Część trzecia
ORGANIZACJA I FUNKCJE PAŃSTWA

Dział B
PREZYDENT  REPUBLIKI



Rozdział drugi
UPRAWNIENIA I ODPOWIEDZIALNOŚĆ PREZYDENTA  REPUBLIKI

Artykuł 356)

1. Żaden akt Prezydenta Republiki nie może obowiązywać i nie może być wykonywany bez kontrasygnaty właściwego ministra, który poprzez złożenie podpisu bierze na siebie odpowiedzialność, i jeżeli nie został ogłoszony w dzienniku urzędowym.
W przypadku ustania funkcji Rządu, jeżeli Premier zgodnie z postanowieniami art. 38 ust. 1 nie kontrasygnuje dekretu, dekret jest podpisywany wyłącznie przez Prezydenta Republiki.
2. Wyjątek stanowią następujące akty, które nie podlegają kontrasygnacie:
a) powołanie Premiera,
b) powierzenie misji konsultacyjnej zgodnie z art. 37 ust. 2, 3 i 4.
c) rozwiązanie Izby Deputowanych przewidziane w art. 32 ust. 4 i w art. 41 ust. 1, w przypadku braku kontrasygnaty Premiera, jak również w art. 53 ust. 1 w przypadku braku kontrasygnaty Rady Ministrów,
d) odesłanie projektu lub propozycji ustawy, uchwalonej przez Izbę Deputowanych, zgodnie z art. 42 ust. 1,

e) nominacja personelu obsługującego Prezydenta Republiki.
3. Dekret o ogłoszeniu referendum w sprawie projektu ustawy zgodnie z art. 44 ust. 2 jest kontrasygnowany przez Przewodniczącego Izby Deputowanych.

Artykuł 36

1. Przestrzegając postanowień art. 35 ust. 1, Prezydent Republiki reprezentuje państwo w stosunkach międzynarodowych, wypowiada wojnę, zawiera traktaty pokojowe, sojusze, umowy dotyczące współpracy gospodarczej i udziału w organizacjach lub związkach międzynarodowych; informuje o tym Izbę Deputowanych, udziela wszelkich niezbędnych wyjaśnień w takim zakresie, w jakim pozwalają na to interesy i bezpieczeństwo państwa.
2. Umowy dotyczące handlu, podatków, współpracy gospodarczej i udziału w organizacjach lub związkach międzynarodowych oraz wszystkie umowy dotyczące koncesji, które stosownie do innych postanowień niniejszej Konstytucji, wymagają regulacji ustawowej, jak również umowy nakładające indywidualne obciążenia na Greków, obowiązują od momentu ratyfikacji.
3. Tajne klauzule umów nie mogą w żadnym razie podważać artykułów podanych do wiadomości publicznej.
4. Ratyfikacja umów międzynarodowych nie może podlegać upoważnieniu ustawowemu, zgodnie z art. 43 ust. 2 i 4.

Artykuł 377)

1. Prezydent Republiki powołuje Premiera i na jego wniosek powołuje i  odwołuje pozostałych członków Rządu i sekretarzy stanu.
2. Na Premiera powoływany jest przywódca partii, która dysponuje bezwzględną większością głosów w Izbie. W przypadku, gdy żadna partia nie posiada takiej większości głosów, Prezydent Republiki powierza przywódcy partii posiadającej względną większość misję konsultacyjną, mającą na celu zbadanie możliwości utworzenia Rządu posiadającego zaufanie Izby Deputowanych.
3. Jeżeli taka możliwość nie zostanie stwierdzona, Prezydent Republiki powierza misję konsultacyjną przywódcy partii drugiej pod względem siły parlamentarnej; jeżeli i te misja będzie bezowocna, Prezydent Republiki powierza misję konsultacyjną przywódcy partii trzeciej pod względem siły. Każda misja konsultacyjna trwa 3 dni. Jeżeli te misje konsultacyjne nie przyniosą efektów, Prezydent Republiki zaprasza przywódców partii i po stwierdzeniu niemożności utworzenia Rządu, stara się powołać Rząd złożony z przedstawicieli wszystkich partii wchodzących w skład Izby Deputowanych, uwzględniając wynik wyborów; w przypadku niepowodzenia tego przedsięwzięcia, misję sformułowania Rządu o możliwie największym poparciu i z uwzględnieniem wyników wyborów powierza on przewodniczącemu Rady Stanu lub przewodniczącemu Sądu Kasacyjnego lub przewodniczącemu Izby Obrachunkowej i rozwiązuje Izbę Deputowanych.
4. W przypadkach przewidzianych w poprzednich ustępach, gdy misja utworzenia Rządu lub misja konsultacyjna powierzona jest przywódcy partii, a partia ta nie ma przywódcy lub reprezentanta, albo przywódca partii lub jej reprezentant nie został wybrany na deputowanego, wówczas Prezydent Republiki powierza tę misję osobie zaproponowanej przez grupę parlamentarną tej partii. Propozycja powierzenia misji następuje w ciągu trzech dni po przekazaniu Prezydentowi Republiki komunikatu o sile parlamentarnej poszczególnych partii przez Przewodniczącego Izby Deputowanych lub osobę zastępującą go i ma to miejsce przed powierzeniem każdej misji.

Deklaracja wyjaśniająca8)

W przypadku, gdy partie mają tę samą liczbę mandatów, pierwszeństwo w otrzymaniu misji konsultacyjnej ma partia, która otrzymała więcej głosów w wyborach; zgodnie z postanowieniami regulaminu Izby Deputowanych, partia nowo zorganizowana w grupę parlamentarną jest sytuowana po partii wcześniej zorganizowanej i posiadającej tę samą liczbę mandatów. W obu przypadkach misje konsultacyjne są powierzane nie więcej niż czterem partiom.

Artykuł 389)

1. Prezydent Republiki stwierdza wygaśnięcie pełnomocnictw Rządu w przypadku, gdy Rząd zgłosi dymisję lub gdy Izba Deputowanych odmówi Rządowi swojego zaufania w myśl art. 84. W tych okolicznościach stosuje się odpowiednio przepisy art. 37 ust. 2, 3 i 4.
Jeżeli Premier zdymisjonowanego Rządu jest przywódcą lub reprezentantem partii posiadającej bezwzględną większość ogółu deputowanych, wówczas stosuje się odpowiednio postanowienia art. 37 ust. 3 zd. trzecie.
2. W przypadku dymisji lub śmierci Premiera,  Prezydent Republiki powołuje na stanowisko Premiera osobę zaproponowaną przez grupę parlamentarną, do której należał. Propozycja ta powinna zostać wysunięta w ciągu trzech dni. Obowiązki Premiera do chwili powołania nowego są sprawowane przez pierwszego wicepremiera lub przez ministra, któremu według rangi przysługuje pierwszeństwo.

Deklaracja wyjaśniająca

Przepisy ust. 2 stosuje się także w przypadku zastępowania Prezydenta Republiki, przewidzianego w art. 34.

Artykuł 3910)
Uchylony

 Artykuł 40

1. Prezydent Republiki zwołuje Izbę Deputowanych na sesję zwyczajną raz w roku, zgodnie z postanowieniami art. 64 ust. 1, i na sesję nadzwyczajną każdorazowo, gdy uzna taką potrzebę; Prezydent Republiki ogłasza osobiście lub za pośrednictwem Premiera  otwarcie i zamknięcie każdej legislatury.
2. Prezydent Republiki może zawiesić sesję parlamentarną tylko jeden raz, odraczając jej otwarcie, bądź przerywając jej obrady.
3. Zawieszenie prac nie może trwać dłużej niż 30 dni i nie może być powtórzone w trakcie trwania tej samej sesji parlamentarnej bez zgody Izby Deputowanych.

Artykuł 4111)

1. Prezydent Republiki może rozwiązać Izbę Deputowanych, jeżeli dwa rządy bądź podały się do dymisji lub/i wyrażono wobec nich wotum nieufności i jeżeli skład Izby nie gwarantuje stabilności rządowej. Wybory są zarządzane przez rząd mający zaufanie rozwiązywanej Izby. We wszystkich innych przypadkach stosuje się postanowienia art. 37 ust. 3. zd. trzecie.
2. Prezydent Republiki rozwiązuje Izbę Deputowanych na wniosek rządu, który uzyskał wotum zaufania, mając na celu odnowienie zaufania społecznego poprzez rozwiązanie kwestii mającej szczególną wagę dla kraju. Rozwiązanie nowej Izby Deputowanych z tego samego powodu jest wykluczone.
3. Dekret o rozwiązaniu Izby Deputowanych, kontrasygnowany przez Radę Ministrów przy uwzględnieniu postanowień poprzedniego ustępu, powinien zawierać postanowienia o zrządzeniu wyborów w ciągu 30 dni i zwołaniu nowej Izby Deputowanych w ciągu 30 dni od dnia wyborów.
4. Izba Deputowanych, wybrana po rozwiązaniu poprzedniej Izby, nie może zostać rozwiązana przed upływem roku od początku jej kadencji, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w art. 37 ust. 3 i ust. 1 niniejszego artykułu.
5. Rozwiązanie Izby Deputowanych jest obowiązkowe w przypadku określonym w art. 32 ust. 4.

Deklaracja wyjaśniająca

We wszystkich przypadkach bez wyjątku, dekret o rozwiązaniu Izby Deputowanych musi zawierać zarządzenie wyborów w ciągu 30 dni i zwołanie nowej Izby w ciągu 30 dni licząc od dnia wyborów.

 Artykuł 4212)

1. Prezydent Republiki promulguje i ogłasza ustawy, uchwalone przez Izbę Deputowanych, w ciągu miesiąca od ich uchwalenia. Prezydent Republiki może w terminie przewidzianym w poprzednim zdaniu odesłać do Izby Deputowanych uchwalony przez nią projekt ustawy, przedstawiając motywy odesłania.
2. Propozycja lub projekt ustawy odesłany przez Prezydenta Republiki jest rozpatrywany na posiedzeniu plenarnym Izby Deputowanych. Prezydent Republiki promulguje i ogłasza, obowiązkowo w ciągu 10 dni od dnia przyjęcia propozycję lub projekt ustawy. które zostały ponownie uchwalone bezwzględną większością ogólnej liczby deputowanych, zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 76 ust. 2.

Artykuł 4313)

1. Prezydent Republiki wydaje dekrety niezbędne dla wykonywania ustaw; nie ma prawa zawiesić wykonywania ustaw ani zwolni kogokolwiek od obowiązku ich wykonywania.
2. Prezydent Republiki może, na wniosek ministra i w ramach określonej delegacji ustawowej, wydawać dekrety z mocą ustawy14) . Upoważnienie innych organów administracji do wydawania aktów normatywnych15)  jest dozwolone jedynie w odniesieniu do ściśle określonej materii, interesu lokalnego albo problemów o charakterze technicznym lub szczegółowym.
3. Uchylony.
4. Ustawy uchwalone przez Izbę Deputowanych na posiedzeniach plenarnych mogą przyznawać prawo do wydawania dekretów dla uregulowania materii, określonej w sposób ogólny przez te ustawy. Ustawy te ustalają ogólne zasady i kierunki regulacji oraz określają czas, w którym delegacja powinna zostać wykorzystana.
5. Materie, które zgodnie z art. 72 ust. 1 podlegają kompetencji Zgromadzenia Plenarnego Izby nie mogą być przedmiotem delegacji przewidzianej w poprzednim ustępie.

Artykuł 4416)

1. W nadzwyczajnych okolicznościach pilnej i nieprzewidzianej konieczności Prezydent Republiki może, na wniosek Rady Ministrów, wydawać aktu o randze ustawy17) . Akty te powinny zostać przedstawione, zgodnie z postanowieniami art. 72 ust. 1, Izbie Deputowanych do zatwierdzenia w ciągu 40 dni od ich wydania lub w ciągu 40 dni od zwołania sesji Izby Deputowanych. Jeżeli akty te nie zostaną przedłożone Izbie Deputowanych w wyżej określonym terminie lub jeżeli nie zostaną przez Izbę zatwierdzone ciągu 3 miesięcy od ich przedłożenia, przestają obowiązywać.
2. Prezydent Republiki ogłasza dekret o referendum w sprawie ważnych problemów narodowych, na wniosek Rady Ministrów, na mocy decyzji podjętej bezwzględną większością ogólnej liczby deputowanych.
Prezydent Republiki ogłasza także dekret o referendum w sprawie uchwalonych projektów ustaw regulujących ważne problemy społeczne, z wyjątkiem spraw budżetowych, na mocy decyzji trzech piątych ogólnej liczby deputowanych, podjętej na wniosek dwóch piątych, stosownie do przepisów regulaminu Izby Deputowanych i ustawy dotyczącej wprowadzenia niniejszego ustępu. Podczas jednej kadencji parlamentu nie można zgłosić więcej niż dwie propozycje referendów  dotyczących projektów ustaw.
Jeżeli projekt zostanie przyjęty, termin przewidziany w art. 42 ust. 1 rozpoczyna się od daty ogłoszenia referendum.
3. W warunkach zupełnie wyjątkowych Prezydent Republiki występuje z orędziami do narodu po uzyskaniu pozytywnej opinii Premiera. Orędzia są kontrasygnowane przez Premiera i ogłaszane w dzienniku urzędowym.

Artykuł 45

Prezydent Republiki jest zwierzchnikiem sił zbrojnych kraju, rzeczywiste18)  dowództwo nad nimi sprawuje Rząd, zgodnie z ustawą. Prezydent nadaje także stopnie wojskowe osobom służącym w siłach zbrojnych, zgodnie z ustawą.

Artykuł 46

1. Prezydent Republiki powołuje i odwołuje funkcjonariusz publicznych stosownie do ustawy, z wyjątkami przez nią określonymi.
2. Prezydent Republiki przyznaje odznaczenia państwowe, stosownie do postanowień ustawy, która te kwestie reguluje.

Artykuł 47

1. Prezydent Republiki posiada prawo Laski, łagodzenia lub zmniejszania kar orzeczonych przez sądy, prawo uchylania wszelkich konsekwencji prawnych kar orzeczonych i odbytych; prawo to może być stosowane na wniosek ministra sprawiedliwości, po przedstawieniu opinii rady złożonej w większości z sędziów.
2. Wobec ministra skazanego zgodnie a art. 86 Prezydent Republiki może skorzystać z prawa łaski jedynie za zgodą Izby Deputowanych.
3. Amnestia jest udzielana wyłącznie w odniesieniu do przestępstw politycznych, w drodze ustawy uchwalonej przez Zgromadzenie Plenarne Izby Deputowanych większością trzech piątych ogólnej liczby deputowanych.
4. W odniesieniu do przestępstw pospolitych amnestia nie może być udzielona, nawet w drodze odrębnej ustawy.

Artykuł 4819)

1. W wypadku wojny mobilizacji zarządzonej ze względu na niebezpieczeństwo zewnętrzne lub bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa narodowego, jak również w przypadku ujawnienia działań zbrojnych, mających na celu obalenie ustroju demokratycznego, Izba Deputowanych na wniosek Rządu decyduje o wprowadzeniu stany wyjątkowego i wprowadza w życie ustawę o stanie wyjątkowym, która ustanawia sądy nadzwyczajne i zawiesza na całości lub części terytorium państwa obowiązywanie postanowień: art. 5 ust. 4, art. 6, 8, 9, 11, art. 12 ust. 1 do 4, art. 14, 19, art. 22 ust. 3, art. 23, art. 96 ust. 4 i art. 97. Prezydent Republiki ogłasza decyzję Izby Deputowanych. Decyzja Izby Deputowanych określa czas obowiązywania zastosowanych środków, który nie może przekroczyć 15 dni.
2. Jeżeli Izba Deputowanych nie obraduje lub jeżeli jest obiektywnie niemożliwe jej zwołanie na czas, środki przewidziane w poprzednim ustępie są wprowadzane, na wniosek Rady Ministrów, dekretem prezydenckim. Dekret jest przedkładany przez Radę Ministrów Izbie Deputowanych do zatwierdzenia tak szybko, jak możliwe jest jej zwołanie, także w przypadku upływu kadencji parlamentu lub jego rozwiązania; w każdym przypadku musi to nastąpić najpóźniej w ciągu 15 dni.
3. Obowiązywanie środków określonych w poprzednich ustępach może zostać przedłużone na kolejne okresy 15-dniowe jedynie na mocy wcześniejszej decyzji Izby Deputowanych, która jest zwoływana również w przypadku upływu jej kadencji lub jej rozwiązania.
4. Środki określone w poprzednich ustępach przestają obowiązywać po upływie terminów wskazanych w ust. 1, 2 i 3, jeżeli nie zostaną przedłużone decyzją Izby Deputowanych, a w każdym  przypadku z chwilą zakończenia wojny, o ile zostały one wprowadzone jako jej konsekwencja.
5. Prezydent Republiki na  wniosek Rządu, począwszy od wejścia w życie środków przewidzianych w poprzednich ustępach, może promulgować dekrety z mocą ustawy, niezbędnie konieczne w zaistniałej sytuacji lub dla przywrócenia funkcjonowania instytucji konstytucyjnych. Akty te podlegają zatwierdzeniu przez Izbę Deputowanych w ciągu 15 dni licząc od dnia ich promulgacji lub od dnia zebrania się Izby Deputowanych na sesji; tracą one ważność, o ile nie zostaną przedłożone Izbie Deputowanych w terminie wyżej wskazanym, lub nie zostaną zatwierdzone w ciągu 15 dni od daty ich przedstawienia Izbie Deputowanych. Ustawa dotycząca stanu wyjątkowego nie może być zmieniana w czasie jego obowiązywania.
6. Decyzje Izby Deputowanych, przewidziane w ust. 2 i 3, są przyjmowane większością głosów ogólnej liczby deputowanych; decyzja przewidziana w ust. 1 powinna być przyjęta większością trzech piątych ogólnej liczby deputowanych. Izba Deputowanych podejmuje decyzje podczas jednego posiedzenia.
7. Podczas całego okresu stosowania środków stanu wyższej konieczności przewidzianych w niniejszym artykule, postanowienia art. 61 i 62 Konstytucji stosuje się w pełnej rozciągłości, nawet jeżeli Izba Deputowanych jest rozwiązana lub kadencja jej upłynęła.



6)Art. 35 został zmieniony ustawą z 6 marca 1986 r.
7)W art. 37 ust. 2, 3 i 4 zostały zmienione ustawą z 6 marca 1986 r.
8)Deklaracja wyjaśniająca do art. 37 została dodana ustawą z 6 marca 1986 r.
9)W art. 38, ust. 1 i 2 zostały zmienione ustawą z 6 marca 1986 r.,  tą samą ustawą została dodana do artykułu deklaracja wyjaśniająca.
10)Art. 39 został uchylony ustawą z 6 marca 1986 r.
11)W art. 41, ust. 1, 2, 4 zostały zmienione ustawą z 6 marca 1986 r., tą samą ustawą została dodana do artykułu deklaracja wyjaśniająca.
12)W art. 42 ust. 1 i 2 został zmienione ustawą z 6 marca 1986 r. .
13)W art. 43 ust. 3 został uchylony ustawą z 6 marca 1986 r.
14)W tekście franc. stanowiącym podstawę przekładu: „des décrets réglementaires”.
15)W tekście franc. stanowiącym podstawę przekładu: „les actes réglementaires”.
16)W art. 44 ust. 2 i 3 zostały zmienione ustawą z 6 marca 1986 r.
17)W tekście franc. stanowiącym podstawę przekładu: „les actes de valeur législative”.
18)W tekście franc. stanowiącym podstawę przekładu: „commandement effectif”.
19)Art. 48 został zmieniony ustawą z 6 marca 1986 r.