Konwencja o szelfie kontynentalnym
sporządzona w Genewie dnia 29 kwietnia 1958 r.
Państwa, będące stronami niniejszej Konwencji, zgodziły się na następujące postanowienia:
Art. 1.
W rozumieniu przepisów niniejszych wyrażenie "szelf kontynentalny" używane jest dla określenia: a) dna morskiego i podglebia obszarów podmorskich przyległych do wybrzeża, lecz położonych poza morzem terytorialnym, aż do głębokości 200 metrów albo, poza tę granicę, aż do punktu, gdzie głębokość znajdujących się nad nim wód pozwala na eksploatację naturalnych zasobów wymienionych obszarów, b) dna morskiego i podglebia analogicznych obszarów podmorskich przyległych do brzegów wysp.
Art. 2.
1. Państwo nadbrzeżne wykonuje prawa suwerenne nad szelfem kontynentalnym w celu jego badania i eksploatacji jego naturalnych zasobów.
2. Prawa przewidziane w § 1 niniejszego artykułu są wyłączone w tym znaczeniu, że jeśli Państwo nadbrzeżne nie przeprowadza badań szelfu kontynentalnego ani nie eksploatuje jego zasobów naturalnych, nikt nie może podjąć takich czynności ani rościć sobie praw do szelfu kontynentalnego bez wyraźnej zgody Państwa nadbrzeżnego.
3. Prawa Państwa nadbrzeżnego do szelfu kontynentalnego są niezależne od faktu lub teoretycznego zawładnięcia, ani też od jakiegokolwiek wyraźnego oświadczenia.
4. Zasoby naturalne, o których mowa w niniejszych przepisach, obejmują minerały i inne nie żyjące bogactwa naturalne dna morskiego i podglebia, wraz z organizmami żywymi należącymi do gatunków osiadłych, to jest organizmami, które - w stadium, gdy mogą być łowione - są bądź nieruchome na dnie morskim lub pod tym dnem, bądź też niezdolne do poruszania się inaczej, jak pozostając stale w fizycznym kontakcie z dnem morskim lub podglebiem.
Art. 3.
Prawa Państwa nadbrzeżnego do szelfu kontynentalnego nie naruszają statusu prawnego wód ponadszelfowych, stanowiących pełne morze, ani przestrzeni powietrznej ponad tymi wodami.
Art. 4.
Państwo nadbrzeżne nie może utrudniać układania lub utrzymywania kabli i rurociągów podmorskich na szelfie kontynentalnym, z zastrzeżeniem jego uprawnień do przedsiębrania rozsądnych środków dla badania szelfu kontynentalnego i eksploatacji jego naturalnych zasobów.
Art. 5.
1. Badanie szelfu kontynentalnego i eksploatacja jego zasobów naturalnych nie mogą powodować nieusprawiedliwionych przeszkód w żegludze, rybołówstwie lub zachowaniu zasobów biologicznych morza, ani też nie mogą powodować przeszkód w podstawowych badaniach oceanograficznych lub innych badaniach naukowych wykonywanych z zamiarem ogłoszenia ich wyników.
2. Z zastrzeżeniem postanowień § § 1 i 6 niniejszego artykułu Państwo nadbrzeżne ma prawo wznoszenia, konserwowania lub utrzymywania w ruchu na szelfie kontynentalnym instalacji i innych urządzeń koniecznych do badania tegoż i eksploatacji jego zasobów naturalnych, ustanawiania stref bezpieczeństwa wokół tych instalacji i urządzeń oraz podejmowania w tych strefach środków koniecznych do ich ochrony.
3. Strefy bezpieczeństwa, przewidziane w § 2 niniejszego artykułu, mogą rozciągać się na przestrzeni 500 metrów wokół tych instalacji i innych urządzeń, które zostały wzniesione, mierząc od każdego punktu ich zewnętrznej krawędzi. Statki wszelkich narodowości są obowiązane do poszanowania tych stref bezpieczeństwa.
4. Urządzenia te i instalacje, choć podlegają jurysdykcji Państwa nadbrzeżnego, nie posiadają statusu prawnego wysp. Nie mają one ani własnego morza terytorialnego, ani też obecność ich nie wpływa na wyznaczenie granic morza terytorialnego Państwa nadbrzeżnego.
5. Budowa wymienionych instalacji powinna być należycie ogłoszona, a także konieczne jest zapewnienie stałego systemu sygnalizującego ich obecność. Wszelkie instalacje porzucone lub nieczynne muszą być całkowicie usunięte.
6. Ani instalacje, ani urządzenia, ani też ustalone wokół nich strefy bezpieczeństwa nie powinny znajdować się w miejscach, gdzie mogą stanowić przeszkodę w korzystaniu z regularnych szlaków morskich, niezbędnych dla żeglugi międzynarodowej.
7. Państwo nadbrzeżne jest obowiązane do podjęcia w strefach bezpieczeństwa wszelkich środków niezbędnych do ochrony zasobów biologicznych morza przed szkodliwymi czynnikami.
8. Konieczne jest uzyskanie zgody Państwa nadbrzeżnego na wszelkie badania dotyczące szelfu kontynentalnego, przeprowadzane na miejscu. Państwo nadbrzeżne nie odmówi jednak normalnie swej zgody, jeśli zwróci się o nią należycie kwalifikowana instytucja w celu przeprowadzania czysto naukowych badań dotyczących charakterystyki fizycznej lub biologicznej szelfu kontynentalnego, pod warunkiem że Państwo nadbrzeżne będzie miało prawo, jeśli wyrazi takie życzenie, brać udział w tych badaniach lub być przy nich reprezentowane oraz że w każdym wypadku wyniki badań zostaną ogłoszone.
Art. 6.
1. W razie gdy ten sam szelf kontynentalny przylega do terytoriów dwóch lub więcej Państw, których wybrzeża leżą naprzeciw siebie, rozgraniczenie szelfu kontynentalnego pomiędzy tymi Państwami następuje w drodze porozumienia pomiędzy nimi. W braku porozumienia, jeśli szczególne okoliczności nie uzasadniają odmiennego rozgraniczenia, granicę stanowi linia środkowa, której wszystkie punkty są równo oddalone od najbliższych punktów linii podstawowych, od których wymierzono szerokość morza terytorialnego każdego z tych Państw.
2. W razie gdy ten sam szelf kontynentalny przylega do terytoriów dwóch Państw granicznych, rozgraniczenie szelfu kontynentalnego następuje w drodze porozumienia tych Państw. W braku porozumienia, jeśli szczególne okoliczności nie usprawiedliwiają odmiennego rozgraniczenia, granicę wytycza się przy zastosowaniu zasady równych odległości od najbliższych punktów linii podstawowej, od której wyznaczono szerokość morza terytorialnego każdego z tych Państw.
3. W toku wytyczania granic szelfu kontynentalnego wszystkie linie, ustalone zgodnie z zasadami wymienionymi w § § 1 i 2 niniejszego artykułu, powinny być określone z odniesieniem do map geograficznych znaków istniejących przy danej dacie, przy czym należy również wziąć pod uwagę stałe punkty na lądzie, które mogą być zidentyfikowane.
Art. 7.
Postanowienia niniejszych artykułów nie naruszają w niczym prawa Państwa nadbrzeżnego do wykorzystywania podglebia w celu przebicia tuneli, niezależnie od głębokości wód ponad podglebiem.
Art. 8.
Niniejsza Konwencja otwarta będzie do podpisu do dnia 31 października 1958 r. przez wszystkie Państwa będące członkami Organizacji Narodów Zjednoczonych lub przez jakąkolwiek agencję wyspecjalizowaną, jak również przez każde inne Państwo, zaproszone przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych, aby zostało stroną Konwencji.
Art. 9.
Niniejsza Konwencja podlega ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacyjne
(1)
zostaną złożone u Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Art. 10.
Niniejsza Konwencja będzie otwarta do przystąpienia dla każdego Państwa należącego do jednej z kategorii wymienionych w artykule 8. Dokumenty przystąpienia zostaną złożone u Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Art. 11.
1. Niniejsza Konwencja wejdzie w życie
(2)
trzydziestego dnia od daty złożenia u Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych dwudziestego drugiego dokumentu ratyfikacji lub przystąpienia.
2. Dla każdego z Państw, które ratyfikuje Konwencję lub przystąpi do niej po złożeniu dwudziestego drugiego dokumentu ratyfikacji lub przystąpienia, Konwencja wejdzie w życie trzydziestego dnia od daty złożenia przez to Państwo jego dokumentu ratyfikacji lub przystąpienia.
Art. 12.
1. W chwili podpisu, ratyfikacji lub przystąpienia każde Państwo będzie mogło zgłosić zastrzeżenia do artykułów Konwencji, z wyjątkiem artykułów 1 do 3 włącznie.
2. Każde Umawiające się Państwo, które zgłosiło swe zastrzeżenia stosownie do poprzedniego paragrafu, może w każdej chwili wycofać je przez dokonanie zgłoszenia w tym przedmiocie skierowanego do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Art. 13.
1. Po upływie okresu pięciu lat od daty wejścia w życie
(3)
niniejszej Konwencji każda z Umawiających się Stron może w każdym czasie postawić wniosek o rewizję postanowień niniejszej Konwencji w formie pisemnej notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.
2. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych poweźmie decyzję, czy i jakie kroki należy podjąć w przedmiocie takiego wniosku.
Art. 14.
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych będzie informował wszystkie Państwa członkowskie Organizacji Narodów Zjednoczonych i inne Państwa wymienione w artykule 8:
a) o podpisaniu niniejszej Konwencji oraz złożeniu dokumentów ratyfikacji lub przystąpienia, zgodnie z artykułami 8, 9 i 10,
b) o dacie, w której niniejsza Konwencja wejdzie w życie
(4)
zgodnie z artykułem 11,
c) o wnioskach o rewizję zgłoszonych zgodnie z artykułem 13,
d) o zastrzeżeniach do niniejszej Konwencji, zgłoszonych zgodnie z artykułem 12.
Art. 15.
Oryginał niniejszej Konwencji, której teksty angielski, francuski, chiński, rosyjski i hiszpański są jednakowo autentyczne, zostanie złożony u Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, który prześle należycie uwierzytelnione kopie wszystkim Państwom wymienionym w artykule 8.
Na dowód czego niżej podpisani Pełnomocnicy, należycie upoważnieni przez swoje odnośne Rządy, podpisali niniejszą Konwencję.
Sporządzono w Genewie, dnia dwudziestego dziewiątego kwietnia tysiąc dziewięćset pięćdziesiątego ósmego roku.
Za Afganistan:
A.R. Pazhawak
30 października 1958 r.
Za Argentynę:
A. Lescure
Za Australię:
E. Ronald Walker
30 października 1958 r.
Za Boliwię:
M. Tamayo
17 października 1958 r.
Za Białoruską Socjalistyczną Republikę Radziecką:
K. Kiselew
31 października 1958 r.
Za Kanadę:
George A. Drew
Za Cejlon:
C. Corea
30 października 1958 r.
Za Chile:
José Serrano
31 października 1958 r.
Za Chiny:
Liu Chieh, Yu-Chi-Hsueh
Za Kolumbię:
Juan Uribe Holguin, José Joaquin Caicedo Castilla
Za Kostarykę:
Raúl Trejos Flores
Za Kubę:
F.V. Garcia Amador
Za Czechosłowację:
Karel Kurka
31 października 1958 r.
Za Danię:
Max Sorensen, T. Oldenburg
Za Republikę Dominikańską:
A. Alvarez Aybar
Za Ekwador:
José A. Correa
31 października 1958 r.
Za Finlandię:
G. A. Gripenberg
27 października 1958 r.
Za Niemiecką Republikę Federalną:
Werner Dankwort*
30 października 1958 r.
*Oświadczenie: "Przy podpisywaniu Konwencji o szelfie kontynentalnym z dnia 29 kwietnia 1958 r. Niemiecka Republika Federalna oświadcza w związku z artykułem 5 paragraf 1 Konwencji o szelfie kontynentalnym, że według zdania Rządu Federalnego artykuł 5 paragraf 1 gwarantuje prawo wykonywania połowów na wodach położonych nad szelfem kontynentalnym na warunkach, na jakich te prawa były dotychczas ogólnie wykonywane".
Za Ghanę:
Richard Quarshie, K. B. Asante
Za Gwatemalę:
L. Aycinena Salazar
Za Haiti:
Rigal
Za Islandię:
H.G. Andersen
Za Indonezję:
Ahmad Soebardjo
8 maja 1958 r.
Za Iran:
Z zastrzeżeniem (1)
Dr. A. Matine-Daftary
28 maja 1958 r.
(1) Przy podpisaniu niniejszej Konwencji o szelfie kontynentalnym jestem upoważniony przez Rząd Iranu do uczynienia następujących zastrzeżeń:
"a) Artykuł 4: W związku ze zdaniem "państwo przybrzeżne nie może utrudniać zakładania lub utrzymywania kabli i rurociągów podmorskich na szelfie kontynentalnym" Rząd Iranu zastrzega sobie prawo zezwolenia lub niezezwolenia na zakładanie lub utrzymywanie kabli i rurociągów podmorskich na swym szelfie kontynentalnym.
b) Artykuł 6: W związku ze zdaniem "i jeśli szczególne okoliczności nie usprawiedliwiają innej linii granicznej" zawartym w paragrafach 1 i 2 tego artykułu, Rząd Iranu przyjmuje te postanowienia rozumiejąc, że jednym ze sposobów wytyczenia linii demarkacyjnej w specjalnych okolicznościach będzie pobranie miary od wysokiego poziomu wody".
Za Irlandię:
Frank Aiken
2 października 1958 r.
Za Izrael:
Shabtai Rosenne
Za Liban:
N. Sadaka
29 maja 1958 r.
Za Liberię:
Rocheforte L. Weeks
27 maja 1958 r.
Za Nepal:
Rishikesh Shaha
Za Królestwo Holandii:
C. Schurmann
31 października 1958 r.
Za Nową Zelandię:
Foss Shanahan
29 października 1958 r.
Za Pakistan:
Aly Khan
31 października 1958 r.
Za Panamę:
Carlos Sucre C.
2 maja 1958 r.
Za Peru:
Alberto Ulloa
31 października 1958 r.
Za Polskę:
J. Winiewicz
31 października 1958 r.
Za Portugalię:
Z zastrzeżeniem ratyfikacji
Vasco Vieira Garin
28 października 1958 r.
Za Szwajcarię:
F. Schnyder
22 października 1958 r.
Za Syjam:
Luang Chakrapani Srisilvisuddhi, Commodore Jit Sangkhadul
Za Tunis:
Mongi Slim
30 października 1958 r.
Za Ukraińską Socjalistyczną Republikę Radziecką:
L. Palamarczuk
31 października 1958 r.
Za Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich:
W. Zorin
31 październik 1958 r.
Za Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii:
Pierson Dixon
9 września 1958 r.
Za Stany Zjednoczone Ameryki:
Arthur H. Dean
15 września 1958 r.
Za Urugwaj:
Carlos Carbajal
Za Wenezuelę:
Ad referendum
Carlos Sosa Rodriguez
30 października 1958 r.
Przy podpisaniu niniejszej Konwencji Republika Wenezueli z powołaniem się na artykuł 6 oświadcza, że istnieją specjalne okoliczności, które należy wziąć pod uwagę w odniesieniu do następujących obszarów: Zatoka Paria, w części, która nie jest rozgraniczona na podstawie istniejących umów, i na obszarach przyległych do niej; obszar pomiędzy wybrzeżem Wenezueli i wyspą Aruba, jak również Zatoka Wenezuelska.
Za Jugosławię:
Z zastrzeżeniem ratyfikacji
Milan Bartos, V. Popovic
(1)
Polska złożyła dokument ratyfikacyjny dnia 29 czerwca 1962 r.
(2,3,4)
Konwencja weszła w życie dnia 10 czerwca 1964 r.