Konstytucja Łotwy

Rozdział V
USTAWODAWSTWO

Artykuł 64
Władza ustawodawcza należy do Sejmu oraz do narodu w trybie i zakresie przewidzianym w niniejszej Konstytucji.

Artykuł 65
Projekty ustaw do Sejmu mogą wnosić: Prezydent Państwa, Gabinet Ministrów, komisje sejmowe, nie mniej niż pięciu deputowanych oraz, w przypadkach i trybie przewidzianym w niniejszej Konstytucji, nie mniej niż jedna dziesiąta wyborców.

Artykuł 66
Corocznie przed rozpoczęciem roku finansowego Sejm uchwala budżet dochodów i wydatków państwa, którego projekt wnosi Gabinet Ministrów.
Jeżeli Sejm podejmuje rozstrzygnięcie, z którym związane są nieprzewidziane wydatki, to musi wskazać także środki dla pokrycia tych wydatków.
Po zakończeniu roku budżetowego Gabinet Ministrów przedstawia sprawozdanie z wykonania budżetu do zaaprobowania przez Sejm.

Artykuł 67
Sejm określa liczebność sił zbrojnych państwa w czasie pokoju.

Artykuł 68
Wszystkie umowy międzynarodowe dotyczące spraw, których uregulowanie wymaga ustawy wymagają ratyfikacji przez Sejm.

Artykuł 69
Prezydent Państwa podpisuje ustawy uchwalone przez Sejm nie wcześniej niż siódmego dnia i nie później niż dwudziestego pierwszego dnia po ich uchwaleniu. Ustawa wchodzi w życie czternaście dni po jej podpisaniu, jeśli w ustawie nie jest przewidziany inny termin.

Artykuł 70
Prezydent Państwa podpisuje ustawy według następującej formuły: "Sejm (lub naród ) uchwalił, a Prezydent Państwa podpisuje następującą ustawę: ( tekst ustawy )".

Artykuł 71
W ciągu siedmiu dni, licząc od dnia uchwalenia ustawy przez Sejm, Prezydent Państwa może skierować do Przewodniczącego Sejmu żądanie powtórnego rozpatrzenia ustawy przez Sejm. Jeżeli Sejm nie wprowadzi zmian do ustawy, Prezydent Państwa nie może sprzeciwić się po raz drugi.

Artykuł 72
Prezydent Państwa ma prawo odroczyć podpisanie ustawy na dwa miesiące. Odracza on podpisanie ustawy, jeżeli zażąda tego nie mniej niż jedna trzecia członków Sejmu. Uprawnienie to Prezydent Państwa lub jedna trzecia członków Sejmu mogą wykorzystać w ciągu siedmiu dni, licząc od dnia uchwalenia ustawy przez Sejm. W takim wypadku ustawa zostaje poddana referendum narodowemu, jeżeli takie żądanie złoży nie mniej niż jedna dziesiąta wyborców. Jeżeli w ciągu dwóch wyżej wymienionych miesięcy takie żądanie nie wpłynęło, ustawa podlega podpisaniu. Nie przeprowadza się jednak referendum, jeżeli Sejm ponownie podda ustawę pod głosowanie, a za jej uchwaleniem opowie się nie mniej niż trzy czwarte członków Sejmu.

Artykuł 73
Pod referendum nie można poddawać następujących spraw: budżetu, pożyczek, podatków, ceł, taryf kolejowych, służby wojskowej, ogłoszenia i rozpoczęcia wojny, zawarcia pokoju, ogłoszenia stanu wyjątkowego i jego zakończenia, mobilizacji i demobilizacji oraz umów z państwami obcymi.
Artykuł 74
Ustawę uchwaloną przez Sejm i odroczoną w trybie przewidzianym w art. 72 uznaje się za anulowaną, jeśli liczba osób, które wzięły udział w referendum stanowi co najmniej połowę liczby wyborców, którzy wzięli udział w ostatnich wyborach do Sejmu i jeżeli większość głosowała za anulowaniem ustawy 1 .

Artykuł 75
Jeżeli Sejm większością nie mniejszą niż dwóch trzecich głosów uchwala ustawę w trybie pilnym, Prezydent Państwa nie może zażądać powtórnego jej rozpatrzenia, nie może zostać ona poddana referendum i musi zostać podpisana przez Prezydenta Państwa nie później niż w trzecim dniu po jej otrzymaniu.

Artykuł 76
Sejm może zmienić Konstytucję na posiedzeniu, w którym uczestniczy co najmniej dwie trzecie członków Sejmu. Zmiany uchwalane są w trzech czytaniach większością nie mniejszą niż dwóch trzecich głosów obecnych deputowanych.

Artykuł 77
Dokonane przez Sejm zmiany art. 1, art. 2, art. 3, art. 4, art. 6 lub art. 77 Konstytucji wymagają, dla nabrania mocy obowiązującej, uchwalenia ich w referendum 2 .

Artykuł 78
Nie mniej niż jedna dziesiąta część wyborców ma prawo złożyć Prezydentowi Państwa całkowicie opracowany projekt zmian Konstytucji lub projekt ustawy, którą Prezydent przekazuje do Sejmu. Jeżeli Sejm uchwala projekt z istotnymi zmianami, przeprowadza się referendum.

Artykuł 79
Zmianę Konstytucji przekazaną do rozpatrzenia w referendum uznaje się za uchwaloną, jeżeli za zmianą głosowała co najmniej połowa wyborców, którzy mają prawo głosu.
Projekt ustawy przekazany do rozpatrzenia w referendum uznaje się za przyjęty, jeżeli liczba głosujących stanowi co najmniej połowę liczby wyborców, którzy wzięli udział w ostatnich wyborach do Sejmu, a większość głosowała za projektem ustawy 3 .

Artykuł 80
W referendum mogą uczestniczyć wszyscy obywatele Łotwy, uprawnieni do głosowania w wyborach do Sejmu.

Artykuł 81
Między sesjami Sejmu, jeśli wymaga tego pilna potrzeba, Gabinet Ministrów może wydawać rozporządzenia z mocą ustawy. Rozporządzenia takie nie mogą zmieniać ordynacji wyborczej do Sejmu, ustawy o ustroju sądów i procedurze sądowej, ustawy o budżecie i prawie budżetowym, ani też ustaw uchwalonych przez Sejm bieżącej kadencji, nie mogą one dotyczyć amnestii, podatków państwowych, ceł i pożyczek i tracą moc prawną, jeśli nie zostaną przedłożone Sejmowi najpóźniej w ciągu trzech dni po otwarciu następnej sesji Sejmu 4 .


1 W brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 marca 1933 r.
2 W brzmieniu nadanym ustawą z dnia 15 października 1998 r.
3 W brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 marca 1933 r.
4 W brzmieniu nadanym ustawą z dnia 4 grudnia 1997 r.