Rozdział 12
SYSTEM KONTROLI 1)
§ 1
Komisja Konstytucyjna ma prawo kontrolować wykonywanie obowiązków przez członków Rządu oraz sposób ich pracy przy załatwianiu spraw rządowych. Komisja ma prawo dostępu do protokołów dotyczących decyzji rządowych i związanych z tym dokumentów. Każda inna komisja oraz każdy deputowany może skierować do Komisji Konstytucyjnej pisemne zapytanie dotyczące obowiązków i sposobu pracy członka Rządu.
§ 2
Obowiązkiem Komisji Konstytucyjnej jest, w uzasadnionych wypadkach, ale nie rzadziej niż raz w roku, zawiadomić Riksdag o swoich istotnych spostrzeżeniach poczynionych w trakcie kontroli. Riksdag może spostrzeżenia te przedłożyć Rządowi.
§ 3
Osoba, która jest lub była członkiem Rządu może zostać pociągnięta do odpowiedzialności za popełnienie przestępstwa w związku ze swoją funkcją jedynie w razie poważnego zaniedbania swoich obowiązków służbowych. Decyzję o oskarżeniu podejmuje Komisja Konstytucyjna, a sprawę rozstrzyga Sąd Najwyższy.
§ 4
Riksdag może podjąć decyzję, że członek Rządu utracił zaufanie Riksdagu. Do podjęcia decyzji w sprawie wyrażenia wotum nieufności wymagana jest zgoda co najmniej połowy deputowanych.
Wniosek w sprawie wyrażenia wotum nieufności jest rozpatrywany, jeżeli został zgłoszony przez co najmniej jedną dziesiątą ogółu deputowanych. Wniosek nie może być rozpatrywany w okresie pomiędzy przeprowadzeniem wyborów zwyczajnych lub podjęciem decyzji o przeprowadzeniu wyborów nadzwyczajnych, a pierwszym posiedzeniem nowo wybranego Riksdagu. Wniosku, który doty
czy członków Rządu zwolnionych, a wykonujących nadal swoje obowiązki na podstawie § 8 rozdz. 6, nie rozpatruje się.Wniosek w sprawie wotum nieufności nie jest rozpatrywany przez komisje.
§ 5
Zgodnie z zasadami określonymi w Akcie o Riksdagu, deputowany może zgłosić interpelację lub zapytanie do członka Rządu związane z jego funkcją.
§ 6
Riksdag wybiera jednego lub więcej Ombudsmenów, którzy, zgodnie z uchwaloną przez Riksdag instrukcją, kontrolują stosowanie ustaw lub innych przepisów w zakresie działalności publicznej. Ombudsman może wszczynać postępowanie w wypadkach przewidzianych instrukcją.
Ombudsman ma prawo uczestniczenia w posiedzeniach oraz prawo dostępu do dokumentów oraz protokołów sądów i organów zarządzających. Sąd, organ zarządzający oraz urzędnicy państwowi i gminni mają obowiązek udostępnić Ombudsmanowi informacje i złożyć wyjaśnienia, których on zażąda. Obowiązek taki spoczywa ponadto na każdej osobie, którą Ombudsman ma prawo kontrolować. Oskarżyciel publiczny ma obowiązek, na żądanie,
udzielić pomocy Ombudsmanowi.Dalsze przepisy dotyczące Ombudsmana zamieszczone zostały w Akcie o Riksdagu.
§ 71
Riksdag wybiera rewizorów 2) dla kontroli działalności państwa. Riksdag może podjąć decyzję o objęciu kontrolą rewizorów także innego typu działalności. Riksdag ustanawia instrukcję dla rewizorów.
Rewizorzy, zgodnie z przepisami ustawy, mogą żądać dokumentów, informacji i wyjaśnień niezbędnych do przeprowadzenia kontroli.
Dalsze przepisy dotyczące rewizorów zamieszczone zostały w Akcie o Riksdagu.
1. Treść znowelizowana ustawą nr 1470 z 1994 r.
§ 8
Oskarżenie o popełnienie przestępstwa w czasie pełnienia obowiązków sędziego Sądu Najwyższego lub Najwyższego Sądu Administracyjnego wnosi do Sądu Najwyższego Ombudsman Riksdagu lub Kanclerz Sprawiedliwości.
Sąd Najwyższy rozpoznaje również wniosek o wyłączenie sędziów Sądu Najwyższego i Najwyższego Sądu Administracyjnego lub o zawieszenie ich w pełnieniu obowiązków bądź o obowiązku poddania się przez nich badaniu lekarskiemu. Prawo do wniesienia wniosku przysługuje Ombudsmanowi Riksdagu lub Kanclerzowi Sprawiedliwości.