Rozdział III

SPOŁECZEŃSTWO I PAŃSTWO

Artykuł 38

Podstawą społeczeństwa i państwa jest rodzina.

Państwo chroni i otacza opieką rodzinę, macierzyństwo, ojcostwo oraz dzieciństwo.

Małżeństwo jest wynikiem wolnej woli mężczyzny i kobiety.

Państwo rejestruje zawarcie małżeństwa, narodziny i zgony. Państwo uznaje również kościelną rejestrację małżeństw.

Prawa współmałżonków w rodzinie są równe.

Prawem i obowiązkiem rodziców jest wychowanie swoich dzieci na uczciwych ludzi i dobrych obywateli oraz utrzymywanie ich do osiągnięcia pełnoletności.

Obowiązkiem dzieci jest szacunek dla rodziców, opieka nad nimi, gdy się zestarzeją, i ochrona ich spuścizny.

Artykuł 39

Państwo otacza opieką rodziny a także wychowujących się i dorastających w domach dziecka, oraz udziela im pomocy w trybie określonym przez ustawę.

Pracujące matki mają z mocy ustawy prawo do płatnego urlopu macierezyńskiego przed i po urodzeniu dziecka, pracę w sprzyjających warunkach, a także inne ułatwienia.

Niepełnoletni pozostają pod ochroną ustaw.

Artykuł 40

Państwowe i samorządowe instytucje szkolne i wychowawcze są świeckie. Nauczanie religii wprowadza się w nich na życzenie rodziców.

Niepaństwowe instytucje szkolne i wychowawcze mogą być tworzone w trybie określonym przez ustawę.

Szkołom wyższym przysługuje autonomia.

Działalność instytucji szkolnych i wychowawczych podlega nadzorowi państwa.

Artykuł 41

Osoby do 16. roku życia podlegają obowiązkowi szkolnemu.

Nauka w państwowych oraz samorządowych szkołach ogólnokształcących, zawodowych i pomaturalnych jest bezpłatna.

O przyjęciu do szkół wyższych decydują wyłącznie zdolności. Obywatelom, którzy dobrze się uczą w państwowych szkołach wyższych, gwarantuje się bezpłatną naukę.

Artykuł 42

Kultura, nauka, badania naukowe i nauczanie są wolne.

Państwo wspiera kulturę i naukę, otacza opieką zabytki przeszłości Litwy, chroni dzieła sztuki i pomniki kultury.

Ustawa strzeże i chroni duchowe i materialne interesy autorów dzieł naukowych, technicznych, z dziedziny kultury oraz sztuki.

Artykuł 43

Państwo uznaje tradycyjne kościoły i organizacje religijne Litwy, a inne zaś uznaje, jeżeli mają oparcie w społeczeństwie, a ich nauka i obrzędy nie są sprzeczne z ustawą i moralnością.

Uznane przez państwo kościoły i organizacje religijne mają osobowość prawną.

Kościoły i organizacje religijne bez przeszkód głoszą swą naukę, odprawiają obrzędy, mają domy modlitwy, instytucje dobroczynne i szkoły przygotowujące duchownych.

Kościoły i organizacje religijne bez przeszkód rządzą się swymi kanonami i statutami.

Pozycję kościołów i organizacji religijnych w państwie określa porozumienie lub ustawa.

Nauka głoszona przez kościoły i organizacje religijne, wszelka inna działalność wyznaniowa, także domy modlitwy nie mogą być wykorzystywane w celach sprzecznych z Konstytucją i ustawami.

W Litwie nie istnieje religia państwowa.

Artykuł 44

Zabronione jest cenzurowanie środków masowego przekazu.

Państwo, partie polityczne, organizacje polityczne i społeczne, inne instytucje lub osoby nie mogą też ich monopolizować.

Artykuł 45

Wspólnoty narodowościowe obywateli zajmują się samodzielnie problemami swej kultury narodowej, oświaty, dobroczynności i wzajemnej pomocy.

Wspólnoty narodowościowe są wspomagane przez państwo.


Rozdział następny