Dział B
PREZYDENT REPUBLIKI
Artykuł 356)
1. Żaden akt Prezydenta Republiki nie
może obowiązywać i nie może być wykonywany bez kontrasygnaty właściwego
ministra, który poprzez złożenie podpisu bierze na siebie odpowiedzialność,
i jeżeli nie został ogłoszony w dzienniku urzędowym.
W przypadku ustania funkcji Rządu,
jeżeli Premier zgodnie z postanowieniami art. 38 ust. 1 nie kontrasygnuje
dekretu, dekret jest podpisywany wyłącznie przez Prezydenta Republiki.
2. Wyjątek stanowią następujące akty,
które nie podlegają kontrasygnacie:
a) powołanie Premiera,
b) powierzenie misji konsultacyjnej
zgodnie z art. 37 ust. 2, 3 i 4.
c) rozwiązanie Izby Deputowanych przewidziane
w art. 32 ust. 4 i w art. 41 ust. 1, w przypadku braku kontrasygnaty Premiera,
jak również w art. 53 ust. 1 w przypadku braku kontrasygnaty Rady Ministrów,
d) odesłanie projektu lub propozycji
ustawy, uchwalonej przez Izbę Deputowanych, zgodnie z art. 42 ust. 1,
Artykuł 36
1. Przestrzegając postanowień art. 35
ust. 1, Prezydent Republiki reprezentuje państwo w stosunkach międzynarodowych,
wypowiada wojnę, zawiera traktaty pokojowe, sojusze, umowy dotyczące współpracy
gospodarczej i udziału w organizacjach lub związkach międzynarodowych;
informuje o tym Izbę Deputowanych, udziela wszelkich niezbędnych wyjaśnień
w takim zakresie, w jakim pozwalają na to interesy i bezpieczeństwo państwa.
2. Umowy dotyczące handlu, podatków,
współpracy gospodarczej i udziału w organizacjach lub związkach międzynarodowych
oraz wszystkie umowy dotyczące koncesji, które stosownie do innych postanowień
niniejszej Konstytucji, wymagają regulacji ustawowej, jak również umowy
nakładające indywidualne obciążenia na Greków, obowiązują od momentu ratyfikacji.
3. Tajne klauzule umów nie mogą w żadnym
razie podważać artykułów podanych do wiadomości publicznej.
4. Ratyfikacja umów międzynarodowych
nie może podlegać upoważnieniu ustawowemu, zgodnie z art. 43 ust. 2 i 4.
Artykuł 377)
1. Prezydent Republiki powołuje Premiera
i na jego wniosek powołuje i odwołuje pozostałych członków Rządu
i sekretarzy stanu.
2. Na Premiera powoływany jest przywódca
partii, która dysponuje bezwzględną większością głosów w Izbie. W przypadku,
gdy żadna partia nie posiada takiej większości głosów, Prezydent Republiki
powierza przywódcy partii posiadającej względną większość misję konsultacyjną,
mającą na celu zbadanie możliwości utworzenia Rządu posiadającego zaufanie
Izby Deputowanych.
3. Jeżeli taka możliwość nie zostanie
stwierdzona, Prezydent Republiki powierza misję konsultacyjną przywódcy
partii drugiej pod względem siły parlamentarnej; jeżeli i te misja będzie
bezowocna, Prezydent Republiki powierza misję konsultacyjną przywódcy partii
trzeciej pod względem siły. Każda misja konsultacyjna trwa 3 dni. Jeżeli
te misje konsultacyjne nie przyniosą efektów, Prezydent Republiki zaprasza
przywódców partii i po stwierdzeniu niemożności utworzenia Rządu, stara
się powołać Rząd złożony z przedstawicieli wszystkich partii wchodzących
w skład Izby Deputowanych, uwzględniając wynik wyborów; w przypadku niepowodzenia
tego przedsięwzięcia, misję sformułowania Rządu o możliwie największym
poparciu i z uwzględnieniem wyników wyborów powierza on przewodniczącemu
Rady Stanu lub przewodniczącemu Sądu Kasacyjnego lub przewodniczącemu Izby
Obrachunkowej i rozwiązuje Izbę Deputowanych.
4. W przypadkach przewidzianych w poprzednich
ustępach, gdy misja utworzenia Rządu lub misja konsultacyjna powierzona
jest przywódcy partii, a partia ta nie ma przywódcy lub reprezentanta,
albo przywódca partii lub jej reprezentant nie został wybrany na deputowanego,
wówczas Prezydent Republiki powierza tę misję osobie zaproponowanej przez
grupę parlamentarną tej partii. Propozycja powierzenia misji następuje
w ciągu trzech dni po przekazaniu Prezydentowi Republiki komunikatu o sile
parlamentarnej poszczególnych partii przez Przewodniczącego Izby Deputowanych
lub osobę zastępującą go i ma to miejsce przed powierzeniem każdej misji.
Deklaracja wyjaśniająca8)
W przypadku, gdy partie mają tę samą liczbę mandatów, pierwszeństwo w otrzymaniu misji konsultacyjnej ma partia, która otrzymała więcej głosów w wyborach; zgodnie z postanowieniami regulaminu Izby Deputowanych, partia nowo zorganizowana w grupę parlamentarną jest sytuowana po partii wcześniej zorganizowanej i posiadającej tę samą liczbę mandatów. W obu przypadkach misje konsultacyjne są powierzane nie więcej niż czterem partiom.
Artykuł 389)
1. Prezydent Republiki stwierdza wygaśnięcie
pełnomocnictw Rządu w przypadku, gdy Rząd zgłosi dymisję lub gdy Izba Deputowanych
odmówi Rządowi swojego zaufania w myśl art. 84. W tych okolicznościach
stosuje się odpowiednio przepisy art. 37 ust. 2, 3 i 4.
Jeżeli Premier zdymisjonowanego Rządu
jest przywódcą lub reprezentantem partii posiadającej bezwzględną większość
ogółu deputowanych, wówczas stosuje się odpowiednio postanowienia art.
37 ust. 3 zd. trzecie.
2. W przypadku dymisji lub śmierci
Premiera, Prezydent Republiki powołuje na stanowisko Premiera osobę
zaproponowaną przez grupę parlamentarną, do której należał. Propozycja
ta powinna zostać wysunięta w ciągu trzech dni. Obowiązki Premiera do chwili
powołania nowego są sprawowane przez pierwszego wicepremiera lub przez
ministra, któremu według rangi przysługuje pierwszeństwo.
Deklaracja wyjaśniająca
Przepisy ust. 2 stosuje się także w przypadku zastępowania Prezydenta Republiki, przewidzianego w art. 34.
Artykuł 3910)
Uchylony
Artykuł 40
1. Prezydent Republiki zwołuje Izbę
Deputowanych na sesję zwyczajną raz w roku, zgodnie z postanowieniami art.
64 ust. 1, i na sesję nadzwyczajną każdorazowo, gdy uzna taką potrzebę;
Prezydent Republiki ogłasza osobiście lub za pośrednictwem Premiera
otwarcie i zamknięcie każdej legislatury.
2. Prezydent Republiki może zawiesić
sesję parlamentarną tylko jeden raz, odraczając jej otwarcie, bądź przerywając
jej obrady.
3. Zawieszenie prac nie może trwać
dłużej niż 30 dni i nie może być powtórzone w trakcie trwania tej samej
sesji parlamentarnej bez zgody Izby Deputowanych.
Artykuł 4111)
1. Prezydent Republiki może rozwiązać
Izbę Deputowanych, jeżeli dwa rządy bądź podały się do dymisji lub/i wyrażono
wobec nich wotum nieufności i jeżeli skład Izby nie gwarantuje stabilności
rządowej. Wybory są zarządzane przez rząd mający zaufanie rozwiązywanej
Izby. We wszystkich innych przypadkach stosuje się postanowienia art. 37
ust. 3. zd. trzecie.
2. Prezydent Republiki rozwiązuje Izbę
Deputowanych na wniosek rządu, który uzyskał wotum zaufania, mając na celu
odnowienie zaufania społecznego poprzez rozwiązanie kwestii mającej szczególną
wagę dla kraju. Rozwiązanie nowej Izby Deputowanych z tego samego powodu
jest wykluczone.
3. Dekret o rozwiązaniu Izby Deputowanych,
kontrasygnowany przez Radę Ministrów przy uwzględnieniu postanowień poprzedniego
ustępu, powinien zawierać postanowienia o zrządzeniu wyborów w ciągu 30
dni i zwołaniu nowej Izby Deputowanych w ciągu 30 dni od dnia wyborów.
4. Izba Deputowanych, wybrana po rozwiązaniu
poprzedniej Izby, nie może zostać rozwiązana przed upływem roku od początku
jej kadencji, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w art. 37 ust. 3 i
ust. 1 niniejszego artykułu.
5. Rozwiązanie Izby Deputowanych jest
obowiązkowe w przypadku określonym w art. 32 ust. 4.
Deklaracja wyjaśniająca
We wszystkich przypadkach bez wyjątku, dekret o rozwiązaniu Izby Deputowanych musi zawierać zarządzenie wyborów w ciągu 30 dni i zwołanie nowej Izby w ciągu 30 dni licząc od dnia wyborów.
Artykuł 4212)
1. Prezydent Republiki promulguje i
ogłasza ustawy, uchwalone przez Izbę Deputowanych, w ciągu miesiąca od
ich uchwalenia. Prezydent Republiki może w terminie przewidzianym w poprzednim
zdaniu odesłać do Izby Deputowanych uchwalony przez nią projekt ustawy,
przedstawiając motywy odesłania.
2. Propozycja lub projekt ustawy odesłany
przez Prezydenta Republiki jest rozpatrywany na posiedzeniu plenarnym Izby
Deputowanych. Prezydent Republiki promulguje i ogłasza, obowiązkowo w ciągu
10 dni od dnia przyjęcia propozycję lub projekt ustawy. które zostały ponownie
uchwalone bezwzględną większością ogólnej liczby deputowanych, zgodnie
z procedurą przewidzianą w art. 76 ust. 2.
Artykuł 4313)
1. Prezydent Republiki wydaje dekrety
niezbędne dla wykonywania ustaw; nie ma prawa zawiesić wykonywania ustaw
ani zwolni kogokolwiek od obowiązku ich wykonywania.
2. Prezydent Republiki może, na wniosek
ministra i w ramach określonej delegacji ustawowej, wydawać dekrety z mocą
ustawy14) . Upoważnienie innych organów
administracji do wydawania aktów normatywnych15)
jest dozwolone jedynie w odniesieniu do ściśle określonej materii, interesu
lokalnego albo problemów o charakterze technicznym lub szczegółowym.
3. Uchylony.
4. Ustawy uchwalone przez Izbę Deputowanych
na posiedzeniach plenarnych mogą przyznawać prawo do wydawania dekretów
dla uregulowania materii, określonej w sposób ogólny przez te ustawy. Ustawy
te ustalają ogólne zasady i kierunki regulacji oraz określają czas, w którym
delegacja powinna zostać wykorzystana.
5. Materie, które zgodnie z art. 72
ust. 1 podlegają kompetencji Zgromadzenia Plenarnego Izby nie mogą być
przedmiotem delegacji przewidzianej w poprzednim ustępie.
Artykuł 4416)
1. W nadzwyczajnych okolicznościach
pilnej i nieprzewidzianej konieczności Prezydent Republiki może, na wniosek
Rady Ministrów, wydawać aktu o randze ustawy17)
. Akty te powinny zostać przedstawione, zgodnie z postanowieniami art.
72 ust. 1, Izbie Deputowanych do zatwierdzenia w ciągu 40 dni od ich wydania
lub w ciągu 40 dni od zwołania sesji Izby Deputowanych. Jeżeli akty te
nie zostaną przedłożone Izbie Deputowanych w wyżej określonym terminie
lub jeżeli nie zostaną przez Izbę zatwierdzone ciągu 3 miesięcy od ich
przedłożenia, przestają obowiązywać.
2. Prezydent Republiki ogłasza dekret
o referendum w sprawie ważnych problemów narodowych, na wniosek Rady Ministrów,
na mocy decyzji podjętej bezwzględną większością ogólnej liczby deputowanych.
Prezydent Republiki ogłasza także dekret
o referendum w sprawie uchwalonych projektów ustaw regulujących ważne problemy
społeczne, z wyjątkiem spraw budżetowych, na mocy decyzji trzech piątych
ogólnej liczby deputowanych, podjętej na wniosek dwóch piątych, stosownie
do przepisów regulaminu Izby Deputowanych i ustawy dotyczącej wprowadzenia
niniejszego ustępu. Podczas jednej kadencji parlamentu nie można zgłosić
więcej niż dwie propozycje referendów dotyczących projektów ustaw.
Jeżeli projekt zostanie przyjęty, termin
przewidziany w art. 42 ust. 1 rozpoczyna się od daty ogłoszenia referendum.
3. W warunkach zupełnie wyjątkowych
Prezydent Republiki występuje z orędziami do narodu po uzyskaniu pozytywnej
opinii Premiera. Orędzia są kontrasygnowane przez Premiera i ogłaszane
w dzienniku urzędowym.
Artykuł 45
Prezydent Republiki jest zwierzchnikiem sił zbrojnych kraju, rzeczywiste18) dowództwo nad nimi sprawuje Rząd, zgodnie z ustawą. Prezydent nadaje także stopnie wojskowe osobom służącym w siłach zbrojnych, zgodnie z ustawą.
Artykuł 46
1. Prezydent Republiki powołuje i odwołuje
funkcjonariusz publicznych stosownie do ustawy, z wyjątkami przez nią określonymi.
2. Prezydent Republiki przyznaje odznaczenia
państwowe, stosownie do postanowień ustawy, która te kwestie reguluje.
Artykuł 47
1. Prezydent Republiki posiada prawo
Laski, łagodzenia lub zmniejszania kar orzeczonych przez sądy, prawo uchylania
wszelkich konsekwencji prawnych kar orzeczonych i odbytych; prawo to może
być stosowane na wniosek ministra sprawiedliwości, po przedstawieniu opinii
rady złożonej w większości z sędziów.
2. Wobec ministra skazanego zgodnie
a art. 86 Prezydent Republiki może skorzystać z prawa łaski jedynie za
zgodą Izby Deputowanych.
3. Amnestia jest udzielana wyłącznie
w odniesieniu do przestępstw politycznych, w drodze ustawy uchwalonej przez
Zgromadzenie Plenarne Izby Deputowanych większością trzech piątych ogólnej
liczby deputowanych.
4. W odniesieniu do przestępstw pospolitych
amnestia nie może być udzielona, nawet w drodze odrębnej ustawy.
Artykuł 4819)
1. W wypadku wojny mobilizacji zarządzonej
ze względu na niebezpieczeństwo zewnętrzne lub bezpośrednie zagrożenie
bezpieczeństwa narodowego, jak również w przypadku ujawnienia działań zbrojnych,
mających na celu obalenie ustroju demokratycznego, Izba Deputowanych na
wniosek Rządu decyduje o wprowadzeniu stany wyjątkowego i wprowadza w życie
ustawę o stanie wyjątkowym, która ustanawia sądy nadzwyczajne i zawiesza
na całości lub części terytorium państwa obowiązywanie postanowień: art.
5 ust. 4, art. 6, 8, 9, 11, art. 12 ust. 1 do 4, art. 14, 19, art. 22 ust.
3, art. 23, art. 96 ust. 4 i art. 97. Prezydent Republiki ogłasza decyzję
Izby Deputowanych. Decyzja Izby Deputowanych określa czas obowiązywania
zastosowanych środków, który nie może przekroczyć 15 dni.
2. Jeżeli Izba Deputowanych nie obraduje
lub jeżeli jest obiektywnie niemożliwe jej zwołanie na czas, środki przewidziane
w poprzednim ustępie są wprowadzane, na wniosek Rady Ministrów, dekretem
prezydenckim. Dekret jest przedkładany przez Radę Ministrów Izbie Deputowanych
do zatwierdzenia tak szybko, jak możliwe jest jej zwołanie, także w przypadku
upływu kadencji parlamentu lub jego rozwiązania; w każdym przypadku musi
to nastąpić najpóźniej w ciągu 15 dni.
3. Obowiązywanie środków określonych
w poprzednich ustępach może zostać przedłużone na kolejne okresy 15-dniowe
jedynie na mocy wcześniejszej decyzji Izby Deputowanych, która jest zwoływana
również w przypadku upływu jej kadencji lub jej rozwiązania.
4. Środki określone w poprzednich ustępach
przestają obowiązywać po upływie terminów wskazanych w ust. 1, 2 i 3, jeżeli
nie zostaną przedłużone decyzją Izby Deputowanych, a w każdym przypadku
z chwilą zakończenia wojny, o ile zostały one wprowadzone jako jej konsekwencja.
5. Prezydent Republiki na wniosek
Rządu, począwszy od wejścia w życie środków przewidzianych w poprzednich
ustępach, może promulgować dekrety z mocą ustawy, niezbędnie konieczne
w zaistniałej sytuacji lub dla przywrócenia funkcjonowania instytucji konstytucyjnych.
Akty te podlegają zatwierdzeniu przez Izbę Deputowanych w ciągu 15 dni
licząc od dnia ich promulgacji lub od dnia zebrania się Izby Deputowanych
na sesji; tracą one ważność, o ile nie zostaną przedłożone Izbie Deputowanych
w terminie wyżej wskazanym, lub nie zostaną zatwierdzone w ciągu 15 dni
od daty ich przedstawienia Izbie Deputowanych. Ustawa dotycząca stanu wyjątkowego
nie może być zmieniana w czasie jego obowiązywania.
6. Decyzje Izby Deputowanych, przewidziane
w ust. 2 i 3, są przyjmowane większością głosów ogólnej liczby deputowanych;
decyzja przewidziana w ust. 1 powinna być przyjęta większością trzech piątych
ogólnej liczby deputowanych. Izba Deputowanych podejmuje decyzje podczas
jednego posiedzenia.
7. Podczas całego okresu stosowania
środków stanu wyższej konieczności przewidzianych w niniejszym artykule,
postanowienia art. 61 i 62 Konstytucji stosuje się w pełnej rozciągłości,
nawet jeżeli Izba Deputowanych jest rozwiązana lub kadencja jej upłynęła.