Konstytucja Irlandii - PRAWA PODSTAWOWE - PRAWA OSOBISTE

PRAWA OSOBISTE


Artykuł 40

1. Wszyscy obywatele, jako istoty ludzkie, są równi wobec prawa.
Nie oznacza to, że Państwo w aktach prawnych nie przywiązuje właściwej wagi do zróżnicowanych zdolności fizycznych i moralnych oraz funkcji społecznych.
2. 1° Państwo nie nadaje tytułów szlacheckich.
    2° Żaden tytuł szlachecki lub honorowy nie może zostać przyjęty przez obywatela bez wcześniejszej zgody Rządu.
3. 1° Państwo gwarantuje, iż swoim ustawodawstwem będzie respektowało oraz, w miarę możliwości, broniło i dochodziło praw osobistych obywatela.
    2° Państwo, możliwie jak najlepiej a w szczególności poprzez odpowiednie ustawodawstwo, chroni każdego obywatela przed niesprawiedliwym atakiem, a w razie wyrządzonej niesprawiedliwości, chroni jego życie, osobę, dobre imię oraz prawo własności
    3° Państwo uznaje prawo do życia nienarodzonych, w pełni szanując analogiczne prawo matki do życia, i gwarantuje respektowanie go w ustawodawstwie oraz, w miarę możliwości, obronę i dochodzenie tego prawa zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem52 .
Niniejszy punkt nie ogranicza wolności podróżowania między Państwem, a innym państwem53 .
Niniejszy punkt nie ogranicza wolności otrzymywania lub udostępniania w Państwie informacji o legalnych usługach dostępnych w innych państwach, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów54 .
4. 1° Żadnego obywatela nie można pozbawić wolności osobistej, chyba że zgodnie z prawem.
    2° Każdy może wnieść skargę do Wyższego Sądu Apelacyjnego bądź do sędziego Wyższego Sądu Apelacyjnego podnoszącą zarzut, że on lub inna osoba została bezprawnie zatrzymana, a Wyższy Sąd Apelacyjny i każdy jego sędzia, którym złożono taką skargę, po niezwłocznym zbadaniu skargi może nakazać osobie, we władzy której pozostaje zatrzymany, doprowadzenie zatrzymanego przed Wyższy Sąd Apelacyjny w wyznaczonym dniu oraz doręczenie na piśmie podstawy zatrzymania; po doprowadzeniu zatrzymanego przed Wyższy Sąd Apelacyjny oraz po umożliwieniu osobie, we władzy której pozostaje zatrzymany, złożenia wyjaśnień w kwestii zasadności zatrzymania, Wyższy Sąd Apelacyjny nakazuje zwolnienie zatrzymanego, chyba że stwierdzi, że został on zatrzymany zgodnie z prawem55 .
    3° Jeżeli osoba, która zarzuca bezprawne zatrzymanie, zostanie doprowadzona przed Wyższy Sąd Apelacyjny, stosownie do nakazu wydanego na mocy przepisów niniejszego ustępu, a Sąd uzna, iż zatrzymanie to jest zgodne z prawem, ale dany przepis prawny jest nieważny, ze względu na sprzeczność z postanowieniami niniejszej Konstytucji, Wyższy Sąd Apelacyjny zwraca się do Sądu Najwyższego z zapytaniem o ważność tego prawa w sposób ustalony dla tego typu spraw oraz może, w momencie skierowania zapytania lub później, nakazać zwolnienie zatrzymanego za taką kaucją i z uwzględnieniem takich warunków, jakie wyznaczy Wyższy Sąd Apelacyjny, do czasu gdy Sąd Najwyższy rozstrzygnie o skierowanym doń zapytaniu56 .
    4° Wyższy Sąd Apelacyjny, przed który, zgodnie z nakazem wydanym na mocy przepisów niniejszego ustępu, ma zostać doprowadzona osoba, podnosząca zarzut o bezprawne zatrzymanie, orzeka w składzie jednego sędziego, chyba że Przewodniczący Wyższego Sądu Apelacyjnego lub, pod jego nieobecność, starszy sędzia tego Sądu, postanowi o rozpatrzeniu danej sprawy w składzie trzech sędziów57 .
    5° Żadne postanowienie niniejszego ustępu w jakikolwiek sposób nie ogranicza, nie uchyla, nie unieważnia ani nie ingeruje w żaden akt prawny regulujący funkcjonowanie Sił Obronnych podczas stanu wojny lub zbrojnych zamieszek58 .
    6° Ustawa reguluje przesłanki odmowy wyznaczenia przez sąd kaucji za osobę oskarżoną o poważne przestępstwo, jeśli z dużym prawdopodobieństwem można przypuszczać, że pozwoli to zapobiec popełnieniu kolejnego poważnego przestępstwa przez tę osobę59 .
5. Mieszkanie każdego obywatela jest nietykalne i nie wolno do niego wchodzić przy użyciu siły, chyba że zgodnie z ustawą.
6. 1° Państwo gwarantuje, z uwzględnieniem wymogów porządku publicznego i moralności, wolność korzystania z następujących praw:
         i. Prawo obywateli do swobodnego wyrażania swoich przekonań i opinii.
Ze względu na istotne znaczenie kształtowania opinii publicznej dla dobra wspólnego, Państwo dąży jednak do zapewnienia, że organy opinii publicznej, takie jak radio, prasa i kino, zachowując swoją gwarantowaną prawem swobodę wypowiedzi, włącznie z krytyką polityki Rządu, nie będą wykorzystywane do naruszania porządku lub moralności publicznej, lub podważania władzy państwowej.
Publikowanie lub wyrażanie treści bluźnierczych, wywrotowych albo nieprzyzwoitych jest przestępstwem, które jest karane zgodnie z ustawą.
        ii. Prawo obywateli do pokojowych zgromadzeń bez broni.
Ustawa może zawierać przepisy zakazujące zgromadzeń lub zezwalające na kontrolę zgromadzeń zwołanych zgodnie z ustawą, ale rozmyślnie naruszających spokój, niebezpiecznych lub naruszających porządek publiczny, a także przepisy zakazujące lub zezwalające na kontrolę zgromadzeń w pobliżu którejkolwiek z izb Oireachtas.
        iii. Prawo obywateli do zakładania stowarzyszeń i związków.
Ustawy, jednakże, mogą w interesie publicznym, zawierać uregulowania i kontrolę korzystania z tego prawa.
    2° Ustawy regulujące zasady korzystania z prawa do zakładania stowarzyszeń i związków oraz wolności zgromadzeń, nie mogą stanowić dyskryminacji politycznej, religijnej bądź klasowej.




52 Pkt 3° ust. 3 art. 40 dodany Ósmą poprawką do Konstytucji z dnia 7 października 1983 r.
53 Zd. dodane do pkt 3° ust. 3 art. 40 Trzynastą poprawką do Konstytucji z dnia 23 grudnia 1992 r.
54 Zd. dodane pkt 3° ust. 3 art. 40 Czternastą poprawką do Konstytucji z dnia 23 grudnia 1992 r.
55 Pkt 2° ust. 4 art. 40 zmieniony Drugą poprawką do Konstytucji z dnia 30 maja 1941 r., a pkt 3° i pkt 4° dodane do tego ustępu tą samą poprawką.
56 Zob. przyp. 55.
57 Zob. przyp. 55.
58 Poprzedni pkt 5° ust. 4 art. 40 dodany Drugą poprawką do Konstytucji z dnia 30 maja 1941 r został usunięty Dwudziestą pierwszą poprawką do Konstytucji z dnia 27 marca 2002 r., co spowodowało zmianę numerację, w wyniku której wcześniejszy pkt 6° stał się pkt 5°.
59 Pkt dodany jako pkt 7° ust. 4 art. 40 Szesnastą poprawką do Konstytucji z dnia 12 grudnia 1996 r., a po usunięciu pkt 5° w ust. 4 art. 40 Dwudziestą pierwszą poprawką do Konstytucji z dnia 27 marca 2002 r. zmieniono równocześnie numerację pkt 7° ust. 4 art. 40 na pkt 6° ust. 4 art. 40 tą samą poprawką.