WŁADZA USTAWODAWCZA

(1) W Republice Czeskiej władza ustawodawcza należy do Parlamentu.

(2) Parlament składa się z dwu izb: Izby Poselskiej i Senatu.

(1) Izba Poselska liczy 200 posłów wybieranych na okres czterech lat.

(2) Senat liczy 81 senatorów wybieranych na okres sześciu lat. Co dwa lata wybiera się jedną trzecią senatorów.

(1) Wybory do obu izb odbywają się w okresie między trzydziestym dniem przed upływem kadencji a dniem jej upływu.

(2) W razie rozwiązania Izby Poselskiej wybory odbywają się w ciągu sześćdziesięciu dni po jej rozwiązaniu.

(1) Wybory do Izby Poselskiej odbywają się w głosowaniu tajnym, na podstawie powszechnego, równego i bezpośredniego prawa wyborczego, według zasady reprezentacji proporcjonalnej.

(2) Wybory do Senatu odbywają się w głosowaniu tajnym, na podstawie powszechnego, równego i bezpośredniego prawa wyborczego, według systemu większościowego.

(3) Prawo wybierania ma każdy obywatel Republiki Czeskiej, który ukończył 18 lat życia.

(1) Do Izby Poselskiej może być wybrany każdy obywatel Republiki Czeskiej, który ma prawo wybierania i ukończył 21 lat życia.

(2) Do Senatu może być wybrany każdy obywatel Republiki Czeskiej, który ma prawo wybierania i ukończył 40 lat życia.

(3) Okres trwania mandatu posła i senatora liczy się od dnia wyboru.

Warunki wykonywania prawa wyborczego, organizacji wyborów i zakres kontroli sądowej określa ustawa.

Nikt nie może być jednocześnie członkiem obu izb Parlamentu.

(1) Funkcji posła lub senatora nie można łączyć ze sprawowaniem urzędu Prezydenta Republiki, wykonywaniem funkcji sędziego i innych funkcji określonych w ustawie.

(2) W dniu, w którym poseł lub senator objął urząd Prezydenta Republiki albo w dniu, w którym podjął pełnienie funkcji sędziego lub innej funkcji niepołączalnej z funkcją posła lub senatora, traci ważność jego mandat posła lub senatora.

(1) Poseł składa ślubowanie na pierwszym posiedzeniu Izby Poselskiej, na którym jest obecny.

(2) Senator składa ślubowanie na pierwszym posiedzeniu Senatu, na którym jest obecny.

(3) Ślubowanie posła i senatora brzmi: "Ślubuję wierność Republice Czeskiej. Ślubuję, że będę przestrzegać jej Konstytucji i ustaw. Ślubuję na swój honor, że swój mandat będę wykonywać w interesie całego ludu i według swego najlepszego przekonania i sumienia".

Poseł lub senator może się zrzec mandatu przez oświadczenie złożone osobiście na posiedzeniu izby, której jest członkiem. Jeśli stoją temu na przeszkodzie poważne okoliczności, uczyni to w sposób określony w ustawie.

Mandat posła lub senatora wygasa w razie:

a) odmowy złożenia ślubowania lub złożenia ślubowania z zastrzeżeniem,

b) upływu kadencji,

c) zrzeczenia się mandatu,

d) utraty prawa wybieralności,

e) w przypadku posłów --- rozwiązania Izby Poselskiej,

f) powstania niepołączalności funkcji według art. 22.

Posłowie i senatorowie wykonują swój mandat osobiście, w zgodzie ze swym ślubowaniem i nie są przy tym związani żadnymi nakazami.

(1) Posła ani senatora nie można pociągać do odpowiedzialności za głosowanie w Izbie Poselskiej lub w Senacie ani w ich organach.

(2) Za wypowiedzi w Izbie Poselskiej lub w Senacie albo w ich organach nie można posła lub senatora pociągać do odpowiedzialności karnej. Poseł lub senator podlega jedynie władzy dyscyplinarnej izby, której jest członkiem.

(3) Za wykroczenia poseł lub senator odpowiada jedynie dyscyplinarnie przed izbą, której jest członkiem, chyba że ustawa stanowi inaczej.

(4) Posła lub senatora nie można pociągać do odpowiedzialności karnej bez zgody izby, której jest członkiem. Jeśli izba nie wyrazi zgody, pociągnięcie do odpowiedzialności karnej jest na zawsze wykluczone.

(5) Posła lub senatora można zatrzymać tylko, jeśli został schwytany w czasie popełnienia czynu karalnego lub bezpośrednio potem. Właściwy organ jest zobowiązany natychmiast o zatrzymaniu powiadomić przewodniczącego izby, której zatrzymany jest członkiem; jeśli przewodniczący izby w ciągu 24 godzin od zatrzymania nie udzieli zgody na przekazanie zatrzymanego sądowi, właściwy organ musi go zwolnić. Izba na swym najbliższym posiedzeniu podejmuje ostateczne rozstrzygnięcie w sprawie dopuszczalności pociągnięcia do odpowiedzialności.

Poseł i senator ma prawo odmówić zeznań w sprawach, o których powziął wiadomość w związku z wykonywaniem swego mandatu, także w czasie, kiedy już przestał być posłem lub senatorem.

(1) Izba Poselska wybiera i odwołuje przewodniczącego i wiceprzewodniczących Izby Poselskiej.

(2) Senat wybiera i odwołuje przewodniczącego i wiceprzewodniczących Senatu.

(1) Dla zbadania sprawy o charakterze publicznym Izba Poselska może, na wniosek co najmniej jednej piątej posłów, powołać komisję śledczą.

(2) Postępowanie przed komisją określa ustawa.

(1) Izby powołują komitety i komisje ¹⁾ jako swoje organy.

(2) Działalność komitetów i komisji określa ustawa.

Poseł lub senator, który jest członkiem rządu, nie może być przewodniczącym lub wiceprzewodniczącym Izby Poselskiej albo Senatu ani członkiem komitetów parlamentarnych, komisji śledczej lub komisji.

(1) W przypadku rozwiązania Izby Poselskiej Senatowi przysługuje prawo uchwalania dekretów z mocą ustawy ²⁾ w sprawach, które nie mogą być odłożone, a wymagają unormowania przez ustawę.

(2) W drodze dekretów z mocą ustawy Senat nie może normować spraw Konstytucji, budżetu państwa, zamknięcia rachunków państwowych, ordynacji wyborczej i umów międzynarodowych, o których mowa w art. 10.

(3) Prawo wnoszenia do Senatu projektu dekretu z mocą ustawy przysługuje jedynie rządowi.

(4) Uchwalone przez Senat dekrety z mocą ustawy podpisuje przewodniczący Senatu, Prezydent Republiki i przewodniczący rządu; ogłasza się je tak jak ustawy.

(5) Dekret z mocą ustawy musi być przyjęty przez Izbę Poselską na jej pierwszym posiedzeniu. Jeśli Izba Poselska nie przyjmie dekretu, traci on dalszą moc prawną.

(1) Sesje każdej z izb toczą się na zasadzie permanencji. Sesję Izby Poselskiej zwołuje Prezydent Republiki tak, aby została otwarta najpóźniej w trzydziestym dniu od dnia wyborów; jeśli tego nie uczyni, Izba Poselska zbiera się trzydziestego dnia od dnia wyborów.

(2) Sesja izby może być przerwana w drodze uchwały. Całkowity okres przerw w sesji nie może przekroczyć stu dwudziestu dni w roku.

(3) W czasie przerwy w sesji przewodniczący Izby Poselskiej lub Senatu może zwołać posiedzenie izby przed przewidzianym terminem. Uczyni tak zawsze, jeśli zażąda tego Prezydent Republiki, rząd lub co najmniej jedna piąta członków izby.

(4) Sesja Izby Poselskiej kończy się wraz z upływem jej kadencji lub z chwilą rozwiązania Izby.

(1) Prezydent Republiki może rozwiązać Izbę Poselską, jeżeli:

a) Izba Poselska nie wyrazi zaufania nowo powołanemu rządowi, którego przewodniczący został przez Prezydenta Republiki mianowany na wniosek przewodniczącego Izby Poselskiej.

b) Izba Poselska nie zajmie w ciągu trzech miesięcy stanowiska wobec rządowego projektu ustawy, z którego rozpatrzeniem rząd związał kwestię zaufania.

c) sesja Izby Poselskiej zostanie przerwana na okres dłuższy niż jest to dopuszczalne.

d) Izba Poselska w okresie dłuższym niż trzy miesiące będzie niezdolna do podejmowania uchwał, chociaż jej sesja nie została przerwana lub chociaż w tym okresie została ponownie zwołana na posiedzenie.

(2) Izba Poselska nie może być rozwiązana w ciągu trzech miesięcy przed upływem kadencji.

Posiedzenia izb są jawne. Jawność może być wyłączona tylko na zasadach określonych w ustawie.

(1) Wspólne posiedzenie izb zwołuje przewodniczący Izby Poselskiej.

(2) Dla obrad na wspólnym posiedzeniu izb obowiązuje regulamin Izby Poselskiej.

(1) Członkowie rządu mają prawo obecności na posiedzeniach każdej z izb, ich komitetów i komisji. Udziela im się głosu, ilekroć tego zażądają.

(2) Członek rządu ma obowiązek osobistego stawiennictwa na posiedzeniu Izby Poselskiej, jeśli zażąda ona tego uchwałą. Dotyczy to także posiedzenia komitetu, komisji lub komisji śledczej, gdzie jednak członka rządu może zastąpić zastępca lub inny członek rządu, o ile nie jest wyraźnie żądane stawiennictwo osobiste.

(1) Izby podejmują uchwały w obecności co najmniej jednej trzeciej swych członków.

(2) Dla podjęcia uchwały izby wymagana jest zgoda ponad połowy obecnych posłów lub senatorów, o ile Konstytucja nie stanowi inaczej.

(3) Dla podjęcia uchwały o wprowadzeniu stanu wojennego i dla podjęcia uchwały wyrażającej zgodę na pobyt obcych wojsk na terytorium Republiki Czeskiej, wymagana jest zgoda ponad połowy wszystkich posłów i ponad połowy wszystkich senatorów.

(4) Dla uchwalenia ustawy konstytucyjnej i dla przyjęcia umowy międzynarodowej, o której mowa w art. 10, wymagana jest zgoda większości trzech piątych wszystkich posłów i większości trzech piątych obecnych senatorów.

Dla uchwalenia ordynacji wyborczej, ustawy o zasadach obradowania i wzajemnych kontaktach obu izb, jak również o ich stosunkach zewnętrznych, a także ustawy o regulaminie obrad Senatu, niezbędne jest przyjęcie ich przez Izbę Poselską i Senat.

(1) Projekty ustaw wnosi się do Izby Poselskiej.

(2) Projekt ustawy może wnieść poseł, grupa posłów, Senat, rząd oraz organ przedstawicielski jednostki samorządu terytorialnego wyższego szczebla.

(1) Projekt ustawy o budżecie państwa i projekt zamknięcia rachunków państwowych wnosi rząd.

(2) Projekty te rozpatruje na posiedzeniu jawnym i uchwala tylko Izba Poselska.

(1) Parlament może podjąć decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego w razie napaści na Republikę Czeską lub jeśli to wynika z konieczności wypełnienia międzynarodowych zobowiązań o wspólnej obronie przeciw napaści.

(2) Siły zbrojne można wysłać poza terytorium Republiki Czeskiej tylko za zgodą obu izb.

(1) Rząd ma prawo do przedstawienia swego stanowiska wobec wszystkich projektów ustaw.

(2) Jeśli rząd nie przedstawi stanowiska w ciągu trzydziestu dni od doręczenia mu projektu, przyjmuje się, że wyraził zgodę.

(3) Rząd ma prawo żądać, aby Izba Poselska zakończyła rozpatrywanie rządowego projektu ustawy w ciągu trzech miesięcy od jego wniesienia, jeżeli zwiąże z tym wniosek o wyrażenie mu zaufania.

Izba Poselska przekazuje Senatowi bez zbędnej zwłoki projekt ustawy, na który wyraziła zgodę.

(1) Senat rozpatruje projekt ustawy i zajmuje wobec niego stanowisko w ciągu trzydziestu dni od jego otrzymania.

(2) Senat podejmuje uchwałę o przyjęciu lub odrzuceniu projektu ustawy albo zwraca go Izbie Poselskiej z propozycjami zmian albo też oświadcza, że nie będzie się projektem zajmował.

(3) Jeśli Senat nie wypowie się w terminie określonym w ust. 1, projekt ustawy uważa się za przyjęty.

(1) Jeśli Senat odrzuci projekt ustawy, Izba Poselska poddaje go pod głosowanie ponownie. Projekt ustawy jest przyjęty, jeśli zostanie uchwalony większością głosów wszystkich posłów.

(2) Jeśli Senat zwróci Izbie Poselskiej projekt ustawy z propozycjami zmian, Izba Poselska poddaje go pod głosowanie w brzmieniu uchwalonym przez Senat. Na podstawie uchwały Izby Poselskiej projekt zostaje przyjęty.

(3) Jeśli Izba Poselska nie uchwali projektu ustawy w brzmieniu uchwalonym przez Senat, głosuje ponownie nad projektem ustawy w brzmieniu, w jakim został on przedstawiony Senatowi. Projekt ustawy zostaje przyjęty, jeśli Izba Poselska uchwali go większością głosów wszystkich posłów.

(4) W toku rozpatrywania w Izbie Poselskiej odrzuconego lub zwróconego przez Senat projektu ustawy zgłaszanie poprawek jest niedopuszczalne.

Oświadczenie Senatu, że nie będzie się projektem ustawy zajmował, oznacza przyjęcie projektu ustawy.

(1) Umowy międzynarodowe, wymagające zgody Parlamentu, uchwala Parlament tak jak projekty ustaw.

(2) Umowy o prawach i podstawowych wolnościach człowieka, umowy polityczne i umowy gospodarcze o charakterze ogólnym, jak również umowy do wykonania których potrzebna jest ustawa, wymagają zgody Parlamentu.

(1) Prezydent Republiki ma prawo zwrócić z uzasadnieniem uchwaloną ustawę, z wyjątkiem ustawy konstytucyjnej, w ciągu 15 dni od dnia jej otrzymania.

(2) Zwróconą ustawę Izba Poselska ponownie poddaje pod głosowanie. Zgłaszanie poprawek jest niedopuszczalne. Jeśli Izba Poselska ponownie uchwali zwróconą ustawę większością głosów wszystkich posłów, ustawa podlega ogłoszeniu. W przeciwnym razie przyjmuje się, że ustawa nie została uchwalona.

Ustawy podpisuje przewodniczący Izby Poselskiej, Prezydent Republiki i przewodniczący rządu.

Dla ważności ustawy wymaga się jej ogłoszenia. Sposób ogłoszenia określa ustawa. To samo odnosi się do umów międzynarodowych uchwalonych przez Parlament.

(1) Każdy poseł ma prawo interpelowania rządu lub jego członków w sprawach należących do ich kompetencji.

(2) Interpelowani członkowie rządu odpowiadają na interpelacje w ciągu trzydziestu dni od dnia złożenia interpelacji.