Konstytucja Łotwy


Rozdział II
SEJM 1

Artykuł 5
Sejm składa się ze stu przedstawicieli narodu.

Artykuł 6
Sejm wybierany jest w drodze powszechnego, równego, bezpośredniego, tajnego i proporcjonalnego głosowania.

Artykuł 7
Łotwa podzielona jest na okręgi wyborcze, a liczbę deputowanych wybieranych w każdym okręgu wyborczym ustala się proporcjonalnie do liczby wyborców w tym okręgu.

Artykuł 8
Prawo wyborcze mają obywatele Republiki Łotewskiej korzystający z pełni praw, którzy w dniu wyborów osiągnęli wiek 18 lat 2 .

Artykuł 9
Do Sejmu może być wybrany każdy obywatel Łotwy korzystający z pełni praw, który w pierwszym dniu wyborów ma ukończone 21 lat.

Artykuł 10
Sejm wybierany jest na 4 lata 3 .

Artykuł 11
Wybory do Sejmu odbywają się w pierwszą sobotę października 4 .

Artykuł 12
Nowo wybrany Sejm zbiera się na pierwsze posiedzenie w pierwszy wtorek listopada, w tym dniu upływa kadencja poprzedniego Sejmu.

Artykuł 13
Jeżeli w razie rozwiązania Sejmu, wybory do Sejmu odbywają się w innej porze roku, nowy Sejm zbiera się nie później niż miesiąc po jego wybraniu, a jego pełnomocnictwa upływają po trzech latach, w pierwszy wtorek najbliższego listopada, jednocześnie z otwarciem nowo wybranego Sejmu 5 .

Artykuł 14
Wyborcy nie mogą odwoływać poszczególnych członków Sejmu.

Artykuł 15
Posiedzenia Sejmu odbywają się w Rydze i tylko w sytuacjach wyjątkowych mogą odbyć się w innym miejscu.

Artykuł 16
Sejm wybiera swoje Prezydium składające się z Przewodniczącego, dwóch jego zastępców i sekretarzy. Prezydium Sejmu działa nieprzerwanie przez cały okres kadencji Sejmu.

Artykuł 17
Pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu otwiera Przewodniczący poprzedniego Sejmu lub inny członek Prezydium przez nie wyznaczony.

Artykuł 18
Sejm sam sprawdza pełnomocnictwa swoich członków.

Artykuł 19
Prezydium Sejmu zwołuje sesje i zarządza zwyczajne lub nadzwyczajne posiedzenia Sejmu.

Artykuł 20
Prezydium Sejmu zarządza zwołanie posiedzenia Sejmu, jeżeli zażąda tego Prezydent Państwa, premier lub nie mniej niż jedna trzecia członków Sejmu.

Artykuł 21
Sejm opracowuje regulamin działalności wewnętrznej i porządek swoich obrad.

Artykuł 22
Posiedzenia Sejmu są jawne. Na wniosek dziesięciu członków Sejmu, Prezydenta Państwa, premiera lub jednego z ministrów, Sejm może postanowić większością głosów przy obecności co najmniej dwóch trzecich jego członków o przeprowadzeniu posiedzenia tajnego.

Artykuł 23
Posiedzenia Sejmu mogą odbywać się, jeśli bierze w nich udział co najmniej połowa członków Sejmu.

Artykuł 24
Sejm podejmuje uchwały bezwzględną większością głosów obecnych członków Sejmu, z wyjątkiem szczególnych przypadków przewidzianych w Konstytucji.

Artykuł 25
Sejm wybiera komisje, określając liczbę ich członków i zadania. Komisje mają prawo żądać niezbędnych do ich pracy danych i wyjaśnień od poszczególnych ministrów i władz samorządowych oraz wzywać na swoje posiedzenia w celu złożenia wyjaśnień wyznaczonych przedstawicieli odpowiednich ministerstw i władz samorządowych. Komisje mogą działać również w przerwach między sesjami.

Artykuł 26
Sejm powołuje parlamentarne komisje śledcze dla określonych spraw, jeśli zażąda tego co najmniej jedna trzecia jego członków.

Artykuł 27
Sejm ma prawo zwracać się do premiera lub poszczególnych ministrów z interpelacjami i pytaniami, na które odpowiedzi powinni udzielać zapytani lub też pełnomocne osoby urzędowe przez nich wyznaczone. Premier lub ministrowie na żądanie Sejmu lub jego komisji powinni przedstawić odpowiednie dokumenty lub akta.

Artykuł 28
Członka Sejmu nie można pociągnąć do odpowiedzialności sądowej, administracyjnej, ani dyscyplinarnej za głosowanie lub za poglądy wyrażone podczas pełnienia funkcji. Członka Sejmu można pociągnąć do odpowiedzialności sądowej, nawet podczas pełnienia swej funkcji, jeżeli rozpowszechnia:
1) informacje zniesławiające, wiedząc o ich fałszywości,
2) zniesławiające informacje o życiu prywatnym lub rodzinnym.

Artykuł 29
Członka Sejmu nie można aresztować, przeprowadzić u niego rewizji ani też w inny sposób ograniczyć jego wolności osobistej bez zgody Sejmu. Członek Sejmu może zostać aresztowany w razie schwytania go na gorącym uczynku przestępstwa. O aresztowaniu członka Sejmu należy w ciągu 24 godzin powiadomić Prezydium Sejmu, które na najbliższym posiedzeniu Sejmu przedstawia do rozpatrzenia sprawę zatrzymania członka Sejmu w areszcie lub jego zwolnienia. W okresie między sesjami o dalszym zatrzymaniu członka Sejmu w areszcie decyduje Prezydium Sejmu.

Artykuł 30
Przeciwko członkowi Sejmu nie można wszcząć bez zgody Sejmu postępowania karnego lub nałożyć na niego kary administracyjnej 6 .

Artykuł 31
Członek Sejmu ma prawo do odmowy złożenia zeznań:
    1. o osobach, które jemu jako przedstawicielowi narodu powierzyły jakiekolwiek fakty lub informacje;
    2. o osobach, którym pełniąc funkcje przedstawiciela narodu powierzyły jakiekolwiek fakty lub informacje;
    3. o samych tych faktach lub informacjach.
Artykuł 32
Członek Sejmu nie może ani na swoje imię, ani na imię innej osoby otrzymywać od państwa zamówień i koncesji. Postanowienia niniejszego artykułu stosują się również do ministrów, nawet jeśli nie są członkami Sejmu.

Artykuł 33
Członkowie Sejmu otrzymują wynagrodzenie z kasy państwowej.

Artykuł 34
Nikt nie może być pociągnięty do odpowiedzialności za rozpowszechnianie sprawozdań z posiedzeń Sejmu i komisji, jeżeli są one zgodne z rzeczywistością. Informacje na temat tajnych posiedzeń Sejmu i komisji mogą być udzielone wyłącznie za zgodą Prezydium Sejmu lub prezydium komisji.


1 W oryginale: "Saeima"
2 W brzmieniu nadanym ustawą z dnia 27 stycznia 1994 r.
3 W brzmieniu nadanym ustawą z dnia 4 grudnia 1997 r.
4 W brzmieniu nadanym ustawą z dnia 4 grudnia 1997 r.
5 W brzmieniu nadanym ustawą z dnia 4 grudnia 1997 r.
6 W brzmieniu nadanym ustawą z dnia 4 grudnia 1997 r.