1. Z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach niniejszego Rozdziału, Izba Reprezentantów składa się z nieparzystej i podzielnej przez liczbę okręgów wyborczych liczby członków, ustalanej przez Parlament za pomocą prawa. Członkowie ci są wybierani w sposób określany na mocy prawa obowiązującego w danej chwili na Malcie lub w sposób z nią zgodny, w równych proporcjach z okręgów wyborczych, o których mowa w art. 56 niniejszej Konstytucji, przy czym z każdego okręgu pochodzi taka liczba członków, nie mniejsza niż pięć i nie większa niż siedem, którą określi Parlament; członków tych określa się mianem „członków Parlamentu”
Niezależnie od powyższych postanowień, w przypadku, gdy:
(i) w jakichkolwiek wyborach powszechnych partia polityczna uzyska w sumie, zgodnie z wynikami przypisanymi jej kandydatom przez Komisję Wyborczą podczas pierwszego przeliczenia wszystkich głosów, ponad pięćdziesiąt procent wszystkich głosów ważnie oddanych w tych wyborach, a liczba jej kandydatów, wybranych w tych wyborach jest mniejsza niż ogólna liczba wybranych kandydatów; lub
(ii) w jakichkolwiek wyborach powszechnych, w których konkurują więcej niż dwie partie polityczne i w których wybrani zostali jedynie kandydaci dwóch tych partii, na jedną z partii oddano zgodnie z wynikami przypisanymi jej kandydatom przez Komisję Wyborczą podczas pierwszego przeliczenia wszystkich głosów, odsetek wszystkich głosów ważnie oddanych w tych wyborach wyższy niż odsetek głosów uzyskany przez każdą z pozostałych partii, a liczba kandydatów tej partii, wybranych w takich wyborach, jest niższa niż liczba pozostałych wybranych kandydatów,
liczbę członków Izby Reprezentantów zwiększa się o liczbę niezbędną, by partia, która uzyskała ponad pięćdziesiąt procent lub większy odsetek wszystkich ważnie oddanych głosów, miała jednego członka więcej niż wynosi ogólna liczba pozostałych kandydatów wybranych w tych wyborach; w takim przypadku Komisja Wyborcza stwierdza, które osoby, spośród kandydatów wyżej wspomnianej partii, którym Komisja Wyborcza przypisała, podczas ostatniego liczenia głosów, najwyższą lub kolejną liczbę głosów, niezależnie od okręgu, w którym je uzyskali, ale które nie zostały wybrane, zostały wybrane na dodatkowe mandaty, ustanowione na mocy niniejszego przepisu.
2. Jeśli na Spikera Izby została wybrana osoba, która nie jest członkiem Izby Reprezentantów, to, przez wzgląd na sprawowanie urzędu Spikera, staje się ona członkiem Izby obok pozostałych członków.
Niezależnie od powyższych postanowień, Spiker nie może być traktowany jak członek Izby dla celów obliczania liczby głosów wymaganych dla uchwalenia prawa ani dla żadnego z celów określonych w art. 66 niniejszej Konstytucji.
Artykuł 53
Z wyjątkiem przypadków określonych w art. 54 niniejszej Konstytucji, na członka Izby Reprezentantów może zostać wybrana tylko taka osoba, która może zostać zarejestrowana jako wyborca w wyborach na członków Izby Reprezentantów, o których mowa w art. 57 niniejszej Konstytucji.
1. Nie może zostać wybrany na członka Izby Reprezentantów nikt, kto:
(a) jest obywatelem kraju innego niż Malta, a obywatelem takim stał się dobrowolnie lub jeśli wiąże go deklaracja lojalności wobec takiego kraju;
(b) sprawuje urząd publiczny lub pełni jego obowiązki, lub jest członkiem sił zbrojnych Rządu Malty, a Parlament nie postanowi inaczej;
(c) jest stroną lub wspólnikiem o nieograniczonej odpowiedzialności w spółce, lub dyrektorem, lub zarządzającym w przedsiębiorstwie, które jest stroną umowy o roboty lub umowy na dostawy towarów z Rządem Malty, i nie opublikował w Dzienniku Urzędowym, w ciągu miesiąca przed datą wyborów, komunikatu określającego istotę takiej umowy i jego w niej udziału lub udziału w niej takiej spółki lub przedsiębiorstwa;
(d) jest niewypłacalnym bankrutem uznanym za takiego w orzeczeniu sądowym lub w inny sposób zgodnie z prawem obowiązującym na Malcie;
(e) został objęty zakazem określonego działania lub ubezwłasnowolniony z powodu niesprawności umysłowej lub marnotrawstwa przez sąd na Malcie lub uznany na Malcie za chorego umysłowo;
(f) został skazany przez jakikolwiek sąd na Malcie na karę śmierci lub odbywa karę pozbawienia wolności (pod dowolną nazwą), przekraczającą dwanaście miesięcy, nałożoną na niego przez taki sąd lub w jego zastępstwie przez uprawniony do tego organ władzy, lub został skazany na taką karę pozbawienia wolności, a jej wykonanie zostało odroczone;
(g) sprawuje urząd lub pełni funkcje urzędowe obejmujące jakąkolwiek odpowiedzialność za przeprowadzenie wyborów na członków Izby Reprezentantów lub związane z przeprowadzaniem takich wyborów lub tworzeniem, lub zmienianiem jakiejkolwiek listy wyborców;
(h) nie może zostać członkiem Izby Reprezentantów na mocy jakiegokolwiek prawa obowiązującego w danej chwili na Malcie lub zgodnie z jakimkolwiek prawem obowiązującym w danej chwili na Malcie z powodu skazania za przestępstwo przeciwko wyborom na członków Izby Reprezentantów.
2. Dla potrzeb ust. 1 pkt (f ) niniejszego artykułu:
(a) dwa lub więcej wyroki, które mają zostać odbyte jeden po drugim, uznaje się za odrębne wyroki, jeśli żaden z nich nie przekracza dwunastu miesięcy, jeśli jednak którykolwiek z nich przekracza ten okres, są one uznawane za jeden wyrok, oraz
(b) nie uwzględnia się wyroku pozbawienia wolności nałożonego alternatywnie do grzywny lub w przypadku jej nieuiszczenia.
3. Za sprawującą urząd publiczny lub pełniącą jego obowiązki, w rozumieniu pkt (b) ust. 1 niniejszego artykułu, nie jest uznawana osoba, która:
(a) korzysta z urlopu, gdy toczy się przeciwko niej postępowanie o usunięcie z urzędu publicznego;
(b) jest nauczycielem akademickim na Uniwersytecie Maltańskim, którego warunki zatrudnienia nie zakazują podjęcia prywatnej praktyki jego zawodu ani nie zobowiązują do oddania całego swego czasu do dyspozycji Rządu Malty.
1. Mandat członka Parlamentu staje się nieobsadzony:
(a) wskutek następującego po jego wyborze rozwiązania Parlamentu;
(b) jeśli złoży mandat, składając własnoręcznie sporządzone pismo na ręce Spikera, lub, w przypadku wakatu na urzędzie Spikera lub nieobecności Spikera na Malcie, na ręce Zastępcy Spikera;
(c) jeśli stanie się stroną umowy z Rządem Malty o roboty lub umowy na dostawy towarów, które mają być użyte dla celów publicznych lub jeśli stroną takiej umowy stanie się jakakolwiek spółka, w której jest wspólnikiem o nieograniczonej odpowiedzialności lub przedsiębiorstwo, w którym jest dyrektorem lub zarządzającym, lub jeśli stanie się wspólnikiem o nieograniczonej odpowiedzialności w spółce lub dyrektorem, lub zarządzającym w przedsiębiorstwie, które jest stroną takiej umowy.
Niezależnie od powyższych postanowień, mandat członka Izby nie staje się nieobsadzony zgodnie z przepisami niniejszego punktu, jeśli członek ten, zanim stał się stroną umowy lub tak szybko, jak to tylko możliwe, po tym jak w inny sposób stał się zainteresowany umową (jako wspólnik z nieograniczoną odpowiedzialnością w spółce lub jako dyrektor, lub zarządzający w przedsiębiorstwie) przedstawi Spikerowi istotę umowy i swojego lub spółki, lub przedsiębiorstwa udziału w niej, a Izba Reprezentantów, w drodze uchwały, zwolni go od skutków określonych w przepisach niniejszego punktu;
(d) jeśli jest nieobecny podczas posiedzeń Izby Reprezentantów przez taki okres i w takich okolicznościach, jakie mogą zostać określone w Regulaminie Izby;
(e) jeśli przestanie być obywatelem Malty;
(f) jeśli utraci prawo bycia zarejestrowanym jako wyborca w wyborach na członków Izby Reprezentantów;
(g) z wyjątkiem przypadku określonego w ust. 2 niniejszego artykułu, jeśli pojawią się okoliczności powodujące, że gdyby nie był on członkiem Izby Reprezentantów, utraciłby prawo bycia wybranym do tej Izby.
2. (a) Jeśli okoliczności, o których mowa w pkt (g) ust. 1 niniejszego artykułu, pojawią się, ponieważ jakikolwiek członek Izby Reprezentantów został skazany na karę śmierci lub więzienia, objęty zakazem określonego działania, ubezwłasnowolniony lub uznany sądowo za chorego umysłowo, uznany sądowo lub w inny sposób za bankruta, lub skazany za przestępstwo przeciwko wyborom i jeśli członek Izby dysponuje możliwością apelacji od takiego orzeczenia (zarówno za zgodą sądu lub innego organu władzy, jak i bez niej), członek taki zaprzestaje z tą chwilą wykonywania swoich funkcji jako członek Izby, ale, jeśli przepisy niniejszego artykułu nie stanowią inaczej, nie zwalnia mandatu przed upływem terminu trzydziestu dni biegnącego od tej chwili.
Niezależnie od powyższych postanowień, Spiker może przedłużać ten termin o kolejne terminy trzydziestodniowe by umożliwić członkowi Izby wniesienie apelacji od orzeczenia, jednakże bez aprobaty Izby, udzielonej w drodze uchwały, przedłużenie terminu nie może przekraczać w sumie stu pięćdziesięciu dni.
(b) Mandat członka Izby zostaje niezwłocznie zwolniony, jeśli powyższe okoliczności istnieją nadal po rozpatrzeniu apelacji, a członek Izby nie dysponuje możliwościami dalszej apelacji, lub jeśli członek Izby utracił możliwość wniesienia apelacji z powodu utraty terminu na jej wniesienie lub utraty terminu na powiadomienie o takim zamiarze, lub z powodu odmowy przyjęcia apelacji przez sąd, lub z każdej innej przyczyny.
(c) Mandat członka Izby Reprezentantów nie zostaje zwolniony z chwilą upływu terminu, o którym mowa w pkt (a) niniejszego ustępu, a członek ten może podjąć wykonywanie swoich funkcji, jeśli okoliczności, o których mowa wyżej, ustaną zanim członek Izby zwolni swój mandat.
(d) Dla potrzeb niniejszego ustępu „apelacja” oznacza, w przypadku postępowania nieprocesowego dotyczącego objęcia członka Izby Reprezentantów zakazem określonego działania lub ubezwłasnowolnienia go, złożenie dowolnego wniosku o zbadanie takiego postanowienia przed Pierwszą Izbę Sądu Cywilnego.
1. Wybory na członków Izby Reprezentantów odbywają się w sposób zgodny z zasadą proporcjonalności, przy wykorzystaniu metody pojedynczego głosu przechodniego, w takiej nieparzystej liczbie okręgów wyborczych, nie mniejszej niż dziewięć i nie większej niż piętnaście, jaką określa Parlament.
2. Wybór na członków Izby Reprezentantów powinien być wolny od praktyk nielegalnych lub korupcyjnych i od obcego oddziaływania.
3. Komisja Wyborcza ma obowiązek wstrzymania wyborów we wszystkich okręgach wyborczych, lub jednym lub więcej okręgów, jeśli ma rozsądne podstawy by sądzić, że dopuszczono się praktyk nielegalnych lub korupcyjnych lub innych naruszeń prawa w związku z wyborami, lub że miało miejsce obce oddziaływanie, a takie praktyki, naruszenia lub oddziaływania miały tak rozległe skutki lub były tego rodzaju, że można rozsądnie spodziewać się, że wpłyną na wynik wyborów we wszystkich okręgach wyborczych lub w jednym, lub więcej okręgów.
4. W przypadku, gdy wybory zostaną wstrzymane na mocy ust. 3 niniejszego artykułu, Przewodniczący Komisji Wyborczej niezwłocznie przedstawia sprawę do rozstrzygnięcia Sądowi Konstytucyjnemu.
5. W przypadku, gdy istnieją przesłanki wstrzymania wyborów na podstawie ust. 3 niniejszego artykułu, a wybory nie zostały wstrzymane, lub gdy można rozsądnie podejrzewać, że nielegalne lub korupcyjne praktyki lub obce oddziaływanie, o których mowa w niniejszym ustępie, wpłynęły na wynik wyborów we wszystkich okręgach wyborczych lub w jednym, lub więcej okręgów, każdy, kto był uprawniony do głosowania w tych wyborach, może, nie później niż w ciągu trzech dni od opublikowania ich oficjalnych wyników, przedstawić sprawę do rozstrzygnięcia Sądowi Konstytucyjnemu.
6. Przedstawienie sprawy Sądowi Konstytucyjnemu na mocy ust. 4 albo 5 niniejszego artykułu powinno zostać dokonane i rozpatrzone przez ten Sąd zgodnie z prawem obowiązującym w danej chwili na Malcie. W przypadku takiego przedstawienia Sąd dysponuje, niezależnie od wszystkich innych kompetencji, uprawnieniem do unieważnienia wyborów we wszystkich okręgach wyborczych lub w jednym, lub więcej okręgów, na podstawach określonych w wymienionych ustępach, do wydania zaleceń i postanowień oraz do przyznania ochrony i innych środków, jakie w danych okolicznościach uzna za właściwe, a w szczególności do zagwarantowania tego, by w miejsce unieważnionych wyborów odbyły się, przy najbliższej możliwej sposobności, wolne wybory.
7. Jeśli wybory zostały unieważnione na podstawie ust. 6 niniejszego artykułu, ich wynik nie może być uznany za ostateczny, zanim nie zostaną opublikowane oficjalne wyniki wyborów ważnych we wszystkich okręgach wyborczych.
8. Z wyjątkiem ustawy Parlamentu uchwalonej w sposób określony w art. 66 ust. 2 niniejszej Konstytucji, nie można wprowadzić do żadnego prawa zmian,
(a) zgodnie z którymi działanie lub zaniechanie przestałoby być uznawane za nielegalną lub korupcyjną praktykę lub inne naruszenie w związku z wyborami członków Izby Reprezentantów, lub za obce oddziaływanie, lub
(b) które zmieniają lub rozszerzają okoliczności lub warunki, w których, lub zgodnie z którymi, działanie lub zaniechanie stanowi taką praktykę lub inne naruszenie, lub obce oddziaływanie, lub
(c) zmniejszających kary grożące sprawcy takich praktyk lub innych naruszeń, lub oddziaływań
dla celów niniejszego ustępu przepisy art. 66 ust. 7 niniejszej Konstytucji stosuje się w taki sposób, że odniesienia do zmiany jakiegokolwiek przepisu niniejszej Konstytucji są rozumiane jako odniesienia do zmiany każdego prawa.
9. Nikt nie może głosować w wyborach na członków Izby Reprezentantów w żadnym z okręgów wyborczych, nie będąc zarejestrowanym, zgodnie z prawem obowiązującym w danej chwili na Malcie, jako wyborca w tym okręgu.
10. W wyborach członków Izby Reprezentantów:
(a) głosowanie odbywa się z wykorzystaniem kart do głosowania i jest przeprowadzane w sposób, który nie pozwala na ujawnienie, jak głosowali poszczególni wyborcy oraz
(b) nikt nie może głosować w imieniu innej osoby.
Niezależnie od powyższych postanowień, prawo może ustanowić przepis, zgodnie z którym, jeśli osoba jest niezdolna, ze względu na ślepotę, inną przyczynę fizyczną lub niepiśmienność, do postawienia znaków na karcie do głosowania, znaki na jej karcie do głosowania mogą zostać postawione w jej imieniu i zgodnie z jej poleceniami przez inną osobę, oficjalnie nadzorującą przebieg głosowania w lokalu wyborczym.
1 1. Karty do głosowania sporządza się w taki sposób, by umożliwić osobom niepiśmiennym rozróżnienie partii politycznych, do których należą kandydaci.
1 2. Kandydatom i ich mężom zaufania zapewnia się możliwość obserwowania transportu urn wyborczych oraz ich pieczętowania i odpieczętowywania.
1 3. Wyrażenia „praktyki korupcyjne”, „naruszenia w związku z wyborami członków Izby Reprezentantów” oraz „obce oddziaływanie” mają znaczenie nadane im przez prawo obowiązujące w danym czasie, regulujące przebieg wyborów lub obce oddziaływanie w związku z wyborami; dla potrzeb niniejszego artykułu i art. 32 do art. 47 (włącznie) niniejszej Konstytucji, takie prawo uznaje się za rozsądnie niezbędne w interesie porządku publicznego i dające się rozsądnie uzasadnić w społeczeństwie demokratycznym.
Z wyjątkiem przepisów art. 58 niniejszej Konstytucji, zarejestrowany jako wyborca w wyborach członków Izby Reprezentantów może być ten, kto:
(a) jest obywatelem Malty;
(b) ukończył lat osiemnaście, oraz
(c) zamieszkuje na Malcie i, w okresie osiemnastu miesięcy bezpośrednio poprzedzających rejestrację, zamieszkiwał na Malcie nieprzerwanie przez okres sześciu miesięcy lub w okresach równych w sumie sześciu miesiącom.
Niezależnie od powyższych postanowień, niniejszy punkt nie ma zastosowania do osoby stale zamieszkałej na Malcie, która jednak nie zamieszkiwała na Malcie przez okres wymagany w niniejszym punkcie z powodu publicznej służby za granicą, włączając w to służbę w urzędach określonych w art. 124 ust. 3 niniejszej Konstytucji, lub z powodu służby za granicą w służbie mundurowej w rozumieniu art. 47 niniejszej Konstytucji lub jako jej członek.
Artykuł 58
Nie może zostać zarejestrowany jako wyborca w wyborach członków Izby Reprezentantów nikt, kto:
(a) jest objęty zakazem określonego działania lub został ubezwłasnowolniony przez sąd na Malcie wskutek niesprawności umysłowej, lub został na Malcie uznany za chorego umysłowo;
(b) został skazany przez jakikolwiek sąd na Malcie na karę śmierci lub kto odbywa karę pozbawienia wolności (pod dowolną nazwą) przekraczającą dwanaście miesięcy, nałożoną przez taki sąd lub, w jego zastępstwie, przez uprawniony do tego organ władzy, lub kto został skazany na taką karę pozbawienia wolności, a jej wykonanie zostało zawieszone;
(c) na mocy lub zgodnie z prawem obowiązującym w danej chwili na Malcie został, ze względu na skazanie za jakiekolwiek przestępstwo przeciwko wyborom na członków Izby Reprezentantów, pozbawiony możliwości bycia zarejestrowanym jako wyborca.
Artykuł 59
1. Izba Reprezentantów wybiera Spikera Izby podczas pierwszego posiedzenia po wyborach powszechnych, zanim przystąpi do rozpatrzenia innych kwestii; jeśli urząd Spikera stanie się nieobsadzony w okresie poprzedzającym kolejne rozwiązanie Parlamentu, Izba, tak szybko, jak to tylko możliwe, wybiera na ten urząd kolejną osobę.
2. Spikera wybiera się albo:
(a) spośród osób, które są członkami Izby Reprezentantów, ale nie są Ministrami ani Sekretarzami Parlamentarnymi, albo
(b) spośród osób, które nie są członkami Izby Reprezentantów, a mogą zostać wybrane na jej członków.
3. Izba Reprezentantów wybiera członka Izby, który nie jest Ministrem ani Sekretarzem Parlamentarnym, na Zastępcę Spikera Izby podczas pierwszego posiedzenia po wyborach powszechnych, zanim przystąpi do rozpatrzenia innych kwestii, z wyjątkiem wyboru Spikera; jeśli urząd Zastępcy Spikera staje się nieobsadzony w czasie poprzedzającym kolejne rozwiązanie Parlamentu, Izba, tak szybko, jak to tylko możliwe, wybiera na ten urząd kolejną osobę.
4. Urząd Spikera lub Zastępcy Spikera staje się nieobsadzony:
(a) w przypadku Spikera wybranego spośród członków Izby Reprezentantów lub w przypadku Zastępcy Spikera:
(i) jeśli ustaje jego członkostwo w Izbie:
Niezależnie od powyższych postanowień, aż do chwili pierwszego posiedzenia Izby po jej rozwiązaniu, Spiker nie zwalnia swojego urzędu, jeśli jedynym powodem miałoby być ustanie jego członkostwa w Izbie wskutek rozwiązania Parlamentu;
(ii) jeśli został powołany na urząd Ministra lub Sekretarza Parlamentarnego;
(b) w przypadku Spikera wybranego spośród osób, które nie są członkami Izby Reprezentantów:
(i) gdy Izba zbiera się na pierwszym posiedzeniu po rozwiązaniu Parlamentu;
(ii) jeśli pojawią się okoliczności, które spowodowałyby, że utraciłby prawo bycia wybranym na członka Izby Reprezentantów;
(c) jeśli ogłosi przed Izbą Reprezentantów, że ustępuje ze stanowiska lub jeśli we własnoręcznie sporządzonym piśmie, skierowanym – w przypadku Spikera – do Dyrektora Kancelarii Izby, a w przypadku Zastępcy Spikera – do Spikera (lub jeśli urząd Spikera pozostaje nieobsadzony, lub jeśli Spiker jest nieobecny na Malcie – do Dyrektora Kancelarii Izby), stwierdzi, że ustępuje z tego stanowiska, lub
(d) w przypadku Zastępcy Spikera, jeśli zostanie wybrany na Spikera.
(5)(a) Jeśli na mocy art. 55 ust. 2 niniejszej Konstytucji, Spiker lub Zastępca Spikera ma obowiązek zaprzestania wykonywania swoich funkcji jako członek Izby Reprezentantów, zaprzestaje on również wykonywania swoich funkcji jako odpowiednio Spiker lub Zastępca Spikera, a funkcje te są wykonywane – do czasu zwolnienia przez niego mandatu w Izbie lub ponownego podjęcia wykonywania funkcji urzędowych:
(i) w przypadku Spikera, przez Zastępcę Spikera lub jeśli urząd Zastępcy Spikera pozostaje nieobsadzony, lub jeśli na mocy art. 55 ust. 2 niniejszej Konstytucji na Zastępcy Spikera spoczywa obowiązek zaprzestania wykonywania funkcji członka Izby Reprezentantów, przez członka Izby (niebędącego Ministrem lub Sekretarzem Parlamentarnym), którego Izba wyznaczy w tym celu;
(ii) w przypadku Zastępcy Spikera, przez członka Izby (niebędącego Ministrem lub Sekretarzem Parlamentarnym), którego Izba wyznaczy w tym celu.
(b) Jeśli, zgodnie z przepisami art. 55 ust. 2 niniejszej Konstytucji, Spiker lub Zastępca Spikera podejmie wykonywanie swoich funkcji jako członek Izby, podejmie on także wykonywanie swoich funkcji jako odpowiednio Spiker lub Zastępca Spikera.
1. Tworzy się Komisję Wyborczą dla Malty.
2. Komisja Wyborcza składa się z Przewodniczącego, który sprawuje urząd Głównego Komisarza Wyborczego i jest powoływany na ten urząd spośród urzędników służby publicznej, oraz takiej liczby członków, nie mniejszej niż czterech, jaką określi prawo aktualnie obowiązujące na Malcie.
3. Członkowie Komisji Wyborczej są powoływani przez Prezydenta, działającego zgodnie z zaleceniami Premiera, wydanymi po zasięgnięciu opinii Przywódcy Opozycji.
4. Urzędu członka Komisji Wyborczej nie może sprawować nikt, kto jest Ministrem, Sekretarzem Parlamentarnym, członkiem lub kandydatem na członka Izby Reprezentantów, lub urzędnikiem publicznym.
5. Z wyjątkiem przypadków określonych w niniejszym artykule, członek Komisji Wyborczej składa urząd:
(a) po upływie trzech lat od daty jego powołania lub po upływie krótszego terminu, określonego w piśmie powołującym go na ten urząd, lub
(b) jeśli pojawią się okoliczności, które, gdyby nie był on członkiem Komisji, powodowałyby, że nie mógłby zostać mianowany na ten urząd.
6. Z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach ust. 7 niniejszego artykułu, członek Komisji Wyborczej może zostać odwołany z urzędu przez Prezydenta, działającego zgodnie z zaleceniami Premiera.
7. Członek Komisji Wyborczej nie może zostać odwołany z urzędu, chyba że z powodu niezdolności do pełnienia funkcji urzędowych (wynikającej z niesprawności ciała lub umysłu lub z jakiejkolwiek innej przyczyny) lub z powodu niewłaściwego postępowania.
8. Jeśli urząd członka Komisji Wyborczej pozostaje nieobsadzony lub jeśli członek jest z jakiegokolwiek powodu niezdolny do wykonywania funkcji urzędowych, Prezydent, działając zgodnie z zaleceniami Premiera, wydanymi po zasięgnięciu opinii Przywódcy Opozycji, może powołać osobę, która może zostać mianowana członkiem, na stanowisko tymczasowego członka Komisji; z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach ust. 5, 6 i 7 niniejszego artykułu, osoba mianowana w ten sposób przestaje być członkiem, jeśli na nieobsadzony urząd mianowana została inna osoba, lub, odpowiednio, jeśli członek, który był niezdolny do wykonywana swoich funkcji, podejmie te funkcje.
9. Wykonując swoje funkcje zgodnie z niniejszą Konstytucją, Komisja Wyborcza nie podlega kierownictwu ani kontroli żadnych innych osób lub organów władzy.
1. Nie częściej niż co dwa lata i nie rzadziej niż co pięć lat, Komisja Wyborcza bada granice okręgów wyborczych, o których mowa w art. 56 ust. 1 niniejszej Konstytucji, i może, zgodnie z przepisami niniejszego artykułu, zmieniać te granice w zakresie jaki, w świetle badania, uzna za pożądany.
Niezależnie od powyższych postanowień, Komisja przeprowadza takie badanie i, zgodnie z przepisami niniejszego artykułu, zmienia takie granice, zawsze gdy Parlament uchwali przepis zmieniający liczbę okręgów wyborczych; dodatkowo Komisja może przeprowadzić takie badanie w każdym czasie i zmienić takie granice zgodnie z przepisami niniejszego artykułu, w zakresie, w jakim uzna za pożądany w rezultacie przeprowadzenia spisu ludności przewidzianego przez prawo.
2. Przepis uchwalony przez Parlament, zmieniający liczbę okręgów wyborczych, wchodzi w życie wraz ze zmianą granic okręgów wyborczych, wprowadzoną zgodnie z przepisami ustępu ust. 1 niniejszego artykułu i stanowiącą konsekwencję takiej zmiany liczby okręgów.
3. W przypadku zmiany granic okręgów dokonanej przez Komisję i wprowadzonej zgodnie z niniejszym artykułem, zastosowanie mają następujące przepisy:
(a) Główny Komisarz Wyborczy, tak szybko, jak to tylko możliwe, informuje o zmianie Premiera i Przywódcę Opozycji;
(b) Premier, w ciągu dwóch miesięcy od otrzymania takiej informacji, przedstawia zmianę Izbie Reprezentantów w celu rozważenia;
(c) Izba, w ciągu pięciu miesięcy od otrzymania powyższej informacji od Premiera, akceptuje zmianę w drodze uchwały lub przesyła ją Komisji do ponownego rozpatrzenia;
(d) po upływie sześciu miesięcy od dnia przedstawienia Premierowi informacji o zmianie lub jeśli zmiana została zaakceptowana przez Izbę, z dniem takiej akceptacji, lub jeśli zmiana została przesłana do Komisji, po upływie dwóch miesięcy od dnia jej przesłania, Główny Komisarz Wyborczy publikuje zmianę w Dzienniku Urzędowym w oryginalnej postaci lub jeśli została zmieniona przez Komisję, w postaci zmienionej oraz
(e) wszelkie zmiany wchodzą w życie po kolejnym rozwiązaniu Parlamentu, następującym po opublikowaniu zmiany w Dzienniku Urzędowym, na mocy pkt (d) niniejszego ustępu.
Niezależnie od powyższych postanowień, treść niniejszego punktu nie może być rozumiana jako zakazująca publikacji przed takim rozwiązaniem jakiegokolwiek rejestru wyborców lub innych wymogów związanych z rejestracją wyborców, jeśli jest ona przeprowadzana przy zachowaniu zgodności ze zmianą i zgodnie z prawem obowiązującym w danej chwili na Malcie.
4. Zmiany granic okręgów wyborczych zgodnie z niniejszym artykułem dokonuje się w sposób, który, w czasie przeprowadzenia badań przez Komisję gwarantuje, że liczba uzyskana w wyniku podzielenia ogólnej liczby wyborców w okręgu (określonej przez rejestr wyborczy obowiązujący w danej chwili), przez liczbę członków, którzy mają zostać wybrani do Izby Reprezentantów z danego okręgu jest, w takim przybliżeniu jak jest to rozsądnie możliwe, równa kwocie wyborczej.
Niezależnie od powyższych postanowień, jeśli wymagają tego specyfika geograficzna, różnice w gęstości zaludnienia i inne istotne czynniki, zmian można dokonać w taki sposób, by liczba wyborców w okręgu była, w czasie przeprowadzenia badań przez Komisję, większa lub mniejsza, jednak nie więcej niż o pięć procent, od kwoty wyborczej pomnożonej przez liczbę wybieranych członków.
5. Dla potrzeb badania przeprowadzanego zgodnie z niniejszym artykułem „kwota wyborcza” oznacza liczbę uzyskaną w wyniku podzielenia ogólnej liczby wyborców na Malcie (określonej przez rejestr wyborczy obowiązujący w czasie przeprowadzenia badań przez Komisję) przez ogólną liczbę członków wybieranych do Izby Reprezentantów w wyborach powszechnych, następujących po kolejnym rozwiązaniu Parlamentu.
6. Komisja Wyborcza sprawuje kierownictwo i nadzór nad przeprowadzaniem wyborów w każdym okręgu wyborczym oraz nad przeprowadzaniem głosowania, o którym mowa w przepisach art. 66 ust. 3 niniejszej Konstytucji.
Artykuł 62
W przypadku, gdy mandat jakiegokolwiek członka Izby Reprezentantów zostaje złożony, mandat taki uzupełnia się w sposób określony na mocy lub w zgodzie z prawem obowiązującym w danej chwili na Malcie.
Każda wątpliwość, czy:
(a) jakakolwiek osoba została w sposób ważny wybrana na członka Izby Reprezentantów;
(b) jakikolwiek członek Izby złożył mandat lub, zgodnie z przepisami art. 55 ust. 2 niniejszej Konstytucji, ma obowiązek zaprzestania wykonywania swoich funkcji jako członek, lub
(c) jakakolwiek osoba została w sposób ważny wybrana na Spikera spośród osób, które nie są członkami Izby lub jeśli została wybrana, czy złożyła urząd Spikera
jest przedstawiana Sądowi Konstytucyjnemu i rozstrzygana przezeń zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w danej chwili na Malcie.
Artykuł 64
1. Tworzy się urząd Dyrektora Kancelarii Izby Reprezentantów.
2. Urząd Dyrektora Kancelarii Izby Reprezentantów i urzędy członków jego personelu są urzędami publicznymi.
1. Tworzy się urząd Komisarza do spraw Dochodzeń Administracyjnych, zwanego Ombudsmanem, którego funkcje obejmują badanie czynności podejmowanych
Rząd lub w jego imieniu, lub przez jakikolwiek inny organ władzy, ciało lub osobę określone przez prawo (włączając organ władzy, ciało
lub urząd utworzone na mocy niniejszej Konstytucji) podczas czynności podejmowanych w trakcie wykonywania przez nie funkcji administracyjnej.
2. Sposób powoływania, kadencję, sposób usunięcia Ombudsmmana z urzędu lub zawieszenia jego sprawozdania oraz inne kwestie pomocnicze lub mniejszej wagi, lub uważane za niezbędne do wykonywania funkcji, o których mowa w ust. 1, określa ustawa Parlamentu.
1. Z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach niniejszej Konstytucji, Parlament może uchwalać prawa służące pokojowi, porządkowi i dobrym rządom na Malcie, zachowując pełne poszanowanie praw człowieka, ogólnie akceptowanych zasad prawa międzynarodowego oraz międzynarodowych i regionalnych zobowiązań Malty, w szczególności przyjętych na mocy traktatu akcesyjnego do Unii Europejskiej, podpisanego w Atenach 16 kwietnia 2003 r.
2. Bez uszczerbku dla zakresu ust. 1 i z wyjątkiem przepisów ust. 3, 4 i 5 niniejszego artykułu, Parlament może, za pomocą prawa, określić przywileje, immunitety i uprawnienia Izby Reprezentantów i jej członków.
3. Nie można wszcząć postępowania cywilnego ani karnego przeciwko członkowi Izby Reprezentantów w związku z jego wypowiedziami przed Izbą lub pisemnymi sprawozdaniami dla niej lub jej komisji lub z powodu jakiejkolwiek kwestii lub sprawy przedstawionej tam przez niego za pomocą dezyderatu, projektu ustawy, uchwały, wniosku lub w inny sposób.
4. W czasie trwania posiedzeń członkom Izby Reprezentantów przysługuje ochrona przed aresztowaniem za jakiekolwiek zobowiązanie cywilnoprawne, z wyjątkiem zobowiązania, którego zaciągnięcie stanowi przestępstwo;
5. Żadne zarządzenie wydane przez jakikolwiek sąd zgodnie z jego właściwością cywilną nie może być doręczone ani wykonane w siedzibie Izby Reprezentantów w czasie posiedzenia Izby lub za pośrednictwem Spikera, Dyrektora Kancelarii lub jakiegokolwiek innego urzędnika Izby.
1. Z wyjątkiem przepisów niniejszego artykułu, Parlament może zmieniać przepisy niniejszej Konstytucji oraz (w takim zakresie, w jakim stanowią one część prawa Malty) wszelkie przepisy Deklaracji niepodległości Malty z 1964 r.;
2. W zakresie, w jakim zmieniony zostaje:
(a) niniejszy artykuł lub
(b) art. 1, art. 2 ust. 2, art. 3 ust. 1, art. 5 ust. 1, art. 6, od art. 32 do art. 48 (włącznie), art. 51, art. 52, art. 56, art. 57, art. 60 i art. 61, art. 64A, art. 65 ust. 3, art. 75 ust. 2, art. 76 (z wyjątkiem ust. 2), art. 77 i art. 78, art. 80, art. 91, art. 95 do art. 100 (włącznie), art. 102 do art. 110 (włącznie), art. 113, art. 114, art. 115A, art. 118, art. 119 lub art. 120 niniejszej Konstytucji;
(c) art. 124 niniejszej Konstytucji w związku z każdym z przepisów określonych w pkt (a) lub (b) niniejszego ustępu,
projekt ustawy Parlamentu, wniesiony na podstawie niniejszego artykułu nie może być uchwalony przez Izbę Reprezentantów, jeśli w ostatnim głosowaniu w Izbie nie uzyska on poparcia co najmniej dwóch trzecich głosów wszystkich członków Izby.
3. W zakresie, w jakim zmieniony zostaje:
(a) ustęp niniejszy lub ust. 4 niniejszego artykułu, lub
(b) art. 76 ust. 2 niniejszej Konstytucji,
projektu ustawy Parlamentu, wniesionego na podstawie niniejszego artykułu, nie przedstawia się Prezydentowi do akceptacji, jeśli w terminie nie krótszym niż trzy miesiące i nie dłuższym niż sześć miesięcy po jego uchwaleniu przez Izbę w sposób określony w ust. 2 niniejszego artykułu, ustawa ta nie została przekazana wyborcom uprawnionym do głosowania w wyborach na członków Izby Reprezentantów i większość wyborców nie zaakceptowała ustawy w głosowaniu.
4. Przepisy art. 56 ust. 10 niniejszej Konstytucji stosuje się do głosowania nad ustawą przedstawioną wyborcom zgodnie z ust. 3 niniejszego artykułu, odpowiednio do ich zastosowania do głosowania w wyborach członków Izby Reprezentantów i z wyjątkami określonymi wyżej, głosowanie nad taką ustawą odbywa się w sposób określony przez Parlament.
5. W zakresie, w jakim zmienia przepisy niniejszej Konstytucji inne niż określone w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, projekt ustawy Parlamentu, wniesiony na podstawie niniejszego artykułu, nie może zostać uchwalony w Izbie Reprezentantów, o ile w ostatecznym głosowaniu nie uzyska on poparcia większości wszystkich członków Izby.
6. Ustawa Parlamentu zmieniająca liczbę członków Izby Reprezentantów nie ma wpływu na członkostwo w Izbie przed rozwiązaniem Parlamentu, następującym po jej uchwaleniu.
7. Dla potrzeb niniejszego artykułu:
(a) odniesienia do jakichkolwiek przepisów niniejszej Konstytucji lub Deklaracji niepodległości Malty z 1964 r. obejmują odniesienia do każdego prawa, które nowelizuje lub uchyla te przepisy, oraz
(b) odniesienia do zmiany jakichkolwiek przepisów niniejszej Konstytucji lub Deklaracji niepodległości Malty z 1964 r. obejmują odniesienia do nowelizacji, zmiany lub ponownego uchwalenia, obejmującego lub nie nowelizację lub zmianę tego przepisu, zawieszenia jego obowiązywania lub jego uchylenia i do tworzenia innego przepisu zastępującego ten przepis.
Artykuł 67
1. Z wyjątkiem przypadków określonych w niniejszej Konstytucji, Izba Reprezentantów może uchwalać regulamin własnego procedowania.
2. Izba Reprezentantów może działać bez względu na niepełną obsadę członkowską (w tym niepełną obsadę członkowską istniejącą w dniu pierwszego posiedzenia Izby lub po nim, lub po rozwiązaniu Parlamentu), a obecność lub udział osób nieuprawnionych do obecności lub udziału w pracach Izby nie ma wpływu na ich ważność.
3. Każdy przepis uchwalony w celu wykonania ust. 1 niniejszego artykułu, a tworzący Komisje Izby mające na celu zbadanie kwestii wagi publicznej, formułuje się, o ile Izba uzna to za możliwe, w taki sposób, by skład Komisji stanowił odzwierciedlenie składu Izby.
Artykuł 68
Żaden członek Izby Reprezentantów nie może być dopuszczony do udziału w pracach Izby (innych niż prace niezbędne dla realizacji celu niniejszego artykułu) zanim nie złoży przed Izbą przysięgi lojalności, potwierdzonej podpisem.
Niezależnie od powyższych postanowień, wybór Spikera i Zastępcy Spikera może mieć miejsce zanim członkowie Izby złożą taką przysięgę i potwierdzą ją podpisem.
Artykuł 69
1. W czasie każdego posiedzenia Izby Reprezentantów przewodniczy jej:
(a) Spiker lub
(b) w razie nieobecności Spikera, Zastępca Spikera, lub
(c) w razie nieobecności Spikera i Zastępcy Spikera, członek Izby (niebędący Ministrem lub Sekretarzem Parlamentarnym) wybrany w tym celu przez Izbę.
2. Odniesienia do okoliczności, w których Spiker lub Zastępca Spikera jest nieobecny, zawarte w niniejszym artykule, obejmują odniesienia do okoliczności, w których urząd Spikera lub Zastępcy Spikera pozostaje nieobsadzony.
Artykuł 70
1. Jeśli na posiedzeniu Izby Reprezentantów jakikolwiek obecny tam członek zwróci uwagę przewodniczącego posiedzeniu na brak quorum i jeśli po upływie czasu, jaki może zostać określony przez Regulamin Izby, przewodniczący stwierdzi, że nadal brak quorum, posiedzenie Izby zostaje odroczone.
2. Dla potrzeb niniejszego artykułu:
(a) quorum Izby Reprezentantów równa się piętnastu członkom oraz
(b) przy obliczaniu, czy istnieje quorum, nie uwzględnia się przewodniczącego posiedzeniu Izby.
Artykuł 71
1. Bez uszczerbku dla innych postanowień Konstytucji, wszelkie kwestie przedstawione Izbie Reprezentantów do rozstrzygnięcia są rozstrzygane większością głosów członków Izby obecnych podczas głosowania.
2. Spiker nie bierze udziału w głosowaniu, chyba że w dowolnej sprawie głosy są równo podzielone; w takiej sytuacji korzysta on z przysługującego mu głosu decydującego.
3. Jeśli Izbie Reprezentantów przewodniczy inna osoba, zachowuje ona prawo udziału w głosowaniu przysługujące jej jako członkowi Izby, a w sytuacji, w której głosy są równo podzielone, także korzysta z przysługującego jej głosu decydującego.
1. Uprawnienie Parlamentu do stanowienia prawa jest wykonywane w drodze ustaw uchwalanych przez Izbę Reprezentantów i akceptowanych przez Prezydenta.
2. Prezydent zawiadamia o zaakceptowaniu ustawy niezwłocznie po jej przedstawieniu przez Izbę.
3. Ustawa nie staje się prawem, jeśli nie została we właściwy sposób uchwalona i zaakceptowana zgodnie z niniejszą Konstytucją.
4. Prawo zaakceptowane przez Prezydenta podlega niezwłocznej publikacji w Dzienniku Urzędowym i nie wchodzi w życie przed opublikowaniem; Parlament może jednak odsunąć w czasie wejście w życie takiego prawa i może uchwalać prawo o działaniu wstecznym.
Bez rekomendacji Prezydenta opatrzonej kontrasygnatą Ministra Izba Reprezentantów nie może:
(a) pracować nad żadnym projektem ustawy (włączając w to nowelizacje ustawy), która, zdaniem przewodniczącego posiedzeniu, ustanawia przepisy w którymkolwiek z następujących celów: nałożenia lub zwiększenia podatku, nałożenia lub zwiększenia ciężarów na dochodach lub innych funduszach Malty, lub zmiany takiego ciężaru innej niż jego zmniejszenie, lub redukcji albo umorzenia długu należnego na Malcie;
(b) pracować nad jakimkolwiek wnioskiem (włączając w to nowelizację wniosku), którego skutkiem, w opinii przewodniczącego posiedzeniu, byłoby uchwalenie przepisu w którymkolwiek z wyżej określonych celów lub
(c) przyjąć dezyderatu, który, w opinii przewodniczącego posiedzeniu, zaleca, by uchwalony został przepis w którymkolwiek z wyżej określonych celów.
Artykuł 74
Jeśli Parlament nie postanowi inaczej, każde prawo uchwala się zarówno w języku maltańskim, jak i angielskim, a jeśli istnieje jakakolwiek niezgodność między tekstem maltańskim i angielskim, pierwszeństwo ma tekst maltański.
Część 3
ZWOŁYWANIE, ODRACZANIE I OZWIĄZYWANIE PARLAMENTU
1. Każda sesja Parlamentu rozpoczyna się w terminie, jaki Prezydent może wyznaczyć w drodze dekretu i odbywa się w miejscu lub miejscach, jakie może określić Prezydent w drodze dekretu lub Izba Reprezentantów w sposób, jaki uzna za stosowny.
2. Sesja Parlamentu odbywa się co najmniej raz w roku tak, by między ostatnim posiedzeniem Parlamentu w sesji a jego pierwszym posiedzeniem w kolejnej sesji nie upłynął okres dwunastu miesięcy.
3. Izba Reprezentantów zbiera się w dniu wyznaczonym przez Prezydenta, nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od opublikowania przez Komisję Wyborczą oficjalnych wyników każdych powszechnych wyborów.
1. Prezydent może w każdej chwili rozwiązać Parlament lub odroczyć jego posiedzenie w drodze dekretu.
2. Z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 3 niniejszego artykułu i jeśli nie zostanie wcześniej rozwiązany, Parlament działa przez pięć lat od dnia pierwszego posiedzenia po każdym rozwiązaniu, a następnie ulega rozwiązaniu.
3. W okresie, w którym Malta znajduje się w stanie wojny, Prezydent może przedłużać okres pięciu lat, o którym mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, jednak jednorazowo nie więcej niż o dwanaście miesięcy.
Niezależnie od powyższych postanowień, kadencja Parlamentu nie może zostać przedłużona na mocy niniejszego ustępu o więcej niż pięć lat.
4. Jeśli między rozwiązaniem Parlamentu a kolejnymi powszechnymi wyborami członków Izby Reprezentantów pojawia się taka nagła sytuacja, że, w opinii Premiera, niezbędne jest zwołanie Parlamentu, Prezydent może w drodze dekretu wezwać rozwiązany Parlament na posiedzenie, a Parlament jest uznawany za (chyba że dla potrzeb art. 77 i, w związku z kolejnymi wyborami powszechnymi, dla potrzeb art. 61 ust. 3 i art. 66 ust. 6 niniejszej Konstytucji) nierozwiązany; jednak uznaje się go za rozwiązany (z wyjątkiem przypadków wyżej określonych) z dniem zakończenia głosowania w kolejnych wyborach powszechnych.
5. Wykonując swoje uprawnienia zgodnie z niniejszym artykułem, Prezydent działa zgodnie z zaleceniami Premiera.
Niezależnie od powyższych postanowień:
(a) jeśli Izba Reprezentantów przyjmie uchwałę, za którą opowie się większość jej członków, stwierdzającą, że utraciła zaufanie do Rządu, a Premier w ciągu trzech dni nie poda się do dymisji lub nie zaleci rozwiązania Parlamentu, Prezydent może rozwiązać Parlament;
(b) jeśli urząd Premiera pozostaje nieobsadzony, a Prezydent uzna, że w rozsądnym czasie nie dojdzie do powołania na ten urząd osoby, która jest w stanie uzyskać poparcie większości członków Izby Reprezentantów, Prezydent może rozwiązać Parlament oraz
(c) jeśli Premier rekomenduje rozwiązanie Izby, a Prezydent uzna, że Rząd Malty może działać bez rozwiązania i że rozwiązanie nie służyłoby interesom Malty, Prezydent może odmówić rozwiązania Parlamentu.