Rozdział XII
MIĘDZYNARODOWY SYSTEM POWIERNICTWA
Artykuł 75
Organizacja Narodów Zjednoczonych tworzy pod swoim kierownictwem międzynarodowy system powiernictwa w celu administracji i kontroli obszarów, które mogą być
tym systemem objęte na mocy późniejszych układów, zawartych osobno co do każdego z tych obszarów. Obszary te będą odtąd nazywane obszarami powierniczymi.
Artykuł 76
Zgodnie z celami Organizacji Narodów Zjednoczonych, wskazanymi w artykule 1, międzynarodowy system powiernictwa ma następujące główne zadania:
a)
umacniać międzynarodowy pokój i bezpieczeństwo;
b)
popierać polityczny, gospodarczy, społeczny i wychowawczy postęp ludności obszarów powierniczych oraz jej stopniowy rozwój w kierunku samowładności lub
niepodległości, z uwzględnieniem specyficznych warunków każdego obszaru i jego ludów, ich swobodnie wyrażonych życzeń oraz stosownie do poszczególnych układów powierniczych;
c)
popierać poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności dla wszystkich, bez względu na różnicę rasy, płci, języka lub wyznania, oraz rozwijać świadomość
współzależności ludów świata;
d)
zapewnić, bez przeszkody dla wykonania wyżej wskazanych zadań i z zastrzeżeniem postanowień artykułu 80, równe traktowanie członków Organizacji i ich obywateli
w dziedzinie społecznej, gospodarczej i handlowej, jak również równe traktowanie tych ostatnich w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości;
Artykuł 77
1.
System powierniczy stosuje się do obszarów następujących kategorii, które mogą być nim objęte na podstawie układów powierniczych:
a)
obecne obszary mandatowe;
b)
obszary, jakie mogą być odłączone od państwa nieprzyjacielskiego w wyniku drugiej wojny światowej;
c)
obszary dobrowolnie poddane temu systemowi przez państwa odpowiedzialne za ich administrację.
2.
Późniejszy układ ustali, które obszary należące do wymienionych kategorii zostaną poddane systemowi powiernictwa i na jakich warunkach.
Artykuł 78
System powiernictwa nie stosuje się do krajów, które zostały członkami Organizacji Narodów Zjednoczonych i których wzajemny stosunek opiera się na poszanowaniu zasady suwerennej równości.
Artykuł 79
Warunki powiernictwa dla każdego obszaru, który ma być objęty tym systemem, jak również wszelkie ich zmiany i poprawki, będą uzgodnione przez państwa
bezpośrednio zainteresowane, w ich liczbie przez państwa mandatowe, jeżeli ten obszar znajduje się pod mandatem członka Organizacji, i wymagają zatwierdzenia zgodnie z artykułami 83 i 85.
Artykuł 80
1.
Z wyjątkiem przypadków uzgodnionych w poszczególnych układach powierniczych, zawartych na podstawie artykułów 77, 79 i 81, poddających poszczególne obszary
systemowi powiernictwa, i od czasu zawarcia takich układów żadne postanowienie niniejszego Rozdziału nie może być tłumaczone jako zmieniające w czymkolwiek
prawa jakichkolwiek państw i ludów lub warunki istniejących aktów międzynarodowych, których stronami są członkowie Organizacji.
2.
Punktu 1 niniejszego artykułu nie należy interpretować jako uzasadniającego zwłokę lub odroczenie rokowań i zawarcia układów w sprawie objęcia obszarów
mandatowych i innych systemem powiernictwa, jak przewidziano w artykule 77.
Artykuł 81
Każdy układ powierniczy powinien zawierać warunki, na jakich obszar powierniczy będzie administrowany, oraz określić władzę, która ma w nim sprawować administrację.
Taką władzą, która odtąd będzie nazywana władzą zarządzającą, może być jedno lub więcej państw lub sama Organizacja.
Artykuł 82
Każdy układ powierniczy może wyznaczyć okręg lub okręgi strategiczne, które mogą obejmować całość lub część obszaru powierniczego, którego ten układ dotyczy,
co nie narusza postanowień żadnego specjalnego układu lub specjalnych układów, zawartych w wykonaniu artykułu 43.
Artykuł 83
1.
Wszystkie funkcje Organizacji Narodów Zjednoczonych w stosunku do okręgów strategicznych, włącznie z zatwierdzaniem warunków układów powierniczych oraz ich
zmian i poprawek, pełni Rada Bezpieczeństwa.
2.
Podstawowe zadania, określone w artykule 76, dotyczą również ludności każdego okręgu strategicznego.
3.
Z zastrzeżeniem postanowień układów powierniczych oraz względów bezpieczeństwa, Rada Bezpieczeństwa korzysta z pomocy Rady Powierniczej przy wypełnianiu funkcji
Organizacji Narodów Zjednoczonych w zakresie systemu powiernictwa, dotyczących spraw politycznych, gospodarczych, społecznych i wychowawczych w okręgach strategicznych.
Artykuł 84
Władza zarządzająca obowiązana jest zapewnić, aby obszar powierniczy przyczyniał się do utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. W tym celu władza
zarządzająca, dla wykonania swych zobowiązań wobec Rady Bezpieczeństwa, jak również w celu miejscowej obrony obszaru powierniczego i utrzymania w nim porządku publicznego,
może korzystać z dostarczonych przez obszar powierniczy wojsk ochotniczych, pomocy i ułatwień.
Artykuł 85
1.
Zgromadzenie Ogólne pełni funkcję Organizacji Narodów Zjednoczonych w związku z układami powierniczymi dotyczącymi obszarów nie uznanych za strategiczne,
włączając w to zatwierdzanie warunków układów powierniczych oraz ich zmian i poprawek.
2.
Rada Powiernicza, działając pod zwierzchnictwem Zgromadzenia Ogólnego, pomaga Zgromadzeniu Ogólnemu w wykonywaniu tych funkcji.
Rozdział następny