Władza wykonawcza należy do Króla lub Królowej, jeżeli odziedziczyła Koronę zgodnie z zasadami § 6 lub § 7 lub § 48 niniejszej Konstytucji. Gdy władza wykonawcza tak przynależy Królowej, ma ona te wszystkie prawa i obowiązki, które zgodnie z niniejszą Konstytucją i Prawami Królestwa przysługują Królowi.
1 Treść na mocy poprawki do konstytucji z 13 lipca 1990 r., nr 550.
Król powinien stale wyznawać religię ewangelicko-augsburską, popierać ją i ochraniać.
Osoba Króla jest święta; nie może być potępiony ani oskarżony. Odpowiedzialność spoczywa na jego Radzie.
Sukcesja tronu następuje w linii prostej, więc tylko dziecko urodzone z legalnego związku małżeńskiego Królowej lub Króla, albo kogoś, kto sam jest uprawniony do sukcesji, może dziedziczyć, przy czym bliższa linia ma pierwszeństwo przed dalszą, a starszy w linii przed młodszym.
Do uprawnionych do sukcesji wlicza się również dziecko nie narodzone, które natychmiast po przyjściu na świat zajmie należne mu miejsce w linii sukcesji.
Prawo sukcesji nie przysługuje jednak nikomu, kto nie jest urodzony w prostej linii pochodzenia od ostatnio panującej Królowej lub Króla lub ich siostry albo brata lub sam nie jest ich, Królowej lub Króla, siostrą lub bratem.
Narodziny Księżniczki lub Księcia, uprawnionych do sukcesji Korony Norwegii, jej lub jego imię i czas urodzin obwieszcza się pierwszemu obradującemu Stortingowi i wciąga do jego protokołu.
Wobec osób urodzonych przed rokiem 1971 stosuje się § 6 Konstytucji w brzmieniu uchwalonym 18 listopada 1905 roku. Wobec osób urodzonych przed rokiem 1990 obowiązuje pierwszeństwo mężczyzny wobec kobiety.
1 Zmiany na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r. i poprawki do konstytucji z 13 lipca 1990 r., nr 550.
W razie braku uprawnionych do sukcesji Księżniczki lub Księcia, Król może zaproponować swego następcę Stortingowi, który ma prawo dokonać własnego wyboru, jeżeli nie zaaprobuje propozycji Króla.
1 Zmiany na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r. i poprawki do konstytucji z 13 lipca 1990 r.
Wiek pełnoletności Króla określa ustawa2.
Król ogłasza publicznie o swej pełnoletności niezwłocznie po osiągnięciu określonego ustawą wieku.
1 Treść na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r.
2 Ustawa z 13 maja 1921 r., nr 2, z późniejszymi zmianami.
Król, niezwłocznie po osiągnięciu pełnoletności obejmując rządy, składa przed Stortingiem następującą przysięgę: "Obiecuję i przyrzekam, że będę rządził Królestwem Norwegii zgodnie z jego Konstytucją i Prawami, tak mi dopomóż Wszechmogący i Wszechwiedzący Boże".
Jeżeli Storting w tym czasie nie obraduje, przysięga składana jest na piśmie w Radzie Państwa i zostaje powtórzona uroczyście przez Króla na pierwszym posiedzeniu Stortingu.
1 Treść na mocy poprawki do konstytucji z 19 sierpnia 1908 r.
Król powinien zamieszkiwać w Królestwie i nie może bez zgody Stortingu przebywać poza Królestwem dłużej niż jednorazowo sześć miesięcy, inaczej utraci swe prawo do Korony.
Król nie może przyjąć żadnej innej korony lub rządu bez zgody Stortingu, udzielanej większością dwóch trzecich głosów.
1 Zmiany na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r. i poprawki do konstytucji z 19 sierpnia 1908 r.
Król osobiście wybiera Radę spośród obywateli norweskich posiadających prawa wyborcze. Rada składa się z premiera i co najmniej siedmiu członków.
Więcej niż połowa członków Rady Państwa powinna wyznawać oficjalną religię państwa.
Król rozdziela zadania między członków Rady Państwa według swego uznania. Do zasiadania w Radzie Państwa Król może w nadzwyczajnych okolicznościach, oprócz zwykłych członków Rady Państwa, powołać innych obywateli norweskich, z wyjątkiem członków Stortingu.
Małżonkowie, rodzice i dzieci lub dwoje rodzeństwa, nie mogą jednocześnie zasiadać w Radzie Państwa.
1 Zmiany na mocy poprawek do konstytucji z 5 czerwca 1873 r., 30 czerwca 1891, rezolucji z 18 listopada 1905 r., poprawek do konstytucji z 28 kwietnia 1916 r., 24 maja 1919 r. oraz 2 maja 1975 r.
W czasie podróży Króla po Królestwie, może on przekazać administrowanie Królestwem Radzie Państwa. Sprawuje ona rząd za Króla i w jego imieniu. Przestrzega ona ściśle postanowień niniejszej Konstytucji, a także szczegółowych dyspozycji, które Król przekazuje w instrukcjach.
Sprawy urzędowe rozstrzyga się w głosowaniu, przy czym w wypadku równości głosów, Premier lub, w razie jego nieobecności, najstarszy rangą spośród obecnych członków Rady Państwa, ma dwa głosy.
Rada Państwa zdaje sprawozdanie Królowi o sprawach, które rozstrzygnęła w taki sposób.
1 Zmiany na mocy poprawek do konstytucji z 5 czerwca 1873 r., 30 czerwca 1891 r., rezolucji z 18 listopada 1905 r. oraz poprawki do konstytucji z 18 sierpnia 1911 r.
Król może mianować sekretarzy stanu do pomocy członkom Rady Państwa na czas wykonywania ich obowiązków poza Radą. Każdy sekretarz stanu powinien działać w imieniu członka Rady Państwa, któremu jest przydzielony i w granicach przez niego określonych.
1 Uchylony poprawką do konstytucji z 30 czerwca 1891 r., przywrócony poprawką do konstytucji z 1 czerwca 1976 r.
Król zarządza wszystkie publiczne nabożeństwa kościelne i praktyki religijne, wszystkie spotkania i zgromadzenia o charakterze religijnym i czuwa, aby publiczni nauczyciele religii przestrzegali ustalonych dla nich norm.
Król może wydawać i uchylać rozporządzenia dotyczące handlu, ceł, gospodarki i policji; jednak rozporządzenia te nie mogą być sprzeczne z Konstytucją i ustawami uchwalonymi przez Storting (tak, jak stanowią §§ 77, 78 i 79). Obowiązują one prowizorycznie do następnego posiedzenia Stortingu.
Król egzekwuje w ogólnym trybie podatki i opłaty ustalone przez Storting.
1 Treść na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r.
Król czuwa nad tym, aby własność państwowa i regalia były użytkowane i zarządzane w sposób określony przez Storting i najkorzystniejszy dla dobra ogółu.
Król w Radzie Państwa ma prawo łaski wobec przestępców po wydaniu wyroku. Przestępcy przysługuje wybór między przyjęciem łaski Króla albo poddaniem się orzeczonej karze.
W sprawach, które Odelsting wniósł do rozpatrzenia przed Trybunał Królestwa 1) , prawo łaski może być wykonywane tylko dla uwolnienia od orzeczonej kary śmierci.
1 Treść na mocy poprawki do konstytucji z 29 listopada 1862 r.
Król wybiera i mianuje, po wysłuchaniu opinii Rady Państwa, wszystkich wyższych urzędników cywilnych, kościelnych i wojskowych. Przed dokonaniem nominacji urzędnicy ci składają przysięgę lub, jeżeli ustawa zwalnia ich z przysięgi, uroczyście deklarują posłuszeństwo i wierność Konstytucji i Królowi; jednakże wyżsi urzędnicy, którzy nie są obywatelami norweskimi, mogą być zwolnieni przez ustawę z tego obowiązku. Książęta rodu królewskiego nie mogą piastować wyższych urzędów cywilnych.
1 Zmiany na mocy poprawek do konstytucji z 28 czerwca 1889 r., 30 czerwca 1891 r., rezolucji z 18 listopada 1905 r. oraz poprawki do konstytucji z 26 marca 1980 r.
Premier i pozostali członkowie Rady Państwa, a także sekretarze stanu mogą być bez konieczności uprzedniego uzyskania orzeczenia sądu zwalniani przez Króla, po wysłuchaniu opinii Rady Państwa. To samo dotyczy wyższych urzędników zatrudnionych w biurach Rady Państwa lub w służbie dyplomatycznej i konsularnej, najwyższych rangą urzędników cywilnych i kościelnych, dowódców pułków i innych formacji wojskowych, komendantów twierdz i oficerów dowodzących okrętami wojennymi. O przyznaniu emerytury zwolnionym w ten sposób urzędnikom decyduje następny Storting. W międzyczasie otrzymują oni dwie trzecie swego poprzedniego uposażenia.
Inni wyżsi urzędnicy mogą być tylko zawieszani przez Króla i muszą być niezwłocznie postawieni przed sądem, jednak bez orzeczenia sądu nie mogą być zwolnieni lub, wbrew własnej woli, przeniesieni.
Wszyscy wyżsi urzędnicy mogą być zwolnieni bez uprzedniego orzeczenia sądu, gdy osiągną ustaloną przez ustawę granicę wieku. Ustawa może określić, że takimi wyższymi urzędnikami nie są sędziowie mianowani dożywotnio.
1 Zmiany na mocy poprawki do konstytucji z 5 czerwca 1873 r., rezolucji z 18 listopada 1905 r., poprawek do konstytucji z 18 sierpnia 1911 r., 1 czerwca 1976 r. i 8 maja 1992 r. nr 317.
Król może, komu uzna za stosowne, nadawać ordery w nagrodę za wybitne zasługi, co musi być publicznie ogłoszone; jednak nie może nadawać rang i tytułów innych niż przypisane do danego urzędu. Nadanie orderu nie zwalnia nikogo z ogólnych obowiązków i powinności obywatelskich, nie daje również pierwszeństwa w dostępie do wyższych urzędów państwowych. Wyżsi urzędnicy honorowo zwolnieni z urzędów zatrzymują tytuły i rangi przypisane urzędowi. Nie dotyczy to jednak członków Rady Państwa i sekretarzy stanu.
Żadne osobiste lub mieszane, dziedziczne przywileje nie mogą być odtąd komukolwiek przyznane.
1 Zmiany na mocy poprawek do konstytucji z 21 maja 1920 r. i 1 czerwca 1976 r.
Król wybiera i zwalnia według własnego uznania służbę królewską i personel Dworu Królewskiego.
Król jest naczelnym dowódcą sił lądowych i morskich Królestwa. Siły te nie mogą być zwiększone lub zredukowane bez zgody Stortingu. Nie mogą być też przekazane na służbę obcych mocarstw, a siły zbrojne żadnego obcego mocarstwa, z wyjątkiem oddziałów pomocniczych dla obrony przed atakiem wroga, nie mogą być wprowadzone do Królestwa bez zgody Stortingu.
Jednostki ochotników rezerwy i inne oddziały, które nie mogą być zaliczane do wojsk liniowych, nie mogą być nigdy użyte poza granicami Królestwa bez zgody Stortingu.
1 Zmiany na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r., poprawek do konstytucji z 14 marca 1908 r., 9 listopada 1917 r.
Król ma prawo zarządzać mobilizację, rozpocząć wojnę w obronie kraju i zawrzeć pokój, a także zawierać i wypowiadać umowy oraz wysyłać i przyjmować przedstawicieli dyplomatycznych.
Traktaty w sprawach szczególnie ważnych oraz we wszystkich wypadkach traktaty, których wejście w życie wymaga zgodnie z Konstytucją nowej ustawy lub decyzji Stortingu, nabierają mocy po wyrażeniu na nie zgody przez Storting.
1 Zmiany na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r. oraz poprawek do konstytucji z 9 listopada 1917 r. i 10 kwietnia 1931 r.
Wszyscy członkowie Rady Państwa powinni, jeżeli nie zachodzą prawnie uzasadnione powody nieobecności, uczestniczyć w posiedzeniach Rady Państwa, a żadna uchwała nie może być podjęta, jeżeli więcej niż połowa członków nie jest obecnych.
Członek Rady Państwa, który nie wyznaje oficjalnej religii państwa, nie bierze udziału w dyskusjach nad sprawami, które dotyczą Kościoła Państwowego.
1 Zmiany na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r. i poprawki do konstytucji z 24 maja 1919 r.
Propozycje dotyczące mianowania na wyższe urzędy i inne ważne sprawy przedstawiane są w Radzie Państwa przez członka, do którego zakresu działania należą, i sprawy te powinny być przez niego załatwione zgodnie z rozstrzygnięciem podjętym w Radzie Państwa. Jednak sprawy ściśle odnoszące się do dowództwa wojskowego mogą być, w stopniu określonym przez Króla, wyłączone od rozpatrywania w Radzie Państwa.
1 Treść na mocy poprawki do konstytucji z 24 marca 1911 r.
Jeżeli członek Rady Państwa nie może z prawnie uzasadnionego powodu być na posiedzeniu i przedstawić spraw należących do jego zakresu działania, mogą one być przedstawione przez innego członka, którego Król w tym celu wyznaczy.
Jeżeli z prawnie uzasadnionych powodów na posiedzeniu nie jest obecna więcej niż połowa ustalonej liczby członków, do zajęcia miejsc w Radzie Państwa tymczasowo wyznacza się wymaganą liczbę innych mężczyzn i kobiet.
1 Zmiany na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r. i poprawki do konstytucji z 10 marca 1922 r.
W Radzie Państwa prowadzony jest protokół ze wszystkich rozpatrywanych spraw. Sprawy dyplomatyczne, które rozstrzygane są w Radzie Państwa z zachowaniem tajemnicy, umieszczane są w specjalnym protokole. To samo dotyczy tych spraw dowództwa wojskowego, o których Rada Państwa rozstrzygnęła z zachowaniem tajemnicy.
Każdy, kto zasiada w Radzie Państwa, ma obowiązek otwarcie wypowiadać swoją opinię, a Król zobowiązany jest jej wysłuchać. Niemniej Król podejmuje decyzję według własnego uznania.
Jeżeli któryś z członków Rady Państwa jest zdania, że decyzja Króla koliduje z formą państwa lub Prawami Królestwa, lub jest jawnie szkodliwa dla Królestwa, jego obowiązkiem jest złożyć wyraźny protest oraz dołączyć swoją opinię do protokołu. Kto nie zaprotestuje w podobny sposób, uznany będzie za akceptującego decyzję Króla i poniesie za to odpowiedzialność w sposób, który zostanie następnie określony oraz może zostać postawiony przez Odelsting w stan oskarżenia przed Trybunałem Królestwa.
1 Treść na mocy poprawki do konstytucji z 24 marca 1911 r.
Wszystkie decyzje podjęte przez Króla wymagają dla swej ważności kontrasygnaty. Decyzje dotyczące dowództwa wojskowego są kontrasygnowane przez tego, kto przedstawiał sprawę, zaś inne przez Premiera lub, gdy był on nieobecny, przez najstarszego rangą obecnego członka Rady Państwa.
1 Zmiany na mocy poprawki do konstytucji z 5 czerwca 1873 r., rezolucji z 18 listopada 1905 r. oraz poprawki do konstytucji z 15 sierpnia 1911 r.
Decyzje podjęte przez Rząd podczas nieobecności Króla sporządzane są w imieniu Króla i podpisywane przez Radę Państwa.
1 Zmiany na mocy poprawek do konstytucji z 5 czerwca 1873 r. i 30 czerwca 1891 r. oraz rezolucji z 18 listopada 1905 r.
Król wydaje przepisy dotyczące tytułów dla osób uprawnionych do dziedziczenia Korony.
1 Treść na mocy poprawki do konstytucji z 13 lipca 1990 r., nr 550.
Następca tronu po ukończeniu 18 lat staje się uprawnionym do zasiadania w Radzie Państwa, lecz bez prawa głosu lub odpowiedzialności.
1 Treść na mocy poprawki do konstytucji z 13 lipca 1990 r., nr 550.
Księżniczka lub Książę uprawnieni do dziedziczenia Korony Norwegii nie mogą zawierać związku małżeńskiego bez zgody Króla. Nie mogą również przyjąć innej korony lub rządu bez zgody Króla i Stortingu; zgoda Stortingu jest udzielana większością dwóch trzecich głosów.
Jeżeli Księżniczka lub Książę postąpią wbrew tej zasadzie, tracą oni i ich potomkowie prawo do Tronu Norwegii.
1 Zmiany na mocy poprawek do konstytucji z 19 sierpnia 1908 r. i 13 lipca 1990 r., nr 550.
Książęta i Księżniczki krwi nie są odpowiedzialni osobiście przed nikim oprócz Króla lub kogoś, kogo Król do ich sądzenia wyznaczy.
Jeżeli Król umrze, a następca tronu jest jeszcze niepełnoletni, Rada Państwa niezwłocznie zwołuje Storting.
1 Treść na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r.
Do czasu zebrania się Stortingu i zorganizowania rządu na czas niepełnoletności Króla, Rada Państwa kieruje administracją Królestwa zgodnie z Konstytucją.
1 Treść na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r.
W razie nieobecności Króla w Królestwie, chyba że sprawuje on dowództwo w polu, lub w razie choroby Króla, która nie pozwala mu zajmować się rządem, najbliższy uprawniony do sukcesji tronu, o ile osiągnął już wiek wymagany dla pełnoletności Króla, poprowadzi rząd jako tymczasowy wykonawca władzy królewskiej. W przeciwnym razie administracją Królestwa pokieruje Rada Państwa.
1 Zmiany na mocy poprawki do konstytucji z 10 stycznia 1863 r., rezolucji z 18 listopada 1905 r. oraz poprawki do konstytucji z 13 lipca 1990 r., nr 550.
Storting dokonuje wyboru kuratorów, którzy pokierują rządem w imieniu niepełnoletniego Króla.
1 Treść na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r.
Księżniczka lub Książę, który w wypadkach wymienionych w § 41 kieruje rządem, składa przed Stortingiem na piśmie przysięgę następującej treści: "Obiecuję i przyrzekam, że będę prowadził rząd zgodnie z Konstytucją i Prawami, tak mi dopomóż Wszechmogący i Wszechwiedzący Boże".
Jeżeli Storting nie obraduje, przysięga składana jest w Radzie Państwa i przedkładana później następnemu Stortingowi.
Księżniczka lub Książę, który raz złożył przysięgę, nie powtarza jej ponownie.
1 Zmiany na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r., poprawek do konstytucji z 19 sierpnia 1908 r., 8 kwietnia 1910 r. i 13 lipca 1990 r., nr 550.
Kuratorzy składają Królowi i Stortingowi sprawozdanie, niezwłocznie po zakończeniu sprawowania kierownictwa rządem.
Jeżeli powołane do tego osoby nie spełnią obowiązku niezwłocznego zwołania Stortingu, zgodnie z § 39, to po upływie czterech tygodni zarządzenie tego zwołania staje się bezwarunkowym obowiązkiem Sądu Najwyższego.
1 Treść na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r.
Storting określa kierowanie edukacją Króla w okresie jego niepełnoletności, jeżeli oboje rodziców zmarło i żadne z nich nie pozostawiło jakichkolwiek pisemnych dyrektyw.
1 Zmiany na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r., poprawek do konstytucji z 11 czerwca 1951 r. i 13 lipca 1990 r., nr 550.
Jeżeli wygasła Królewska Linia i nie został wyznaczony żaden Następca Tronu, nowa Królowa lub Król zostaje wybrany przez Storting. W międzyczasie władza wykonawcza jest realizowana zgodnie z § 40.
1 Zmiany na mocy rezolucji z 18 listopada 1905 r. i poprawki do konstytucji z 13 lipca 1990 r., nr 550.
Rozdział następny