. 2, 3 i 4,
c) rozwiązanie Izby Deputowanych zgodnie z postanowieniami art. 32 ust. 4 i art. 41 ust.1 w razie braku kontrasygnaty Premiera, jak również z postanowieniami art. 53 ust. 1 w razie braku kontrasygnaty Rady Ministrów,
d) zwrot projektu ustawy uchwalonej przez Izbę Deputowanych zgodnie z postawieniami art. 42 ust. 1,
e) nominacja personelu obsługującego Prezydenta Republiki.
3. Dekret o zarządzeniu referendum w sprawie projektu ustawy zgodnie z postanowieniami art. 44 ust. 2 jest kontrasygnowany przez Przewodniczącego Izby Deputowanych.

Artykuł 36

1. Przestrzegając postanowień art. 35 ust. 1, Prezydent Republiki reprezentuje państwo w stosunkach międzynarodowych, wypowiada wojnę, zawiera traktaty pokojowe, sojusze, umowy dotyczące współpracy gospodarczej i udziału w organizacjach lub związkach międzynarodowych; informuje o tym Izbę Deputowanych, której udziela wszelkich niezbędnych wyjaśnień w takim zakresie, w jakim pozwalają na to interesy i bezpieczeństwo państwa.
2. Umowy dotyczące handlu, podatków, współpracy gospodarczej i udziału w organizacjach lub związkach międzynarodowych oraz wszystkie umowy dotyczące udzielania koncesji, które zgodnie z innymi postanowieniami Konstytucji, wymagają regulacji ustawowej, jak również umowy nakładające indywidualne obciążenia na Greków, obowiązują po ich ratyfikacji w drodze ustawy.
3. Tajne klauzule umów nie mogą w żadnym razie podważać artykułów podanych do wiadomości publicznej.
4. Ratyfikacja umów międzynarodowych nie może być przedmiotem delegacji ustawowej, zgodnie z postanowieniami art. 43 ust. 2 i 4.

Artykuł 3727

1. Prezydent Republiki powołuje Premiera, a na jego wniosek powołuje i odwołuje pozostałych członków rządu i sekretarzy stanu.
2. Na stanowisko Premiera powoływany jest przywódca partii, która dysponuje bezwzględną większością głosów w Izbie Deputowanych. W przypadku, gdy żadna partia nie dysponuje bezwzględną większością głosów, Prezydent Republiki powierza przywódcy partii dysponującej względną większością głosów misję konsultacyjną, której celem jest zbadanie możliwości utworzenia rządu cieszącego się zaufaniem Izby Deputowanych.
3. Jeżeli taka możliwość nie zostanie ustalona, Prezydent Republiki powierza misję konsultacyjną przywódcy partii drugiej pod względem siły parlamentarnej; jeżeli i ta misja będzie bezowocna, Prezydent Republiki powierza misję konsultacyjną przywódcy partii trzeciej pod względem siły parlamentarnej. Każda misja konsultacyjna trwa 3 dni. Jeżeli misje konsultacyjne nie przyniosą efektów, Prezydent Republiki zwołuje przywódców partii i w razie potwierdzenia niemożności utworzenia rządu cieszącego się zaufaniem Izby Deputowanych, stara się uzgodnić utworzenie rządu, złożonego z przedstawicieli wszystkich partii wchodzących w skład Izby Deputowanych, w celu przeprowadzenia nowych wyborów. W razie niepowodzenia tego przedsięwzięcia, powierza on prezesowi Rady Stanu lub prezesowi Sądu Kasacyjnego lub prezesowi Izby Obrachunkowej misję utworzenia rządu, cieszącego się możliwie największym poparciem, w celu przeprowadzenia nowych wyborów oraz rozwiązuje Izbę Deputowanych.
4. W przypadkach, o których mowa w poprzednich ustępach, gdy misja utworzenia rządu lub misja konsultacyjna powierzone mają być przywódcy partii, a partia ta nie ma przywódcy lub reprezentanta albo jeżeli przywódca partii lub jej reprezentant nie zostali wybrani na deputowanych, Prezydent Republiki powierza tę misję osobie przedstawionej przez grupę parlamentarną tej partii. Propozycja powierzenia misji następuje w ciągu 3 dni od dnia przekazania Prezydentowi Republiki komunikatu o sile parlamentarnej poszczególnych partii przez Przewodniczącego Izby Deputowanych lub jego zastępcę i ma to miejsce przed powierzeniem każdej misji.

Deklaracja wyjaśniająca

W przypadku, gdy partie mają taką samą liczbę mandatów, pierwszeństwo w otrzymaniu misji konsultacyjnej ma partia, która otrzymała więcej głosów w wyborach; zgodnie z postanowieniami Regulaminu Izby Deputowanych, partia nowo zorganizowana w grupę parlamentarną jest sytuowana po partii wcześniej zorganizowanej i mającej taką samą liczbę mandatów. W obu przypadkach misje konsultacyjne są powierzane nie więcej niż 4 partiom.

Artykuł 3828

1. Prezydent Republiki stwierdza wygaśnięcie pełnomocnictw rządu w przypadku, gdy rząd złoży dymisję lub gdy Izba Deputowanych wyrazi rządowi wotum nieufności zgodnie z postanowieniami art. 84.
W tych przypadkach stosuje się odpowiednio postanowienia art. 37 ust. 2, 3 i 4.
Jeżeli Premier zdymisjonowanego rządu jest przywódcą lub reprezentantem partii dysponującej bezwzględną większością ogólnej liczby deputowanych, stosuje się odpowiednio postanowienia art. 37 ust. 3 zdanie trzecie.
2. W razie dymisji Premiera, jego śmierci lub niemożności wypełniania obowiązków z przyczyn zdrowotnych Prezydent Republiki powołuje na to stanowisko osobę zaproponowaną przez grupę parlamentarną partii ustępującego Premiera, jeżeli partia ta dysponuje bezwzględną większością mandatów w Izbie Deputowanych. Propozycja ta składana jest nie później niż w ciągu 3 dni od dnia dymisji lub śmierci Premiera lub stwierdzenia niemożności wypełniania przez niego obowiązków. Jeżeli żadna partia nie dysponuje bezwzględną większością mandatów w Izbie Deputowanych, stosuje się odpowiednio postanowienia ust. 4 poprzedniego artykułu, a następnie drugie zdanie ust. 2 i ust. 3.
Niemożność wypełniania obowiązków przez Premiera z przyczyn zdrowotnych stwierdza Izba Deputowanych na mocy odrębnej uchwały podjętej bezwzględną większością głosów ogólnej liczby deputowanych, na wniosek grupy parlamentarnej partii Premiera, jeżeli partia ta dysponuje bezwzględną większością mandatów w Izbie Deputowanych. W każdym innym przypadku, wniosek musi zostać złożony przez co najmniej 2/5 ogólnej liczby deputowanych.

Do czasu powołania nowego Premiera, obowiązki Premiera wykonuje pierwszy spośród wicepremierów, a jeśli nie powołano wicepremierów, minister, któremu według rangi przysługuje pierwszeństwo.

Deklaracja wyjaśniająca

Postanowienia ust. 2 stosuje się także w przypadku zastępowania Prezydenta Republiki, zgodnie z postanowieniami art. 34.

Artykuł 3929

[Uchylony]

Artykuł 40

1. Prezydent Republiki zwołuje Izbę Deputowanych na sesję zwyczajną raz w roku, zgodnie z postanowieniami art. 64 ust., 1 i na sesję nadzwyczajną każdorazowo, gdy uzna taką potrzebę; Prezydent Republiki ogłasza osobiście lub za pośrednictwem Premiera rozpoczęcie i zakończenie każdej kadencji.
2. Prezydent Republiki może zawiesić sesję parlamentarną tylko jeden raz, odraczając jej otwarcie lub przerywając jej obrady.
3. Zawieszenie obrad nie może trwać dłużej niż 30 dni i nie może być powtórzone podczas tej samej sesji parlamentarnej bez zgody Izby Deputowanych.

Artykuł 4130

1. Prezydent Republiki może rozwiązać Izbę Deputowanych, jeżeli dwa rządy bądź podały się do dymisji, bądź Izba Deputowanych wyraziła im wotum nieufności i jeżeli skład Izby Deputowanych nie gwarantuje stabilności rządowej. Wybory są przeprowadzane przez rząd cieszący się zaufaniem rozwiązanej Izby Deputowanych. We wszystkich innych przypadkach stosuje się postanowienia art. 37 ust. 3. zdanie trzecie.
2. Prezydent Republiki rozwiązuje Izbę Deputowanych na wniosek rządu, który otrzymał wotum zaufania, w celu odnowienia mandatu wyborczego przed rozwiązaniem kwestii mającej szczególne znaczenie dla kraju. Rozwiązanie nowej Izby Deputowanych z tego samego powodu jest wykluczone.
3. Dekret o rozwiązaniu Izby Deputowanych, kontrasygnowany przez Radę Ministrów przy uwzględnieniu postanowień poprzedniego ustępu, powinien stanowić o zarządzeniu wyborów w ciągu 30 dni i zwołaniu nowej Izby Deputowanych w ciągu 30 dni od dnia wyborów.
4. Izba Deputowanych, wybrana po rozwiązaniu poprzedniej Izby Deputowanych, nie może zostać rozwiązana przed upływem roku od rozpoczęcia jej kadencji, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 37 ust. 3 i ust. 1 niniejszego artykułu.
5. Rozwiązanie Izby Deputowanych jest obowiązkowe w przypadku określonym w art. 32 ust. 4.

Deklaracja wyjaśniająca

We wszystkich przypadkach bez wyjątku, dekret o rozwiązaniu Izby Deputowanych musi stanowić o zarządzeniu wyborów w ciągu 30 dni i zwołaniu nowej Izby Deputowanych w ciągu 30 dni od dnia wyborów.

Artykuł 4231

1. Prezydent Republiki promulguje i ogłasza ustawy uchwalone przez Izbę Deputowanych w ciągu miesiąca od dnia ich uchwalenia. Prezydent Republiki może w terminie określonym w poprzednim zdaniu zwrócić Izbie Deputowanych uchwalony przez nią projekt ustawy, przedstawiając motywy zwrotu.
2. Projekt ustawy zwrócony przez Prezydenta Republiki jest rozpatrywany na posiedzeniu plenarnym Izby Deputowanych; jeżeli został on ponownie uchwalony bezwzględną większością głosów ogólnej liczby deputowanych, zgodnie z procedurą określoną w art. 76 ust. 2, Prezydent Republiki obowiązkowo promulguje go i ogłasza w ciągu 10 dni od dnia ponownego uchwalenia.
3. [Uchylony]

Artykuł 4332

1. Prezydent Republiki wydaje dekrety niezbędne do wykonywania ustaw; nie ma prawa zawieszać wykonywania ustaw ani zwalniać kogokolwiek od obowiązku ich wykonywania.
2. Na wniosek właściwego ministra, na podstawie i w ramach szczególnej delegacji ustawowej, mogą być wydawane dekrety normatywne33 . Upoważnienie innych organów administracji do wydawania aktów normatywnych34 jest dozwolone jedynie w odniesieniu do materii szczegółowych, spraw interesu lokalnego albo o charakterze technicznym lub uszczegółowiającym.
3. [Uchylony]
4. Ustawy uchwalone przez Izbę Deputowanych na posiedzeniu plenarnym mogą przyznawać prawo do wydawania dekretów normatywnych dla uregulowania materii, określonych w sposób ogólny przez te ustawy. Ustawy te ustalają ogólne zasady i kierunki regulacji oraz określają czas, w którym delegacja powinna zostać wykorzystana.
5. Materie, które zgodnie z postanowieniami art. 72 ust. 1 podlegają kompetencji Zgromadzenia Plenarnego Izby Deputowanych, nie mogą być przedmiotem delegacji określonej w poprzednim ustępie.

Artykuł 4435

1. W nadzwyczajnych okolicznościach pilnej i nieprzewidzianej konieczności Prezydent Republiki może, na wniosek Rady Ministrów, wydawać akty o materii ustawy36 . Akty te powinny zostać przedstawione, zgodnie z postanowieniami art. 72 ust. 1, Izbie Deputowanych do zatwierdzenia w ciągu 40 dni od dnia ich wydania lub w ciągu 40 dni od dnia zwołania sesji Izby Deputowanych. Jeżeli akty te nie zostaną przedstawione Izbie Deputowanych w wyżej określonym terminie lub jeżeli nie zostaną przez Izbę Deputowanych zatwierdzone ciągu 3 miesięcy od dnia ich przedstawienia, przestają obowiązywać.
2. Prezydent Republiki zarządza w drodze dekretu referendum w sprawie ważnych problemów narodowych, na wniosek Rady Ministrów poparty uchwałą podjętą bezwzględną większością głosów ogólnej liczby deputowanych.
Prezydent Republiki zarządza w drodze dekretu referendum w sprawie uchwalonych projektów ustaw regulujących ważne problemy społeczne, z wyjątkiem spraw podatkowych, na mocy uchwały podjętej większością 3/5 głosów ogólnej liczby deputowanych, na wniosek 2/5 ogólnej liczby deputowanych, zgodnie z postanowieniami Regulaminu Izby Deputowanych i ustawy o wykonywaniu postanowień niniejszego ustępu. Podczas jednej kadencji Izby Deputowanych nie można zgłosić więcej niż 2 wniosków o przeprowadzenie referendum w sprawie projektów ustaw.
Jeżeli projekt zostanie przyjęty, termin określony w art. 42 ust. 1 rozpoczyna się od dnia przeprowadzenia referendum.
3. W wyjątkowych okolicznościach, po uzyskaniu pozytywnej opinii Premiera, Prezydent Republiki zwraca się z orędziami do narodu. Orędzia są kontrasygnowane przez Premiera i ogłaszane w dzienniku urzędowym.

Artykuł 45

Prezydent Republiki jest zwierzchnikiem sił zbrojnych kraju, a dowództwo nad nimi37 sprawuje rząd, na zasadach określonych w ustawie. Prezydent nadaje także stopnie wojskowe osobom służącym w siłach zbrojnych, na zasadach określonych w ustawie.

Artykuł 46

1. Prezydent Republiki powołuje i odwołuje funkcjonariuszy publicznych zgodnie z postanowieniami ustawy, z wyjątkiem przypadków w niej określonych.
2. Prezydent Republiki przyznaje odznaczenia państwowe zgodnie z postanowieniami ustawy, która te kwestie reguluje.

Artykuł 4738

1. Prezydent Republiki, na wniosek ministra sprawiedliwości i po zasięgnięciu opinii rady złożonej w większości z funkcjonariuszy sądownictwa, może stosować prawo łaski, łagodzić lub zmniejszać kary orzeczone przez sądy, jak również uchylać konsekwencje prawne kar orzeczonych i odbytych.
2. Wobec ministra skazanego zgodnie z postanowieniami art. 86 Prezydent Republiki może zastosować prawo łaski jedynie za zgodą Izby Deputowanych.
3. Amnestia może być udzielona wyłącznie osobom skazanym za przestępstwa polityczne, w drodze ustawy uchwalonej na posiedzeniu planarnym Izby Deputowanych większością 3/5 głosów ogólnej liczby deputowanych.
4. Amnestia nie może być udzielona osobom skazanym za przestępstwa pospolite, nawet w drodze ustawy.

Artykuł 4839

1. W razie wojny, mobilizacji zarządzonej ze względu na niebezpieczeństwo zewnętrzne lub bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa narodowego, jak również w przypadku ujawnienia działań zbrojnych, mających na celu obalenie ustroju demokratycznego, Izba Deputowanych, na wniosek rządu, podejmuje uchwałę, odnoszącą się do całości lub części terytorium państwa, o wprowadzeniu w życie ustawy o stanie wyjątkowym, ustanowieniu sądów nadzwyczajnych i zawieszeniu obowiązywania, w całości lub w części, postanowień art. 5 ust. 4, art. 6, art. 8, art. 9, art. 11, art. 12 ust. 1 - 4, art. 14, art. 19, art. 22 ust. 3, art. 23, art. 96 ust. 4 i art. 97. Prezydent Republiki ogłasza uchwałę Izby Deputowanych.
Uchwała Izby Deputowanych określa czas obowiązywania zastosowanych środków, który nie może przekroczyć 15 dni.
2. Jeżeli Izba Deputowanych nie obraduje lub jeżeli z przyczyn obiektywnych nie jest możliwe jej zwołanie na czas, środki, o których mowa w poprzednim ustępie, zostają przedsięwzięte na wniosek Rady Ministrów, w drodze dekretu prezydenckiego. Dekret jest przedstawiany przez Radę Ministrów Izbie Deputowanych do zatwierdzenia tak szybko, jak możliwe jest jej zwołanie, także w razie upływu kadencji Izby Deputowanych lub jej rozwiązania; w każdym przypadku musi to nastąpić w terminie nie dłuższym niż 15 dni.
3. Obowiązywanie środków określonych w poprzednich ustępach może zostać przedłużone na kolejne okresy piętnastodniowe jedynie na mocy wcześniejszej uchwały Izby Deputowanych, która jest zwoływana również w razie upływu jej kadencji lub jej rozwiązania.
4. Środki określone w poprzednich ustępach przestają obowiązywać po upływie terminów określonych w ust. 1, 2 i 3, jeżeli nie zostaną przedłużone na mocy uchwały Izby Deputowanych, a w każdym przypadku, z chwilą zakończenia wojny, jeżeli zostały wprowadzone jako jej konsekwencja.
5. Począwszy od dnia wejścia w życie środków określonych w poprzednich ustępach, Prezydent Republiki, na wniosek rządu, może wydawać akty o materii ustawowej w celu stawienia czoła pilnym koniecznościom lub możliwie najszybszego przywrócenia funkcjonowania instytucji konstytucyjnych. Akty te są przedstawiane Izbie Deputowanych do zatwierdzenia w ciągu 15 dni od dnia ich promulgacji lub od dnia zebrania się Izby Deputowanych na sesji; tracą one ważność, o ile nie zostaną przedstawione Izbie Deputowanych w terminie wyżej określonym lub nie zostaną zatwierdzone w ciągu 15 dni od dnia ich przedstawienia Izbie Deputowanych. Ustawa dotycząca stanu wyjątkowego nie może być zmieniana w czasie jego obowiązywania.
6. Uchwały Izby Deputowanych, o których mowa w ust. 2 i 3, są podejmowane większością głosów ogólnej liczby deputowanych; uchwała, o której mowa w ust. 1, wymaga podjęcia większością 3/5 głosów ogólnej liczby deputowanych. Izba Deputowanych podejmuje uchwały podczas jednego posiedzenia.
7. Podczas całego okresu stosowania środków stanu wyższej konieczności określonych w niniejszym artykule, postanowienia art. 61 i art. 62 Konstytucji stosuje się w pełnym zakresie, nawet jeżeli Izba Deputowanych jest rozwiązana lub jej kadencja upłynęła.




26Art. 35 został zmieniony na mocy rewizji z 6 marca 1986 r.
27W art. 37 ust. 2, 3 i 4 zostały zmienione na mocy rewizji z 6 marca 1986 r. , na mocy tej samej rewizji została dodana deklaracja wyjaśniająca.
28W art. 38 ust. 1 i 2 zostały zmienione na mocy rewizji z 6 marca 1986 r., na mocy tej samej rewizji została dodana deklaracja wyjaśniająca. Ust. 2 został zmieniony na mocy rewizji z 6 kwietnia 2001 r.
29Art. 39 został uchylony na mocy rewizji z 6 marca 1986 r.
30W art. 41 ust. 1, 2 i 4 zostały zmienione na mocy rewizji z 6 marca 1986 r., na mocy tej samej rewizji została dodana deklaracja wyjaśniająca.
31W art. 42 ust. 1 i 2 został zmienione, a ust. 3 został uchylony na mocy rewizji z 6 marca 1986 r.
32W art. 43 ust. 3 został uchylony na mocy rewizji z 6 marca 1986 r.
33W tekście francuskim stanowiącym podstawę przekładu: "des décrets réglementaires". Są to akty o podustawowej randze prawnej. W tłumaczeniu angielskim: "regulatory decrees".
34W tekście francuskim stanowiącym podstawę przekładu: "les actes réglementaires", w tłumaczeniu angielskim: "regulatory acts".
35W art. 44 ust. 2 i 3 zostały zmienione na mocy rewizji 6 marca 1986 r.
36W tekście francuskim stanowiącym podstawę przekładu: "actes de contenu législatif", w tłumaczeniu angielskim: "acts of legislative content".
37W tekście francuskim stanowiącym podstawę przekładu: "commandement".
38W art. 47 ust. 3 został zmieniony na mocy rewizji z 6 marca 1986 r.
39Art. 48 został zmieniony na mocy rewizji z 6 marca 1986 r.