Konstytucja Irlandii - Parlament Narodowy - USTAWODAWSTWO
USTAWODAWSTWO
Artykuł 20
1. Projekt każdej ustawy zgłoszonej przez Dáil Éireann i przez nią uchwalanej jest przesyłany do Seanad Éireann, który może wnosić poprawki do wszelkich ustaw, z wyjątkiem ustawy finansowej; każda wniesiona przez Seanad Éireann poprawka jest rozpatrywana przez Dáil Éireann.
2. 1° Z wyjątkiem ustawy finansowej, Seanad Éireann może inicjować projekty ustaw, które po uchwaleniu są przesyłane do Dáil Éireann.
2° Projekt ustawy zgłoszony przez Seanad Éireann, do którego Dáil Éireann wniosła poprawki, traktuje się jak projekt ustawy zgłoszony przez Dáil Éireann.
3. Projekt ustawy uchwalony przez jedną izbę i zaakceptowany przez drugą izbę uważa się za uchwalony przez obie izby.
Projekty ustaw finansowych
Artykuł 21
1. 1° Projekty ustaw finansowych mogą być zgłaszane tylko przez Dáil Éireann.
2° Każdy projekt ustawy finansowej uchwalony przez Dáil Éireann jest przesyłany do Seanad Éireann celem zajęcia stanowiska.
2. 1° Każdy projekt ustawy finansowej przesyłany do Seanad Éireann celem zajęcia stanowiska, najpóźniej po dwudziestu jeden dniach od przesłania do Seanad Éireann powraca do Dáil Éireann, która może przyjąć lub odrzucić wszystkie, lub niektóre zalecenia Seanad Éireann.
2° Jeśli Seanad Éireann nie zwrócił projektu ustawy finansowej do Dáil Éireann w terminie dwudziestu jeden dni lub zwrócił projekt z zaleceniami, które Dáil Éireann odrzuciła, ustawę finansową uważa się za uchwaloną przez obie izby z upływem wskazanych dwudziestu jeden dni.
Artykuł 22
1. 1° Projekt ustawy finansowej oznacza projekt ustawy zawierającej postanowienia dotyczące wszystkich lub niektórych wymienionych spraw: nakładania, uchylania, umarzania, zmiany lub regulacji pobierania podatków, nakładania spłat należności pieniężnych lub obciążeń finansów publicznych w innych celach, lub zmiany bądź zwolnienia od jakichkolwiek takich opłat; rezerwy; wynagrodzenia, kredytów, przychodów, przechowywania, wydatkowania lub kontroli księgowości finansów publicznych; zaciągania lub gwarantowania wszelkich pożyczek, lub ich spłat; kwestii podporządkowanych i wynikających z tych spraw.
2° Powyższe określenia terminów "pobieranie podatków", "finanse publiczne" i "pożyczka" nie obejmują pobierania podatków, pieniędzy lub pożyczek zaciągniętych przez lokalne władze lub organy na cele lokalne.
2. 1° Przewodniczący Dáil Éireann uznaje każdy projekt ustawy, który w jego opinii, jest projektem ustawy finansowej, za projekt ustawy finansowej, a takie uznanie jest, z uwzględnieniem dalszych postanowień niniejszego ustępu, ostateczne i wiążące.
2° Seanad Éireann w drodze uchwały przyjętej na posiedzeniu plenarnym, w obecności nie mniej niż trzydziestu członków, może zwrócić się do Prezydenta, aby wystąpił do Komisji Przywilejów26 z zapytaniem, czy projekt ustawy jest, czy nie jest projektem ustawy finansowej.
3° Jeśli Prezydent, po konsultacji z Radą Państwa, zdecyduje zgłosić zapytanie, powołuje Komisję Przywilejów, składającą się z jednakowej liczby członków Dáil Éireann i Seanad Éireann oraz Przewodniczącego - sędziego Sądu Najwyższego: nominacje te następują po konsultacji z Radą Państwa. Przewodniczący jest uprawniony do głosowania tylko w przypadku równej liczby głosów.
4° Prezydent zwraca się do powołanej w ten sposób Komisji Przywilejów z zapytaniem, a Komisja wydaje postanowienie w terminie dwudziestu jeden dni, od dnia przekazania projektu ustawy do Seanad Éireann.
5° Postanowienie Komisji jest ostateczne i wiążące.
6° Jeśli Prezydent, po konsultacji z Radą Państwa, nie przychyli się do wniosku Seanad Éireann, lub jeśli Komisja Przywilejów nie zajmie stanowiska w powyżej określonym terminie, to uznanie Przewodniczącego Dáil Éireann zostaje utrzymane w mocy.
Termin rozpatrywania projektów ustaw
Artykuł 23
1. Postanowienia niniejszego artykułu stosuje się do każdego projektu ustawy uchwalonego przez Dáil Éireann i przesłanego do Seanad Éireann, z wyjątkiem projektu ustawy finansowej lub projektu ustawy, której termin rozpatrzenia przez Seanad Éireann został skrócony w myśl art. 24 niniejszej Konstytucji.
1° Jeśli projekt ustawy, do którego ma zastosowanie niniejszy artykuł, został w terminie ustalonym w następnym punkcie odrzucony przez Seanad Éireann lub uchwalony przez Seanad Éireann z poprawkami, których Dáil Éireann nie akceptuje, albo nie został ani uchwalony (z poprawkami bądź bez poprawek), ani odrzucony przez Seanad Éireann w tymże terminie, projekt ustawy uważa się za uchwalony przez obie izby Oireachtas w dniu podjęcia uchwały, jeśli tak uchwali Dáil Éireann w ciągu stu osiemdziesięciu dni po upływie ustalonego terminu.
2° Ustalony termin wynosi dziewięćdziesiąt dni, licząc od dnia, w którym projekt ustawy został po raz pierwszy przesłany przez Dáil Éireann do Seanad Éireann lub może być także dłuższy, jeśli tak ustalą dla projektu ustawy obie izby Oireachtas.
2. 1° Poprzedni ustęp ma zastosowanie do projektu ustawy zgłoszonego i uchwalonego przez Seanad Éireann, opatrzonego poprawkami przez Dáil Éireann i w związku z tym uznawanego za zgłoszony przez Dáil Éireann.
2° Dla celów tego zastosowania bieg ustalonego terminu rozpoczyna się w dniu pierwszego przesłania projektu ustawy do Seanad Éireann po wprowadzeniu poprawek przez Dáil Éireann.
Artykuł 24
1. Na pisemny wniosek Taoiseach, skierowany do Prezydenta i Przewodniczących obu izb Oireachtas, w którym Rząd powołuje się na potrzebę pilnego rozpatrzenia projektu ustawy niezbędnej dla utrzymania porządku publicznego i bezpieczeństwa lub przeciwdziałania krytycznej sytuacji w kraju lub za granicą, o ile projekt ustawy nie zawiera propozycji zmian Konstytucji, Dáil Éireann, za zgodą Prezydenta wyrażoną po uzyskaniu opinii Rady Państwa, może podjąć uchwałę o skróceniu czasu na rozpatrzenie projektu ustawy przez Seanad Éireann do terminu ustalonego w uchwale.
2. Jeżeli projekt ustawy, którego czas rozpatrzenia przez Seanad Éireann skrócono zgodnie z niniejszym artykułem został:
(a) w przypadku projektu ustawy innej niż ustawa finansowa, odrzucony przez Seanad Éireann lub uchwalony z poprawkami, które Dáil Éireann odrzuciła, lub nie został ani odrzucony, ani uchwalony przez Seanad Éireann, bądź
(b) w przypadku projektu ustawy finansowej, zwrócony przez Seanad Éireann do Dáil Éireann z zaleceniami, które Dáil Éireann odrzuciła, lub nie został zwrócony przez Seanad Éireann do Dáil Éireann,
w terminie ustalonym w uchwale, projekt ustawy uważa się za uchwalony przez obie Izby Oireachtas z upływem tego terminu27 .
3. Po nabraniu mocy obowiązującej przez ustawę, której czas rozpatrzenia przez Seanad Éireann skrócono zgodnie z niniejszym artykułem, obowiązuje ona przez okres nie dłuższy niż dziewięćdziesiąt dni od dnia ogłoszenia, chyba że przed upływem tego terminu obie izby uzgodnią, iż ta ustawa powinna obowiązywać przez dłuższy okres i określą ów dłuższy okres w uchwałach przyjętych przez obie izby.
Podpisywanie i promulgacja ustaw
Artykuł 25
1. Każdy projekt ustawy, który został uchwalony lub uznany za uchwalony przez obie izby Oireachtas, o ile taki projekt ustawy nie zawiera propozycji zmian Konstytucji, Taoiseach przekazuje Prezydentowi celem podpisania i promulgowania go jako ustawy, zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu.
2. 1° Zgodnie z przepisami niniejszej Konstytucji, każdy projekt ustawy przekazany w tym trybie Prezydentowi celem podpisania i promulgowania go jako ustawy, zostaje podpisany przez Prezydenta nie wcześniej niż piątego i nie później niż siódmego dnia od dnia przekazania ustawy28 .
2° Na wniosek Rządu, za zgodą Seanad Éireann, Prezydent może podpisać każdy projekt ustawy będący przedmiotem wniosku, w terminie wcześniejszym niż pięć dni od dnia przekazania29 .
3. Każdy projekt ustawy, którego czas rozpatrzenia przez Seanad Éireann skrócono zgodnie z art. 24 niniejszej Konstytucji, Prezydent podpisuje w dniu przekazania mu projektu ustawy w celu podpisania i promulgowania go jako ustawy.
4. 1° Każdy projekt ustawy staje się ustawą w dniu podpisania przez Prezydenta, zgodnie z niniejszą Konstytucją, i obowiązuje od tego dnia, chyba że co innego wynika z tej ustawy.
2° Prezydent promulguje jako ustawę każdy projekt ustawy, który podpisał zgodnie z niniejszą Konstytucją, zarządzając publikację w Iris Oifigiúil obwieszczenia o tym, że projekt ustawy stał się ustawą.
3° Każdy projekt ustawy jest podpisywany przez Prezydenta w takim brzmieniu, w jakim został uchwalony lub uznany za uchwalony przez obie izby Oireachtas; i jeśli projekt ustawy został uchwalony lub uznany za uchwalony w obu językach urzędowych, Prezydent podpisuje tekst projektu ustawy w obu wersjach językowych.
4° Jeśli Prezydent podpisał tekst projektu ustawy tylko w jednym z języków urzędowych, musi zostać opublikowany oficjalny przekład ustawy na drugi język urzędowy.
5° Niezwłocznie po podpisaniu i promulgowaniu projektu ustawy jako ustawy, jej tekst podpisany przez Prezydenta lub, jeśli została podpisana w obu językach urzędowych, jej teksty rejestrowane są w ewidencji Urzędu Rejestru Sądu Najwyższego, a zarejestrowany tekst lub teksty są decydującym dowodem na istnienie takiej ustawy.
6° W razie występowania sprzeczności między tekstami ustawy zarejestrowanej zgodnie z niniejszym ustępem w obu językach urzędowych, przeważa tekst w języku narodowym30 .
5. 1° Zgodnie z ustawą Taoiseach może, jeżeli według niego zaistniała w danym momencie taka potrzeba, nakazać sporządzenie pod jego nadzorem tekstu jednolitego niniejszej Konstytucji (w obu językach urzędowych) w pełnym brzmieniu obowiązującym w danym momencie wraz ze wszystkimi poprawkami do niej wprowadzonymi.
2° Egzemplarz każdego tak przygotowanego tekstu, poświadczony podpisami Taoiseach i Prezesa Sądu Najwyższego, jest podpisywany przez Prezydenta i rejestrowany w ewidencji Urzędu Rejestru Sądu Najwyższego.
3° Podpisany i zarejestrowany egzemplarz, będący ostatnim tak przygotowanym tekstem, od daty wpisu staje się ostateczną wersją niniejszej Konstytucji i zastępuje wszystkie jej poprzednie teksty, których egzemplarze były w tym trybie rejestrowane.
4° W razie wystąpienia sprzeczności między tekstami niniejszej Konstytucji, zarejestrowanymi zgodnie z niniejszym ustępem, przeważa tekst w języku narodowym31 .
Kierowanie projektów ustaw do Sądu Najwyższego
Artykuł 26
Niniejszy artykuł ma zastosowanie do każdego projektu ustawy uchwalonego lub uznanego za uchwalony przez obie izby Oireachtas, z wyjątkiem projektu ustawy finansowej, projektu ustawy określonego jako projekt ustawy zawierający propozycje poprawek do Konstytucji lub projektu ustawy, którego czas rozpatrzenia przez Seanad Éireann skrócono zgodnie z art. 24 niniejszej Konstytucji.
1. 1° Po konsultacji z Radą Państwa, Prezydent może każdy projekt ustawy, do którego ma zastosowanie niniejszy artykuł, skierować do Sądu Najwyższego w celu stwierdzenia, czy projekt ustawy lub jego poszczególne przepisy są lub nie są zgodne z niniejszą Konstytucją albo z którymkolwiek z jej postanowień.
2° Wniosek taki może zostać wniesiony do Sądu Najwyższego nie później niż siedem dni od przekazania Prezydentowi przez Taoiseach projektu ustawy do podpisu32 .
3° Do czasu wydania orzeczenia przez Sąd Najwyższy, Prezydent nie może podpisać projektu ustawy skierowanego do tego Sądu, zgodnie z niniejszym artykułem.
2. 1° Wniosek wniesiony przez Prezydenta, zgodnie z niniejszym artykułem, Sąd Najwyższy rozpatruje w składzie co najmniej pięciu sędziów, po wysłuchaniu opinii Adwokata Generalnego lub przedstawionej w jego imieniu oraz opinii adwokata powołanego przez Sąd; orzeczenie jest ogłaszane jawnie, bez zbędnej zwłoki i w żadnym wypadku nie później niż sześćdziesiąt dni od daty wniesienia wniosku.
2° Zgodnie z przepisami niniejszego artykułu, orzeczenie większości składu sędziowskiego Sądu Najwyższego jest orzeczeniem Sądu, ogłaszane jest przez jednego z sędziów wyznaczonych przez Sąd, żadne inne zdanie akceptujące bądź odrębne, nie może być ogłoszone, a jego istnienie nie zostaje ujawniane33 .
3. 1° Jeżeli Sąd Najwyższy orzeknie niezgodność z niniejszą Konstytucją lub z jej postanowieniami któregokolwiek z przepisów projektu ustawy skierowanego do Sądu Najwyższego, zgodnie z niniejszym artykułem, Prezydent odmawia podpisania projektu ustawy.
2° Jeżeli w przypadku projektu ustawy, którego dotyczy art. 27 niniejszej Konstytucji, zostanie do Prezydenta skierowany wniosek zgodnie z owym artykułem, wówczas ma zastosowanie ten artykuł34 .
3° W pozostałych przypadkach Prezydent podpisuje projekt ustawy niezwłocznie po ogłoszeniu orzeczenia przez Sąd Najwyższy34.
Kierowanie projektów ustaw do Narodu
Artykuł 27
Artykuł niniejszy ma zastosowanie do każdego projektu ustawy, z wyjątkiem projektów określonych jako zawierające propozycje poprawek do Konstytucji, który na mocy art. 23 został uznany za uchwalony przez obie izby Oireachtas.
1. Większość członków Seanad Éireann i nie mniej niż jedna trzecia członków Dáil Éireann ma prawo, zgodnie z niniejszym artykułem, zwrócić się do Prezydenta ze wspólnym wnioskiem o odmowę podpisania i ogłoszenia projektu ustawy jako obowiązującej ustawy, ponieważ projekt reguluje kwestie o znaczeniu narodowym, co do których powinien wypowiedzieć się naród.
2. Każdy taki wniosek jest sporządzany na piśmie i podpisany przez wnioskodawców, których podpisy są sprawdzane w sposób przewidziany ustawą .
3. Każdy taki wniosek zawierający szczegółową argumentację, która stanowiła podstawę działania, jest przedstawiany Prezydentowi nie później niż cztery dni po terminie, po upływie którego projekt ustawy uważa się za uchwalony przez obie izby Oireachtas 35.
4. 1° Prezydent, po otrzymaniu wniosku zgłoszonego zgodnie z niniejszym artykułem, natychmiast rozpatruje taki wniosek i, po uprzedniej konsultacji z Radą Państwa, ogłasza swoją decyzję nie później niż dziesięć dni po terminie, z upływem którego projekt ustawy uważa się za uchwalony przez obie izby Oireachtas.
2° Jeżeli projekt ustawy lub jakikolwiek jego przepis zostało albo ma zostać skierowane do Sądu Najwyższego, zgodnie z art. 26 niniejszej Konstytucji, Prezydent nie jest zobowiązany do rozpatrzenia wniosku do czasu wydania przez Sąd Najwyższy orzeczenia o zgodności projektu ustawy lub jego przepisów z Konstytucją albo jej postanowieniami; jeśli orzeczenie Sądu Najwyższego stwierdza zgodność projektu z Konstytucją, Prezydent nie jest zobowiązany do ogłoszenia swej decyzji w sprawie wniosku przed upływem sześciu dni od dnia ogłoszenia orzeczenia Sądu Najwyższego35.
5. 1° Jeżeli Prezydent uzna, że projekt ustawy będący przedmiotem wniosku, zgodnie z niniejszym artykułem, reguluje kwestie o znaczeniu narodowym, co do których powinien wypowiedzieć się naród, w piśmie opatrzonym swoim podpisem i pieczęcią zawiadamia o tym Taoiseach oraz przewodniczącego każdej z izb Oireachtas, i odmawia podpisania, i promulgowania takiego projektu ustawy jako obowiązującej ustawy, chyba że projekt zostanie zatwierdzony:
i. w referendum, przez naród, zgodnie z postanowieniami art. 47 ust. 2 niniejszej Konstytucji, w terminie osiemnastu miesięcy od daty decyzji Prezydenta, lub
ii. przez Dáil Éireann, uchwałą podjętą w wymienionym terminie, po rozwiązaniu Dáil Éireann i zebraniu się nowej.
2° Jeżeli propozycja zawarta w projekcie ustawy będącym przedmiotem wniosku, zgodnie z niniejszym artykułem, zostanie zatwierdzona w referendum lub uchwałą Dáil Éireann, zgodnie z powyższymi przepisami niniejszego ustępu, taki projekt ustawy zostaje niezwłocznie przedstawiony Prezydentowi do podpisu i promulgowania go jako ustawy; a Prezydent podpisuje projekt ustawy i promulguje go jako ustawę35.
6. W każdym przypadku, gdy Prezydent uzna, iż projekt ustawy będący przedmiotem wniosku. zgodnie z niniejszym artykułem, nie reguluje kwestii o znaczeniu narodowym, co do których powinien wypowiedzieć się naród, w piśmie opatrzonym swoim podpisem i pieczęcią zawiadamia o tym Taoiseach oraz przewodniczącego każdej z izb Oireachtas i podpisuje projekt ustawy oraz promulguje go jako ustawę, nie później niż jedenaście dni od dnia uznania projektu ustawy za uchwalony przez obie izby Oireachtas35.