KONSTYTUCJA KRÓLESTWA HOLANDII Tytuł 7

Tytuł siódmy
PROWINCJE, GMINY, OKRĘGI WODNE I KORPORACJE PUBLICZNE

Artykuł 123

1. Ustawa może znosić prowincje i gminy oraz ustanawiać nowe.
2. Ustawa określa zmiany granic prowincji i gmin.

Artykuł 124

1. Uprawnienia do regulowania i zarządzania sprawami prowincji i gmin powierza się ich zarządom.
2. Zarządy prowincji i gmin mogą zostać zobowiązane ustawą lub na podstawie ustawy do regulowania i zarządzania.

Artykuł 125

1. Na czele prowincji i gmin stoją odpowiednio stany prowincjonalne i rada gminna. Ich posiedzenia są jawne poza wyjątkami określonymi w ustawie.
2. W zarządzaniu prowincją biorą także udział Egzekutywa Stanów Prowincjonalnych1 i komisarz królewski, a w zarządzaniu gminą kolegium burmistrza i ławników2 oraz burmistrz.
3. Komisarz królewski i burmistrz są przewodniczącymi posiedzeń odpowiednio stanów prowincjonalnych i rady gminnej.

Artykuł 126

Ustawa może stanowić, że komisarz królewski będzie również obarczony wykonywaniem instrukcji urzędowych wydanych przez rząd.

Artykuł 127

Stany prowincjonalne i rada gminna stanowią, poza wyjątkami określonymi ustawą lub na podstawie ustawy, prowincjonalne lub gminne zarządzenia.

Artykuł 128

Poza przypadkami, o których mowa w art. 123, tylko stany prowincjonalne lub odpowiednio rada gminna mogą przyznać uprawnienia wymienione w art. 124 ust. 1 innym organom aniżeli wskazanym w art. 125.

Artykuł 129

1. Deputowani stanów prowincjonalnych i radni rad gminnych są wybierani bezpośrednio przez Holendrów3 , będących stałymi mieszkańcami, odpowiednio, prowincji lub gminy, i spełniających warunki posiadania prawa wyborczego do Drugiej Izby Stanów Generalnych. W wyborach prawo wybieralności do jednego z powyższych gremiów stosuje się te same warunki.
2. Wybór następuje na podstawie proporcjonalnego przedstawicielstwa w ramach określonych w ustawie.
3. Zastosowanie mają art. 53 ust. 2 i art. 59.
4. Kadencja stanów prowincjonalnych i rad gminnych trwa 4 lata, poza wyjątkami określonymi ustawą.
5. Ustawa określi warunki niepołączalności równoczesnego sprawowania funkcji deputowanego lub radnego. Ustawa może określić, że przeszkody dla sprawowania tych funkcji wynikają z pokrewieństwa lub związku małżeńskiego oraz że podejmowanie działań wymienionych w ustawie może prowadzić do utraty mandatu.
6. Deputowani lub radni przy głosowaniu nie są związani instrukcjami.

Artykuł 130

Ustawa może przyznać czynne i bierne prawo wyborcze do rad gminnych stałym mieszkańcom nie będącym Holendrami pod warunkiem, że odpowiadają wymogom stawianym dla stałych mieszkańców będących jednocześnie Holendrami.

Artykuł 131

Komisarza królewskiego i burmistrza powołuje się dekretem królewskim.

Artykuł 132

1. Ustawa stanowi o tworzeniu prowincji i gmin, jak też o składzie i uprawnieniach ich zarządów.
2. Ustawa stanowi o nadzorze nad tymi zarządami.
3. Uchwały tych zarządów podlegają uprzedniemu nadzorowi jedynie w przypadkach określonych w ustawie lub na podstawie ustawy.
4. Uchylanie uchwał tych zarządów może nastąpić wyłącznie dekretem królewskim z powodu naruszenia prawa lub interesu publicznego. 5. Ustawa określa środki w przypadku zaniechań w kwestii regulowania i zarządzania, wymaganych na mocy art. 124 ust. 2. Ustawa może przewidzieć środki, odmienne niż w art. 125 i 127, w przypadku poważnego zaniedbania swych zadań przez zarządy prowincji i gmin.
6. Ustawa stanowi, jakie podatki mogą pobierać zarządy prowincji i gmin oraz określa ich stosunki finansowe wobec państwa.

Artykuł 133

1. Znoszenie lub tworzenie okręgów wodnych, określenie ich zadań i ustroju, jak też składu ich zarządów następuje na mocy zarządzeń prowincjonalnych, zgodnych z zasadami ustawowymi, jeśli ustawa lub akt wydany na jej podstawie nie stanowi inaczej.
2. Ustawa stanowi o uprawnieniach stanowiących4 i o innych uprawnieniach zarządów okręgów wodnych, jak też o jawności ich posiedzeń.
3. Ustawa stanowi o nadzorze prowincjonalnym i innym nad tymi zarządami. Uchylanie ich uchwał może nastąpić jedynie z powodu naruszenia prawa lub interesu publicznego.

Artykuł 134

1. Na mocy ustawy można tworzyć lub znosić publiczne korporacje zawodowe i produkcyjne oraz inne korporacje publiczne.
2. Ustawa stanowi o zadaniach i ustroju korporacji publicznych, składzie i uprawnieniach ich zarządów, jak też o jawności ich posiedzeń. Na mocy ustawy można udzielić ich zarządom uprawnień stanowiących.
3. Ustawa stanowi o nadzorze nad tymi zarządami. Uchylenie uchwał tych zarządów może nastąpić tylko z powodu naruszenia prawa lub interesu publicznego.

Artykuł 135

Ustawa określa zasady odnoszące się do spraw, w których uczestniczą dwie lub więcej korporacji publicznych. Można wówczas przewidzieć utworzenie nowej korporacji publicznej, przy czym stosuje się przepisy art. 143 ust. 2 i 3.

Artykuł 136

O sporach między korporacjami publicznymi rozstrzyga dekret królewski, chyba że ich rozstrzyganie należy do właściwości władzy sądowniczej lub zostaje ustawowo poruczone innym [organom].
1W oryginale: “Gedeputeerde staten” - jest to organ wykonawczy stanów prowincjonalnych.
2W oryginale “Wethouders”.
3Chodzi tu o obywateli holenderskich (osoby posiadające obywatelstwo).
4W oryginale “verordnende” - chodzi o uprawnienia do wydawania aktów prawnych.