VII. KONSTYTUCYJNOŚĆ I LEGALNOŚĆ

Artykuł 153

(zgodność aktów normatywnych)

Ustawy, inne akty normatywne oraz inne akty o charakterze ogólnym muszą być zgodne z konstytucją.

Ustawy muszą być zgodne z powszechnie uznanymi zasadami prawa międzynarodowego oraz z obowiązującymi umowami międzynarodowymi ratyfikowanymi przez Zgromadzenie Państwowe; akty normatywne niższego rzędu niż ustawa i inne akty o charakterze ogólnym muszą być zgodne także z innymi ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi.

Akty normatywne niższego rzędu niż ustawa muszą być zgodne z konstytucją i ustawmi.

Akty indywidualne i inne działania organów państwa, organów wspólnot lokalnych i osób urzędowych muszą znajdować podstawę w ustawie lub w aktach normatywnych wydanych zgodnie z ustawą.

Artykuł 154

(obowiązywanie i ogłaszanie aktów normatywnych)

Akty normatywne muszą być ogłaszane przed wejściem w życie. Akt normatywny wchodzi w życie w piętnastym dniu po jego ogłoszeniu, chyba że stanowi on inaczej.

Akty normatywne państwa są ogłaszane w państwowym dzienniku urzędowym, zaś akty normatywne wspólnot lokalnych w organie publikacyjym, które same określą.

Artykuł 155

(zakaz działania wstecz aktów normatywnych)

Ustawy, inne akty normatywne i akty o charakterze ogólnym nie mogą działać wstecz.

Jedynie ustawa może dopuścić w poszczególnych przypadkach działanie prawa wstecz, jeśli jest to uzasadnione interesem publicznym i jeśli nie narusza praw nabytych.

Artykuł 156

(postępowanie w sprawie oceny konstytucyjności)

Jeśli sąd przy rozpatrywaniu sprawy poweźmie wątpliwość co do konstytucyjności stosowanej ustawy, może zawiesić postępowanie i wystąpić do Sądu Konstytucyjnego. Postępowanie przed sądem podejmuje się po wydaniu orzeczenia przez Sąd Konstytucyjny.

Artykuł 157

(spory administracyjne)

O zgodności z ustawą ostatecznych aktów indywidualnych określających uprawnienia, wolności i korzyści prawne jednostek oraz organizacji wydawanych przez organy państwa, organy wspólnot lokalnych oraz osoby urzędowe, rozstrzyga na drodze sporu administracyjnego właściwy sąd, chyba że ustawa w odniesieniu do danej sprawy ustanawia inne zasady ochrony prawnej.

Jeśli nie ustanowiono innych zasad ochrony prawnej, w sporach administracyjnych właściwy sąd orzeka także o zgodności z ustawą indywidualnych działań i aktów naruszających konstytucyjne prawa jednostki.

Artykuł 158

(prawomocność)

Stosunki prawne ustanowione prawomocną decyzją organu państwa można rozwiązywać, uznawać za nieważne lub zmieniać jedynie w przypadkach i w postępowaniu określonym ustawą.

Artykuł 159

(Strażnik Praw Obywatelskich)

Praw człowieka i podstawowych wolności w stosunkach z organami państwa, organami wspólnot lokalnych i osobami urzędowymi strzeże, zgodnie z ustawą, Strażnik Praw Obywatelskich.

Ustawa może również powołać strażników praw obywatelskich dla poszczególnych rodzajów spraw.


Rozdział następny