KONWENCJA O ZNAKACH I SYGNAŁACH DROGOWYCH
sporządzona w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r.
Umawiające się Strony
uznając, że jednolitość w skali międzynarodowej drogowych znaków, sygnałów i oznaczeń drogi jest niezbędna do ułatwienia międzynarodowego ruchu drogowego oraz zwiększenia bezpieczeństwa na drogach,
zgodziły się na następujące postanowienia:
Rozdział I
Postanowienia ogólne
Artykuł 1
Określenia
W celu stosowania postanowień niniejszej konwencji niżej podane określenia mają takie znaczenie, jakie nadano im w niniejszym artykule:
a) określenie "ustawodawstwo krajowe" Umawiającej się Strony oznacza całokształt praw i przepisów krajowych lub lokalnych, obowiązujących na terytorium tej Umawiającej się Strony;
b) określenie "obszar zabudowany" oznacza obszar obejmujący zabudowania, na który wjazdy i z którego wyjazdy są specjalnie oznaczone odpowiednimi znakami lub który jest inaczej zdefiniowany w ustawodawstwie krajowym;
c) określenie "droga" oznacza całą powierzchnię każdej drogi lub ulicy otwartej dla ruchu publicznego;
d) określenie "jezdnia" oznacza część drogi zwykle używaną do ruchu pojazdów; droga może składać się z kilku jezdni wyraźnie od siebie oddzielonych, na przykład za pomocą pasa rozdzielającego lub różnicy poziomów;
e) określenie "pas ruchu" oznacza każdy z podłużnych pasów, na które może być podzielona jezdnia, oznaczony lub nie oznaczony za pomocą podłużnych znaków na jezdni, lecz mający szerokość wystarczającą dla ruchu jednego rzędu pojazdów samochodowych innych niż motocykle;
f) określenie "skrzyżowanie" oznacza każde przecięcie się dróg na jednym poziomie, ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z placami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia;
g) określenie "przejazd kolejowy" oznacza każde przecięcie się na jednym poziomie drogi z linią kolejową lub tramwajową o odrębnym torowisku;
h) określenie "autostrada" oznacza drogę specjalnie zaprojektowaną i zabudowaną dla ruchu samochodowego, która nie służy przydrożnym posiadłościom oraz która:
i) poza wyjątkami dotyczącymi punktów specjalnych lub okresów przejściowych ma odrębne jezdnie przeznaczone dla obu kierunków ruchu, wyraźnie oddzielone od siebie za pomocą pasa rozdzielającego, nie przeznaczonego dla ruchu, lub w wyjątkowych przypadkach w inny sposób;
ii) nie przecina się na tym samym poziomie z inną drogą, torem kolejowym lub tramwajowym albo z drogą przeznaczoną dla ruchu pieszego;
iii) jest specjalnie oznaczona jako autostrada;
i) określa się, że pojazd jest:
i) "zatrzymany", jeżeli jest on unieruchomiony na czas niezbędny do wsiadania lub wysiadania osób albo w celu załadowania lub wyładowania rzeczy;
ii) "na postoju", jeżeli jest on unieruchomiony z innego powodu niż konieczność uniknięcia kolizji z innym użytkownikiem drogi lub z przeszkodą albo zastosowania się do przepisów ruchu oraz jeżeli czas unieruchomienia pojazdu nie jest ograniczony do czasu niezbędnego do wsiadania lub wysiadania osób albo do załadowania lub wyładowania rzeczy.
Jednakże Umawiające się Strony mogą uważać za "zatrzymanie" każde unieruchomienie pojazdu w warunkach określonych wyżej w punkcie ii), którego czas trwania nie przekracza okresu ustalonego w ustawodawstwie krajowym, oraz uważać za "postój" każde unieruchomienie pojazdu w warunkach określonych wyżej w punkcie i), którego czas trwania przekracza okres ustalony w ustawodawstwie krajowym;
j) określenie "rower" oznacza każdy pojazd mający co najmniej dwa koła, który jest napędzany wyłącznie siłą mięśni osób znajdujących się na tym pojeździe, w szczególności za pomocą pedałów lub ręcznej korby;
k) określenie "motorower" oznacza każdy dwukołowy lub trzykołowy pojazd zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nie przekraczającej 50 cm3 (30,5 cala3) i którego największa szybkość konstrukcyjna nie przekracza 50 km (30 mil) na godzinę. Jednakże Umawiające się Strony, stosownie do swego ustawodawstwa krajowego, mogą nie uważać za motorowery takich pojazdów, które nie mają cech charakterystycznych rowerów, dotyczących możliwości ich używania, a w szczególności możliwości napędzania ich za pomocą pedałów, albo których największa szybkość konstrukcyjna, ciężar lub niektóre cechy charakterystyczne silnika przekraczają ustalone wielkości. Niczego w niniejszym określeniu nie należy interpretować jako stanowiącego przeszkodę do całkowitego zrównania przez Umawiające się Strony motorowerów z rowerami przy stosowaniu przepisów ich ustawodawstwa krajowego w sprawie ruchu drogowego;
l) określenie "motocykl" oznacza każdy dwukołowy pojazd z bocznym wózkiem lub bez niego, zaopatrzony w silnik napędowy. Umawiające się Strony mogą w swoim ustawodawstwie krajowym zrównać z motocyklami trzykołowe pojazdy, których ciężar własny nie przekracza 400 kg (900 funtów). Określenie "motocykl" nie obejmuje motorowerów; jednakże Umawiające się Strony mogą, pod warunkiem złożenia odpowiedniego oświadczenia zgodnie z artykułem 46 ustęp 2 niniejszej konwencji, zrównać motorowery z motocyklami w celu stosowania niniejszej konwencji.
m) określenie "pojazd motorowy" oznacza każdy pojazd drogowy wyposażony w silnik napędowy i poruszający się samodzielnie na drodze, z wyjątkiem motorowerów na terytorium tych Umawiających się Stron, które nie zrównały motorowerów z motocyklami, oraz z wyjątkiem pojazdów szynowych;
n) określenie "pojazd samochodowy" oznacza każdy pojazd motorowy używany zwykle do przewozu na drogach osób lub rzeczy albo do ciągnięcia po drogach pojazdów, używanych do przewozu osób lub rzeczy. Określenie to obejmuje trolejbusy, to znaczy pojazdy połączone z przewodem elektrycznym i nie jeżdżące na szynach; nie obejmuje ono pojazdów takich, jak traktory rolnicze, które są tylko okolicznościowo używane do przewozu na drogach osób lub rzeczy albo do ciągnięcia po drogach pojazdów używanych do przewozu osób lub rzeczy;
o) określenie "przyczepa" oznacza każdy pojazd przeznaczony do łączenia go z pojazdem motorowym; określenie to obejmuje naczepy;
p) określenie "naczepa" oznacza każdą przyczepę przeznaczoną do sprzęgania z pojazdem samochodowym w taki sposób, że część naczepy spoczywa na pojeździe samochodowym, a znaczna część ciężaru naczepy i jej ładunku obciąża ten pojazd samochodowy;
q) określenie "kierujący" oznacza każdą osobę, która kieruje pojazdem samochodowym lub innym pojazdem (również rowerem) albo która prowadzi drogą bydło pojedynczo lub w stadzie bądź też zwierzęta pociągowe, juczne lub wierzchowe;
r) określenie "największa dopuszczalna masa" oznacza największą masę załadowanego pojazdu, określoną jako dopuszczalna przez właściwą władzę państwa, w którym pojazd jest zarejestrowany;
s) określenie "masa pojazdu z ładunkiem" oznacza rzeczywistą masę pojazdu z ładunkiem oraz z załogą i podróżnymi w pojeździe;
t) określenia "kierunek ruchu" oraz "odpowiadający kierunkowi ruchu" oznaczają prawą stronę, jeżeli zgodnie z ustawodawstwem krajowym kierujący pojazdem obowiązany jest wymijać inny pojazd po swojej lewej stronie; w przeciwnym razie określenia te oznaczają lewą stronę;
u) obowiązek kierującego pojazdem "ustąpienia pierwszeństwa" innym pojazdom oznacza, że kierujący nie może kontynuować ani podejmować jazdy lub manewru, gdyby to mogło zmusić kierujących innymi pojazdami do nagłej zmiany kierunku lub szybkości ich pojazdów.
Artykuł 2
Załączniki do konwencji
Załączniki do niniejszej konwencji, a mianowicie:
załącznik 1: Znaki ostrzegawcze, z wyjątkiem znaków umieszczonych w pobliżu skrzyżowań lub przejazdów kolejowych;
załącznik 2: Znaki regulujące pierwszeństwo na skrzyżowaniach, znaki ostrzegawcze umieszczone w pobliżu skrzyżowań i znaki regulujące pierwszeństwo na wąskich odcinkach drogi;
załącznik 3: Znaki odnoszące się do przejazdów kolejowych;
załącznik 4: Znaki porządkowe, z wyjątkiem znaków dotyczących pierwszeństwa, zatrzymania i postoju;
załącznik 5: Znaki informacyjne, z wyjątkiem znaków dotyczących postoju;
załącznik 6: Znaki dotyczące zatrzymania i postoju;
załącznik 7: Tabliczki dodatkowe;
załącznik 8: Oznaczenia drogi;
załącznik 9: Barwne reprodukcje znaków, symboli i tabliczek, o których mowa w załącznikach 1-7 *) ,
stanowią integralną część niniejszej konwencji.
______________
Artykuł 3
Obowiązki Umawiających się Stron
1. a) Umawiające się Strony niniejszej konwencji przyjmują ustalony w niej i opisany poniżej system znaków, sygnałów i symboli oraz oznaczeń drogi i podejmą środki dla przyjęcia go w możliwie najkrótszym czasie. W tym celu:
i) jeżeli niniejsza konwencja przewiduje znak, symbol lub oznaczenie dla wskazania przepisu lub udzielenia informacji użytkownikom drogi, Umawiające się Strony zobowiązują się, z zastrzeżeniem terminów przewidzianych w ustępach 2 i 3 niniejszego artykułu, nie używać innego znaku, symbolu lub oznaczenia dla wskazania tego przepisu lub udzielenia tej informacji;
ii) jeżeli niniejsza konwencja nie przewiduje znaku, symbolu lub oznaczenia dla wskazania przepisu lub udzielenia informacji użytkownikom drogi, Umawiające się Strony mogą do tych celów używać znaku, symbolu lub oznaczenia według własnego uznania, pod warunkiem, że ten znak, symbol lub oznaczenie nie zostały już przewidziane w konwencji w innym znaczeniu oraz że odpowiadają one określonemu w niej systemowi.
b) W celu udoskonalenia techniki regulacji ruchu i biorąc pod uwagę celowość przeprowadzania doświadczeń przed proponowaniem zmian do niniejszej konwencji, Umawiające się Strony mogą, w celach doświadczalnych i przejściowo, odstąpić na niektórych odcinkach dróg od postanowień niniejszej konwencji.
2. Umawiające się Strony zobowiązują się do zastąpienia lub uzupełnienia na ich terytoriach, nie później niż w ciągu czterech lat od dnia wejścia w życie niniejszej konwencji, każdego znaku, symbolu, urządzenia lub oznaczenia, które mając cechy charakterystyczne znaku, symbolu, urządzenia lub oznaczenia należącego do systemu określonego w niniejszej konwencji miałyby inne znaczenie niż znaczenie nadane temu znakowi, symbolowi, urządzeniu lub oznaczeniu w niniejszej konwencji.
3. Umawiające się Strony zobowiązują się do zastąpienia na swoich terytoriach, w ciągu piętnastu lat od dnia wejścia w życie niniejszej konwencji, każdego znaku, symbolu, urządzenia lub oznaczenia niezgodnego z systemem określonym w niniejszej konwencji. W tym okresie, w celu przyzwyczajenia użytkowników drogi do systemu określonego w niniejszej konwencji, poprzednie znaki i symbole mogą być utrzymywane obok znaków i symboli przewidzianych w niniejszej konwencji.
4. Żadne z postanowień niniejszej konwencji nie może być interpretowane jako zobowiązujące Umawiające się Strony do przyjęcia wszystkich rodzajów znaków i oznaczeń określonych w niniejszej konwencji. Przeciwnie, Umawiające się Strony ograniczą liczbę stosowanych rodzajów znaków i oznaczeń do ściśle potrzebnej liczby.
Artykuł 4
Umawiające się Strony podejmą środki w celu zakazu:
a) umieszczania na znaku, na jego wsporniku lub na każdym innym urządzeniu, służącym do kierowania ruchem, czegokolwiek, co nie ma związku z celem tego znaku lub tego urządzenia; jeżeli jednak Umawiające się Strony lub ich organy terenowe upoważnią stowarzyszenie nie działające w celu osiągania zysku do umieszczania znaków informacyjnych, mogą one pozwolić na umieszczenie emblematu tego stowarzyszenia na znaku lub jego wsporniku, pod warunkiem że nie utrudni to zrozumienia znaku;
b) umieszczania tablic, afiszów, oznaczeń lub urządzeń, które mogą być mylnie uważane za znaki lub inne urządzenia do kierowania ruchem albo mogą zmniejszyć ich widoczność lub skuteczność bądź oślepiać użytkowników drogi lub rozpraszać ich uwagę w sposób zagrażający bezpieczeństwu ruchu.
Rozdział II
Znaki drogowe
Artykuł 5
1. W ramach systemu określonego w niniejszej konwencji rozróżnia się następujące kategorie znaków drogowych:
a) znaki ostrzegawcze; znaki te mają na celu ostrzeżenie użytkowników drogi o istnieniu niebezpieczeństwa na drodze i wskazanie im istoty tego niebezpieczeństwa;
b) znaki porządkowe; znaki te mają na celu zawiadomienie użytkowników drogi o szczególnych obowiązkach, ograniczeniach lub zakazach, których są obowiązani przestrzegać; dzielą się one na:
i) znaki pierwszeństwa,
ii) znaki zakazu lub ograniczenia,
iii) znaki nakazu;
c) znaki informacyjne; znaki te mają na celu prowadzenie użytkowników drogi podczas ruchu lub udzielanie im innych wskazówek, które mogą być dla nich pożyteczne; dzielą się one na:
i) znaki uprzedzające,
ii) znaki drogowskazowe,
iii) znaki tożsamości dróg,
iv) znaki lokalizacji,
v) znaki potwierdzenia drogi,
vi) inne znaki dające wskazówki przydatne dla kierujących pojazdami,
vii) inne znaki wskazujące urządzenia, które mogą być przydatne dla użytkowników drogi.
2. W razie gdy niniejsza konwencja pozwala na wybór pomiędzy kilkoma znakami lub kilkoma symbolami:
a) Umawiające się Strony zobowiązują się do przyjęcia tylko jednego znaku lub symbolu dla całych ich terytoriów,
b) Umawiające się Strony powinny dążyć do osiągnięcia porozumień regionalnych w celu dokonania jednakowego wyboru,
c) przepisy artykułu 3 ustępu 3 niniejszej konwencji stosuje się do znaków i symboli tych rodzajów, które nie zostały wybrane.
Artykuł 6
1. Znaki powinny być tak umieszczone, ażeby kierujący, dla których są one przeznaczone, mogli je łatwo i w porę rozpoznać. Zwykle należy je umieszczać po stronie drogi odpowiadającej kierunkowi ruchu; mogą być one jednak umieszczone lub powtórzone ponad jezdnią. Każdy znak umieszczony po stronie drogi odpowiadającej kierunkowi ruchu powinien być powtórzony nad jezdnią lub po drugiej stronie jezdni, jeżeli warunki miejscowe są tego rodzaju, że znaki mogłyby nie zostać w porę spostrzeżone przez kierujących, dla których są przeznaczone.
2. Ważność każdego znaku dla tych kierujących, dla których jest on przeznaczony, rozciąga się na całą szerokość jezdni otwartej dla ruchu. Ważność znaku może być jednak stosowana tylko do jednego lub kilku pasów ruchu, odgraniczonych podłużnymi oznaczeniami na jezdni.
3. Jeżeli zdaniem właściwych władz znak umieszczony na poboczu drogi mającej oddzielne jezdnie byłby nieskuteczny, może on być umieszczony na pasie dzielącym i w tym przypadku nie ma potrzeby powtarzania go na poboczu.
4. Zaleca się, aby ustawodawstwo krajowe przewidywało, że:
a) znaki powinny być umieszczone w taki sposób, aby nie utrudniały ruchu pojazdów na jezdni, a w razie ich umieszczenia na poboczach, aby możliwie najmniej przeszkadzały pieszym. Różnica poziomu między jezdnią po stronie znaku, a dolną krawędzią znaku powinna być w miarę możliwości na tej samej trasie dla znaków tej samej kategorii jednakowa;
b) wymiary tablic ze znakami powinny być takie, aby przy zbliżaniu się do nich znak był z daleka łatwo widoczny i łatwo zrozumiały; z zastrzeżeniem postanowień litery c) niniejszego ustępu, wymiary te powinny uwzględniać zazwyczaj stosowaną szybkość pojazdów;
c) wymiary znaków ostrzegawczych i znaków porządkowych powinny być znormalizowane na terytorium każdej Umawiającej się Strony. Z reguły powinny być cztery kategorie rozmiarów dla każdego rodzaju znaków: małe, normalne, duże i bardzo duże. Znaki małe powinny być używane, gdy warunki nie pozwalają na użycie znaków o normalnych wymiarach lub w tych przypadkach, gdy ruch może odbywać się tylko z małą szybkością; mogą być one również używane do powtórzenia znaku poprzedniego. Znaków o dużych rozmiarach należy używać na drogach bardzo szerokich i o szybkim ruchu. Znaków o bardzo dużych rozmiarach należy używać na drogach o bardzo szybkim ruchu, takich jak autostrady.
Artykuł 7
1. W celu zwiększenia widoczności i czytelności w nocy znaków drogowych, szczególnie znaków ostrzegawczych i znaków porządkowych, z wyjątkiem znaków zakazu zatrzymywania i postoju umieszczonych na oświetlonych ulicach obszarów zabudowanych, zaleca się, aby ustawodawstwo krajowe przewidywało ich oświetlenie lub zaopatrzenie w materiały lub urządzenia odblaskowe, tak jednak, aby to nie powodowało oślepiania użytkowników drogi.
2. Żadne z postanowień niniejszej konwencji nie zabrania, w celu przekazywania wiadomości, ostrzeżeń lub prawideł stosowanych tylko w pewnych godzinach lub pewnych dniach, używania znaków, których wskazania są widoczne tylko wtedy, gdy informacje przez nie przekazywane mają zastosowanie.
Artykuł 8
1. W celu ułatwienia międzynarodowego zrozumienia znaków system znaków i sygnałów określony w niniejszej konwencji oparty jest na kształtach i barwach charakterystycznych dla każdej kategorii znaków, a także zawsze, w miarę możliwości, na używaniu obrazowych symboli, a nie napisów. W razie gdy Umawiające się Strony uznają za konieczne wprowadzenie poprawek do przewidzianych symboli, poprawki te nie powinny zmieniać ich istotnych cech charakterystycznych.
2. Umawiające się Strony, które pragną przyjąć zgodnie z postanowieniami artykułu 3 ustęp 1 lit. a) ii) niniejszej konwencji znak lub symbol nie przewidziany w konwencji, powinny starać się osiągnąć regionalne porozumienie w sprawie tego nowego znaku lub symbolu.
3. Żadne z postanowień niniejszej konwencji nie zabrania, w celu ułatwienia zrozumienia znaków, dodania napisu na prostokątnej tablicy umieszczonej poniżej znaku lub wewnątrz prostokątnej tablicy zawierającej znak; napis taki może być również umieszczony na samym znaku, jeżeli nie utrudnia to zrozumienia go przez kierujących, którzy nie mogą zrozumieć napisu.
4. W razie gdy właściwe władze uważają za celowe sprecyzowanie znaczenia znaku lub symbolu albo, w odniesieniu do znaków porządkowych, ograniczenie ich stosowania do niektórych kategorii użytkowników drogi lub do niektórych okresów oraz w tych przypadkach, gdy niezbędne informacje nie mogłyby być udzielone za pomocą dodatkowego symbolu lub za pomocą cyfr w warunkach określonych w załącznikach do niniejszej konwencji, należy umieścić napis na prostokątnej tablicy pod znakiem, chociaż takie napisy mogą być zastąpione lub uzupełnione przez umieszczenie jednego lub kilku obrazowych symboli na tej samej tablicy.
5. Napisy, o których mowa w ustępach 3 i 4 niniejszego artykułu, powinny być wykonane w języku krajowym lub w jednym albo w kilku językach krajowych, a ponadto - jeżeli dana Umawiająca się Strona uzna to za celowe - w innych językach, zwłaszcza w oficjalnych językach Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Znaki ostrzegawcze
Artykuł 9
1. Część A załącznika 1 do niniejszej konwencji podaje wzory znaków ostrzegawczych, a część B podaje symbole do umieszczenia na tych znakach, jak również pewne przepisy dotyczące ich używania. Natomiast znaki i symbole ostrzegawcze uprzedzające o zbliżaniu się do skrzyżowania opisane są w załączniku 2 do niniejszej konwencji, a symbole ostrzegawcze uprzedzające o zbliżaniu się do przejazdu kolejowego są opisane w załączniku 3. Zgodnie z artykułem 46 ustęp 2 niniejszej konwencji każde państwo powinno notyfikować Sekretarzowi Generalnemu, czy wybrało jako znak ostrzegawczy wzór Aa czy Ab.
2. Liczba znaków ostrzegawczych nie powinna być bez potrzeby zwiększana; należy je umieszczać dla uprzedzenia o niebezpiecznych odcinkach drogi, które trudno jest zawczasu zauważyć kierującemu, zachowującemu należytą ostrożność.
3. Znaki ostrzegawcze należy umieszczać w takiej odległości od niebezpiecznego miejsca, która zapewni ich najlepszą skuteczność zarówno w dzień, jak i w nocy, uwzględniając przy tym warunki drogowe i warunki ruchu, w szczególności zwykle stosowaną szybkość pojazdów i odległość, z jakiej znak jest widoczny.
4. Odległość pomiędzy znakiem a początkiem niebezpiecznego odcinka drogi może być oznaczona na dodatkowej tabliczce według wzoru 1 załącznika 7 do niniejszej konwencji i umieszczonej zgodnie z postanowieniami wspomnianego załącznika; taką informację należy podawać wtedy, kiedy odległość pomiędzy znakiem a początkiem niebezpiecznego odcinka nie może być oceniona przez kierujących i nie jest taka, jakiej oni zwykle mogą oczekiwać.
5. Znaki ostrzegawcze mogą być powtarzane, w szczególności na autostradach i drogach zrównanych z autostradami. W razie powtarzania znaków, odległość pomiędzy znakiem a początkiem niebezpiecznego odcinka należy oznaczyć zgodnie z postanowieniami ustępu 4 niniejszego artykułu. W odniesieniu jednak do znaków ostrzegawczych umieszczonych przed mostami ruchomymi i przejazdami kolejowymi Umawiające się Strony mogą stosować, zamiast postanowień niniejszego ustępu, postanowienia artykułu 35 ustęp 3 lub ustępu 5 części B załącznika 1 do niniejszej konwencji.
6. Jeżeli znak ostrzegawczy jest stosowany w celu uprzedzenia o niebezpieczeństwie na odcinku drogi określonej długości (na przykład o następujących po sobie niebezpiecznych zakrętach, odcinku jezdni w złym stanie) i jeżeli uznaje się za pożądane poinformowanie o długości tego odcinka, informacja taka powinna być podana na dodatkowej tabliczce według wzoru 2 załącznika 7 do niniejszej konwencji, umieszczonej zgodnie z postanowieniami wspomnianego załącznika.
Znaki porządkowe, z wyjątkiem znaków zatrzymania i postoju
Artykuł 10
Znaki pierwszeństwa
1. Znakami przeznaczonymi do zawiadamiania lub informowania użytkowników drogi o szczególnych zasadach pierwszeństwa na skrzyżowaniach są znaki: B, 1; B, 2; B, 3 i B, 4 opisane w części A załącznika 2 do niniejszej konwencji. Znakami przeznaczonymi do informowania użytkowników o zasadach pierwszeństwa na wąskich odcinkach drogi są znaki B, 5 i B, 6 opisane w części C załącznika 2.
2. Znak B, 1 "Ustąp pierwszeństwa" powinien być używany dla informowania kierujących, że na skrzyżowaniu, gdzie znak ten jest umieszczony, powinni oni ustąpić pierwszeństwa przejazdu pojazdom jadącym po drodze, do której się zbliżają.
3. Znak B, 2 "Stop" należy stosować dla informowania kierujących, że na skrzyżowaniu, na którym znak jest umieszczony, powinni oni zatrzymać się przed wjazdem na skrzyżowanie i ustąpić pierwszeństwa przejazdu pojazdom poruszającym się po drodze, do której się zbliżają. Zgodnie z artykułem 46 ustępu 2 niniejszej konwencji każde państwo powinno zawiadomić pisemnie Sekretarza Generalnego, czy wybrało jako znak "Stop" wzór B, 2a czy B, 2b.
4. Znak B, 2 powinien być umieszczony gdzie indziej niż na skrzyżowaniu, jeżeli właściwe władze uważają za konieczne poinformowanie kierujących, że powinni zatrzymać się w pobliżu znaku i pojechać dalej dopiero po upewnieniu się, że mogą to uczynić nie powodując niebezpieczeństwa.
5. Znaki B, 1 i B, 2 należy umieszczać w bezpośredniej bliskości skrzyżowania, w miarę możności w miejscu, w którym pojazdy powinny zatrzymać się albo którego nie powinny przekraczać, ustępując pierwszeństwa przejazdu.
6. Znaki A z symbolem A, 23 lub A, 24 mogą być stosowane jako znaki poprzedzające, umieszczone odpowiednio przed znakami B, 1 lub B, 2. Jednakże w państwach, które stosują znaki Aa jako znaki ostrzegawcze, znakami poprzedzającymi znaki B, 1 lub B, 2 mogą być te same znaki uzupełnione dodatkową tabliczką według wzoru 1, przedstawionego w załączniku 7 do niniejszej konwencji.
7. Znak B, 3 "Droga z pierwszeństwem przejazdu" powinien być stosowany w celu wskazania użytkownikom drogi, że na skrzyżowaniach tej drogi z innymi drogami kierujący pojazdami jadącymi tymi samymi drogami lub wyjeżdżającymi z nich są obowiązani ustąpić pierwszeństwa przejazdu pojazdom poruszającym się po tej drodze. Znak ten powinien być umieszczony na początku drogi i powtórzony po każdym skrzyżowaniu; może on być także umieszczony przed skrzyżowaniem lub na skrzyżowaniu. Jeżeli znak B, 3 został umieszczony na drodze, znak B, 4 "Koniec pierwszeństwa" należy umieścić przy zbliżaniu się do miejsca, w którym droga traci przywilej pierwszeństwa w stosunku do innych dróg. Znak B, 4 może być powtórzony raz lub kilka razy przed miejscem, w którym kończy się przywilej pierwszeństwa; znak lub znaki umieszczone przed tym miejscem powinny wtedy być zaopatrzone w dodatkową tabliczkę według wzoru 1 załącznika 7.
8. Jeżeli na drodze informacja o zbliżaniu się do skrzyżowania jest podana za pomocą znaku ostrzegawczego noszącego jeden z symboli A, 22 albo jeżeli droga na skrzyżowaniu jest drogą z pierwszeństwem przejazdu oznaczoną jako taka za pomocą znaków B, 3 zgodnie z postanowieniami ustępu 7 niniejszego artykułu, na wszystkich innych drogach na skrzyżowaniu należy umieścić znak B, 1 lub znak B, 2; jednakże umieszczenie znaków B, 1 lub B, 2 nie jest obowiązkowe na takich drogach, jak ścieżki lub drogi gruntowe, gdzie jadący nimi kierujący muszą, nawet w braku tych znaków, ustąpić pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniu. Znak B, 2 należy umieszczać, tylko w razie gdy właściwe władze uznają za celowe zobowiązanie kierujących do zatrzymania się, w szczególności z powodu złej widoczności dla nich tych odcinków drogi, do których się zbliżają i które się znajdują z jednej lub drugiej strony skrzyżowania.
Artykuł 11
Znaki zakazu lub ograniczenia
Część A załącznika 4 do niniejszej konwencji opisuje znaki zakazu lub ograniczenia, z wyjątkiem znaków dotyczących zatrzymania i postoju, i określa ich znaczenie. Część ta opisuje również znaki oznajmiające koniec tych zakazów i ograniczeń lub jednego z nich.
Artykuł 12
Znaki nakazu
Część B załącznika 4 do niniejszej konwencji opisuje znaki nakazu i określa ich znaczenie.
Artykuł 13
Przepisy ogólne dotyczące znaków opisanych w załączniku 4 do niniejszej konwencji
1. Znaki zakazu lub ograniczenia i znaki nakazu należy umieszczać w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca, w którym zaczyna się nakaz, ograniczenie lub zakaz, i mogą one być powtórzone, jeżeli właściwe władze uznają to za potrzebne. Jeżeli jednak właściwe władze uznają to za pożyteczne ze względu na widoczność lub w celu wcześniejszego uprzedzenia użytkowników drogi, mogą one być umieszczane w odpowiedniej odległości przed miejscem, w którym stosuje się nakaz, ograniczenie lub zakaz. Pod znakami umieszczonymi przed miejscem, w którym należy stosować nakaz, ograniczenie lub zakaz, powinna być umieszczona tabliczka według wzoru 1 załącznika 7.
2. Znaki porządkowe umieszczone obok znaku wskazującego nazwę obszaru zabudowanego lub nieco za tym znakiem oznaczają, że obowiązek stosuje się na całym obszarze zabudowanym, chyba że inny obowiązek będzie podany do wiadomości za pomocą innych znaków na niektórych odcinkach drogi na obszarze zabudowanym.
Znaki informacyjne, z wyjątkiem znaków dotyczących postoju
Artykuł 14
1. Załącznik 5 do niniejszej konwencji opisuje znaki, z wyjątkiem znaków dotyczących postoju, zawierające informacje potrzebne użytkownikom drogi, albo podaje przykłady tych znaków; zawiera on również niektóre przepisy dotyczące ich stosowania.
2. Napisy na znakach informacyjnych wymienionych w punktach i) do v) artykułu 5 ustępu 1 litery c) w państwach, które nie używają alfabetu łacińskiego, powinny być wykonane w języku narodowym, a także literami alfabetu łacińskiego odtwarzającymi możliwie najściślej wymowę w języku narodowym.
3. W państwach, które nie używają alfabetu łacińskiego, słowa pisane literami łacińskimi mogą znajdować się na tym samym znaku, na którym umieszczono napis w języku narodowym, lub na powtórzonym znaku.
4. Żaden znak nie powinien zawierać napisów więcej niż w dwóch językach.
Artykuł 15
Znaki uprzedzające o kierunku
Znaki uprzedzające o kierunku należy umieszczać w takiej odległości od skrzyżowania, aby zapewnić ich największą skuteczność zarówno w dzień, jak i w nocy, uwzględniając warunki drogowe i warunki ruchu, w tym stosowaną zwykle szybkość pojazdów i odległość, z której znak jest widoczny; odległość ta może nie być większa niż 50 metrów (55 jardów) na obszarach zabudowanych, lecz powinna wynosić co najmniej 500 metrów (550 jardów) na autostradach i drogach szybkiego ruchu. Znaki te mogą być powtórzone. Dodatkowa tabliczka umieszczona pod znakiem może podawać odległość pomiędzy znakiem a skrzyżowaniem; odległość ta może być również napisana w dolnej części samego znaku.
Artykuł 16
Znaki drogowskazowe
1. Jeden znak drogowskazowy może zawierać nazwy kilku miejscowości; w takim przypadku nazwy te powinny być napisane na znaku jedna pod drugą. Nazwa jednej miejscowości może być napisana większymi literami niż nazwy innych miejscowości tylko wtedy, gdy miejscowość ta jest największa.
2. Jeżeli są podane odległości, to wyrażające je liczby powinny znajdować się na tej samej wysokości co nazwa miejscowości. Na znakach drogowskazowych w kształcie strzałki liczby te powinny być umieszczone pomiędzy nazwą miejscowości a ostrzem strzałki; na znakach prostokątnych powinny one być umieszczone po nazwie miejscowości.
Artykuł 17
Znaki tożsamości dróg
Znaki służące do zidentyfikowania dróg bądź za pomocą ich numeru utworzonego z cyfr, liter lub kombinacji cyfr i liter, bądź też za pomocą ich nazw, powinny składać się z tego numeru albo tej nazwy, umieszczonych w prostokącie lub na tarczy. Umawiające się Strony, mające system klasyfikacji dróg, mogą jednak zastąpić prostokąt symbolem klasyfikacji.
Artykuł 18
Znaki lokalizacji
1. Znaki lokalizacji mogą być używane do wskazywania granicy pomiędzy dwoma państwami lub granic pomiędzy dwiema jednostkami podziału administracyjnego tego samego państwa, lub nazwy obszaru zabudowanego, rzeki, przełęczy, punktu widokowego itp.
2. Znaki E, 9a lub E, 9b należy umieszczać przy wjeździe na obszar zabudowany. Znaki E, 9c lub E, 9d należy umieszczać przy wyjeździe z obszaru zabudowanego. Ustawodawstwo krajowe może przewidzieć, że znaki te informują użytkowników drogi, iż od znaków E, 9a lub E, 9b do znaków E, 9c lub E, 9d obowiązują ich przepisy ruchu drogowego stosowane na terytorium tego kraju na obszarach zabudowanych, chyba że inne przepisy będą podane do wiadomości za pomocą innych znaków na niektórych odcinkach dróg obszaru zabudowanego. Jednakże znak B, 4 musi być zawsze umieszczony wtedy, gdy pierwszeństwo przejazdu przestaje obowiązywać na obszarze zabudowanym na drogach z pierwszeństwem przejazdu oznaczonych znakiem B, 3.
3. Znaki lokalizacji dające informacje inne niż nazwy obszaru zabudowanego powinny bardzo wyraźnie odróżniać się, szczególnie barwą, od znaków E, 9a do E, 9d.
Artykuł 19
Znaki potwierdzenia drogi
Znaki potwierdzenia drogi są przeznaczone do potwierdzenia kierunku drogi, jeżeli właściwe władze uznają to za potrzebne, na przykład przy wyjeździe z dużych obszarów zabudowanych. Znaki te powinny zawierać nazwę jednej lub kilku miejscowości w sposób ustalony w artykule 16 ustęp 1 niniejszej konwencji. Jeżeli na znakach podawane są odległości, wskazujące je liczby należy umieszczać po nazwie miejscowości.
Artykuł 20
Znaki na przejściach dla pieszych
Na przejściach dla pieszych umieszcza się znak E, 11a lub E, 11b, jeżeli właściwe władze uważają to za celowe.
Artykuł 21
Przepisy wspólne dla różnych znaków informacyjnych
1. Znaki informacyjne, o których mowa w artykułach 15 do 20 niniejszej konwencji, należy umieszczać tam, gdzie właściwe władze uważają to za celowe. Inne znaki informacyjne należy umieszczać zgodnie z postanowieniami artykułu 6 ustęp 1 tylko tam, gdzie właściwe władze uznają to za niezbędne; w szczególności znaki F, 2 do F, 7 powinny być umieszczane tylko na drogach, na których rzadkie są możliwości dokonania naprawy pojazdu, zaopatrzenia w paliwo, uzyskania noclegu oraz zaopatrzenia w żywność.
2. Znaki informacyjne mogą być powtarzane. Dodatkowa tabliczka umieszczona pod znakiem może wskazywać odległość między znakiem a miejscem, które on wskazuje; odległość ta może być także uwidoczniona w dolnej części samego znaku.
Znaki dotyczące zatrzymania i postoju
Artykuł 22
W części A załącznika 6 do niniejszej konwencji opisane są znaki zabraniające lub ograniczające zatrzymanie i postój, a w części B - inne znaki dające pożyteczne wskazówki dotyczące postoju; załącznik ten podaje znaczenie tych znaków oraz niektóre przepisy prawne w sprawie ich zastosowania.
Rozdział III
Świetlne sygnały ruchu
Artykuł 23
Sygnały przeznaczone do kierowania ruchem pojazdów
1. Z zastrzeżeniem postanowień ustępu 12 niniejszego artykułu jedynymi światłami, które mogą być używane jako sygnały świetlne do kierowania ruchem pojazdów, z wyjątkiem sygnałów przeznaczonych wyłącznie dla pojazdów transportu publicznego, są niżej wymienione światła mające następujące znaczenie:
a) światła niemigające:
i) światło zielone oznacza zezwolenie na jazdę; jednak zielone światło przeznaczone do kierowania ruchem na skrzyżowaniu nie daje kierującym zezwolenia na wjazd na to skrzyżowanie, jeżeli w kierunku, w którym zamierzają jechać, zagęszczenie pojazdów jest tak duże, że w razie gdyby wjechali na skrzyżowanie, nie mogliby go prawdopodobnie opuścić przed zmianą fazy;
ii) światło czerwone oznacza zakaz jazdy; pojazdy nie powinny przekraczać linii zatrzymania lub - gdy jej nie ma - przejeżdżać za sygnalizator, albo, jeżeli sygnał jest umieszczony na środku lub po przeciwnej stronie skrzyżowania, nie powinny one wjeżdżać na skrzyżowanie lub na przejście dla pieszych na skrzyżowaniu;
iii) światło żółte, które powinno ukazywać się samo lub równocześnie ze światłem czerwonym; jeżeli ukazuje się samo, oznacza to, że żaden pojazd nie powinien przekroczyć linii zatrzymania lub przejeżdżać za sygnalizator, chyba że pojazd w chwili zapalenia się światła znajduje się tak blisko, że już nie może w warunkach zapewniających wystarczające bezpieczeństwo zatrzymać się przed linią zatrzymania lub przed sygnalizatorem. Jeżeli sygnał jest umieszczony na środku lub po przeciwnej stronie skrzyżowania, światło żółte oznacza, że żaden pojazd nie powinien wjeżdżać na skrzyżowanie lub na przejście dla pieszych na skrzyżowaniu, chyba że pojazd w chwili zapalenia się światła znajduje się tak blisko, że już nie może w warunkach zapewniających wystarczające bezpieczeństwo zatrzymać się przed wjazdem na skrzyżowanie lub na przejście dla pieszych. Jeżeli światło żółte ukazuje się równocześnie ze światłem czerwonym, oznacza to, że sygnał wkrótce ulegnie zmianie, lecz nie zmienia to zakazu jazdy nadanego przez światło czerwone.
b) światła migające:
i) jedno światło czerwone migające lub dwa światła czerwone migające na przemian, z których jedno zapala się, gdy drugie gaśnie, umieszczone na jednym wsporniku, na jednakowej wysokości i zwrócone w tę samą stronę, oznaczają, że pojazdy nie powinny przekraczać linii zatrzymania, albo jeżeli nie ma takiej linii - przejeżdżać za sygnalizator, światła te należy stosować tylko na przejazdach kolejowych i przy wjazdach na ruchome mosty lub do przystani dla promów, a także dla oznaczenia zakazu przejazdu z powodu wyjeżdżających na drogę pojazdów straży pożarnej lub zbliżania się statku powietrznego, którego linia lotu przecina na małej wysokości kierunek drogi;
ii) światło żółte migające lub dwa żółte światła migające na przemian oznaczają, że kierujący mogą jechać, ale z zachowaniem szczególnej ostrożności.
2. Sygnały w systemie trójbarwnym składają się z trzech niemigających świateł, a mianowicie: czerwonego, żółtego i zielonego; światło zielone może być zapalone tylko wtedy, kiedy zgaszone są światła czerwone i żółte.
3. Sygnały świetlne w systemie dwubarwnym składają się z jednego światła czerwonego i z jednego światła zielonego - niemigających. Światła czerwone i zielone nie powinny zapalać się równocześnie. Sygnały systemu dwubarwnego mogą być używane tylko w prowizorycznych instalacjach, z zastrzeżeniem zachowania okresu przewidzianego w artykule 3 ustęp 3 niniejszej konwencji, dotyczącego zastąpienia istniejących instalacji.
4. Wymienione w ustępach 2 i 3 niniejszego artykułu światła systemów trój- i dwubarwnego powinny być umieszczone pionowo lub poziomo.
5. Jeżeli światła umieszczone są pionowo, światło czerwone powinno być u góry; jeżeli światła umieszczone są poziomo, światło czerwone powinno być umieszczone po stronie będącej stroną przeciwną do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu.
6. W systemie trójbarwnym światło żółte powinno być umieszczone w środku.
7. W sygnałach systemów trójbarwnego i dwubarwnego, wymienionych w ustępach 2 i 3 niniejszego artykułu, wszystkie światła powinny być okrągłe. Czerwone światła migające wymienione w ustępie 1 niniejszego artykułu powinny być również okrągłe.
8. Światło żółte migające może być umieszczone samo; takie światło może również zastępować w godzinach małego ruchu światła systemu trójbarwnego.
9. Jeżeli zielone światło w systemie trójbarwnym ma jedną lub kilka strzałek, zapalenie się tej strzałki lub tych strzałek oznacza, że pojazdy mogą jechać tylko w kierunku lub w kierunkach wskazanych przez strzałki. Strzałki oznaczające pozwolenie na jazdę na wprost powinny być swym ostrzem skierowane do góry.
10. Jeżeli sygnał w systemie trójbarwnym zawiera jedno lub więcej dodatkowych świateł zielonych w postaci jednej lub wielu strzałek, zapalenie się tej dodatkowej strzałki lub tych dodatkowych strzałek oznacza, niezależnie od tego, jakie światło w systemie trójbarwnym jest w danej chwili zapalone, zezwolenie na kontynuowanie przez pojazdy jazdy w kierunku lub w kierunkach wskazanych strzałką lub strzałkami; oznacza to również, że jeżeli pojazdy znajdują się na pasie ruchu przeznaczonym wyłącznie dla ruchu w kierunku wskazanym strzałką lub na pasie, po którym powinien odbywać się ten ruch, kierujący tymi pojazdami powinni - pod warunkiem przepuszczenia ciągu pojazdów poruszających się w kierunku, do którego się włączają, i pod warunkiem, że nie spowodują niebezpieczeństwa dla pieszych - jechać we wskazanym kierunku, zwłaszcza gdy ich zatrzymanie się utrudniałoby ruch pojazdów znajdujących się za nimi na tym samym pasie ruchu. Pożądane jest, by te dodatkowe zielone światła były umieszczone na tej samej wysokości na której są umieszczone zwykle światła zielone.
11. Jeżeli światła zielone lub czerwone umieszczone są nad pasami ruchu wyznaczonymi podłużnymi liniami na jezdni mającej więcej niż dwa pasy ruchu, światło czerwone oznacza zakaz jazdy pasem ruchu, nad którym się ono znajduje, a światło zielone oznacza zezwolenie na jazdę odpowiednim pasem ruchu. Światło czerwone umieszczone w ten sposób może mieć kształt dwóch skośnie skrzyżowanych pasów, a światło zielone - kształt strzałki z ostrzem skierowanym w dół.
12. Ustawodawstwo krajowe może przewidzieć umieszczanie na niektórych przejazdach kolejowych białego księżycowego światła migającego z małą częstotliwością i oznaczającego zezwolenie na przejazd.
13. Jeżeli sygnały świetlne ruchu przeznaczone są tylko dla kierujących rowerami, ograniczenie to może być sygnalizowane, jeżeli jest to potrzebne w celu uniknięcia wszelkich nieporozumień, przez umieszczenie na samym sygnale sylwetki roweru lub za pomocą sygnału o małych wymiarach, uzupełnionego prostokątną tablicą z rysunkiem roweru.
Artykuł 24
Sygnały przeznaczone wyłącznie dla pieszych
1. Jedynymi światłami, które mogą być używane jako sygnały świetlne przeznaczone wyłącznie dla pieszych, są światła niżej wymienione, mające następujące znaczenie:
a) światła niemigające:
i) światło zielone oznacza dla pieszych zezwolenie na przejście;
ii) światło żółte oznacza dla pieszych zakaz przejścia, a także zezwolenie na dokończenie przechodzenia jezdni tym, którzy już się na niej znajdują;
iii) światło czerwone oznacza dla pieszych zakaz wchodzenia na jezdnię;
b) światła migające:
- światło zielone migające oznacza, że czas, w którym piesi mogą przechodzić przez jezdnię, już wkrótce się skończy i za chwilę zapali się światło czerwone.
2. Sygnały świetlne przeznaczone dla pieszych powinny być głównie systemu dwubarwnego, mającego dwa światła, a mianowicie czerwone i zielone; mogą być one jednak systemu trójbarwnego, mającego trzy światła, a mianowicie czerwone, żółte i zielone. Nigdy nie powinny być zapalane dwa światła równocześnie.
3. Światła powinny być rozmieszczone pionowo, z tym że czerwone światło powinno zawsze znajdować się u góry, a światło zielone u dołu. Światło czerwone powinno być w kształcie sylwetki pieszego stojącego lub pieszych stojących, a zielone - pieszego idącego lub pieszych idących.
4. Sygnały świetlne przeznaczone dla pieszych powinny być tak zaprojektowane i umieszczone, aby wykluczały wszelką możliwość pomylenia ich przez kierujących z sygnałami świetlnymi przeznaczonymi do kierowania ruchem pojazdów.
Rozdział IV
Oznaczenia drogi
Artykuł 25
Oznaczenia na jezdni (oznaczenia drogi) są używane w tych przypadkach, gdy właściwe władze uznają je za konieczne w celu regulowania ruchu, ostrzegania lub prowadzenia użytkowników drogi. Mogą one być stosowane albo samodzielnie, albo łącznie z innymi środkami sygnalizacji w celu wzmocnienia lub uściślenia ich wskazań.
Artykuł 26
1. Podłużne oznaczenie stanowiące linię ciągłą wyznaczoną na powierzchni jezdni oznacza, że zabrania się kierującym wszelkimi pojazdami przejeżdżania przez tę linię lub jazdy w taki sposób, aby ta linia znajdowała się między kołami, a także, jeżeli oznaczenie to oddziela od siebie dwa kierunki ruchu, jazdy po tej stronie tego oznaczenia, która dla kierującego jest przeciwna krawędzi jezdni odpowiadającej kierunkowi ruchu. Podłużne oznaczenie stanowiące dwie linie ciągłe ma takie samo znaczenie.
2. a) Podłużne oznaczenie stanowiące linię przerywaną, wyznaczone na powierzchni jezdni, nie ma znaczenia zakazu, lecz jest przeznaczone:
i) albo do oddzielenia pasów ruchu w celu prowadzenia ruchu,
ii) albo do uprzedzenia o zbliżaniu się do linii ciągłej oraz o zakazie, który ona oznacza, lub też o zbliżaniu się do innego odcinka drogi o szczególnym niebezpieczeństwie.
b) Stosunek długości przerwy pomiędzy odcinkami linii i długością odcinka linii powinien być znacznie mniejszy w liniach przerywanych używanych do celów wymienionych pod literą a) w punkcie ii) niniejszego ustępu niż w liniach używanych do celów, o których jest mowa pod literą a) w punkcie i) tego ustępu.
3. Jeżeli podłużne oznaczenie stanowiące linię ciągłą jest wyznaczone na powierzchni jezdni tuż obok linii przerywanej, kierujący powinni postępować zgodnie ze wskazaniami tylko tej linii, która znajduje się po ich stronie. Postanowienie to nie zabrania kierującym, którzy wykonali dozwolony manewr wyprzedzania, zajęcia z powrotem normalnej pozycji na jezdni.
4. W rozumieniu przepisów niniejszego artykułu nie uważa się za podłużne oznaczenia linii podłużnych odgraniczających krawędzie jezdni w celu zapewnienia lepszej widoczności lub które w połączeniu z liniami poprzecznymi odgraniczają na powierzchni jezdni miejsca postoju.
Artykuł 27
1. Oznaczenie poprzeczne, składające się z jednej lub dwóch przyległych linii ciągłych, umieszczonych na szerokości jednego lub kilku pasów ruchu, oznacza linię zatrzymania pojazdów nakazanego przez znak B, 2 "Stop", o którym mowa w artykule 10 ustęp 3 niniejszej konwencji. Oznaczenie takie może być również używane do oznaczenia linii zatrzymania, ewentualnie nakazanego przez sygnał świetlny, przez gest osoby upoważnionej do kierowania ruchem, lub przed przejazdem kolejowym. Przed oznaczeniem tym, występującym razem ze znakiem B, 2, może być napisany na jezdni wyraz "Stop".
2. Oznaczenie poprzeczne, opisane w ustępie 1 niniejszego artykułu, powinno być zamieszczone w każdym przypadku, gdy umieszcza się znak B, 2, chyba że nie jest to możliwe z przyczyn technicznych.
3. Poprzeczne oznaczenie w postaci linii przerywanej lub dwóch linii przerywanych, położonych obok siebie, wyznaczone na szerokości jednego lub kilku pasów ruchu, oznacza linię, której normalnie pojazdy nie powinny przekraczać, jeżeli obowiązane są ustąpić pierwszeństwa przejazdu ze znakiem B, 1 "Ustąp pierwszeństwa", wymienionym w artykule 10 ustęp 2 niniejszej konwencji. Przed takim oznaczeniem może być namalowany na jezdni, w celu symbolizowania znaku B, 1, trójkąt o szerokim obrzeżu, którego jeden bok jest równoległy do oznaczenia i którego przeciwległy wierzchołek jest skierowany w stronę zbliżających się pojazdów.
4. W celu oznakowania przejść dla pieszych pożądane jest wyznaczenie na jezdni szerokich pasów równoległych do osi jezdni.
5. W celu oznakowania miejsc przejazdu rowerzystów przez jezdnię należy używać albo poprzecznych linii, albo stosować inne oznaczenia, które nie mogą być mylone ze stosowanymi na przejściach dla pieszych.
Artykuł 28
1. Inne oznaczenia drogi, jak strzałki, równoległe lub ukośne pasy lub napisy, mogą być używane w celu powtórzenia wskazań znaków lub w celu udzielenia użytkownikom drogi wskazówek, które nie mogłyby być należycie podane za pomocą znaków drogowych. Takich oznaczeń należy używać w szczególności do wskazywania granic stref lub pasów postoju, przystanków autobusowych lub trolejbusowych, na których postój jest zabroniony, jak również do odpowiedniego ustawienia pojazdów przed skrzyżowaniem. Jeżeli jednak na jezdni podzielonej na pasy ruchu podłużnymi oznaczeniami jest umieszczona strzałka, kierujący są obowiązani jechać w kierunku lub w jednym z kierunków wskazanych na pasie ruchu, na którym się znajdują.
2. Z zastrzeżeniem postanowień artykułu 27 ustęp 4 niniejszej konwencji, dotyczących przejść dla pieszych, oznakowanie strefy jezdni lub strefy nieznacznie wzniesionej ponad poziom jezdni za pomocą ukośnych równoległych do siebie pasów obramowanych linią ciągłą lub przerywaną oznacza w razie linii ciągłej, że pojazdy nie powinny wjeżdżać do tej strefy, a w razie linii przerywanej, że pojazdy mogą wjeżdżać do tej strefy tylko wtedy, gdy jest to całkowicie bezpieczne lub ma na celu dojazd do ulicy poprzecznej, znajdującej się po przeciwnej stronie jezdni.
3. Linia wyznaczona zygzakiem na boku jezdni oznacza, że zabrania się postoju po tej stronie jezdni na całej długości tej linii.
Artykuł 29
1. Oznaczenia drogi wymienione w artykułach 26-28 niniejszej konwencji mogą być malowane na jezdni lub zamieszczone w każdy inny sposób, jeżeli jest on równie skuteczny.
2. Oznaczenia drogi malowane powinny być barwy żółtej lub białej, może być jednak używana barwa niebieska do wskazywania miejsc, w których postój jest dozwolony lub ograniczony. Jeżeli na terytorium jednej z Umawiających się Stron używana jest zarówno barwa żółta, jak i biała, to znaki na jezdni tej samej kategorii powinny być tej samej barwy. W celu stosowania postanowień niniejszego ustępu określenie "biały" obejmuje odcienie srebrny i jasnoszary.
3. Przy umieszczaniu napisów, symboli i strzałek stanowiących oznaczenia drogi należy uwzględnić konieczność znacznego przedłużenia ich wymiarów w kierunku ruchu pojazdów z uwagi na to, że kierujący widzi te napisy, symbole i strzałki pod bardzo małym kątem.
4. Zaleca się, żeby oznaczenia drogi przeznaczone dla pojazdów znajdujących się w ruchu były odblaskowe, jeżeli tego wymaga natężenie ruchu i jeżeli oświetlenie jest słabe lub w ogóle go nie ma.
Artykuł 30
Załącznik 8 do niniejszej konwencji stanowi zespół zaleceń dotyczących wzorów i rysunków oznaczeń drogi.
Rozdział V
Inne znaki i sygnały drogowe
Artykuł 31
Oznaczenie miejsc robót drogowych
1. Granice robót drogowych na jezdni powinny być wyraźnie oznaczone.
2. W razie gdy rozmiary robót drogowych oraz intensywność ruchu drogowego to uzasadniają, należy dla oznaczenia granic robót drogowych na jezdni ustawić zapory ciągłe lub z przerwami, pomalowane w pasy na przemian białe i czerwone, żółte i czerwone, czarne i białe lub czerwone i żółte, a ponadto w nocy, jeżeli bariery nie są odblaskowe, umieścić światła lub urządzenia odblaskowe. Urządzenia odblaskowe i stałe światła powinny być czerwone lub ciemnożółte, a światła migające - ciemnożółte. Jednakże:
a) światła i urządzenia, które są widoczne tylko z jednego kierunku ruchu i które sygnalizują granice miejsca robót po stronie przeciwnej do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu, mogą być białe;
b) światła i urządzenia, które oznaczają granice miejsca robót oddzielające oba kierunki ruchu, mogą być białe lub jasnożółte.
Artykuł 32
Oznaczenia światłami lub urządzeniami odblaskowymi
Każda Umawiająca się Strona powinna zastosować na całym swym terytorium tę samą barwę lub ten sam system barw dla świateł lub urządzeń odblaskowych używanych do oznaczenia krawędzi jezdni.
Przejazdy kolejowe
Artykuł 33
1. a) Jeżeli na przejeździe kolejowym jest zainstalowana sygnalizacja w celu ostrzeżenia o zbliżaniu się pociągów lub mającym właśnie nastąpić zamknięciu zapór lub półzapór, powinna ona składać się z migającego światła czerwonego lub migających na zmianę świateł czerwonych przewidzianych w artykule 23 ustęp 1 litera b) niniejszej konwencji. Jednakże:
i) migające światła czerwone mogą być uzupełnione lub zastąpione sygnałem świetlnym systemu trójbarwnego, czerwono-żółto-zielonego, opisanym w artykule 23 ustęp 2 niniejszej konwencji, lub takim sygnałem bez światła zielonego, jeżeli inne trójbarwne sygnały świetlne znajdują się na drodze w pobliżu, przed przejazdem kolejowym, lub jeżeli przejazd kolejowy jest wyposażony w zapory,
ii) na drogach gruntowych o bardzo małym ruchu i na drogach dla pieszych może być używany tylko sygnał dźwiękowy.
b) We wszystkich przypadkach sygnalizacja świetlna może być uzupełniona sygnałem dźwiękowym.
2. Sygnały świetlne należy umieszczać przy krawędzi jezdni odpowiadającej kierunkowi ruchu; w razie gdy okoliczności tego wymagają, na przykład warunki widoczności sygnałów lub natężenie ruchu, sygnały świetlne powinny być powtórzone z drugiej strony drogi. Jeżeli jednak ze względu na lokalne warunki jest to korzystniejsze, światła mogą być powtórzone na wysepce pośrodku jezdni albo umieszczone nad jezdnią.
3. Zgodnie z artykułem 10 ustęp 4 niniejszej konwencji znak B, 2 "Stop" może być umieszczony przed przejazdem bez zapór lub bez półzapór albo bez sygnalizacji świetlnej uprzedzającej o zbliżaniu się pociągów; na przejazdach kolejowych wyposażonych w ten znak kierujący powinni zatrzymać się na linii zatrzymania lub - w razie braku takiej linii - tuż przy znaku i nie kontynuować jazdy przed upewnieniem się, że żaden pociąg się nie zbliża.
Artykuł 34
1. Na przejazdach kolejowych wyposażonych w zapory lub półzapory umieszczone na przemian po obu stronach toru kolejowego poziome położenie tych zapór lub półzapór w poprzek drogi oznacza, że żaden użytkownik drogi nie ma prawa przekraczać zapory lub najbliższej półzapory; to samo znaczenie ma ruch zapór i półzapór do położenia poziomego w poprzek drogi.
2. Świecące się czerwone światło lub światła, o których mowa w artykule 33 ustęp 1 litera a) niniejszej konwencji, albo działanie sygnału dźwiękowego, o którym mowa we wspomnianym ustępie 1, oznacza również, że żaden użytkownik drogi nie ma prawa przekraczać linii zatrzymania lub przejeżdżać za sygnał, jeżeli brak jest linii zatrzymania. Świecenie się żółtego światła w systemie trójbarwnym, o którym mowa w artykule 33 ustęp 3 litera a) punkt i), oznacza, że żaden użytkownik drogi nie ma prawa przekraczać linii zatrzymania lub przejeżdżać za sygnał, jeżeli brak jest linii zatrzymania, z wyjątkiem przypadku, gdy pojazdy znalazły się tak blisko sygnału w chwili pojawienia się żółtego światła, że nie mogłyby już zatrzymać się przed sygnałem w warunkach dostatecznego bezpieczeństwa.
Artykuł 35
1. Zapory i półzapory na przejazdach kolejowych powinny być wyraźnie oznaczone na przemian pasami czerwonymi i białymi, czerwonymi i żółtymi, czarnymi i białymi albo czarnymi i żółtymi. Mogą być one jednak pomalowane tylko na biało lub na żółto, pod warunkiem wyposażenia ich w środku w dużą okrągłą czerwoną tarczę.
2. Na wszystkich przejazdach kolejowych bez zapór lub półzapór powinien być umieszczony w bezpośrednim sąsiedztwie toru kolejowego znak B, 7, którego opis zawiera załącznik 3. Jeżeli istnieje sygnalizacja świetlna uprzedzająca o zbliżaniu się pociągu lub umieszczony jest znak B, 2 "Stop", znak B, 7 powinien być umieszczony na tym samym wsporniku, na którym znajduje się sygnał świetlny lub znak B, 2. Umieszczenie znaku B, 7 nie jest obowiązujące:
a) na skrzyżowaniach dróg z torami kolejowymi, na których ruch kolejowy odbywa się bardzo powoli, a ruch drogowy jest kierowany przez pracownika obsługującego pojazdy kolejowe, podającego niezbędne ręczne sygnały, lub
b) na skrzyżowaniach torów kolejowych z drogami gruntowymi, gdzie ruch jest zupełnie mały, albo z drogami dla pieszych.
3. Pod każdym znakiem ostrzegawczym z symbolami A, 26 lub A, 27, opisanymi w załączniku 3 do niniejszej konwencji, może być umieszczona, dłuższym bokiem pionowo, prostokątna tablica z trzema czerwonymi ukośnymi pasami na białym lub żółtym tle, lecz wtedy w przybliżeniu na jednej trzeciej i dwóch trzecich odległości pomiędzy znakiem a torem kolejowym umieszcza się dodatkowe znaki w postaci tablic takiego samego kształtu, na których są umieszczone odpowiednio jeden lub dwa czerwone ukośne pasy na białym lub żółtym tle. Te tablice mogą być powtórzone po przeciwnej stronie jezdni. W części C załącznika 3 do niniejszej konwencji jest podany szczegółowy opis tablic wymienionych w niniejszym ustępie.
Artykuł 36
1. Ze względu na szczególne niebezpieczeństwo, jakie stanowią przejazdy kolejowe, Umawiające się Strony zobowiązują się:
a) umieścić przed każdym przejazdem kolejowym jeden ze znaków ostrzegawczych, zaopatrzony w symbole A, 26 lub A, 27; można jednak nie umieszczać żadnego znaku:
i) w szczególnych warunkach występujących na obszarach zabudowanych;
ii) na drogach gruntowych i ścieżkach, na których ruch pojazdów motorowych jest wyjątkowy;
b) wyposażyć każdy przejazd kolejowy w zapory lub półzapory lub w system sygnalizacji ostrzegającej o zbliżaniu się pociągów, chyba że użytkownicy drogi mogą widzieć tor kolejowy z obydwu stron wymienionego wyżej przejazdu, tak aby - uwzględniając w szczególności maksymalną szybkość pociągów - kierujący pojazdem drogowym, zbliżający się do toru kolejowego z jednej lub drugiej strony, miał czas na zatrzymanie się przed wjazdem na przejazd kolejowy, jeżeli pociąg jest widoczny, a także, aby użytkownicy drogi znajdujący się już na przejeździe w chwili, gdy ukazuje się pociąg, mieli czas na opuszczenie przejazdu; Umawiające się Strony mogą jednak czynić odstępstwa od przepisów niniejszego ustępu w odniesieniu do przejazdów kolejowych, na których zarówno szybkość pociągów jest stosunkowo mała, jak i ruch drogowy pojazdów motorowych nie jest duży;
c) wyposażyć w jeden z systemów sygnalizacji ostrzegającej o zbliżaniu się pociągów, o których jest mowa w artykule 33 ustęp 1 niniejszej konwencji, każdy przejazd kolejowy wyposażony w zapory lub półzapory uruchamiane ze stanowiska, z którego nie są one widoczne;
d) wyposażyć w jeden z systemów sygnalizacji ostrzegającej o zbliżaniu się pociągów, o których mowa w artykule 33 ustęp 1 niniejszej konwencji, każdy przejazd kolejowy z zaporami lub półzaporami, których działanie następuje samoczynnie na skutek zbliżania się pociągów;
e) dla polepszenia widoczności zapór i półzapór zaopatrzyć je w materiały lub urządzenia odblaskowe i w razie potrzeby oświetlać w nocy; ponadto znaki ostrzegawcze umieszczone przed przejazdem kolejowym na drogach o znacznym ruchu samochodowym w nocy wyposażyć w materiały lub urządzenia odblaskowe i w razie potrzeby oświetlać w nocy;
f) tam gdzie to możliwe, w pobliżu przejazdów kolejowych wyposażonych w półzapory, umieścić na środku jezdni podłużne oznaczenie, zabraniające pojazdom zbliżającym się do przejazdu kolejowego wjazdu na połowę jezdni przeciwną do tej, która odpowiada kierunkowi ruchu, albo nawet zakładać wysepki kierunkowe oddzielające oba kierunki ruchu.
2. Postanowień niniejszego artykułu nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w ostatnim zdaniu artykułu 35 ustęp 2 niniejszej konwencji.
Rozdział VI
Postanowienia końcowe
Artykuł 37
1. Konwencja niniejsza będzie otwarta do podpisu w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku do dnia 31 grudnia 1969 r. dla wszystkich państw będących członkami Organizacji Narodów Zjednoczonych lub jednej z jej organizacji wyspecjalizowanych, albo Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, albo stronami Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, jak również dla każdego innego państwa, które zostało zaproszone przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych, aby stało się stroną niniejszej konwencji
2. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacyjne powinny być złożone Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.
3. Konwencja niniejsza będzie otwarta do przystąpienia dla każdego państwa wymienionego w ustępie 1 niniejszego artykułu. Dokumenty przystąpienia powinny być złożone Sekretarzowi Generalnemu.
Artykuł 38
1. Każde państwo w czasie podpisywania lub ratyfikacji niniejszej konwencji albo przystąpienia do niej lub kiedykolwiek później może w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego oświadczyć, że konwencja będzie stosowana na wszystkich lub niektórych terytoriach, za których stosunki międzynarodowe jest ono odpowiedzialne. Konwencja będzie stosowana na terytorium lub na terytoriach wymienionych w notyfikacji po upływie trzydziestu dni od dnia otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego lub od dnia wejścia w życie konwencji w stosunku do państwa składającego notyfikację, w zależności od tego, który z tych dni jest późniejszy.
2. Każde państwo, które składa notyfikację według ustępu 1 niniejszego artykułu, w imieniu terytoriów, których ona dotyczy, powinno w drodze notyfikacji złożyć oświadczenia przewidziane w artykule 46 ustęp 2 niniejszej konwencji.
3. Każde państwo, które złożyło oświadczenie zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu, może później w każdym czasie oświadczyć, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego, że konwencja przestanie być stosowana na terytorium wymienionym w notyfikacji, i w tym przypadku konwencja przestanie obowiązywać w stosunku do tego terytorium po upływie jednego roku od dnia otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.
Artykuł 39
1. Niniejsza konwencja wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od dnia złożenia piętnastego dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia.
2. W stosunku do każdego państwa, które ratyfikuje konwencję lub przystąpi do niej po złożeniu piętnastego dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia, konwencja wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od dnia złożenia przez to państwo swego dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia.
Artykuł 40
Z dniem wejścia w życie niniejsza konwencja uchyli i zastąpi w stosunkach między Umawiającymi się Stronami Konwencję o ujednostajnieniu znaków i sygnałów drogowych, otwartą do podpisu w Genewie dnia 30 marca 1931 r., i Protokół w sprawie znaków i sygnałów drogowych, otwarty do podpisu w Genewie dnia 19 września 1949 r.
Artykuł 41
1. Po upływie jednego roku od wejścia w życie niniejszej konwencji każda Umawiająca się Strona może zaproponować jedną lub więcej zmian do konwencji. Tekst każdej zaproponowanej zmiany wraz z uzasadnieniem powinien być przesłany Sekretarzowi Generalnemu, który zawiadomi o tym wszystkie Umawiające się Strony. Umawiające się Strony w ciągu dwunastu miesięcy następujących po dacie tego zawiadomienia będą mogły poinformować Sekretarza Generalnego, czy: a) przyjmują zmianę lub b) odrzucają zmianę, lub c) życzą sobie zwołania konferencji w celu rozpatrzenia zmiany. Sekretarz Generalny przesyła tekst zaproponowanej zmiany również wszystkim innym państwom wymienionym w artykule 37 ustęp 1 niniejszej konwencji.
2. a) Każda zaproponowana zmiana, przekazana zgodnie z poprzednim ustępem, będzie uważana za przyjętą, jeżeli w wyżej wymienionym terminie dwunastu miesięcy mniej niż jedna trzecia Umawiających się Stron zawiadomi Sekretarza Generalnego, że odrzuca zmianę lub życzy sobie zwołania konferencji w celu jej rozpatrzenia. Sekretarz Generalny zawiadomi wszystkie Umawiające się Strony o każdym przyjęciu albo odrzuceniu proponowanej zmiany lub też życzeniu zwołania konferencji. Jeżeli ogólna liczba zawiadomień o odrzuceniu zmian i życzeń zwołania konferencji, otrzymanych w określonym terminie dwunastu miesięcy, jest mniejsza niż jedna trzecia ogólnej liczby Umawiających się Stron, Sekretarz Generalny zawiadomi wszystkie Umawiające się Strony, że zmiana wejdzie w życie w sześć miesięcy po upływie terminu dwunastu miesięcy określonego w poprzednim ustępie w stosunku do wszystkich Umawiających się Stron, z wyjątkiem tych, które w tym określonym terminie odrzuciły zmianę lub życzyły sobie zwołania konferencji w celu jej rozpatrzenia.
b) Każda Umawiająca się Strona, która w wyżej wymienionym terminie dwunastu miesięcy odrzuciła propozycję zmian lub życzyła sobie zwołania konferencji w celu jej rozpatrzenia, może w każdym czasie po upływie tego okresu notyfikować Sekretarzowi Generalnemu, że przyjmuje zmianę, a Sekretarz Generalny zawiadamia o tej notyfikacji wszystkie inne Umawiające się Strony. Zmiana ta wejdzie w życie w odniesieniu do Umawiających się Stron, które notyfikowały o jej przyjęciu, w sześć miesięcy po otrzymaniu przez Sekretarza Generalnego ich notyfikacji.
3. Jeżeli zaproponowana zmiana nie została przyjęta zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu oraz jeżeli w terminie dwunastu miesięcy określonym w ustępie 1 niniejszego artykułu mniej niż połowa ogólnej liczby Umawiających się Stron zawiadomi Sekretarza Generalnego o odrzuceniu zaproponowanej zmiany i jeżeli co najmniej jedna trzecia ogólnej liczby Umawiających się Stron, lecz nie mniej niż dziesięć, zawiadomi go, że przyjmuje zmianę lub życzy sobie zwołania konferencji w celu jej rozpatrzenia, Sekretarz Generalny zwoła konferencję w celu rozpatrzenia zaproponowanej zmiany lub każdej innej propozycji, która może mu być przekazana zgodnie z ustępem 4 niniejszego artykułu.
4. W razie zwołania konferencji zgodnie z ustępem 3 niniejszego artykułu, Sekretarz Generalny zaprosi na nią wszystkie państwa wymienione w artykule 37 ustęp 1 niniejszej konwencji. Zwróci się on do wszystkich państw zaproszonych na konferencję, aby najpóźniej na sześć miesięcy przed dniem jej otwarcia przedstawiły mu wszelkie propozycje, które życzyłyby sobie również rozpatrzyć na tej konferencji oprócz proponowanej zmiany, oraz przekaże te propozycje, najpóźniej na trzy miesiące przed dniem otwarcia konferencji, wszystkim państwom zaproszonym na konferencję.
5. a) Każda zmiana niniejszej konwencji będzie uważana za przyjętą, jeżeli zostanie przyjęta większością dwóch trzecich głosów państw reprezentowanych na konferencji, pod warunkiem, że większość ta obejmuje co najmniej dwie trzecie Umawiających się Stron reprezentowanych na konferencji. Sekretarz Generalny zawiadamia wszystkie Umawiające się Strony o przyjęciu zmiany, która wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od daty tego zawiadomienia w stosunku do wszystkich Umawiających się Stron, z wyjątkiem tych, które w tym terminie zawiadomiły Sekretarza Generalnego o odrzuceniu zmiany.
b) Każda Umawiająca się Strona, która odrzuciła zmianę w wyżej wymienionym terminie dwunastu miesięcy, może w dowolnym czasie notyfikować Sekretarzowi Generalnemu o przyjęciu zmiany, który zawiadomi o tej notyfikacji wszystkie inne Umawiające się Strony. Zmiana ta wejdzie w życie w odniesieniu do Umawiającej się Strony, która notyfikowała o jej przyjęciu, po upływie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Sekretarza Generalnego tej notyfikacji lub po upływie wyżej wymienionego okresu dwunastu miesięcy, w zależności od tego, który z tych dni jest późniejszy.
6. Jeżeli zaproponowanej zmiany nie uważa się za przyjętą zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu i jeżeli nie zostaną spełnione warunki dotyczące zwołania konferencji przewidzianej w ustępie 3 niniejszego artykułu, zaproponowaną zmianę uważa się za odrzuconą.
Artykuł 42
Każda Umawiająca się Strona może wypowiedzieć niniejszą konwencję w drodze pisemnej notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego. Wypowiedzenie nabiera mocy po upływie jednego roku od dnia otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.
Artykuł 43
Konwencja niniejsza przestanie obowiązywać, jeżeli w jakimkolwiek okresie kolejnych dwunastu miesięcy liczba Umawiających się Stron będzie mniejsza niż pięć.
Artykuł 44
Każdy spór między dwiema lub wieloma Umawiającymi się Stronami, dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji, którego Strony nie będą mogły w drodze negocjacji lub w inny sposób rozstrzygnąć, może być przekazany do rozstrzygnięcia Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości na żądanie którejkolwiek z zainteresowanych Umawiających się Stron.
Artykuł 45
Żadne postanowienie niniejszej konwencji nie może być interpretowane jako zakazujące Umawiającej się Stronie zastosowania środków zgodnych z postanowieniami Karty Narodów Zjednoczonych i ograniczonych wymaganiami sytuacji, które ona uważa za niezbędne dla zapewnienia swego zewnętrznego lub wewnętrznego bezpieczeństwa.
Artykuł 46
1. Każde państwo w chwili podpisywania niniejszej konwencji albo składania dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia może oświadczyć, że nie uważa się za związane artykułem 44 niniejszej konwencji. Inne Umawiające się Strony nie będą związane artykułem 44 wobec Umawiającej się Strony, która złożyła takie oświadczenie.
2. a) W chwili składania dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia każde państwo powinno, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego, oświadczyć w celu stosowania niniejszej konwencji:
i) który z wzorów Aa lub Ab wybiera jako znak ostrzegawczy (artykuł 9 ustęp 1) oraz
ii) który z wzorów B, 2a lub B, 2b wybiera jako znak zatrzymania (artykuł 10 ustęp 3).
Każde państwo może później w dowolnym czasie, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego, zmienić swój wybór, zastępując swoje oświadczenie innym oświadczeniem.
b) W chwili składania dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia każde państwo może oświadczyć, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego, że w celu stosowania niniejszej konwencji zrównuje motorowery z motocyklami (artykuł 1 litera l). Każde państwo może później cofnąć w dowolnym czasie to oświadczenie w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego.
3. Oświadczenia przewidziane w ustępie 2 niniejszego artykułu nabierają mocy po upływie sześciu miesięcy od dnia otrzymania odpowiedniej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego lub od dnia wejścia w życie konwencji w stosunku do państwa, które złożyło oświadczenie w zależności od tego, który z tych dni jest późniejszy.
4. Zastrzeżenia do niniejszej konwencji oraz jej załączników, inne niż przewidziane w ustępie 1 niniejszego artykułu, są dopuszczalne, pod warunkiem że będą sformułowane na piśmie, a jeżeli zostały sformułowane przed złożeniem dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia - zostaną potwierdzone w tym dokumencie. Sekretarz Generalny przekaże te zastrzeżenia wszystkim państwom, o których mowa w artykule 37 ustęp 1 niniejszej konwencji.
5. Każda Umawiająca się Strona, która sformułowała zastrzeżenie lub złożyła oświadczenie zgodnie z ustępem 1 i 4 niniejszego artykułu, może je cofnąć w dowolnym czasie w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego.
6. Każde zastrzeżenie złożone zgodnie z ustępem 4 niniejszego artykułu:
a) zmienia w stosunku do Umawiającej się Strony wnoszącej to zastrzeżenie te postanowienia konwencji, do których ono się odnosi, w zakresie tego zastrzeżenia;
b) zmienia te postanowienia w tym samym zakresie w stosunku do innych Umawiających się Stron w ich stosunkach z Umawiającą się Stroną, która zgłosiła to zastrzeżenie.
Artykuł 47
Oprócz oświadczeń, notyfikacji i zawiadomień przewidzianych w artykułach 41 i 46 niniejszej konwencji Sekretarz Generalny będzie zawiadamiał wszystkie państwa wymienione w artykule 37 ustęp 1 o:
a) podpisaniu, ratyfikacjach i przystąpieniach w myśl artykułu 37;
b) oświadczeniach w myśl artykułu 38;
c) datach wejścia w życie niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 39;
d) dacie wejścia w życie zmian do niniejszej konwencji zgodnie z ustępami 2 i 5 artykułu 41;
e) wypowiedzeniach na podstawie artykułu 42;
f) wygaśnięciu niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 43.
Artykuł 48
Oryginał niniejszej konwencji, sporządzony w jednym egzemplarzu w językach angielskim, chińskim, francuskim, hiszpańskim i rosyjskim, które to teksty są jednakowo autentyczne, zostanie złożony na przechowanie Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, który prześle należycie uwierzytelnione jego kopie wszystkim państwom wymienionym w artykule 37 ustęp 1 niniejszej konwencji.
Na dowód czego niżej podpisani pełnomocnicy, należycie upoważnieni przez swoje Rządy, podpisali niniejszą konwencję.
Sporządzono w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r.