Rozdział IV

O WSPÓLNOTACH I REGIONACH

Sekcja I

O organach

Podsekcja I

O radach wspólnot i regionów

Artykuł 115

§1. Istnieje Rada Wspólnoty Francuskiej i Rada Wspólnoty Flamandzkiej zwaną Radą Flamandzką, których skład i tryb działania określa ustawa przyjęta większością przewidzianą w art. 4 ust. 3.

Istnieje Rada Wspólnoty Niemieckojęzycznej, której skład i tryb działania określa ustawa.

§2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 137, organy regionów, o których mowa w art. 39 obejmują radę dla każdego regionu.

Artykuł 116

§1. Rady składają się z członków pochodzących z wyboru.

§2. Każda rada wspólnoty składa się z członków wybranych bezpośrednio do rady wspólnoty lub rady regionu.

Z wyjątkiem przypadku stosowania art. 137, każda rada regionu składa się z członków wybranych bezpośrednio do rady regionu lub rady wspólnoty.

Artykuł 117

Członkowie rady są wybierani na okres pięciu lat. Skład Rady odnawia się w całości co pięć lat.

Jeśli ustawa uchwalona większością przewidzianą w art. 4 ust. 3 nie postanowi inaczej, wybory do rad odbywają się tego samego dnia i są zbieżne w czasie z wyborami do Parlamentu Europejskiego.

Artykuł 118

§1. Ustawa określa sposób przeprowadzania wyborów wymienionych w art. 116 §2, jak również skład i tryb funkcjonowania rad. Z wyjątkiem kwestii dotyczących Rady Wspólnoty Niemieckojęzycznej, ustawa taka musi być przyjęta większością przewidzianą w art. 4 ust. 3.

§2. Ustawa uchwalona większością przewidzianą w art. 4 ust. 3 określa te materie odnoszące się do wyborów, składu i trybu działania Rady Wspólnoty Francuskiej, Rady Regionu Walońskiego i Rady Wspólnoty Flamandzkiej, które zostają określane przez te rady w drodze dekretu lub norm wskazanych w art. 134. Do uchwalenia takiego dekretu lub normy wymagana jest większość dwóch trzecich oddanych głosów pod warunkiem, że w głosowaniu wzięła udział większość członków odpowiedniej rady.

Artykuł 119

Mandat członka rady jest niepołączalny z członkostwem Izby Reprezentantów, a także z mandatem senatora, o którym mowa w art. 67 §1 pkt 1o, 2o, 6o i 7o.

Artykuł 120

Każdemu członkowi rady przysługuje immunitet określony w artykułach 58 i 59.

Podsekcja II

O rządach wspólnot i regionów

Artykuł 121

§1. Istnieje Rząd Wspólnoty Francuskiej i Rząd Wspólnoty Flamandzkiej, których skład i tryb funkcjonowania określa ustawa uchwalona większością przewidzianą w art. 4 ust. 3.

Istnieje Rząd Wspólnoty Niemieckojęzycznej, którego skład i tryb funkcjonowania określa ustawa.

§2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 137, organy regionów, o których mowa w art. 39, obejmują rząd dla każdego regionu.

Artykuł 122

Członkowie rządu każdej wspólnoty lub regionu są wybierani przez ich rady.

Artykuł 123

§1. Ustawa określa skład i tryb funkcjonowania rządów wspólnot i regionów. Z wyjątkiem unormowań dotyczących Rady Wspólnoty Niemieckojęzycznej, ustawa taka może być uchwalona tylko większością przewidzianą w art. 4 ust. 3.

§2. Ustawa uchwalona większością przewidzianą w art. 4 ust. 3 określa te materie odnoszące się do składu i funkcjonowania Rządu Wspólnoty Francuskiej, Rządu Regionu Walońskiego i Rządu Wspólnoty Flamandzkiej, które zostają określone przez rady tych jednostek w drodze dekretu lub normy wymienionej w art. 134. Do uchwalenia takiego dekretu lub normy wymagana jest większość dwóch trzecich oddanych głosów pod warunkiem, że w głosowaniu wzięła udział większość członków odpowiedniej rady.

Artykuł 124

Żaden członek rządu wspólnoty lub regionu nie może być ścigany lub poddawany dochodzeniom z powodu wypowiadanych opinii lub głosowania w trakcie wykonywania funkcji.

Artykuł 125

Rady wspólnot i regionów mają prawo stawiania członków właściwego rządu w stan oskarżenia i pociągania ich do odpowiedzialności przed Sądem Kasacyjnym, któremu przysługuje wyłączna właściwość do ich sądzenia w połączonych izbach, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie, w związku z przypadkami złożenia powództwa cywilnego przez stronę poszkodowaną i w przypadku przestępstw, które członek rządu popełnił poza wykonywaniem swych funkcji urzędowych.

Ustawa określi przypadki odpowiedzialności, rodzaje kar wymierzanych członkom rządów wspólnot i regionów oraz sposób postępowania przeciwko nim tak w przypadku oskarżenia przez radę, jak i ścigania na wniosek pokrzywdzonego.

Do przyjęcia ustaw, o których mowa w ust. 1 i 2, wymagana jest większość przewidziana w art. 4 ust. 3.

Postanowienie przejściowe

Do czasu przyjęcia ustawy, o której mowa w ust. 2 rady wspólnot regionów korzystają z władzy dyskrecjonalnej do oskarżania członków ich rządu, a Sąd Kasacyjny posiada prawo sądzenia w przypadkach określonych w ustawach karnych i stosowania kar w tych ustawach przewidzianych.

Artykuł 126

Postanowienia Konstytucji odnoszące się do członków rządów wspólnot i regionów, jak również ustawy, o których mowa w art. 125 w ostatnim ustępie, stosuje się także do sekretarzy stanu regionów.

Sekcja II

O kompetencjach

Podsekcja I

O kompetencjach wspólnot

Artykuł 127

§1. Rady Wspólnoty Francuskiej i Wspólnoty Flamandzkiej, każda w swoim zakresie, regulują w drodze dekretów:

1o sprawy z zakresu kultury;

2o sprawy nauczania z wyjątkiem:
a) określania początku i końca okresu obowiązku szkolnego,
b) ustalania minimalnych warunków wydawania dyplomów i świadectw,
c) systemu emerytalnego;

3o współpracę między wspólnotami, jak też współpracę międzynarodową, w tym także zawieranie umów wymienionych w pkt. 1o i 2o.

Ustawa, uchwalona większością przewidzianą w art. 4 ust. 3, określa sprawy z zakresu kultury wymienione w pkt. 1o, formy współpracy wymienione w pkt. 3o, jak też sposób zawierania umów, o których mowa w pkt. 3o.

§2. Dekrety te mają moc ustawy dla regionu języka francuskiego i regionu języka niderlandzkiego, jak też wobec instytucji ustanowionych w dwujęzycznym regionie stołecznym Brukseli, które z uwagi na ich działalność powinny być traktowane jako należące wyłącznie do jednej lub drugiej wspólnoty.

Artykuł 128

§1. Rady Wspólnoty Francuskiej i Wspólnoty Flamandzkiej regulują w drodze dekretów, każda w swoim zakresie działania, sprawy dotyczące osób, a w tej materii sprawy współpracy między wspólnotami i współpracy międzynarodowej, włączając w to zawieranie umów.

Ustawa, uchwalona większością przewidzianą w art. 4 ust. 3, określa sprawy dotyczące osób, jak też formy współpracy i sposoby zawierania umów.

§2. Dekrety te mają moc ustawy dla regionu języka francuskiego i regionu języka niderlandzkiego, jak również -- z wyjątkiem przypadków gdy ustawa uchwalona większością przewidzianą w art. 4 ust. 3 stanowi inaczej -- wobec instytucji ustanowionych w dwujęzycznym regionie stołecznym Brukseli, które z racji ich organizacji powinny być traktowane jako należące do jednej lub drugiej wspólnoty.

Artykuł 129

§1. Rady Wspólnoty Francuskiej i Wspólnoty Flamandzkiej, każda w swoim zakresie, regulują w drodze dekretów, z wyłączeniem ustawodawcy federalnego, używanie języków w:

1o sprawach administracyjnych;

2o nauczaniu w zakładach utworzonych, subwencjonowanych lub uznawanych przez władze publiczne;

3o w relacjach socjalnych między pracodawcą i jego personelem, jak też w aktach i dokumentach przedsiębiorstw nakazanych przez ustawy i rozporządzenia.

§2. Dekrety te mają moc ustawy dla regionu języka francuskiego i regionu języka niderlandzkiego, z wyjątkiem spraw:

-- gmin lub grup gmin sąsiadujących z innym regionem językowym, o ile ustawa zezwala na używanie innego języka niż właściwego dla tego regionu, w którym są położone. Dla tych gmin modyfikacja przepisów prawnych dotyczących używania języków w dziedzinach wymienionych w §1 może być dopuszczona tylko ustawą przyjętą większością przewidzianą w art. 4 ust. 3;

-- służb, których działalność wykracza poza region językowy, w którym mają swą siedzibę;

-- instytucji federalnych i międzynarodowych określonych w ustawie, których działalność wykracza poza granice wspólnoty.

Artykuł 130

§1. Rada Wspólnoty Niemieckojęzycznej określa w drodze dekretów:

1o sprawy z zakresu kultury;

2o sprawy dotyczące osób;

3o sprawy z zakresu nauczania w granicach określonych w art. 127 §1 ust. 1 i 2,

4o współpracę między wspólnotami, jak też współpracę międzynarodową w tym i zawieranie umów w dziedzinach wymienionych w pkt. 1o, 2o i 3o.

Ustawa określa sprawy z zakresu kultury i dotyczące osób wymienione w pkt. 1o i 2o, jak też formy współpracy wymienione w pkt. 4o oraz sposób zawierania umów.

§2. Dekrety te mają moc ustawy dla regionu języka niemieckiego.

Artykuł 131

Ustawa określa środki podejmowane w celu zapobiegania dyskryminacji ze względów ideologicznych i filozoficznych.

Artykuł 132

Prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje rządowi wspólnoty i członkom rady wspólnoty.

Artykuł 133

Autentyczna wykładnia przepisów prawnych zawartych w dekretach może być dokonywana tylko w drodze dekretów.

Podsekcja II

O kompetencjach regionów

Artykuł 134

Ustawy przyjęte w wykonaniu art. 39 określają moc prawną norm, które są wydawane przez ustanowione w nich organy w sprawach przez te normy określonych.

Mogą one przekazywać tym organom władzę wydawania dekretów z mocą ustawy w ramach ich właściwości i w trybie, który ustanowią.

Podsekcja III

Postanowienia specjalne

Artykuł 135

Ustawa przyjęta większością przewidzianą w art. 4 ust. 3 określa władze, które wykonują swe kompetencje w dwujęzycznym regionie stołecznym Brukseli nie zastrzeżone dla wspólnot w dziedzinach wymienionych w art. 128 §1.

Artykuł 136

W Radzie Regionu Stołecznego Brukseli istnieją grupy językowe i kolegia właściwe w sprawach wspólnotowych. Ich skład, działalność, kompetencje i, z zastrzeżeniem postanowień art. 175, tryb finansowania reguluje ustawa przyjęta większością przewidzianą w art. 4 ust. 3.

Połączone Kolegium, złożone z kolegiów, pełni funkcję organu uzgodnień i koordynacji między dwiema wspólnotami.

Artykuł 137

Na podstawie art. 39 Rada Wspólnoty Francuskiej i Rada Wspólnoty Flamandzkiej, a także ich rządy mogą wykonywać kompetencje odpowiednio dla Regionu Walońskiego i Regionu Flamandzkiego pod warunkami i w trybie określonym w ustawie. Do przyjęcia takiej ustawy wymagana jest większość przewidziana w art. 4 ust. 3.

Artykuł 138

Rada Wspólnoty Francuskiej z jednej strony i Rada Regionu Walońskiego oraz grupa językowa francuska Rady Regionu Stołecznego Brukseli z drugiej strony, za obopólną zgodą i każda w drodze dekretu, mogą decydować, że Rada i Rząd Regionu Walońskiego we francuskim regionie językowym, jak też grupa językowa francuska Rady Regionu Stołecznego Brukseli i jej kolegium w dwujęzycznym Regionie Stołecznym Brukseli wykonują w całości lub w części kompetencje Wspólnoty Francuskiej.

Dekrety te przyjmuje się większością dwóch trzecich głosów Rady Wspólnoty Francuskiej i większością bezwzględną oddanych głosów Rady Regionu Walońskiego, francuskiej grupy językowej Rady Regionu Stołecznego Brukseli pod warunkiem, że w głosowaniu bierze udział większość członków rady lub grupy językowej. Dekrety te mogą regulować finansowanie zadań, które określą, jak też przekazanie personelu, majątku, praw i zobowiązań.

Kompetencje te są wykonywane, w zależności od przypadku, w drodze dekretów, rozporządzeń lub zarządzeń.

Artykuł 139

Na stosowne propozycje ich rządów Rada Wspólnoty Niemieckojęzycznej i Rada Regionu Walońskiego mogą, każda z nich w drodze dekretu, zdecydować za wspólną zgodą, że Rada i Rząd Wspólnoty Niemieckojęzycznej wykonują w regionie języka niemieckiego, w całości lub w części, kompetencje Regionu Walońskiego.

Kompetencje te są wykonywane, w zależności od przypadku, w drodze dekretów, rozporządzeń lub zarządzeń.

Artykuł 140

Rada i Rząd Wspólnoty Niemieckojęzycznej wykonują w drodze rozporządzeń i zarządzeń wszystkie inne kompetencje przyznane im w ustawach.

Do takich rozporządzeń i zarządzeń ma odpowiednio zastosowanie art. 159.


Rozdział następny