Rozdział IV

GOSPODARKA NARODOWA I PRACA

Artykuł 46

Gospodarka Litwy opiera się na prawie własności prywatnej, swobodzie działalności gospodarczej i inicjatywie jednostki.

Państwo popiera społecznie korzystne przedsięwzięcia gospodarcze i inicjatywy.

Państwo reguluje działalność gospodarczą tak, by służyła dobru całego narodu.

Ustawa zabrania monopolizacji produkcji i rynku oraz chroni swobodę uczciwej konkurencji.

Państwo broni interesów konsumentów.

Artykuł 47 2

Republika Litewska ma wyłączne prawo własności zasobów podziemnych, a także majacych znaczenie państwowe wód wewnętrznych, lasów, parków, dróg, obiektów historycznych, archeologicznych i kulturalnych.

Republika Litewska ma wyłączne prawo do przestrzeni powietrznej nad jej terytorium, do jej szelfu kontynentalnego i strefy ekonomicznej na Morzu Bałtyckim.

Podmioty zgraniczne mogą nabywać w Republice Litewskiej ziemię, wody wewnętrzne i lasy zgodnie z ustawą konstytucyjną.

Prawo własności ziemi zgodnie z warunkami i trybem postępowania określonymi w ustawie może należeć do państw obcych w celu tworzenia placówek dyplomatycznych i konsularnych.

Artykuł 48

Każdy człowiek ma prawo do swobodnego wyboru pracy lub działalności gospodarczej, a także do właściwych, bezpiecznych i nieszkodliwych dla zdrowia warunków pracy, do sprawiedliwego wynagrodzenia za pracę oraz do ochrony socjalnej w razie bezrobocia.

Zasady świadczenia pracy przez cudzoziemców w Republice Litewskiej określa ustawa.

Praca przymusowa jest zabroniona.

Pracy przymusowej nie stanowi służba w wojsku lub w wojskowej służbie zastępczej, ani praca obywateli w czasie wojny, klęsk żywiołowych, epidemii i w innych nadzwyczajnych sytuacjach.

Pracy przymusowej nie stanowi określona przez ustawę praca skazanych przez sąd.

Artykuł 49

Każdy pracownik ma prawo do wypoczynku, czasu wolnego i corocznego, płatnego urlopu.

Czas pracy jest określony przez ustawę.

Artykuł 50

Związki zawodowe powstają w sposób wolny i działają samodzielnie. Bronią zawodowych, ekonomicznych i społecznych praw oraz interesów ludzi pracy.

Wszystkie związki zawodowe mają równe prawa.

Artykuł 51

Pracujący broniąc swych ekonomicznych i społecznych interesów mają prawo do strajku.

Ograniczenie prawa do strajku oraz przesłanki i tryb jego wykonywania określa ustawa.

Artykuł 52

Państwo gwarantuje obywatelom prawo do renty starczej i inwalidzkiej, pomoc socjalną w razie bezrobocia, choroby, wdowieństwa, utraty żywiciela oraz w innych przypadkach przewidzianych przez ustawę.

Artykuł 53

Państwo troszczy się o zdrowie obywateli, gwarantuje pomoc medyczną oraz opiekę w razi choroby. Tryb udzielania obywatelom bezpłatnej pomocy medycznej w państwowych zakładach leczniczych określa ustawa.

Państwo pobudza rozwój kultury fizycznej społeczeństwa i wspiera sport.

Państwo i każdy człowiek z osobna są obowiązani do ochrony środowiska naturalnego przed szkodliwymi oddziaływaniami.

Artykuł 54

Państwo troszczy się o ochronę środowiska naturalnego, świata zwierzęcego i roślinnego, poszczególnych tworów przyrody oraz miejsc o szczególnej wartości. Państwo sprawuje nadzór nad zrównoważonym wykorzystywaniem zasobów naturalnych, a także nad ich odtwarzaniem i pomnażaniem.

Dewastowanie ziemi i jej wnętrza, zanieczyszczanie wód i powietrza, stwarzanie radioaktywnego zagrożenia środowiska, zakażanie świata roślinnego i zwierzęcego jest zabronione ustawowo.


2 Art. 47 zmieniono dwukrotnie: pierwotną treść art. 47 zmieniono ustawą z 20 czerwca 1996 r., dodając ust. 2. Obecne brzmienie art. 47 nadano ustawą z 23 stycznia 2003 r.

Rozdział następny